Morgunblaðið - 10.03.1973, Blaðsíða 15

MÖRGUNBLAÐIÐ, LAUGAROAGUR 10. MARZ 1973
hefur mikinn rétt til að fram-
kvæma þessar ráðstafanir.
Aftur á móti er það heldur
mikið, sem íslendingar fara
fram á. f>að verður einnig að
taka tillit til okkar, sem höf-
um veitt við Island áratug-
um saman. Við viljum líka
lifa.
Teljið þér, að hætta á of-
veiði sé svo mikil, að þessi
útfærsla sé nauðsynleg?
Varla, ég er búinn
að starfa i þessum atvinnu-
vegi í 50 ár og tel, að engin
hætta væri á ferðum, ef skyn
samlega væri haldið á spilun
um. Það ættu aðeins isfisk-
togarar að veiða við fsland.
Veiði verksmiðjutogara er
varhugaverð, enda skilst
mér, að það sé kjarni máls-
ins.
Hvað segið þér um þá full-
yrðingu stjórnarformanns fé-
lags þýzkra togaraeigenda,
að fiskurinn deyi úr elli, ef
útfærslan verði framkvæmd?
Nei, ég tel, að slík hætta
sé ekki fyrir hendi.
Hverjar yrðu afleiðing-
ar útfærslunnar fyrir hafnar
bæina Bremerhaven og Cux-
haven?
Það yrði mjög mikið áfall.
Flestir hér hafa beint eða
óbeint mikið með fiskveiðar
eða fiskvinnslu að gera.
„ísland berst fyrir
tilveru sinni“
Til að kynnast skoðunum
annarra en þeirra, sem vinna
beint í fiskiðnaði, var
rætt við Otto Schneider,
leigubílstjóra í Bremerhav-
en.
Hvað getið þér sagt um út-
færsluna sem almennur borg
ari án beinna hagsmuna?
Þetta er of einhliða og of
hörð ráðstöfun af Islands
hálfu. Ef sérhver þjóð í Evr-
ópu gerði slíkt hið sama, þá
hefðum við einungis deilur og
vandræði upp úr því. Ég skil
Islendinga hins vegar full-
komlega, að þeir vilji fá sem
stærsta hlutdeild í hin-
um minnkandi afla á Islands-
miðum. Hins vegar á að láta
alla veiði vera óbreytta, þar
tii þetta vandamál hefur ver
ið leyst á alþjóðlegum vett-
vangi. Það er ómögulegt að
skera á togvíra togara og
beita hindrunaraðgerðurri við
veiðar. Það verður að leysa
þetta friðsamlega.
Er niikið rætt um þetta niál
meðal almennings í Brenier-
haven ?
Nei, venjulega er lítið rætt
um þetta.
Teljið þér, að atvinnuleysi
muni ríkja í Bremerhaven, ef
útfærslan verður að veru-
leika?
Nei, það get ég ekki ímynd
að mér. Vissulega myndi út-
færslan hafa hliðarverkanir,
t. d. mundi ísfiskveiði
minnka, en hún skiptir reynd
ar litlu máll i þýzkri úthafs-
útgerð. ísland berst fyrir til
veru sinni, og við verðum að
taka tillit til þess.
„Island á aö sýna
meiri hörku“
Walter Schmidt þekkja all-
ir islenzkir sjómenn, sem
koma til Bremerhaven. Hann
er sjálfstæður kaupmað-
ur, sem verzlar mikið við Is-
lendinga. Afdráttarlausar
skoðanir hans i landhelgis-
málinu eru þekktar bæði á ís
landi og í Þýzkalandi.
Hver er staða íslands í sam
bandi við útfærsluna?
Islendingar hafa algerlega
rétt fyrir sér í þessu máli.
Þeir ættu aðeins að sýna enn
meiri hörku við framkvæmd
útfærslunnar. Þetta er aðeins
hálfkák, eins og nú er staðið
að þessu.
Hvað er að segja um
ástandið á miðunum?
Ef Islendingar aðvara hin
erlendu skip, áður en togvír-
arnir eru klipptir, þá bera
Bretar og Þjóðverjar alla
sök á þessum atburðum,
ef þeir fylgja ekki aðvörun-
unum.
Hvað viltu segja um hin
fiskifræðilegu rök íslend-
iuga?
Það liggur i augum uppi,
að íslendingar geta ekki lát-
ið rányrkju hinna erlendu
skipa líðast. Vísindamenn
Hafrannsóknastofnunarinnar
í Kiel hafa lýst yfir stuðn-
ingi við málstað Islands og
styð ég þeirra álit. Aflinn fer
minnkandi og fiskstærðin
einnig. Þetta er barátta ís-
lenzku þjóðarinnar fyrir sjálf
stæði sínu, og þessa baráttu
styð ég af heilum hug.
„Vernda ber
fiskstofnana“
Að lokum var spjallað við
Ásgeir Gíslason, skipstjóra á
islenzka togaranum Rán, sem
landaði í Bremerhaven þenn-
an morgun. Hann seldi tæp
100 tonn fyrir liðlega 4 millj-
ónir ísl. kr.
Hefur afstaða Þjóðverja til
íslendinga á einhvern
hátt breytzt eftir útfærsl-
una?
Nei, mér hefur ekki fund-
izt það. Það rikir, að minu
áliti enginn kali í okkar
garð. Aftur á móti hafa marg
ir lýst því yfir, að þeir séu
hliðhollir okkur. Þeir sjá
nauðsynina á þessum ráðstöf
unum.
Hvað er að segja um sam-
starfið úti á miðunum?
Við höfum haft lítið sam-
starf við þýzku togar-
ana. Hins vegar erum við
roeira á sömu slóðum og Eng-
lendingar. Okkur finnst,
mörgum togaraskipstjórum,
að stugga ætti meira við þeim
en gert er. Englendingarnir
eru alveg óáreittir upp í tólf
milumar. Það hefur slaknað
mikið á gæzlunni að undan-
fömu. Gosið í Vestmannaeyj
um hefur haft sin áhrif á það.
Það þarf aftur á móti að hef ja
róttækari aðgerðir gegn Eng-
lendingum. (Þess má geta að
í millitíðinni frá því að þetta
viðtal var tekið, og þar til
það birtist, mótmæltu nokkr-
ir togaraskipstjórar, þar á
meðal Ásgeir, opinberlega að
gerðarleysi Landhelgisgæzl
unnar, og hina síðustu daga
hefur verið klippt á togvira
fjölmargra brezkra togara.
Innskot Á.E.).
Hver álýtur þú, að verði
endanleg lausn landhelgis-
deilunnar
Það verður auðvitað að
finna lausn á þessu máli, og
ég held, að allir sjái, hve
nauðsynlegt er að vernda
fiskstofnana. Það er t. d.
áberandi, hve mikill smáfisk-
ur er á brezka markaðinum.
Ég held, að ómögulegt væri
að miða við aflamagn í samn-
ingum við Breta. Veiðin hef
ur minnkað það mikið, að töl
ur síðustu ára eru óraunhæf-
ar. Útfærslan er tvímælalaust
bráðnauðsynleg til að vemda
fiskstofnana.
Hverja telur þú afleiðingu
útfærslunnar fyrir Þjóð-
verja?
1 raun og veru missa Þjóð-
verjar ekki mikið við þessa
útfærslu. Aðal karfamið-
in eru fyrir utan 50 mílum-
ar. Þjóðverjar vilja aftur á
móti fá að halda ufsasvæð-
inu við Suðausturland.
Ég tel, að hægt væri að kom
ast að samkomulagi við Þjóð
verja og miða ætti þá
viö ákveðin svæði frekar en
afllamagn.
Myndin hér efra er tekin á fiskniarkaðnum í Bremerhaven þar sem greinarhöfundur ræddi
við fiskkaupmanninn Kurt Krupphe. Kaupmaðurinn er á myndinni þar fyrir ofan, en sú
efsta er af Otto Schneider leigubílstjóra, sem lika kemur hér við sögu. — Á hinni síðunni er
Ásgeir Gíslason skipstjóri með Þjóðverjanum, sem íslenzkir sjómenn kalla sín á milli Villa
vaktmann. Myndin til hliðar við þá er af dr. Sverri Schopka.