Morgunblaðið - 15.07.1972, Síða 3

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 15. JlJLÍ 1972
3
Réttsýni skipuleggjenda
hið eina ósvnilega og þögla
— segir Bobby Fischer í mót-
mælabréfi til Lothar Schmid
MORGUNBLAÐIÐ fékk í gær ljósrit af mótmælabréfi faví,
sem Bnbby Fischer sendi aftaldómara heimsmeistaraeinvíg-
isims, Lothar Schmid, og fer það hér á eftir í heild:
13. júli, 1972.
Hir. Lotihar Schmid,
yrfirdómari,
Dáminefind heiimisimeistaraejn-
viig'isiins,
Rey'kjaviik, Island.
Kæri herra:
Bg mótmœili harðlega að þér
skiuiuð haía sett kiukku mina í
ganig í dag þar sem aðstæður til
'keppni varu iamgt íyrir neðan
þær iágmarksikröfiur sem kveðáð
er á um i reglunum (nr. 18 og
21), svo og þvi að þér skuiuð
hiaía deemt af mér skákina.
Á siðustu f jórum áirum keppn
isíeriis mins hef ég ekk: leyfí
neina kvikmynda- eða ljóismyinda
töku á meðan á tafli stæðá. 1 öll-
um keppnum sem ég hef tekið
þáit.t í, hafa mót sstjórnirn'ar sam
þykkt skiiyrðabréf mátt sem ég
sendi ailtaf tii allra þeirra sem
viija fá mig til þátttöku. Fyrir
inolkikrum mánuðum síðan var ég
spurður um möiguleika á að sjón
varpa þessu einvígi og kvik-
mymda- og ijóismyndatöíku, sömu
ieiðis á ininanhússsjónvarpi oig
þvíumliku. Ég var tortryig'giimn
vegina þess að hávaði, ys oig þys
í kringum siika hluti, — smeiiir
1 mvmdavédum, fiassblossar, ljós
myindarar og kvikmyindarar á
þönum tii að finna bezta sjónar-
hormið, — haía alltaf valdið mér
öbærilegum öþægindum him.gað
tti.
Samt sem áður fullvissuðu aM-
ir aðiiar máilsins mig um að nú-
tfiimatæfcni hefði þróazt svo mjög
að þeir gætu myndað mig án
mimnstu trufliuiiar, með þvi að
nota aðdráttariimsur í föstum
sntöðum á bak við þykka gler-
veggi, og ailar véiar og útbúnað-
w, sivo og mamnsikaipur væru al-
gerlega ósýniieg. Þeir fullvissuðu
mig um að það væri heimskuiegt
að hafa áhyiggj.ur af truflumum
af völdum þessa og að ég myndi
efcki eimu sinni verða var við að
vélar væru í salmum, hvað þá að
verið væri að sjómvarpa mér og
5'jó.scmynda. f tiiraumasfcyni sam-
þykkti ég, án þess þó að umdir-
rita nofcfcra samminga, að ef og
þegar ég sæi slikam úitbúmað í
norttoum á 'keppmisstaðmum, þá
imymdi ég leyfa sjómvarp og þvi-
ucniMlkt með því skilyrði að það
yrði alitaf umdir minmi stjóm.
Mér var sagt að þessi taefci væru
fullfcomlega hljóðlaus og ósýni-
leg.
Þvi miður hefur ékkert verið
fjær sanni. Hin svokallaða há-
þróaða tækni var ekfci nægjanle.g
ftrá hendi fcvikmyndagerðarmann
anna í þessu tiilfelli, og þessar
Waufaleigu nafnleysur sem þótt-
uist vera atvinnukvikmyndarar
voru kflunnalegar, dónalegar og
svikisamar. Hið eina sem var
hljóðlaust og ósýnilegt var rétt-
srýni skiputeggjemda einvigisins,
sem virðist miklu meira í mun
að halda friðinn við þessa óþol-
emdi kvikmyndaklíku en að
sfcapa keppnisaðstæður sem sam
boðnar væru heimsmeistaraein-
vigi S sikák.
Skipuieggjendumir vissu hve
altvarlegum augum ég hef aila tið
Ktið á keppnisaðstæður. Þrátt
fyrir að ég hafi eimstaka sinnum
létið undan í peningamáilum, þé
helf ég aldrei igefið neitt eftir
varðandi keppnisaðstæður skák-
arinnar sem er list min og at-
vinna. Mér virtist sem mótstjóm-
in væri viísvitandi að reyna að
koma mér úr jafnvægi og ögra
mér með því að defcra og
smjaðra fyrir kvikmyndamönn-
unium-
Leyfið mér að telja upp þá at-
burði sam leiddu af sér þetta
vandiamál, sem við nrú eigum við
að etja. Áður en einvígið hófst
fór ég í tvær iamigar köninunai’-
ferðir um keppnisstaðinin. Ég
fann margt sem vantaðl á
keppnisaðstæðurnar, — sumt af
því reymdi mótsistjó'rmdin að lag-
færia að nokfcru leyti. En þrátt
fyrir það að ég æsfcti þá tvisvar
eftir þvi við hana, þ.e. hr. Þór-
arins'som, að ég fetngi að sjá
kvikmyndarana í fullum gangi,
þá var elcki orðið váð þeiim bón-
um. Ég gat því elkfci dæmt um
'þetta mjög mifciivæga nýja
atriði: sjóinvarpsföfcuna, nema
hvað ég sá að útbúnaðurinm
samanstóð af tveim feriegum
stri.gaturnum, sem voru stað-
settir um 30 fet frá síkálklborð-
imiu, eimm tiJ vinstri og ammar til

hafði þriðji kvifcmyndatökustað-
urinn í opnum glugganum varla
20 fet íyrir ofan mig að geyma
eitthvað mjög hávaðasamt tól
sem truflaði mig töluvert. Regl-
urnar kiefjast að tækin séu
hljóðlaus og ósýnileg, og hvor-
ugt var hér í lagi.
Þótt beiðni minnd um að sjá
tækin í gamgi hefði verið hafn-
að, hafði ég fallizt á að byrja
’fyrstu skákina i þeirri von, að
einvigið gæti hafizt öllum til
góðs og að ópxrófuð tækin væru
raotuð, en með þvi ákveðna skil-
yrði, að þau yrðu stöðvuð og
tafarlaust fjarlægð úr salnum,
ef þau reyndust hafa truflaiidi
áhrif. Eins og þér vitið komst ég
að raun um, að aðstæðurmar, sem
sköpuðust af þessum véium,
voru óboðlegar stórmeistara, og
meðan á skákinmi stóð kvartaði
ég nokkrum sinn.um við yður og
fór þess á leit að tækin yrðu
stöðvuð. Þér þóttuzt ætla að sjá
hvað þér gætuð gert. En þegar
sýnt var, að engar ráðstafanir
yrðu gerðar, ákvað ég með til-
iiti til aiira, sem hlut áttu að
máli, að Ijúka fyrstu skákinni
og bera máixð upp við yður áður
en næsta skák yrði tefld, það
er biðskákin daginm eftir.
Strax eftir að fj'rsta skákin
Bobby Fischer.
hey.rðS hájtt suð í kvikmyndavél-
um.um. Éig hætti þegar i stað að
tefla og krafðist þess að hlítt
væri umsömdum skilmálum. Ég
var undramdá á þvi að þér perð-
uð ekkert til þess að styðja mig
að þessu sinnx, og það tók full-
trúa minn næstum því 45 mímúit-
ur að láita fjarlægja myndatöku
vélarmar og kvikmyndamenmima
með lögregluaðisitoð, og á meðan
gekfc kllukikam á miig. Bfltir þenn
an óþöiamdi ag þrúigamdd atburð
lét éig fulltrúa mimn, Fred Cram-
er, krefjast þess fyrir mína hönd,
að þessi tæfci yrðu fjarlægð í
eitt skipti fyrir öll, áður en
næsta sfcáik yrði tefld. Cramer
sfcýrði mér svo frá, að stjórm-

hægri við sviðið á saiargólfimu,
auk þess þriðja á bafcvegg sviðs-
ins, mimma en 20 fet fyrir ofae
mig. Mér var sagt ranglega aö
það síðastmefnda væri aðeime
sjónvarpsupptölkutæki tii immam-
hússnota, en það er hreyfimgar-
laust, hljóðílaust og þarf ekki að
mamma. Ég var mjög efims um
að þessi búmaður allur væri
hljóðlaus og ósýnilegur, og
reyndi ánamgursilaust að fá að sjá
hamm í gangi Mér tókst þó eftir
fyrstu köminunargömgu mima að
fá turnana færða aftur á bak í
átt tii hliðaryeggjamma. Samt var
ég viss um að þesisi staðsetnimg
myndi reynast ófulinægjandi.
Ótti minn var staðfestur strax
í upphafi fyrstu skákarinnar.
Þá uppgötvaði ég að þessir tveir
turnar höfðu verið leynilega
færðir í næstum þvi sömu stöð-
ur og áður, og að þeir „földu“
ekki aðeims hávaðasama kvik-
myndatökuvél, heldur Jíka þrjá
eða fjóra ljósmyndara sem stöð
ugt voru smellandi sínum rudda-
legu myndavélum unz ég stöðv
aði þá á endanum. Auk þessa
fór í bið skýrði ég yður frá þvi,
eins og þér munið, fyrir milli-
göngu fulltinia mins, Fred Cram-
ers, að leikskiiyrðin væru óviðun
andi vegna ljósmynda- og kvik-
myndatækjanna og starfsmanma
þeirra, og þér og stjórnendum-
ir féiluzt á að engar kvikmyndir
eða ljósmyndir yrðu teknar aí
biðskákinni. Fyrir mitt leyti
bauðst ég til þess að vera við-
staddur prófun á tækjunum ein-
hvem daginn, þegar ekki væri
teflt, eftir nánara samkomulagi,
og að ég mundi faliast á notkun
þeirra, ef ég teldi tækin víðun-
andi. Ef ég teldi svo ekki vera,
mundi ég ekki failast á það.
Þegar ég mætti til þess að
tefla biðskákina 12. júli bjóst ég
þvi við að engar ljósmyndavél-
ar væru í gangi aðrar en innam-
hússsjóiwarpstækin. Og þamnig
virtist það vera — við fyrstu
sýn. Svo uppgötvaði ég mér til
mikiliar undrunar, að á staðn-
um beint fyrir ofan mig voru þeir
að kvikmynda. Ég sá ails kon-
ar fólk koma og fara í þessari
st'ut'tu fjarlægð frá mér og ég
endiuroir heföu sagt homirn að
það vaeiri með öllu ógerlegt og
að næsta skáfc yrði dæmd af
mér ef ég mætti efcki.
Þegar ég bað fulltrúa minn að
skýra mér fra, hvemig aðstæð-
umar væru í keppnissalnum fyr
ir skákina i daig, frétti ög kl. 1
e.h. og var aftur tjáð kl. 4 e.h.,
að allar kvikmyndavélarnar
þrjár, sem höfðu verið fjarlægð
ar áður en biðskákin fór fram
samlkvæmt kröfu minni, væru í
fullum gangi, oig að þeim væri
beint að taflborðinu og þeim
hefði aftur verið komi'ð fyrir á
sömiu stöðum og þær voru á
fyrsta dag einvigisins. Yður
sa.gf, að ég mundi ekki tefla við
sMk skiiyrði, og þér féiluzt
greinilega á að þau væru óboð-
leg, fuilvissuðuð þér mig miunn-
lega um þá staðreynd.
Þér höfðuð hvað eftir anmað
íeinigið viðvaranir um það firá
full/trúa miínum eftir biðskákiná
og aftur í morgun að aðstæðurn-
ar yrði að laga. Það getur þvi ekki
hafa komáð yður á óvart, að ég
mætti efcki þegar skákin átti að
hefjast. Samt var mér ailt í einu
síkýrt frá því hálftima eftir að
sfcákin átti að hefjast og aðeins
hálftima áðu ■ en ég átti það á
hættu að skákin yrðd dærnd af
mér, að myndavélarnar yrðu
fjarlægðar eftir allt saman. Ég
hafði þá um það að velja, að
mæta í höllinni og byrja að tefla
um leið. þótt ég stæði talsvert
verr að vígi hvað tíma snerti
og á þvi ástandi átti ég
en.ga sök, svo ekki sé minnzt
á þá staðrevnd, að ég gat
enga vissu haft fyrir þvi með
svo stuttum fyrirvara, að ekki
mundu aftur rísa vandamál í
seinni skákum í siambandi við
myndaútbxinað, og jafinvei í skák-
inni í dag, ef út í það er farið.
Ella gat ég farið til hallarioner
og horfzt í augu við þá nauðsym
að þræta við dómarann um að
klukkan yrði færð í byrjunar-
stöðu og til þess að fá sfcriflegt
samkomulag um, að engin firefc-
ari vandræði yrðu í siamibandi
við myndavélar, og á meðan á
þessu öllu fseri fram sætu þús-
undir manna óþolinmóðar i sæt-
um sínum og biðu eftir þvi eð
sfcákin hæfist. Ég valdi þriðju
leiðina, sem var sú að láta tíma
minn renna út, að iáta dæma af
mér skákina, þótt það væri and-
stætt reglum eins og kringum
stæðum var háttað, og siðan að
mótmæla þvi skriflega til yðar
og nefndarinnar að skákin væri
dæmd af mér eims og ég gexri
hér með.
Eins og þér vitið hefur mér
verið mjög annt um að fólk í
ættlandi mínu, Bandaríkjunum,
fylgdist með atburðinum. Af
þeirri ástæðu var ég reiðubúinn í
fyrsta sfcipti að fallast á kvik-
myndun. Persónulegur fulltrúi
minn, Paul Marshali, var full-
vissaður um að keppendumir
yrðu ekki varir við myndatök-
una. Þótt ég vildi að einviginu
yrði sjónvarpað, og þótt það
gæti fært mér geysimikið fé i
aðra hönd, skiptir meira rnáli,
að fuilfcomin skilyrði, sem hæfa
atvinnumönnum, séu til staðar,
þegar teflt er um heimsmeist-
aratignina i skák en að ég beri
úr býtum persónulegan fjárhags
legan hagnað. Reglumar voru
við það miðaðar að keppendum-
ir gætu teflt eftir beztu hæfni
og getu. Þær verja keppenduma
gegn truflun á einbeitingu
þeirra. Einbeiting mín hefur ver
ið trufluð vegna þess, að vikið
hefxir verið frá þessum reglum.
Ég bið aðeins um það sem ég
hef alltaf beðið um, að regium-
ar, sem gera ráð fyrir viðeig-
andi skilyrðum á skákmeistara-
mótum, séu hafðar í heiðri. Þess
vegna fer ég þess á leit, að úr-
skurðurinn í dag verði ómerkt-
ur. Þegar það gerist, og þegar
allar myndatökuvélar og hjálp-
hafði hvað eftir annað verið
artæki hafa verið fjarlægð úr'1
salnum, skal ég mæta við skák-
borðið. Ég er afar áfjáður i að
taka þátt í þessu einvigi, og ég
vona að ákveðið verði að önnur
skákin fari fram sunnudaginn
-16. júlí kl. fimm síðdegis.
Yðar éinlægur