Morgunblaðið - 01.06.1972, Blaðsíða 15

MORGUtN'BL.AÐIÐ, FIMMTUÐAGim 1. JÚNl 1972
15
Everything But The lceberg Gome
UKO* ttX3% ' sná tituhilz ni tó*
í*,^'ivl-P5>FoI\ :.V •*
J AJK H \VRN — F'Ajjv H.'y^A'-fk Wí-. ;■'• • Twrvtí e »p»WJ
T*x> {(.'.jFjj.t? V4Mr.oawtn.Mi **r «•>- >«* <»'r i >" ’vt, A"»'.our«
»•«.*: *»‘cwn« :*> ans>?»í: »-oa naoló :*> óvrvAv' «••« í.-4p<t«I. o'JW. M«wjuviw .*riw*A •
0'it> Utti«K 1**: «t\. mfi: ,*wf r«sh?wft. ,: Öft *»»>8)í &*..«.■»&* W» ;»» ¥**:" •
">V iixiaotí', .\4*«{'jrr■' >N JIH' j*»oe **í if »v« N ;.'lj:*vr.rtw »í <»'<>'*•.«'*» ',"*'"ö-
S.VW* ,*v,-,.ra Ifcj' ;*; *>u S*v«*' Gá6-sJ>** .
í5Sr* Sowiwft íí i V«kUWi ot JAtO» ^JVXV. HtíJ ’«»wt ;* ÍMS Unrft ítrtiOí W«v
;. , . ... -'.... ;*>•■■ >•-'>.* ,-r *<, V • rr.-'-V-U"*: *"" >.•.-•** 'í •f>*«*VV
W ASftOTV WRK SWttAY mss, Sim-QcJ, *K t9?I
■
J*C - Mrs Jr>c.;> Wk Vx-»UHJA ,S>,‘.v»", i»‘>. í»>0 Mr.l^tí
•:# iitít,’<i;fcwrr> m»ös! ífte Jr »vVAiJfc «t\r»eó !»yrotejj *n ui&jÞ *.
Sýnishorn af úrkUppum, þar sem vinsamlegar iimsagnir eni um verziunina í blöðum í New
Jersey.
„íslenzkt ævintýri“
verzlun í New Jersey
Á SÍÐASTLIÐNU haueíi opn-
uAu tvf«r fircunitalcssamar
bandari.skan’ koreur, þær Marie
Golden og Joan Wickberg,
verzlnm í Fair Haven í New
Jensey í Bandarikjunum, þar
í*em einvörðonig’u er á boð-
íítóliu'm ísleinzku'r vamiregur;
Jopafatnaftur, skinnavara og
mlnjagripir hvens konar.
Verzluniin hefur hlotið nafnið
„Ioeiandic Advemfcure".
MbíL h'afa borizt úrWippur,
þar sem segir frá þesisari
verzlliun og er af þeirn ljóst, að
þefcta hefur vakið verulega at-
hy-giá og bföð í New Jensey
hatfa sýret verzJiutnánni mikia
afihyg'H. Þegar verzuureiin var
opinuð á sinum tíma var og
b)aðamönin>um boðið að koma
og lýsitu þeir með hrifningu
þeám vöruim, sem þarma eru
seldar, svo oig þykja skreyv-
iniger nýstáriegar og smekk-
íegar. Við opmin verzlunarinn
ar var gestum og viðsikipta-
vinum boðið upp á isi. pörenu-
kökur, oet og raekjur og msel't-
ust þaar veitinigar vel fyrir.
AMir, sem i verzfliunina koma
fiá kaiffisopa segir eitt blaðið
og beetir við að það sé gamall
og góður íslcnzk'ur siður, enda
hafi aðsókn að verzfluninni
farið mjög vaxandi, þar sem
við-skiptavinum sé tekið hlý-
lega og margt faiMegt að
stkoða.
Fyrir nokkiru' efndu þær
stöMiur svo í samvinnu við
Myndin var tekin, þegar verzlnnin „Icelandic Adventure" var
opnnð. Stúlkan í niiðið heitir Jana George, er af íslenzkum
ættum. Með henni eru eigendur verzlunarinnar þær Marie
Golden (t.v.) og Joan Wickberg.
Loftieiðir til hópferðar til Is-
landis — og var sagt MtiMega
frá henni í Mbl. — fyrir fói'k
sem hefði áhuga á að heim-
sæk.ja lamdið. Færri komust
í þá ferð en vildu.
Hugmyndin að þessari
veu-zlunarstofnun muniu þær
Marie Golden og Joan Wick-
beng hafa feregið, þegar sú
sáðarnefreda heimsótti bróður
sinn sem er búsettur á Akur-
eyri. Leizt henni svo vel á sig
og fannst ísilenztour heknilis-
iðnaður svo fallegur, að hún
færði í fcal við vinkonu sina
Maæie Golden, hvort þœr gætu
ekki hafið útfliutning til
Bandarikjanna. Úr varð að
þær komu á laggimar verzi-
uninni og starfrækja hana
mieð sóma og prýði.
Hjörleifur Hjörleifsson;
Skýrsluvélar 20 ára
Þessa dagana eru liðin tutt-
ugu ár frá þvi regluleg notkun
skýrsluvéla hófst, og þar með
starfsemi Skýrsluvéla ríkis-
ins ag Reykjavikurborgar.
Undirbúningur hófst þó fyrr,
eða á árinu 1948, en þá þótti
sýnt að gera þyrfti róttækar
endurbætur á vinnubrögðum
við sölubókhaid og reikningaút
skrift Rafmagnsveitunnar. Var
þá hafin athugun á svonefndu
Hoilerith-kerfi og vélum til
notkunar við það, vegna Raf-
magnsveitunnar.
Af hinni fyrstu athugun virt-
ist ijóst að með vélum þessarar
tegundar, mætti leysa vandamál
Rafmagrasveitunnar á þessu
sviði, og spara jafníramt allmik-
ið í mannahaldi og þar með hús-
næði og öðrum kostnaðarlið-
um, og mikliu roannhaidi
fyiigja.
Há vax ekki um marga véla-
framleiðendur að ræða, en
athugaðar voru vélar frá IBM,
hinu franska fyrirtæki BULL,
ereska Powers og lítillega amer-
ískar Remiregton-véiar. Nið-
urstaðan var sú, að á haustinu
1948 hóf Rafmagnsveitan viðræð
ur við IBM, og í marz 1949 kom
fulltrúi þeirra, Viggo Troels-
Smith, núverandi forstjóri IBM
í Danmörku, hingað, tll þess að
ganga frá samningum. Jafn-
HioHeri'th gataspjaldakerfi fyrir
BoHerith gatspjaldakerfii fyrir
Rafmagnsveituna.
Á þessum árum var hér gjald
eyrisskortur, og reyndist
ómögulegt íyrir Rafmagnsveit-
una að fá gjaldeyrisieyfi fyrir
vélaieigunni, og öllum fram-
kvæmdum seinkaði.
Á áriinu 1950 stóð til að Worid
Health Organisatiion tæki veru-
legan þátt í berkiarannsóknum
hér á landi. Þurfti þá að nota
gataspjaldakerfi og dr. med. Sig
urður Sigurðsson, landlæknir,
bar þá fram tillögu um það, að
Rafmagnsveitan, Hagstofan og
Heilsuverndarstöð rikisins
skyldu hafa samvirenu um véia-
samstæðu, en Hagstofan hafði
þá fengið tvær tainavélar, rað-
ara, frá IBM. Varð um þetta sam
komulag miili þessara stofnana,
enda þótti sýnt að skipuleggja
mætti vinnuna svo að ailir þess-
ir aðilar hefðu fuSlt gagn af vél-
unurn.
Þegar þetta samkomulag var
komið á, fengust hin nauðsyn-
legu leyfi, og hinn upphaflegi
samningur milli Rafmágnsveit
unnar og IBM tekinn til fram-
kvæmda, með iitlum bneytingum.
Á árinu 1951 var sendur ut-
an starfsmaður frá Rafmagnsveit
unni, Guðmundur Sveinsson, til
þess að læra meðferð vélanna,
og um sama leyti réð IBM fiuiHl-
trúa hér lá iandi, Ottó Michél-
sen, núverandi forstjóra IBM á
íslandi, til þess að annast við-
hald vélanrea.
Vorið 1952 komu svo hinar
fyrstu skýrsluvélar, gerðar bæði
fyrir stafirófs- og tainanotkun,
hiregað til lands, og var þeim
koonið fyrir í híbýlum. Raf-
magnsveitunnar. Með júnímánuði
það ár hófst svo regluleg vinna
við söiubókhaid og reikningaút
skrift Rafmagnsveitunnar og sið
an verzlunarskýrsiur Hagstof-
unnar. f>á hóf Hagstofan einnig
að semja ibúaskrá fyrir allt
iandið — Þjóðskrána —,
sem þótti mjög merkilegt íyrir-
tæki, og vakti viða athygli,
enda voru þá slikar heildar-
skrár ekki til annars stað-
ar. Þjóðskráin varð svo aðal-
undinstaða ýmissa ammarra
verkefna hjá SKÝRR, s.s. kjör-
skráa, skattreikninga o.fl.
. í ágúst 1952 var fyrirtækið
Skýrsluvélar rikisins og Reykja
víkurbörgar formlega stofn-
að, með sameignarsamningi milli
Hagstofu ísland-s f.h. ríkisins og
Rafmagnsveitu Reykjavikur f.h.
Reykjavikurborgar, með helm-
ingaeign aðilamna, og hefir það
eignahlutfall haldizt síðam.
Fyrstu stjóm fyrirtækisins
skipuðu Kleimens Tryggvason,
hagstofustjóri, Steiregrímur Jóns
son, rafmagnsstjóri og Sig.
Sigurðsson, landlæknir, en vara
menn Áki Pétursson, fulltrúi
Hafstofunnar, og Hjörl. Hjör-
leifsson, fjármálafulltrúi Raf-
magnsveitunnar. Rafmagns-
veitan annaðist rekstur fyrir-
tækisins fyrstu árin, en Áki Pét
ursson hafði umsjón með véla-
vinnunni. Meðal fyrstu starfs-
manna SKÝRR voru: Guðmund-
ur Sveinsson, fulltrúi, Óttar
Kjartansson, kerfisfræðingur,
og Jón Zophoniasson, kerfisfræð
ingur, en þeir eru allir ennþá
starfsmenn SKÝRR, hinir tveir
siðarnefndu nú deildastjórar.
Árið 1960 var náðinn forstjóri
Bjarni P. Jónasson, og hefir
hann gegret því starfi síðan.
Vegna víðtækra fyrirkomu-
lagsbreytinga þótti rét-t að end-
urskoða sameignarsamninginn
1962 og var nýr samnimgur milli
fjármálaráðuneytisins og Reykja
víkurborgar undirritaður 13.
apríl það ár. Samkvæmt honum
var stjóm SKÝRR skipuð fjór-
um mönnum, tveim frá hvorum
eignaraðila.
Klemens Tryggvason, hag-
stofustjóri, var áfram formaður
hinnar nýju stjórnar, og
gegndi því stanfi þar til 1971,
eða alls 19 ár samfleytt. Hann
baðst lausnar 1971, þar eð hann,
vegna mikils annríkis á öðrum
sviðum, taldi sig ekki geta sinnt
þessu starfi eins og honum þótti
nauðlsynlegt. Eftir hainin liggur
mikið starf í þágu SKÝRR.
Núverandi stjórn skipa:
Hjörl. Hjörleifsson, formað-
ur, Jón Sigurðsson, ráðuneytis-
stjóri, varaformaður, Helgi V.
Jónsson, borgarendurskoðandi,
ritari, Einar Bjarnason, prófess-
or, meðistjórnandí.
Starfsmenn SKÝRR eru nú 50
talsins, og starfa í þrem deild-
um, auk skrifstófu, kerfisdeild,
véladeiid ag göfcunairdeild. 1 göt-
unardeild er unnið á tveim vökt-
um, en þrem, þ.e. alian sóiar-
hringinn, í véiadeild.
Á vinnsluskrá eru nú um 1400
forrit.
Árið 1964 fengu SKÝRR
til notkunar hinar fyrstu raf-
eindavélar sínar, svokailað 1401
kerfi með kjarnaminni að stærð
4—K, eða liðlega 4000 minnis-
einingar. Þær vélar sem gert er
ráð fyrir að taka í notkun um
næstu áramót hafa hins vegar
kjartnamiwii að stærð 96—K, eða
nálægt 100.000 minniseiningar.
Með tilkomu rafeindavélanna
kom upp aðkailandi þörf fyrir
sérhæfða starfsmenn, og hefir
þessi þörf farið sívaxandi. Er
öhjtikvæmilegt að starfsmenn
fái endurþjálfun, meiri eða
minni, í hvert skipti, sem nýr
tækniþáttur er felldur inn í
starfsemina. Þjálfun hefir í vax
andi mæli farið fram hérlendis,
en ávallt einnig að nokkru leyti
erlendis. Taiið er að þjáifun
kerfissetjara taki upp undir tvö
ár.
Um sama leyti og núverandi
véiar voru fceknar i notkun, kom
upp nýtt íslenzkt orð um vél-
arnar, nefnilega „tölva". Þetta
er einsta'kiega þjáit orð og feil
ur vel inn í málið, enda mun
höflundiur þess vera dr. Si'gurð-
ur Nordal, fyrrv. ambassador.
Það er engan veginn vandaiaust
að finna nothæf íslenzk orð yf-
ir ýmislegt af því, sem þessari
tækni — tölvutækninni — til-
heyrir, en þetta orð virðist auð-
veldlega ætla að festast í mól-
inu. Það er skemmtilegt að hafa
fengið svo gott orð á íslenzku,
en í öðrum norðurlandamálum
hefir enska orðið „oomputeir“
einkum verið notað.
Auik annarra framikvæimda er
ráðgerð stækkun húseignar
SKÝRR, um það bil um helming,
ag þess viæinzt að nýbyigging
verði komin langleiðis á þessu
ári.
Eftir aðstæðum hér á
landi, má teljast óhjákvæmilegt
að SKÝRR hafi forgöregu
um það að skapa aðstöðu
til þess að nútíma kröfum varð-
andi tölvutækni verði fullnægt,
þ.e.a.s., að málum verði þannig
hagað, að nægilega stór tæki
séu fyrir hendi, að minnsta kosfi
á einum stað, til þess að leysa
úr öllum þeim verkefnum, sem
þessu tæknisviði henta, með nú-
tíma tækjum.
Þvi er ekki að neita, að við
héir höfum dregizt affcurúr i haig-
nýtingu tækninnar, og fyrirsjá-
anlegt er að miklar breytingar
muni verða á næstu árum.
T.d. má benda á, að fjar-
vinnsla (teleprocessing) hef-
ir mjög rutt sér til rúms eriend-
is, og getur það varla dregjzt
lengi að þessi vinnubrögð verði
einnig tekin upp hér. Á vegum
póst- og símamálasambandsins,
OEPT, fer nú fram athugun á
fjarvinnsluþörf i Evrópu, og er
ísienzka póst- og símamálastjóm
in aðili að henni. Þessari könn-
un er hvergi nærri lokið, en á
það hefir verið minnzt, að talr
simanotkun til fjarvinnslu á
þessu sviði, muni eftir 12—15 ár
verða jafn aigeng og taisima-
notkun er nú á öðrum sviðum.
Mikið verk er óunnið hér, áð-
ur en það getur orðið.