Morgunblaðið - 17.06.1972, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐEÐ, LAUGARDAGUR 17. JÚNl 1972
i í
■NeiirUorkStmesí
J2T^\
EFTIR ÚRSLITIN
í KALIFORNÍU
Eftir James
Reston
Wasb.ington. —• Sú spurning hlýt-
ur að vakna efitir forkosnlngamar í
Kalifiomíu hvort bandarískir kjós-
endiur séu reíðubúnir að ssetta sig
við róttæka breytingu á stefnunni í
innanríkis- og utanríkismálum,
George McGovem er samnfiærður
um að svo sé. Hann telur sig hafa
sajnnað í fiockosni.nigiuniu«n að þjóðin
sé reiðubúin að binda enda á Viet-
namstríðið hvað sem það kostar og
draga verulega úr framlögum til
landvarna og að þjóðin vilji ein-
beita sér að vandamálum sínum
heima fyrir, gerbreyta skattakerfinu
og stuðla að réttlátari ákiptingu
þjóðarteknanna.
Nixon fiorseti og samstarfismenn
hans vilja mjög gjaman að kiosninga
baráittan snúisit um þessi miál. Þeir
eru sannfærðir um að þeir hafi fund
ið máliamiðlunarlausn, sem tryggi
þeim stuðning meirihluta kjósenda
og kjörmanna og þar með sigur i
kosningunum í nóvember.
Þeir vinna að brottfilutningi her-
liðsins frá Víetnam og sætta sig við
hallla á fjárlögum og verðlagseftirlit
til þess að hafa heimil á verðbólgu
og atviimuleysi, og þótt þetta hafi
enmþá ekki gefizt mjög vel, halda
þeir samt að málamiðl unarla usn
þeirra sé vinsæUi en róttæfc lausn
MoGoveras á þjóðfólagsvandamálun ■
urn.
En þótt undarlegt megi virðast
vinnur McGovern stöðuigt fýlgi
verkamanna og útihverfabúa, sem
venjuilega eru taldir frábitnir rót-
tækri stefnu hans í utanrikismálum,
varnarmiálum og velferðarmálum.
Foringjiar verkalýðsféilaiga, for-
ystumenn blökkumanna og það sem
eftir er af litlum valdakóngum demó
krata. í stórborgunum, til dæsmis
menn eins og Daley borgarstjóri í
Ohícago, ertu á mfóitii honum, en samnt
heldur hann áfram að sigra. Ríkis-
stjórarnir í Suðurrlkjunum og marg
ir úr hópi frjálslyndra öldunga-
deildarmanna og þingmanna demó-
krata, sem keppa að endiuirkjöri í
Norðurrikjunum í nóvember, brýna
stöðugt fyrir honum, að haldi hann
áfram að berjast fyrir þeirri róttæku
stefnuskrá, sem hann hefur lagt
fram, megi vera að hann sigri i bar-
áttunni um tiinefninguna, en tapi
kosningunum í nóvember og sbuðli
að því að demókraitar glati meiri-
hluta sínum í Þjóðþinginu og ýmsum
fylkjuim.
Saumt siifcur McGovenn við sinn
keip og setur traust sitt á róttæka
stefnu sína og fyUcingu ungra og rót
tækra stuðningsmanna, sem berjast
fyrir kosningu hans. Áður en at-
kvæðagreiðslan hóflst í Kaliforníu
fór hann til Nýju Mexikó til þess að
krækja sér í nokkra kjörmenn þar,
og síðan fór hann til Houston til
þess að reyna að sannfæra rik
issfcjórn demókrata, sem þar sáitu á
fundi, um að hann vildi sameina
Demókratafilokkim'i, og meðan harm
var að þessu tófcst honum að draga
vind úr seglum hreyfingarinnar, sem
risin ec til þests að „sitöðva McGov-
ern“.
Rök hans voru mjög einföld. Það
sem kosið væri um í nóvember væri
hvorki Peking né Moisitova heldur
verðbólga, verð á matvælum, at-
vinnuleysi. Ekki iöftárásir á Hanoi
og Haiphong heldur friður. Ekki
Wallae eða Humphrey og jafnvel
ekki Kennedy heldur sameinaður
flokkur demókrata, sem gæti ein-
beitt sér að einum framibjóðanda —
það er að segjá McGovem — sem
mundi berjast fyrir friði og fuUri at-
vinnu.
McGovem geitiur sennilega etoki
sigrað með sbefnu sinni. Jafnvel
demókratar eru kiofnir um hana, og
þeir gætu jafnvel misst meirihluta
sinn í Þjóðþinginiu, ef hann héldi
henni til streitu, en hann er hreinn
og beinn og vera má að það sé eina
von hans.
1 Wasihington að minnsta kosti
hafa menn fengið sig fulisadda á
póliitisfcri hentisitefnu Jdhmsons og
Nixons og flokksgæðingum, sem
bjóða meira af þvi saraa, meira strið
og meiri framlög til landvarna þrátt
fyrir samningana í Moskvu.
McGovern heldur því að minnsta
kosti fram, að meira af því saima,
meira af Nixon og meira af Hump-
hrey, sé ekki nógu gott. Hann segir
að menn horfist í augu við vanda-
mál, sem standi djúpum rótum og að

George McGovern
leysa verði þau með róttæfcum ráð-
um, og hann hefur verið sigursælll I
fo rkosn ing un um.
Vandinn, sem hann verður að
glíma við nú, er að sameina Demó-
krataflokkinn, og vera má að honum
takist það, ef hanm vetar Wiiibur
Mills varaforsetaefni sitt til þess að
friða sunnanmenn, en þrátt fyrir það
verður enginn hægðarleikur að
sætta unga og róttæka stuðnings-
menn hans og ihaldsöflin í flökkn-
um.
Hann sigrar sennilega í New York,
og sennilega tekst honum að hefta
hreyfiínguina „stöðv-um McGovem“ í
Suðurrikjunum, en þrátt fyrir
dygga hjálp ungra og áhugasamra
stuðningsmanna verður hann i erfið-
leikum, og hann verður enn sem fyrr
að setja traust sitt á slæmar fréttir
frá Víetnam og versnandi ástand í
efnahagsmá’lunum.
l
I
Samtal við ráðuneytið:
Beint útvarp úr Matthildi
Eins og einhverjir hafa ef
Iaust tekáð eftir hafa hafizt á
ný beinar úbsendingar úr
MATTHILDI. Fyrsti þáttur-
inn á þessu sumri var flu'ttur
á laugardagskvöldi fyrir Yz
mánuði, en sá næsti verður í
kvöld kl. 19.30.
Ekki er vafi á, að þessi
nýstárlegi útvarpsþátbur á
mjög miklum vinsældum að
fagna meðal útvarpáhlust-
enda, Mbl. sneri sér þvl til
ríkisstjórnar Matthildar
og spurði hana spjörunuim úr.
1 ríkisstjórninni eiga sæti
þrír ráðherrar án sérstatos
ráðuneytis, þeir Davíð Odds-
son, Hrafn Gunnlaugsson og
Þórarinn Eldjám, auk
forsætisráðherrans Þórðar
Breiðfjörð. Forsætisráð-
herra var að venju erlendis,
en þremenningamfiSr voru í
óða önn að leggja síðustu
drög að útsendingu kvölds-
ins, er við hittum þá að máli
í Þrúðvangi við Laufásveg.
Hvers vegna kennið þið
þáttinn við „Matthildi“?
Þetta er vissulega viðamik
il spurning, enda málið allt
ftókið, en hins vegar getum
við látið það koma fram hér,
að í upphafi efndum við tii
almennrar hugmyndasam-
keppni um nafn og bárust
okkur yfir þrjú hundruð til-
lögur. Sú tillaga, sem bar af,
toam frá Slötokviliðinu í Hafn
arfirði, sem vildi kenna þátt-
inn við Matthildi. Við tókum
þessu nafni fegins hendi,
enda heitir föðursystir Þórð-
ar einmitt Matthildur Breið-
fjörð.
Ejt það Þórðmr, seim á
stærstan hlut i þessum þátt-
um?
Já, eins og þú veizt, þá
hefur Þórður aHtaf verið fjöl
hæfur og flest leikið í hönd-
unum á honum. Þó er hanm
oft æði misskilinn. Okkur er
þannig kunnugt um, að hann
harmaði mjög þær hörðu rit-
deUur, sem urðu hér i blað-
inu millli sr. Jóns Auðuns,
Sigurðar Ólasonar og Leó
Ágústssonar í framhaldi af
hugleiðingu Þórðar um,
hvort fólk kæmi fram við
hann eins og danska hafmey.
Vegna þessa máls hefur
Þórður þegar beðið ýmsa
danska konsúla afsökunar og
vonar hann að málið sé þar
með úr sögunni.
En nú féllu þættirnir nlð-
ur eftir áramótin, hvernig
stóð á því?
Ja við vitum náttúrlega
ósköp lítið um það mál, en þó
hefur Þórður látið hafa þaið
eftir sér, við fleiri en einn
mann, að hið nýja útvarpsráð
yfir Matthildi hafi þjarmað
svo mjög að sér, að nær
keyrði úr hófi, en þó þótti
honum rétt að verða um seí.
Gætu þessí orð ekki talizt
aðdróttanir að Útvarpsráði?
Jú, það fer naumast milli
mála og við getum vart skil-
ið hvað að baki býr. En að
öðru leyti blöndum við okk-
ur ekfci í einka erjur Þórðar.
„7 D.YGA VTNN.Y VI®
HVEKN ÞÁTT“
Hvernig vinnið þið þátt-
inn?
Við hittumst hvern morg-
un kl. 9 niður í Þrúðvangi
við Laufásveg, en þar hefur
menntaskólarektor Guðni
Guðmundsson í mildi siimi
veitt okkur afdrep, Við er-
urn einnig að vinna þar að
verkefnum sem krefjast þess
að skóllatafilia sé við höndina.
Við setjum okkur jafnan það
mark, að semja efni, sem dug-
ir í hálftima þátt. Að
því loknu tökum við burt um
það hil helming af því er okk
ur þykir lakast. Hver þáttur
er því 15 mínútur í úfisend-
ingu. Lauslega áætlað tekuir
það viku að fullgera hvern
þátt — þar af nær því dag-
ur í upptökur og klippingar.
Fáið þlð eitthvað af að-
sendu efni?
Við fáum jafnan mjög
mikið af bréfum, með ýmsuim
uppástungum — misgóðum
auðvitaA En við höfum haft
fyrir reglu að nota þetta efni
aldrei beint, en stundum hiaft
það til hliðsjónar.
Nú hefur oft verið óskað
eftir því í biöðum, að þætt-
irnir séu endurteknir. Hvers
vegna endurtakið þið ekH
þættina?
Það er ekki okkar mál, að
ákveða það.
Þið eruð bara lausráðnir
starfsmenn útvarpsins?
Já, eti fastráðið starfsfólk
hefur veitt okkur mikla
hjáip, og ekki Sízt eiga þul-
ir útvarpsins mikið lof skilið
fyrir alla hjálpsemi sina. Og
yfirmenn útvarpsins hafa
alla tíð sýnt okkur mikið um
burðarlyndi og þolimmæði.
Verður Matthildur út sum-
arið, og kannski frarn á vet-
ur?
Ja, eins og þegar hef-
ur komið fram, er Þórður
mjög hörundssár, og þol-
ir illa allar aðdrófitanir, en
að vísu er ekki búið
að byrgja brunninn, og það
er alkunna, að sárt bíbur
soltin lús.
Bikisráðsfundur í Matthildi, talið frá vinstri Davið Odds^on, Þérarlnn Eldjárn, Hrafn
Gunniaugsson. Erlendis á myndinmi er Þórður Breiðf jörð.