Morgunblaðið - 30.01.1973, Blaðsíða 30

30
MORGUNBLAÐIÐ, Í>RIÐJUDAGUR 30. JANUAR 1973
„Eldgosið ekki einka-
mál íslendinga66
Erlendir f réttamenn mjög gramir, þar sem þeir
njóta engrar opinberrar fyrirgreiðslu
MIKIL gremja ríkir meðal
þeirra erlendu fréttamanna,
sem hingað eru komnir til að
fylgjast með eldgosinu í Eyj-
um. Engin upplýsingamiðstöð
er rekin af háifu ríkisstjórn-
arinnar fyrir þessa menn og
þeir njóta engrar fyrir-
greiðslfi af opinberri hálfu.
„Og svo er okkur sagt, að
við megum ekki fara til Vest-
mannaeyja vegna þess að það
sé hættulegt," sagði einn er-
lendu fréttamannanna, Wim
Kroese, starfsmaður hol-
lenzka blaðsins Der Xelegraf,
i samtali við Mbl. í gær.
„Þetta er tóm vitleysa. Við
höfum flestir hverjir fylgzt
með styrjöldum; í Biafra, í
Víetnam til dæmis, og nátt-
úruhartförum, til dæmis í
Perú og Tyrklandi. Við þekkj-
um hættuna og erum vanir að
taka áhættuna, ekki aðeins af
því að okkur er borgað fyrir
það, heldur og vegna þess að
við trúum á það hlutverk okk-
ar að fræða umheiminn um
það, sem raunverulega er að
gerast á hverjum stað hverju
sinni.“
Wim Kroese nefndi sem
dæimi náttúruhamfarirnar í
Perú fyrir nokkru, þegar
jarðiskjálftiar eyddu land-
sivæðQ, sem er tvisvar siininum
stærria en ísland. Þar höfðu
stjórnvöld uppiýsin.gamiðstöð
fyrir erlenda fréttamanin, á
hverjum degi var haldinn
fundur með fréttamönnum og
þeir fengu alla nauð'synlega
aðsitoð til að komast um
hættusvæðin; Leyfi og leið-
sögumenn, ef með þurfti.
„Svona er þetta alls stiaðar
nema hér,“ stagð'i Kroese.
„Hér er þetta ekkert á verk-
sviði blaðafulltrúa ríkisstjórn-
arimnar og okkur er bent á
að hafa samband við Magnús-
son og Sæmundsson hjá flug-
félögunum. Og vissulega
reyna þedr að gera allt, sem
þeir geta, en þeir eru ekki
opin'berir aðilar og geta eng-
ar ákvarðanir tekið sem slik-
ir.
Og svo heldur forsætisráð-
herra biaðamannafund, en að-
eims fyrir skandinavíska
blaðamemn og okkur hinum
er sa,gt, að þetta sé bara mái,
sem okkur komi ekkert við.“
„Þetta eldgos er engan veg-
inn einkamál lslend'inga,“ hél't
Wim Kroese áfraim. „Þetta er
allþjóðlegt sjóntairspil þess,
sem náttúran getur gert
mannkyniniu. Og við komum
hingað með þá skyldu á herð-
um að segja umheiminum
sem réttast og gleggst frá
þessu.
Það eitt, að við hvorki
þekkjum hér til né skiljum
islenzku er nóigu erfitt, þó að
við þurfum ekiki líka að berj-
ast við hindrainir stjómvalda
í starfi okkar hér. Einhvern
veginn fær maðnr á tilíinin-
ingunta, að við séum ekki vel-
komnir, þó svo að tækifærið
sé notað til að hella yfir okk-
ur alls kyns upplýsingum um
landhelglsmálið, þegar við
leitum frétta af eldgosinu."
17 milljónir kr. í Vest-
mannaeyjasöfnunina
75 þúsund kr. bárust frá 25
íbúum Fjallahrepps
HÁLF fimmtánda milljón króna
hafði borizt til RKÍ í Vest-
mannaeyjasöfnunina í gær og
um 2,5 millj. kr. til Hjálparstofn-
unar kirkjunnar. Þá hafa ýmis
sveitarfélög iagt fram fé til bæj-
arsjóðs Vestmannaeyja. Meðal
framlags í gær voni 75 þús. kr.
frá 25 íbúum Fjallahrepps í N-
Þingeyjarsýslu. íbúar Austur-
Landeyjahrepps, sem eru 185,
lögðu fram 300 þús. kr. til Vest-
mannaeyjasöfnunarinnar og 200
þús. kr. til bæjarsjóðs Vest-
mannaeyja, samtals 500 þús. kr.,
og frá 178 íbúum Vestur-Land-
eyjahrepps barst sama upphæð.
Þá var RKÍ afhent í gær 2,4
millj. kr. gjöf frá Bandaríkja-
stjórn.
Um kvöldmatarleytið í gær
höfðu um 14,5 millj. kr. borizt
til RKÍ og að sögn Eggerts Ás-
geirssonar, frkvstj. RKÍ, hafði
þá um 11 millj kr. verið varið til
ýmássa iinnkaupa og fjárhags-
legra styrkja til Vestmannaey-
inga. Auk framlaga, sem að
framan greinir, má nefna, að
RKÍ bárust í gær 500 þús. kr.
frá Kvenfélaginu Hvítabandinu,
frá Starfsmiannafélagi Reykja-
víkurborgar bárust 150 þús. kr.
og eftirtaldir aðilar gáfu 100
þús. kr. hver: Elli- og hjúkrunar-
heimilið Grumd, starfsfóllk B. M.
Vallá, Bamavemdarfélag Reykja
víkur og Kvenfélag Skagfirðinga
félagsins.
Til Hjálparstofnunar kirkj-
ummar hafa m. a. borizt:
Úr Kolfreyjustaðar-
prestakal'li kr.
Frá kennurum og nem
endum MenntaSkólans
á Laugarvatni kr.
Úr Kirkjuhvolspresta-
kalli rúmlega kr.
Frá Patreksifirði kr.
Úr Önundarfirði kr.
Frá Kvenfélagimu
Seltjöm kr.
340.000
250.000
200.000
216.000
130.000
100.000
Frá Bolumgarvík kr. 70.000
Úr Grundarfirði kr. 60.000
Frá Bíldudal kx. 55.000
Frá Kvenféiaginu
Akranesi kr. 50.000
Frá Kvenfélagi Reyk-
dæla, Rekholtsdals-
hreppi kr. 50.000
Þá höfðu í gær borizt eftir-
taldar upphæðir, sem safnað var
við guðsþjómustur í Reykjavík
á sunnudag:
Óháði söfnuðurinm
Langlholtssöfnuður
Laugarnessókn
Árbæj arsófcn
Háteigskirkja
kr. 44.200
kr. 36.000
kr. 11.000
kr. 16.000
kr. 14.000
Samband islenzikra sveitarfé-
laga beindi þeim tilmælum til
svei'tarfé'aganma, að jafnframt
sem þau hefðu forgöngu um
söfnun fjár í Vestmannaey ja-
söfinunina, legðu þau sjálf og
fram fé til bæjarsrjóðs Vest-
m'annaeyja. Áður er sagt frá
framlögum Landeyjahrepparana.
Samtök sveitarfélaga í Suður-
Borgarafundurinn:
Auglýsingin
bönnuð
í útvarpinu
— en dómsmálaráðherra þótti
ekki stætt á banninu
„ÆTLI þetta hafi ekki verið
gert vegna þess, að menn
héldu, að við myndum vera
of hreinskilnir,“ sagði Sigfús
,T. .Tohnsen, þegar Mbl. leitaði
hjá honum staðfestingar á
því, að anglýsingum um Vest-
mannaeyjafundinn í gær-
kvöldi var neitað hjá útvarp-
inu í gær. Málið var lagt fyr-
ir dómsmálaráðherra, Ólaf Jó-
hannesson, og úrskurðaði
hann, að auglýsingin skyldi
birt, en „fiindarboðendur“
var breytt í „áhugamenn um
málefni Vestmannaeyinga"
undir aiiglýsingunni.
„Ég hafði snemma í morg-
un samband við einm þulinn
hjá útvarpinu," sagði Sigfús,
„og hann gat um fundinn hjá
okkur í morgunútvarpinu, þar
sem við ætluðum að auglýsa
hann stíft allian daginn. Ég
hringdi svo auglýsinguna inn,
en þegar við heyrðum ekkert
í hádegisútvarpinu, fórum við
að kanna málið.
í ljós kom, að lögfræðingur
Vestmannaeyjabæjar, Georg
Tryggvason, hafði bannað, að
auglýsingin birtist, þar eð
undirskriftiin „fundarboðend-
ur“ gæti gefið í skyn, að bæj-
arstjóm Vestmannaeyja væri
við fundinn riðin. Mætti ekk-
ert birta um Vestmannaeyjar
án samráðs við Almanna-
vamaráð og forsvarsmemin
Vestmannaeyín.ga í Hafnar-
búðum. Við höfðum sitrax
samband við forseta bæjar-
stjórnar Vestmaninaeyja og
siðan var máiið lagt fyrir
dómsmálaráðiherra. Hann
taldi ekki stætt að stöðva aug-
lýsingunini, ef undirskrift-
inini yrði breytt og gerðum
við það. Auglýsingin ætti því
að fara að koma í útvarpinu.“
(Viðtal þetta fór fram um kl.
hálf sex í gær).
„Við teljum," hélt Sigfús
áfraim, „að tryggja beri íbú-
um Vestmannaeyjia fjárhags-
legan grundvöll til endurupp-
byggingar heimila simna og at-
vinnumöguleika í náinmi fram
tíð, en Vestmannaejnngar
vilja, að greint verði á milli
þess efnahia'g'Svanda, sem fyr-
ir var, og þess vamda, sem
hamfarimar í Eyjum skapa.
Við teljum einnig, að þetta
vandamál sé íslendingum of-
viða að leysia ofan á allt ann-
að og viljum því að öll fram-
boðin aðstoð verði þegin
með þökkum.“
Doyle V. Martin (t. h.), sem nú gegnir störfum sendiherra
Bandaríkjanna á íslandi í fjarveru sendiherrans, afhendir
Birni Tryggvasyni, forseta RKÍ, 2,4 millj. kr. gjöf Bandaríkja-
stjórnar í gær. (Ljósm. Mbl.: Sv. Þorm.).
landsuimdæmii hafa farið þess á
leit við sveitarsjóðina, að þeir
leggi fram a. m. k. 500 krónur
4 hvem íbúa.
Hreppsnefnd Ólafsvíkur heíur
þegar ákveðið 300 þús. kr. fram-
lag til bæjarsjóðs Vestmamna-
eyja.
— í Sundahöfn
Framiiald af bls. 14
bjarga því sem bjargað verð-
ur. Sumt af þvi er komið hing
að og vonandi náum við ein-
hverju rneiru. Við búum það
aiustarliegia að það er víist von-
laust að húsið sleppi, það var
þegar komiran á það mikill
viikur í gær.
— Þessi kommióða er búin
að vera liengi i fjöískyldunini,
seigir hann og leggur hönd-
ina á stóra og viðamikla
kommóðu, útsikorna. Hún var
nú smiíðuð í Eyjum og aíldrei
bjóst ég við að sjá hana á
pakkhúsgöifi í Reykjavík.
— Já, ég er búimn að finna
bráðabirgðageymslustað fyrir
þá húsmuni sem bjargað verð
ur. Það er nú úr tveim hús-
um sivo það þarf töluvert
plliáss. Bn það er einstakt
hvað okkur er tekið með mik
illi vinsemd, það eru al'lir
boðnir og búnir að aðstoða
eins og hægt er.
—O—
Lyftarar koma með gám-
ana beint úr skipinu inn í
vörugeymslu. Stundum eru
eigendur búslúðanna þar fyr-
ir og þá er gámunum skutlað
upp á bíl og ekið með þá á
geymiSilus-tað. Þar eru þeir
tæmdir og sivo skilað aftur
niður til Eimskips.
Aðrir þurfa að ganga um
og Seita eiigma sinnia: — Er
þetta ekki okkar? Þama er
stóllinn hennar mömmu. Skrif
borðið hans Gunnsa á að vera
komið.
Fðlkið er advairlegt en það
er emga örvæntingu að sjá í
fasi þess. Það er næstum éins
og það sé sjáldösagt og eðli-
l'egt að sjá húsgögn sem eitt
sinn voru i hlýlegri sitofu,, á
köldu gólfi vörugeymsilunn-
ar. Auðvitað er þetta erfitt,
en fólkið ber ekki tilfinning-
ar sínar utan á sér, og það
gengur að þessu eins og
hverju öðru verki sem þarf
að vinna.
Bílamir voru stanzlaust í
ganigi og afgreiddu eins hratt
og þeir mögutega gátu, en
þama kom miikið inn og þeir
gátu ekki a'UIit'af annað öllu
jafinóðum. En það varð eng-
in uppsteit út af því. Fólk
stóð þolinmótt við það sem
það átti eftir af jarðneisknm
eigum sínum og beið þess
að röðin kæmi að því. Eims
og garnili maðurinn sagði:
— Tii hvers er nú að flýta
sér. — ót.