Morgunblaðið - 17.05.1972, Side 14

14
MORGUNiBLAÐIÐ, MIÐVIKLTDAGUR 17. MAÍ 1972
Ingólfur Jónsson:
Stefnt að stórkost-
legum hallarekstri
Getur leitt til stöðvunar
atvinnuvega og gengislækkunar
í ÚTVARPSUMRÆÐUNUM í
fyrrakvöld ræddi Ingólfur Jóns-
son m.a. horfurnar í efnahagsmál
um og sagði:
„Nýir kjarasamnirtgar voru
gerðir fyrir síðustu áramót. — í
þeim áttu að felast kjarabætur.
En vegna verðbóigu og stjórn-
leysis er talið, að kjarabaeturnar
séu horfnar. TaLsmenn stjórnar-
flokkanna vilja þó ekki viður-
kenna það. Þeir segja, að kaup-
hækkun komi um næstu mánaða
mót vegna vísitöluhækkana og
þá muni kjarabæturnar koma í
I'jós. En forseti Alþýðusambands
fslands, Bjöm Jónsson, var svo
hreinskiiinn að minna á að verð
hækkanimar, sem orðið hafa síð
ustu vikumar koma launþegum
ekki til góða i visitölunni um
næstu mánaðamót og verður því
áfram halli á kaupgjaldsreikn-
inignum. Þvi til viðbótar kemur
sú hagræðing á visitölunni og
ýmsir kalla beina fölsun. Það er
ömurlegt til þess að vita, að
þræðimum skyldi vera sleppt,
þegar tíma verðstöðvunar-
laganna lauk. í stað þess að hafa
hemil á verðbólgunni og tryggja
með því heiibrigt efnahagsá-
stand virðist stefnt að stórkost-
legum hallarekstri, sem getur
ieitt tiil stöðvunar atvinnuveg-
anna eða gengislækkunar. Það,
sem hér hefur verið saigt er ekki
nöldur stjórnarandstöðunnar,
heldur kaldar staðreyndir og það
sem stuðnirugsmenn ríkisstjómar
innar segja þessa dagania.
í nýlegu fréttabréfi frá SÍS
segir m.a.:
„Sjávarútvegurinn — svart út
lit, þrátt fyrir góðar ytri aðstæij
ur.“ Ennfremur segir^i sarna
bréfi: „Ljóst er að brátt kreppir
enn meira að ef þeirri verðbólgu,
sem nú gengur yfir linnir elcki.“
Þannig horfir i sjávarútvegin-
um þrátt fyrir hærra afurðaverð
en nokkru sinni áður og sæmileg
aflabrögð þegar á heildina er lit
ið. í sama bréfi er fullyrt, að
Ellert B. Schram:
Unga fólkið leitar
að manneskjunni
Hi5 nýja gildismat höfðar því
til einstaklingshyggju, frjáls-
ræðis og valddreifingari
HÉR fer á eftir kafli úr ræðu Ell-
erts B. Schram við útvairpsum-
ræðumair á mánudagskvöld:
— Gagnrýni okkar sjálfetæðis-
miamina beindst ekki að því að
ríkisstjómim geri ekki tilirauinir
til að standa við málefnasamn-
iing smin. Sjálfstæðismenin gagn-
rýna himis vegar þá grumdvallar-
stefnu, sem þessi málefinasamin-
iinigur markar, og þeir benda á,
ai5 flestar ákvaæðanir þessarar
ríkisstjómar þurfa eklki að koma

Ellert B, Schram,
á óvart, ef virustri stjóm er tekin
alvarlega og hún vill stamda und-
ir þvi nafini.
Þannig eru aukinir skattar, þ.
4 m. á hin svonefndu breiðu bök,
eðlileg viðleitni þeirrar stjómar,
sem vill draga sem mest fé í rikia
kassann, og vill auka völd og um-
svif ríkisins. Það þarf engum að
koma á óvart, þótt þessi ríkis-
stjóm dragi úr möguleikum at-
vininurekstrarins til fjármag:n»-
óflunar og sjóðsmyndumar. Frjála
atvimnurekstur er arðrán í aug-
um sósíalista og skiptir þá engu
máii þótt hreiðu bökin séu meira
en 80% skattgreiðenda né heid-
ur að frjáls atvinnurefkistur sé
undirstaða alls atvinniulífe á Is-
landi. Það þarf engum að koma
á óvart, þótt settur sé á fót,
skipuleguir áætlunarbúskapur.
Framkvæmdastofnun, sem hrifsa
skal til sín alla forystu og frum-
kvæði í atvinmulífinu. Og það
þarf engum að koma á óvart,
þótt þess verði vart, að opinberir
fjölmiðlar séu misnotaðir með
hlutdrægum hætti, þegar það er
yfirlýst stefna þessara afla, að
það eigi að veita fólkinu póli-
tískt uppeldi.
Þróun mála og gerðir ríkis-
stjórnarinmar eru sannarlega
mjög í anda sósíalískrar stefnu
og fólk verður einfaldlega að
átta sig á, að það er þetta, sem
að framan er talið, sem í henni
felist. Við sjálfstæðismenn vekj-
um aðeims athygli á, að þeir sem
eru vinstri köllun sinini trúir,
vimna markvisst að því, að þessi
ríkisstjórn gangi mun lengra í
átt til ríkisafekipta sósíalismans.
Það eru nefndlega fleiri en Ólaf-
ur Jóhannesson, sem hafa þá að-
eims gaman af því að vera fs-
lendingar, að þeir fái að ráða
sjálfir.
Herra forseti!
Það sem ég vildi að !okum
gera að sérstöku umtalsefni, er
sú heildanmynd, sem fæst af
Framhald á bls. 21
Ingólfur Jónsson
frystiiðnaðurinn sé kominn inn í
haliarekstrartimabil og sennilega
megi siegja það sama um annan
útflutningsiðnað. Margir gerðu
sér fulla grein fyrir þvi, að rík
isstjórnin myndi verða þjóðinni
dýr en fáir rnunu hafa trúað því,
að í mesta góðæri færi flest úr
skorðum á jafn skömmum tíma
og raun ber vitni.
Ef sjálfstæðismenn hefðu ver
ið við völd þegar verðstöðvunar
lögin féilu úr gildi hefðu heil-
brigðar efnahagsráðstafanir þeg
ar verið gerðar. Það var mögu-
legt að koma í veg fyrir, að hroM
yekjan gerði innrás í íslenzkt
efnahagsfif eins og Óliafur
Framh. á bls. 21
Ragnhildur Helgadóttir;
Tilhneiging til
vaxandi ríkisaf skipta
Rauður þráður í gegnum
mörg mál stjórnarinnar
VIÐ útvarpsumjræðurnar sagði
Ragmhildur Helgadóttir m. a.:
— Hæstvirtum ráðherrum og
þá u ta nríkisráðherTa elkki sízt,
hefur orðið skrafdjúgt um það
á þinginu í vetur, að sambræðsl-
an hafi gengið vel og samkomu-
lag í ríkisstjórninmi sé hið bezta.
Vel má á það minrna í þessu
sambandi, að það er lítill vandi
að halda heimilisfiriðiinn, ef jafn-
an ©r látið undan þeim, sem
lenigst vill ganga, og það er marg
ur í þessu landi uggandi vegn.a
þess, hver öfl virðast hafa raun-
verulegt húsbóndavald í þessari
ríkisistjóm.
Tilhneiging til vaxandi ríkisaf-
skipta gengur eins og rauður
þráður gegnum mörg mál ríkis-
stjómarinnar. Það á sér eðlilega
skýrinigu í samisetningu hennar.
í fyrsta sánm í 15 ár hafa komm
úndstar verið leiddir í valdaistóla
á fslandi. Lausnarorð þeirra á
flestum máninlegum vanda felst í
sem mestri forsjá ríkisins og
valdhafa þess. En valdhafar eiru
eklki fullkomnari en anmað fólk.
Sj álfSitæðisflokk urimn telur, að
einstaklinigum sjálfum sé bezt
trúandi til að ráða málum sín-
um — og annað samrým-
ist ekki íslenzikri þjóðarskap-
gerð.
Útlenzíkar, ofstækiskenndar
efnahagsmálakenningar, kenndar
við Marx eða jafnvel Maó, eru
upprunm.ar við okkur óskyldar
aðstæður í fjarlægu landi fyrir
og eftir aldamótin og eiga elkk-
Ragnhildur Helgadóttir.
ert erindi við okkar litlu íslenzku
þjóð í dag.
Hér á landi hafa menn rétt til
hvers konar gagnrýni og mót-
mæla, séu þau uppi höfð án síð-
leysis og ofbeldis. En það skil-
yrði er því miður stundum ekki
virt af þeim, sem standa fyrir
aðgerðum í útlenzkum stíl hér-
lendis, eins og t. d. nú nýlega á
lóð hágkólans. Þenman rétt okk-
ar til gagnrýní og tjándngar skul-
um við varðveita. Þennan rétt
hafa rnenn ekki í ríkjum komm-
únismans. Þaðan heyrast enn
fregnir af hamdtökum vegna akoð
Framhald á bls. 21
Lárus Jónsson:
Efnahagsvandinn er
heimatilbúinn
gagnstætt þvi sem gerðist
eftir 1967
HÉR á eftir fer kafli úr ræðu
Lárusar Jónssonar við útvarps-
umræðurnar á mánudagskvöid.
Ég innti forsætisráðherra eft-
ir því sl. haust, hvort hæstv. rik-
isstjórn hefði kynnt sér gaium-
gæfilegia efnahagslega stöðu
þjóðarbúsins og atvinnuveganna
áður en hún setti saman í mál-
efnasamniingi sínum stefnuna í
efnahags- og kjaramáium.
Hæstv. forsætisráðherra svaraði
mér því til efnislega að svo
hefði verið. Stefman hefði verið
mótuð eftir grandskoðun siíkra
gagna og að vel yfirlögðu ráði.
Það var því sanmarlaga ekki
mat hæstv. ríkisstj., þegar hún
tók við völdum, að þá hefði ver-
ið við að glíma innbyggðan
efmahaigsvanda, sem hefði óða-
verðbólgu í för með sér. Ef svo
hefði verið má benda á, að við
slikar aðstæður hefði stefnuyíir-
lýsing málefnasamningsinis í
efnahagismálium verið hreint ger-
ræði við ísienzkt þjóðlíf.
Það er því söguleg og óhrekj-
anlieg staðreynd, að sú óðaverð-
bólga, sem nú er að skella yfir,
er fyrst og fremst sj álfskapar-
víti núver. hæstv. ríkisstjórnar.
Efnahagsvandi okkar nú er
heimatilbúinn gagnstætt þvi sem
Lárus Jónsson.
var eftir áföllin, sem dundu
yfir eftir árið 1967. — Þá brást
síldveiði ailgjörlega jafnframt
því siem stórkostlegt verðhrun
varð á sjávarafuirðum okkar á
erl. mörkuðum. Þessi áföll. sem
eniginn mannlegur máttur gat
fengið við ráðið, höfðu hvorki
meira né minna en þriðjungs
tekjuskerðingu i för með sér á
örskömmum tíma. Ég verð þvi
að segja, að það var beinMnis
ömurlegt að heyra ainn hæstv.
ráðherra halda því fram hér í
umlræðunum á föstudagskvöld,
að það atvinnaleysi og þrenging-
ingar, sem óumflýjanllega uirðu
um skeið afleiðing þesisara efna-
hagsáfalla, hefði verið verk
„óþjóðhollra" manna í fyrrv. rík
isistjórn. Hvað mætti þá segja.
um menin, sem með algjöru
stjóm- og stefnuleysi leiða yfir
þjóðina siika heimatiibúna óða-
verðbóigu í mesta góðæri, sem
um getur í sögu þjóðarinnar, að
íslandsimet er að sögn kunnáttu-
manna?
Sannl'eikurinn er sá, að það
verður að teljast einstætt afrek,
hvernig tókst í samvinnu laun-
þega og fyrrverandi ríkisstjórrt-
ar að reisa við allt efnahagslíif
þjóðarinnar eftir hin geigvæn-
legu efnahagsáföll á árunutn
1967 og ’68. Tekjur aM's almenn-
ings í raunveruiegum verðmæt-
um hækkuðu á örskömmium
tíma um meira en 20%, stórátak
var gert í efilinigu fiskiðnaðar,
stóriðja hóf göngu sína og þeg-
ar ákveðið um kaup á fjölda tog
ara, atvinnuleysi var víðast hvar
útrýmt, giildir sjóðir mynduðust,
þar á nneðal gjaldeyrissjóður að
upphæð rúmiega 4000 milljónir
króna. Af þessari uppbyggin.grt
njótum við ávaxtanna í dag, en
þeir verða ekki lengi að hverfa
eins og dögg fyrir sólu, ef óða-
verðbólgan fær að éta þá upp,
jafnvel þótt hún éti þá ríkis-
stjórnina um leið, eins og sá
háttv. þirugm. sagði, sem ég vitn-
aði til hór að framan.“