Morgunblaðið - 27.02.1972, Blaðsíða 16

Morgunblaðið - 27.02.1972, Blaðsíða 16
16 MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 27. FBRRÚAR 1972 Cl.tgefandí hf. Árvalfaíf, Rfeytqjavfk Pnamkvæmdastjóri Harafdur Sveínsson. •Ritetjój-ar Mattihías Johannessen, Eýjóllfur Konráö Jónsson. Aítetoðarritstjóri SÍtyrmir Gunnarsson. Ritstjór.narfiuHtrúi ÞiorbSöim Guðmundsson Fréttastjóri Ðjörn Jóíhannsson. Auglýsingastjðri Arni Garöar Kristinsson Ritstjórn og afgroiðsla ASalstræti 0, sfml 1Ö-100. Augíýsingair Aðalstr'æti 6, símt 22-4-QO Askriftargjatd 226,00 kr á imámiði innaniands f iausasöTu 16,00 Ikr einta'kið /\hikað má fullyrða, að frá ” því að ríkisstjórn Ólafs Jóhannessonar var mynduð, hafa fáir pólitískir viðburðir vakið jafn mikla athygli og ummæli Hannibals Valdi- marssonar, samgönguráð- herra, í viðtali við málgagn samtaka hans fyrir nokkrum dögum og Morgunblaðið skýrði frá í gær. í þessu við- tali svarar samgönguráðherra af fullri hörku, árásum og að- dróttunum í hans garð, í greinum, sem birzt hafa í Þjóðviljanum, bæði undir dulnefni og fullu nafni. Bandaríkjaför ráðherrans vakti að sjálfsögðu mikla at- hygli vegna þess, eins og Morgunblaðið benti á fyrir skömmu, að hann er lykil- maður í ríkisstjórninni og stefna stjórnarinnar í örygg- ismálum hefur valdið miklum deilum. Þess vegna vekur það sérstaka eftirtekt og ánægju, þegar Hannibal Valdimarsson lýsir því yfir, að hann telji mikinn meirihluta þjóðarinn- ar vilja áframhaldandi þátt- töku í varnarsamstarfi vesír- ænna þjóða. í viðtalinu við málgagn Samtaka frjálslyndra og vinstri manna er Hannibal Valdimarsson spurður að því, hvort einhverjir samningar hafi verið gerðir í vesturför hans. Ráðherrann svarar á þessa leið: „Nei, það voru svo sannarlega engir samningar af nokkru tagi gerðir í þess- ari ferð minni til Bandaríkj- anna. Erindið var það eitt að skiptast á skoðunum um mikilsverð mál, snertandi ís- landi og Bandaríkin. Landið var ekki selt í þetta sinn svo að ég gefi hrein svör við þeim „prúðmannlegu og drengi- legu“ orðsendingum, sem „Þjóðviljinn“ hefur verið að gæða lesendum sínum á sein- ustu dagana. Enda ólíklegt, að nokkuð væri lengur til að selja, ef landsölubrigzl komm únista í garð íslenzkra stjórn- málamanna fyrr og síðar væru tekin alvarlega. Þyrfti þar ekki til að koma nein sölumennska af hendi þeirra stjórnmálamanha, sem gert hafa tíðreist í Austurveg á liðnum árum og áratugum.“ Þessi harkalegu viðbrögð samgönguráðherra eru sér- staklega eftirtektarverð vegna þess, að hann hefur sjálfur tekið þátt í því að leiða þá kommúnista til valda í íslenzkum stjórnmálum, sem hann segir nú, að hafi haft uppi slík „landsölu- brigzl . . . í garð íslenzkra stjórnmálamanna“, að ekkert væri lengur til að selja af landinu, ef þeir hefðu verið teknir alvarlega. Og ráðherr- ann minnir jafnframt á tíðar ferðir samstarfsmanna hans í ríkisstjórninni til Austur- Evrópulanda og annarra kommúnistaríkja. Tæpast getur andrúmsloftið verið gott á því stjórnarheimili, þar sem menn skiptast á orðum opinberlega með þessum hætti. En vissulega eru við- brögð ráðherrans skiljanleg í ljósi þeirra lúalegu árása, sem Þjóðviljinn, eitt helzta málgagn ríkisstjórnarinnar, gerði á hann meðan hann var í Bandaríkjunum. Um tiltektir Þjóðviljans kemst ráðherrann svo að orði í viðtalinu: „Allir þekkja sög- una um strútinn, sem sagt er að stingi hausnum í sandinn, ef hann telur hættu nálgast. Heim kominn sé ég, að nokkrir strútar hafa leikið listir sínar á síðum Þjóðvilj- ans, meðan ég var í burtu og komu mér þær kúnstir sízt á óvart. Um þá fugla fer ég ekki fleiri orðum.“ Tæpast var hægt að sýna fyrirlitn- ingu á samstarfsmönnum með skýrari hætti en í þess- um ummælum Hannibals Valdimarssonar um Alþýðu- bandalagsmenn. Meðan samgönguráðherra var í Bandaríkjunum birti Morgunblaðið af honum fréttamynd ásamt yfirflota- foringja Atlantshafsbanda- lagsins og vakti mynd þessi nokkra eftirtekt. Um birtingu þessarar myndar segir sam- gönguráðherra í viðtalinu: „Og hafi það verið hugsað mér til hnjóðs að birta mynd af mér með þessum manni, þá vil ég taka það fram, að ég tel mér það þvert á móti heiður og ávinning að hafa átt þess kost að hitta þennan mann og kynnast honum, því að þannig kom hann mér fyr- ir sjónir, að hann mundi í senn vera vitur maður og góðgjarn." Hvaða ályktanir má draga af þessum samskiptum Hannibals Valdimarssonar og kommúnista? í fyrsta lagi þær, að Alþýðubandalags- menn eru nú þegar í upphafi stjórnarsamstarfsins reiðu- búnir til að vega úr launsátri að þeim mönnum, sem þeir hafa gengið til samstarfs við og gert samninga við um stjórn landsins. í öðru lagi, að eftir 12 ára samstarf við kommúnista er Hannibal Valdimarsson ekki reiðubú- inn til þess að taka slíku þegj- andi og hljóðalaust. í þriðja lagi, að andrúmsloftið í stjórnarherbúðunum er orð- ið slíkt, að spenna og tor- tryggni milli einstakra ráð- herra og flokka brýzt við- stöðulaust upp á yfirborðið. Fuglalífíð á stjórnarheimil- inu er orðið fjölbreytilegra á skömmum tíma en jafnvel bjartsýnustu menn þorðu að vona. HANNIBAL OG FUGLARNIR Reykjavlkurbréf ----Laugardagur 26. febr.- Samskipti við Færeyjar í fyrra samþykkti Alþingi einróma þin.gsályikitun um auk- in samskipti við Færeyjar. Var þá á það bent, að ekki væri vansalaust, hve litla stund ís- lendingar hefðu lagt á sam- vinnu og viðskipti við Færeyj- ar. Sannleikurinn er líka sá, að við Islendingar förum nær því ætíð fram hfá Færeyjum á leið okkar til annarra landa. Auðvitað eru margar leiðir til að bæta sambandið við Færeyj- ar, en fyrst og fremst ber að efla menningarsamband þessara tveggja þjóða, enda hafa þær til- raunir, sem til þess hafa verið gerðar, gefið góða raun. Útfærsla fiskveiðitakmark- anna 1. sept. gæti skaðað Fær- eyinga verulega, ef þeim verða ekki veitt einhver fiskveiðirétt- indi innan landhelgislínunn- ar nýju. Þeir hafa þess vegna látið í Ijós von um, að Islend- ar ívilni þeim á einhvern hátt, og er það að vonum. Nú gefst okkur fslendingum sérstakt tækifæri til að sýna í verki, að við viljum efla sam- vinnu við Færeyinga. Á því leik ur enginn vafi, að Islendingar »1- mennt vilja veita Færeyingum hér einhver fiskveiðiréttindi. Samningar um það efni hljóta því að verða teknir upp, og þess er vissulega að vænta, að stærri og auðugri þjóðir líti með skiln- ingi á þær samningaumleitanir, sam í þessu efni munu fara fram. Verðbólga og vísitölufölsun Naumast fer á milli mála, að nú hefur verið haldið þannig á málum, að framundan er mikil verðbólga. Gengisfellingin i fyrra hefur hækkað innfluttar vörur verulega. Vinnutímastytt- ingin hefur skert hag atvinnu- veganna, og stöðugur fjáraust- ur úr þeim sjóðum, sem þjóðin hefur aurað saman, ýtir undir verðbólguþóunina. Öllum er Ijóst, að þau fyrir- tæki, sem framleiða fyrir innan- landsmarkað, verða að fá þær hækkanir, sem orðið hafa á út- gjöldum, bornar uppi í hækkuðu verðlagi. Að undanförnu hafa verðlagsyfirvöld þverskallazt við að veita sjálfsögð leyfi til verðhækkana, og hafa iðnfyrir- tækin þannig verið neydd til þess að ganga á þá sjóði, sem þau kunna að hafa átt. Ef ekki verða" leyfðar verðhækkanir til að standa undir hinni miklu út- gjaldaaukningu, hlyti niðurstað- an að verða sú, að samdráttur yrði hjá atvinnuvegunum og at- vinnuleysi. Þess vegna er óhjá- kvæmilegt að miklar verðhækk- anir séu framundan. En þegar þannig er umhorfs, er eðlilegt, að stjórnarvöld hug- leiði, hivað sé til ráða. Þegar við íslendingar stóðum frammi fyrir miklum efnahagsvanda haustið 1967 vegna verðfalls og afla- brests kvaddi þáverandi forsæt- isráðherra, Bjarni Benedikts- son, stjórnarandstæðinga til samráðs, og hafði auk þess sam- band við helztu forustumenn á hinum ýmsu sviðum þjóðlífsins. Að vísu náðist þá ekki samkomu lag um lausn vandans, en engu að sxður voru aðstæðumar sikýrð ar, og sá skilningur skapaður, sem nægði til þess, að við kom- uimst út úr erfiðleikunium. Nú er hins vegar þveröfugt að farið. Nú er það valdahrok- inn, sem ræður ríkjum. — Og fyrst er vesalings vísitalan lát- in gjalda hans. Óhyggileg fyrirheit í fyrrasumar var margsinnis á Iþað bent hér í blaðinu, hve óhyggilegt það hefði verið af ríkisstjórn Ólafs Jóhannessonar að lofa því I málefnasamningi, að vinnutími yrði styttur, orlof lengt og til viðbótar fengju menn 20% kjarabætur á tveim árum. Forsætisráðherra svaraði því til, að athuganir, sem gerðar hefðu verið á stöðu þjóðarbúsins, sýndu, að þetta væri unnt. Vel má vera, að for- sætisráðiherra hafi haft þar lög að mæla, a.m.k. var ljóst, að efna hagur landsins hafði batnað svo mjög, að verulegar kjarabætur voru á næsta leiti. En í lýðfrjálsum löndum er það hlutverk aðila vinnumark- aðarins, verkalýðsfélaga og vinnuveitenda, að semja um kjör launþega, og ríkisstjórnin átti ekki að grípa fram fyrir hend- ur þessara aðila. Þar að auki er þess að gæta, að stjórnin hafði á prjónunum margháttaðar fyrir ætlanir um fjármagnsflutn- inga frá borgurunum til rikisins, og þessi skerðing á aflafé lands- manna hlaut að leiða til þess, að minna yrði eftir til að út- deila til launþega sem kaupi. Skýringin á því, að kjör batna ekki eins og vænzt hafði verið, er m.a. fólgin í þessum fjár- magnsflutningum, en þar að auki hlýtur þessi stefna auk- inna yfirráða ríkisins yfir aflafé þjóðfélagsins að lama at- vinnuvegina, draga úr framför- um og þannig leiða til lakari Iífskjara en ella væri. Megin gallinn á athöfnum nú- verandi rikisstjórnar er sá, að hún gerir sér enga grein fyrir samhengi hlutanna. Rokið er til og þessi ráðstöfunin eða hin ákveðin, án þess að áhrifin á aðra þætti þjóðlífsins séu skoð- uð, annaðhvort af fákunnáttu eða flumbruhætti, nema hvort tveggja sé. Niðurlæging verkalýðsf or ing ja Athyglisvert er, að í rík- isstjórninni er enginn mað- ur, sem notið hefur neins trún- aðar af hálfu launþegasamtaka, að Hannibal Valdimarssyni und anskildum. Af hálfu Alþýðu- bandalagsins réðu þeir Lúðvik Jósepsson, Magnús Kjartansson og Ragnar Arnalds gerð mál- efnasamningsins fræga. Enginn þessara manna hefur verið i neinum metum meðal launþega, en nú hafa þeir sjálfsagt talið, að vel bæri í veiði og rétt væri að sýna, hverjir það væru, sem vildu stórbæta hag vekalýðs. Þess vegna voru fyrirheit- in um vinnutímastyttinguna, lengingu orlofs og 20% kjara- bætur gefin. Engir áhrifamenn verkalýðshreyfingarinnar voru hafðir með í ráðum, og því síður auðvitað vinnuveitendur. Þegar svo að því dró að gera þyrfti kj arasamninga, varð ljóst, að engin leið var að framkvæma þessi fyrirheit. Þá brostu ráðherrarnir í kampinn og sögðu við forustumenn verka- lýðsfélaganna: Nú er það ykk- ar að fylgja málinu eftir og ná fram þeim kjarabótum, sem rík- isstjórnin náðarsamlegast hefur boðið ykkur. Foringjar launþegasamtak- Róður er beröintur hjá Föroyeinguni og á Ólafsvökudag konna báts Ólavsvökudag og visir nækrar bátar. Tá fara túsundir niamjns oi róðrinum. Á myndinni sast upp tH Tórstiavnarbygd.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.