Morgunblaðið - 15.07.1972, Page 11

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 15. JOLÍ 1972
11

Is frá því um 1700 fer inn í Em messbílinn við jökulröntl í ör-
úgrga g-eymslu í 30 stiga frost.
BORINN FÆR
REGLULEGA
SNAFS
LELEGUR
KAPALL TEFUR
FÆRRI ÖSKU-
LÖG EN ELDGOS
Þeir vita að vel þarf að ganga frá iskjörnunum á sleðanum á
Bárðarbungti. Frá vinstri: Sigurður Steinþórsson, jarðfræðing-
ur, Gunnar Guðmundsson, Stefán Bjarnason og Helgi Bjöms-
son, jöklafræðingur. Biistjóri fr á MS horfir á.
Þar raaður ráðskona ríkjum, sef
ur og eldar.
Yfir gryfjuopið með bomum
befur verið smíðað þak til skjóls
fyrir þá, sem þar viinna allan.
sólarhringinn á vöktum við bor-
un og er gryfjan líkle'ga orðin
einir 7 m á dýpt, og hálar háar
tröppur gerðar i snjóinn þar
niður. Veður hafa einnig orðið
svo slæm, að þakið fór að láta
sig. Bn þarna er að jafnaði
harður, rötskur mannskapur,
sem tekur til hendi — aðrir
mundu ekki leggj'a slíkt á sig.
Bárðarbúðir á Vatnajökli. Lengst til vinstri sést þakið yfir borgryfjunni og þá eldhúsið á sleða.
Öll vinna, sem fram er lögð
Við að koma leiðangrinum á sinn
stað og við boranimar, er sjálf-
boðaliðsvinna, unnin af félögum
í Jökl'arannsóknafélaígi Islands,
auk visindamanna Raunvísinda-
stofnunar. Sagði Bragi Árna
son, að þetba mi'kla verkefni
hefði aldrei verið framkvæman
legt án þess öfcula sjálifboðaliðs,
sem þama hefur verið. 1 hóp
Jöklafélagsmanna hafa einnig
bætzit nýir sjálfboðaliðar, með
gagnlega kunnáttu, svo sem vél-
smiðir og bifvélavirkjar, bilstjór
ar ;og ráðskonur. Að jafnaði hef
ur verið á jöklinum 10 manna
flokkur og’ unnið á vöiktum. Og
um hverja helgi hefur þurft að
skipta að einhverju leyti að
iminnsita kositi — um lið og flytja
fölk, vistiir og tæki á jökuiinn
og af honum. Um skipulagningu
á slíku i borginni hefur séð
Stefán Bjamason og flutninga
Gunnar Guðmundsson frá Jökia
rannsóknafélaginu. Hafa allir
menn, sem nálægt hafa komið,

Borað niður í jökulinn. Þak er yfir til hlífðar og gryfja langt niður í jökulinn, þar sem Páll
stendur við borinn. Ljósm. E.Pá.
lagt á sig vökur og erfiði og
ekki sparað sig. Er það ekki
mjög títt nú á síðari árum. En
andinn í siikum hópum,
sem vinna af einum saman áhúg-
amuim, er óneitanlega allur anriar
og skemmtilegri. Vonandi á einn
útlendur kapall ekki eftir að
koma í veg fyrir að hæig't verði
að bora niður á botn í Vatna-
jökli og lesa eftir þetta sumar
úr borkjöroum veðurfar fyrri
alda aftur fyrir landmám, eld-
gosasö'gu la-ndsins ásarrat ýmiss
konar annarri vizku.
Bftir að ískjarnamir höfðu
verið grafnir úr geyffl'slu-
stað sínum í snjónum og hiaðið
á sleða, á suninudagsmcxrgun var
lagt af stað til bygigðia. En nú
var blessuð sólin, sem allt verm-
ir, ekki vel þegin og menn ekki
rólegir með svo dýrmaaban bræð
anlegan flutning á sleða. Vegna
bilunar rafmagns á kaplinum,.
fóru fleiri he:m en annars hefði
orðið og fjdgdu þ\”i 17 manns
þessum eina snjóbíl — sumir
inni eða á þaki snjóhílsins, þrír
á sjúkrasleðanum affcan í og hiin
ir hangandi í böndum á skíöun-
um sínum. í glampandi sólskini
var þannig haldið áfram niður
jökulinn. Við jökulrönd beið
„Rauður" þess að flytja ískjarn
ana yfir Tungnaá og í frystibíl
inn, sem beið þar með 30 stiga
frost. Þamigað kom-ust iskjarn-
amir heilir í einangrunarplast-,
inu, og verða héðan í frá örugg-
ir í frystlhúsi í Reykjavik.
— E. Pá.
Athugasemd
— við upplýsingar um laxastiga
Jakob V. Haf stein, lögf ræðingur:
Laxastiginn í Svartá
í Skagafirði
Fiskvegurinn í Svartá í Skagafirði.
VEGNA upplýsiniga um gerð
fisikvegar í Svartá í Skagafirði,
seim Þór Guðjónsison, veiðámála-
stjóri, veitti á Stéttarsambands-
fundi, og birtar voru hér í blað-
inu Sil. miðvikudag, neyðist und-
ioritaður formiaður félagssam-
taka þeirra sem fiskvegiargerðina
annast samkvsemt samningi við
landeigendur í Lýtingsstaða-
hreppi að ta,ka fram, að með öllu
er rangt hjá veiðimálastjóra, þeg-
ar hann skýrir frá því að byrjað
sé á laxastiga í Svartá. Veiði-
málastjóra skal á það bent, að
gerð fiskvegar framhjá Reykja-
fossi hófst fyrir tveimiur árum,
og er nú að ljúka. Fiskvegurinn
kostar nú hátt á þriðjn milljón
og væru það dýrar byrjunar-
framkvæmdir. Ónákvæmni sem
þessi af manni, sem telur sig
ráða opinbeim fiskiræktarstofn-
un, hvort sem hún er sett fram
vjijandi eða óviljandi, skýrir,
kannski fyrir mönnum, að erfíð-
Leikar í fiskirækt á íslandi stafa
ekki af þvi að laxinn skorti rat-
vísi, heldiur af þvi að veiðimála-
stjóri virðist ekki rata réttuirn
orðum á framkvæ'mdir, svo sem
eins oig í Svartá, sem þó hafa ver-
ið fyrir hvers manns aiuigum sl.
tvö ár. Á sama tíma og hanm
talar um að fiskivegur í Svartá
sé á byrjunarstigi, lýsir hann því
yfir að verið sé að byggja Laxa-
stiiga í Laxá í Kjós. Þó hófust
framkvæmdir þar ekki fyrr en á
Á FJÓRÐU síðu í Morgunblað-
inu hinn 12. þessa mánaðar er
birt frétt frá Þór Guðjónssyni,
veiðimálastjóra, um byggingar á
laxastigum og laxeldisistöðvum
viða uim lamd og segir þar m.a.
orðrétt:
„í vor var endurbyggður stigi
í Laxá í Leirársveit og byrjað
er á laxastiga i Svartá í Skaga-
firði ... .“
Þeir, sem lesa þessa frétt og
þekkja ekki til málavaxta
hljóta að draga þá ályktun af
umsögn veiðimálastjóra, að nú sé
byrjað að gera laxastiga við
Reykjafoss í Svartá í Skagafirði
og að framkvæmd þessi sé á byrj
unarstigi. Staðreyndimar eru þó
mjög á annan hátt.
Fiskiræktarfélagið Veiðivötn
þessu vori. Það er því ekfci sama
hver í hlut á, þegar svonefndur
veiðimálastjóri er að lýsa fram-
kvæmdnm í fiskirækt. Að hans
mati fer það kannsfci eftir breidd-
argráðium hvað byrjunarfram-
kvæmdir standa lengi. Með því
móti fæist þó einhver skýring á
graiutargerðinni.
Indriði G. Þorsteinsson.
h.f. hóf framkvæmdir við þetta
mikla mannvirki, laxastigann í
Svartá, fyrir tæpum tvedm ár-
um og gerð þessa fiskvegar er
nú komin á lokastig. FLsikvegur-
inm er sprenigdnr og grafinn í
gegmuim svonefnt Fosisnes við
Reykjafoss í Svartá, tæpra 200
metra langiur nið'Uir í 14 rmetra
djúpt gljúfur. Búið er þegar að
verja rúmlega 2.5 millj. króna til
þessa mannvirkis, sem er eitt hið
mesta sinnar tegundar á landinu
og lax getur gengið upp fisk-
veginn á þessu sumri.
Bæmdur í Lýtingsstaðahreppi
haifa um tugi ára haft mikinn
áhuiga á því að gera Svartá
laxgenga upp fyrir Reykjafoss,
þar sem áin er frábærlega fög-
ur oig hentug til fiskiræktar á
25—30 km svæði. Aldrei fengu
þeir neina hvatningu eða stuðn-
img frá veiðimálastjóra Þór Guð-
jónssyni til þessara fram-
kvæmda og það var fyrst á ár
inu 1969, þegar áhuigamenn í
fiskiræktarmálum korrnu tii skjal-
anna, að samkomulag náðist um
það við landeigendur i Lýtings-
staðahreppi Og samninigar gerðir
um þesisa miklu fnamkvætmd og
stórkostlega fiskirækt í Svartá,
sem hófust þá þegar á haustiniu
1969 mieð sleppingu 4600 sjó-
gönguseiða af laxi fyrir ofan
Reykjafoss í Svartá, allt frá íra-
fossi niður undir Rsyki. Síðan hef
ur svo árlega verið sleppt mikLu
magni af laxaseiðum á þessu
svæði í Svartá, samtimis fram-
kvæmdunuim við gerð fiskvegar-
ins. Virðdst nú sem laxgemgd í
Svartá sé lika mjög að aiukast,
Franihald á bls. 20.