Morgunblaðið - 10.03.1973, Blaðsíða 23

MORGUNBL.AÐIÐ, LAUGARDAGUR 10. MARZ 1973
23
Miiming:
Páll Þór Kristinsson
framkvæmdastjóri
Fæddur 11. júlí 1927.
Dáinn 27. febrúar 1973.
Páll Þór Kristinsson fram-
kvæmdastjóri verður jarðsung-
inn frá Húsavikurkirkju í dag.
Hann var fæddur hinn 11. júlí
1927, sonur hjónanna Kristins
kaupmanns Jónssonar prests
Arasonar, bróður Matthíasar
þjóðskálds og sálmaskálds Joch
umssonar og Guðbjargar, syst-
ur Árna Óla og þeirra systkina,
Óladóttur bónda og smiðs Krist-
jánssonar og Hólmfríðar Þórar-
insdóttur, og voru þau bræðra-
börn Hólmfríður og rithöfundur
inn Jón Sveinsson, Nonni.
Heimili þeirra Kristins og Guð
bjargar var fyrir margra hluta
sakir sérstakt og barnahópur-
inn stór. Kristinn var stórbrot-
inn persónuleiki, hafði skarpa
greind og góða og sá heim-
ili sínu vel farborða efnalega.
Guðbjörg var listhneigð mjög og
einkar ljúf i viðmóti. Þau systk
inin hún og Kristján voru í
fremstu röð leikara á Húsavík og
ákaflega vinsæl af leikhúsgest-
um. Páll Þór erfði þessa gáfu og
átti sem þau létt með að ná hylli
leikhúsgesta bæði í gamni og al-
vöru. Ég átti þess kost að sjá
hann á leiksviði og er hann mér
ógleymanlegur sem slíkur. En
einnig man ég eftir mörgum svip
myndum, sem hann brá upp í
heimahúsum, þegar vel lá
á honum. Leikur hans og gáski
á slíkum stundum hreif menn
með sér.
Páll Þór lauk stúdentsprófi frá
Menntaskólanum á Akureyri
1949, og viðskiptafræðingur varð
hann frá Háskóla íslands 1954.
Þá réðst hann til Sparisjóðs Húsa
víkur, en var ári síðar kosinn
bæjarstjóri á Húsavik og gegndi
því embætti fram yfir bæjar-
stjórnarkosningarnar 1958. Mér
hefur verið sagt, að í því starfi
hafi hann notið sín bezt: Hann
var duglegur bæjarstjóri,
óvenju vinsæll og fljótur að átta
sig, og þótti það einkum einkenn
andi fyrir hann, hversu mikill
sáttamaður og samningamað-
ur hann var, hverjir sem i hlut
áttu, og réttlætiskenndin rík.
Það fór þvi sem vænta mátti að
mörgum Húsvíkingum kom það
á óvart og þótti það óverðugt,
er annar maður var kjörinn bæj
arstjóri í stað Páls Þórs, svo að
hann varð að hverfa til Reykja-
víkur og hóf þá að starfa hjá
Olíufélaginu Skeljungi h.f. En
Páll Þór undi sér ekki sunnan
fjalla og 1962 setti hann á stofn
hlutafélagið Öskju á Húsavík og
var framkvæmdastjóri þess til
dauðadags. Hann lézt á Borgar-
spitalanum hinn 27. febrúar s.l.
eftir langa vanheilsu.
Páll Þór kvæntist 1956 Aidísi
hjúkrunarkonu, dóttur Friðriks
prófasts Friðrikssonar, fjölhæfs
gáfumanns og Geirþrúðar,
danskrar ættar, og hefur hún
mjög unnið með manni sínum að
menningarmálum. Þeim Páli Þór
og Aldísi varð þriggja barna
auðið. Þau eru: Geirþrúður 15
ára, Guðbjörg 12 ára og Ari Páll
8 ára.
Enn er Sigurjón, 23 ára gam-
all, sonur Páls Þórs og vinnur
við Öskju h.f. Móðir hans er
Helga Sigurjónsdóttir Ármanns
sonar, er lengi vann hjá Húsa-
víkurhreppi og bæ.
Páll Þór var mikill félags-
hyggjumaður, svo sem hann átti
kyn til og starfaði m.a. mjög með
Leikfélagi Húsavíkur og minnast
Húsvíkingar hans í mörgum,
ógleymanlegum gervum, eins og
fyrr er að vikið. Hann var söng
maður ágætur, hafði mjúkan og
góðan bassa og var í kirkjukórn
um í mörg ár. Á unga aldri gat
hann sér góðan orðstír á vett-
vangi íþróttanna og veit ég ekki
betur en Norðurlandsmet hans í
hástökki sé enn óslegið. Þá hef-
ur hann og starfað með Lions-
hreyfingunni á Húsavík.
Páll Þór hefur gegnt fjölmörg
um trúnaðarstörfum á veg-
um Sjálfstæðisflokksins. Hann
átti sæti í flokksráði og kjör-
dæmisráði um árabil, var í mörg
ár formaður Sjálfstæðisfélags
Suður-Þingeyinga og um skeið
fyrsti varafulltrúi Sjálfstæðis-
flokksins í bæjarstjórn Húsavík
ur. Við Páll Þór kynntumst fyrst,
er ég fór að vinna að málefnum
Sjálfstæðisflokksins á Norður-
landi fyrir um áratug. 1 öllu okk
ar samstarfi reyndi ég hann
aldrei að öðru en drengskap og
aldrei minnist ég þess, að hann
hafi ekki reynt að greiða götu
mína, og einatt meir og betur en
efni stóðu til.
Ég kann ekki að orða þá hugs
un er flýgur í gegnum hugann
við hið ótímabæra fráfall Páls
Þórs. Hann var slíkur maður, að
í nærveru fárra manna hefur
mér betur liðið. Hann var hisp-
urslaus í allri framkomu og for-
dómalaus og gæddur þeirri gáfu,
er fæstir hafa, að honum var
óhætt að segja hug sinn allan.
Við fráfall hans verður mér því
fyrst að orði: Hann fór of
snemma.
Heimili þeirra Aldísar og Páls
Þórs var eins og þau sjálf hlýtt
og stóð mönnum opið. Þau voru
samhent hjón og samrýnd og öðl
uðust þá miklu gæfu að geta bú-
ið óvenjumannvænlegum börn-
um sínum gott heimili. Á þessum
degi óskum við vinir Páls Þórs
og Aldísar þessu heimili og börn
um þeirra Guðs blessunar í fram
tíðinni.
Halldór Blöndal.
Lát Páls Þórs Kristinssonar
kom ekki á óvart þeim sem til
þekktu. Sláttumaðurinn slyngi
felldi hann ekki í einu vetfangi,
heldur lézt Páll eftir þunga og
stranga sjúkdómsbaráttu. En
þótt honum væri sjálfsagt ljóst,
hvernig orrustan stóð, þá æðr-
aðist hann hvergi til hinztu
stundar. Þar fór góðmenni og
karlmenni í senn.
Páll Þór Kristinsson var
fæddur 11. júlí 1927 og var því
enn í blóma lífsins er hann lézt
á Landakotsspítala aðfararnótt
27. febrúar s.l. Páll var fædd-
ur og uppalinn á Húsavík og
lifði þar mestan sinn aldur.
Hann lauk stúdentsprófi frá
M.A. 1949 og nam síðan við-
skiptafræði við Háskóla íslands
og tók þar kandidatspróf á ár
inu 1954. Hann hélt þá fljótlega
til heimabyggðar sinnar og tók
við störfum bæjarstjóra af Frið
finni Árnasyni, er verið hafði
bæjarstjóri i Húsavík frá því
skömmu eftir að bærinn fékk
kaupstaðarréttindi. Var hann
bæjarstjóri til ársins 1958, er
hann lét af störfum vegna breyt
inga á bæjarstjórnarmeirihluta.
Páll fluttist þá til Reykjavíkur
og tók við ábyrgðarstöðu hjá
olíufélaginu Skeljungi, en árið
1962 fluttist hann norður á nýj
an leik og tók við forstöðu ný-
stofnaðs verzlunarfyrirtækis,
öskju hf. sem hann stýrði til
dauðadags.
Páll var einkar vel látinn
maður og með menntun sinni og
margvíslegum hæfileikum lagði
hann mikið af mörkum til þess
samfélags, sem hann kaus að
búa með og helga starfskrafta
sína. I starfi sínu vildi hann
jafnan hvers manns vanda
leysa, hann var traustur og
áreiðanlegur og í kringum hann
var jafnan blær hlýleika og
kimni. Utan daglegra starfa
veitti hann bæjarlífinu riku-
lega af áhuga sínum og hæfi-
leikum. Hann var af samferða-
mönnunum kjörinn til fjöl-
margra trúnaðarstarfa, sem
hann rækti af kostgæfni. M.a.
sinnti hann nokkuð sveitar-
stjórnarmálefnum, sem hann
kunni góð skil á. Hann var
stjórnarformaður Fiskiðjusam-
lags Húsavíkur h.f. á erfiðum
tímum og hann hafði með rekstr
arlánasjóð smábátaútgerðar í
Húsavík að gera frá stofnun
hans. Þá sinnti hann nokkuð
stjórnmálum innan samtaka
Sjálfstæðisflokksmanna. 1 öllu
þessu nýttust Páli að sjálfsögðu
menntun hans og meðfæddur
hæfileiki til að umgangast fólk.
En utan þessa veraldarvafst-
urs, þá er ómælt það starf, sem
Páll lét í té á sviði menningar-
og annarra félagsmála i Húsa-
vík.
Hann var leikari af guðs náð
og hef ég loft leikið mér með
þá hugsun, hversu Páll hefði
getað náð langt, ef hann hefði
gert starf leikarans að ævi-
starfi. Þau eru orðin mörg hlut-
verkin, sem Páll hefur gert
áhorfendunum ógleymanleg með
túlkun sinni. Leikstarfsemin var
Páli brennandi áhugamál og
finnst mér það táknrænt fyrir
þann áhuga, að er ég sá hann
sárþjáðan á sjúkrahúsi skömmu
fyrir andlát hans, þá var það
fyrsta sem hann spurði mig um
að norðan, hvort ég vissi, hvern
ig æfingar á næsta verkefni
leikfélagsins gengju. Páll hafði
afar næmt skopskyn og eftir-
hermuhæfileikar hans voru slík
ir, að hann gat brugðið sér í
flestra manna líki.
Páll var formaður Lions-
klúbbs Húsavíkur um skeið,
hann var lengi söngmaður í
kirkjukórnum og þannig mætti
tíunda hlut Páls á mörgum svið-
um. Hann lá hvergi á getu sinni,
þar sem hann taldi sig geta orð
ið góðu máli að liði og hann
hlaut fyrir virðingu og þökk
allra samborgara sinna.
■ Hann sannaði með lífi sínu og
starfi, hversu mikilvægt það er
fyrir hinar smærri byggðir
landsins, að þeim auðnist að
halda því fólki, sem velur sér
langskólanám, í stað þess að
menntunin geri það að eins kon
ar útlögum frá heimabyggð
sinni.
Páll var lánsmaður i einkalífi
sínu. Hann kvæntist Aldísi
Friðriksdóttur hjúkrunarkonu,
dóttur sr. Friðriks A. Friðriks-
sonar prófasts á Húsavík og
áttu þau þrjú börn sem enn eru
á ungum aldri, Geirþrúði, Guð-
björgu og Ara Pál. Auk þess
átti Páll son fyrir hjónaband,
Sigurjón, sem nú er uppköminn
og starfað hefur við fyrirtæki
föður síns síðustu árin og verið
honum stoð í veikindum hans.
Veikindi Páls voru mikil raun
fyrir eiginkonu hans, en aðdáun
arverður er sá styrkur sem
hún sýndi og veitti honum af sið
asta spölinn á lífsleið hans.
Ég bið Guð að styrkja eigin-
konu Páls, börn hans, systkini
og tengdafólk í þungum harmi,
sem allir þeir er nutu samvista
við Pál eru nú slegnir. En eftir
situr endurminningin um „góð-
an dreng“ í fyllstu merkingu
þess hugtaks.
Björn Friðfinnsson.
Kveðja norður yfir f jöllin.
Það var haust. Nýliðarnir í
MA voru hljóðir, hikandi. Flest-
ir höfðu fyrir fáum stundum
sleppt pilsfaldi mömmu, og nú
var sem allt öryggi vantaði i þá
á þessum virðulega stað, innan
um þetta virðulega fólk, sem
bar það með sér, að það kunni
utan að heilar hillur af bókum.
Skimandi leituðum við vars og
fundum það. Norðan frá Húsa-
vík hafði komið renglulegur
snáði sem átti lengri og örugg-
ari skref en við hin, og djörf-
ung t.þ.a. líta beint fram, jafn-
vel þó að hálærðum annars
bekking væri að mæta. Það skal
ekki orðléngt, en frá þessari
stundu var Palli Þór foringi
okkar.
Ár liðu. Við þurftum ekki að
breyta vali okkar, svo vel hafði
það tekizt. Já, skapanornirnai’
höfðu verið honum sérlega gjaf
mildar. Þær höfðu fært honum
dugnað, ósérhlífni sem fágæt er,
ég man ekki það verk, að hann
þættist yfir það hafinn, ég man
heldur ekki stunu frá brjósti
hans, þó að hann yrði að bretta
upp ermar til tiltekta, þá aðrir
gengu frá skemmtun til náða.
Dísirnar höfðu gefið honum.
meir: Það var aldrei svo dimmt
um þunglyndan vin að kátínan
hans Palla og bjartsýnin hans
gætu ekki breytt grettu í bros,
stunu í hlátur. Hann var vorsins
bam og bar þrótt þess með sér,
birtu og yL
Enn liðu ár. Hann lauk prófi
og eftir að hafa starfað hér
syðra um stund hélt hann til
þess staðar er hann unni, Húsa
víkur. Þar gaf hann mest af
sjálfum sér. 1 starfi reyndist
hann trúr, vann að framtíðar-
heill, setti hana ofar öllu öðru,
og i hvíld var hann hinn góði
félagi með fangið fullt af tilboð-
um um íhugunar- eða hlátur-
efni.
En nú erum við vinir hans
hljóðir, er beðurinn hans er orp
inn moldu um miðjan dag. Víst
fögnum við að veikindaþjáning
hans er á enda. Skuggakrumla
hennar hafði elt hann um lang-
an veg og við trúum því, að laus
úr fjötrum duftsins gangi hann
nú um á himinslendum. Við trú-
um því líka, að engill kærleik-
ans vaki yfir framtiðarbraut ást
vina hans.
Þessi dagur er yljaður þökk
til hans er gaf okkur Pál Þór
að vini, og við biðjum þess, að
Island eignist marga slíka sonu,
þá verður bjart á vegi, lífið
betra.
Norður yfir fjöllin til þín Al-
dís, og ástvina hópsins ykkar,
leita hugir okkar nú. Guð
styrki ykkur öll.
Kristín og Haukur.
Björt vornótt á Húsavík fyr-
ir 14 árum. Nýlokið 10 ára stúd-
entsafmæli, og við hjónin sitjum
heima hjá Páli Þór og Aldísi
ásamt heimilisvini þeirra, Silla.
Andrúmsloftið er enn þrungið
vongleði og eftirvæntingu, þótt
áratugur sé liðinn, síðan við
lékum knattspyrnu án bolta á
menntaskólalóðinni á Akureyri.
Og hvað er einn áratugur? Við
erum ákveðin i að lifa hundrað
ár eða að minnsta kosti til
næstu aldamóta. Páll er sem
fyrr gleðigjafinn mesti, óþrot-
leg uppspretta gamansamra til
tekta. Hann er ágætur leikari
og skopvís með afbrigðum. Það
er gott. En þó er hitt betra, að
undir býr hlýr hugur, heitt
hjarta. — Frá Húsavík höldum
við daginn eftir, er sól skín á
Kinnarfjöll, auðugri en við kom
um þangað. Við erum að vísu
ekki ríkari af þeim hlutum sem
mölur og ryð granda, heldur
þeim dýrgripum, sem fara í sæ
og sökkva ekki og fyrir björg
og brotna ekki.
Kaldranalegt og dimmt kvöld
i Reykjavik á þorra. Við hjón-
in stöndum við sjúkrabeð vinar
okkar. Aldís, kona hans, vakir
yfir hverri hreyfingu hans. Og
nú er Páli Þór brugðið. Þó er
hlýja enn í augum og eldur í
hjarta ókulnaður. Það örlar
jafnvel á gamalkunnri skopvísi.
— Þegar við höldum brott og
útsynningsélin löðgruna bílinn,
er okkur tregt um mál.
Páll Þór Kristinsson var karl-
menni. Hann var allra manna
glaðastur, hlýr og einlægur. Það
var ekki tilviljun, að hann var
jafnan í fyrirsvari fyrir bekk-
inn okkar, umsjónarmaður lengl
og inspector scholae, áður en
lauk. Við treystum honum og
áttum vináttu hans. Og sá var
ekki snauður, sem hana átti.
Hún var mikil eign og góð. Páll
var örlátur á tima sinn og
óspar á að miðla af þeirri and-
ans auðlegð, sem honum var gef-
inn ríflegri skerfur af en flestum
öðrum. Ef til vill sleit það ör-
læti honum um aldur fram. Þó
að vik yrði siðar milli vina, varð
engin breyting á viðhorfi Páls
til fornra félaga. Hann var æ
hinn sami. Þær taugar, sem
tengdu hann vinum, voru sterk-
ari en svo, að strjálir samfundir
fengju slitið.
Páll Þór var góður drengur
og glaður. Ef til vill duldist
þeim, sem kynntust honum ekki
náið, hve næmgeðja hann var
og hversu auðvelt var að særa
viðkvæma lund hans. Frjáls-
mannleg framkoma og glaðbeitt
karlmennska brugðust honum
aldrei, þótt undir kynni að svíða
og blæða. Mannslund hans verð
ur kannski bezt lýzt með orðum
frænda hans, Fjallaskáldsins:
„Við skulum ekki víla hót;
það varla léttir trega.
Það er þó ávallt búningsbót
að bera sig karlmannalega."
Páll var vel kvæntur og gekk
þess sízt dulinn sjálfur. Konu
hans og börnum sendum við al-
úðarkveðjur og vottum þeim
samúð á þessum dimmu dögum.
Það er ekki sársaukalaust að
mæla eftir góðan vin, sem
kvaddur er brott, löngu áður en
dagur er að kvöldi kominn. Við
áttum eftir að gera svo margt.
Samfundum var skotið á frest í
önnum manndómsára. „Og þó
skal engum dýrðardraumi glat-
að.“ Um sinn skiljast leiðir líkt
og forðum, er við héldum hvert
í sína áttina að lokinni skóla-
vist. En aftur mun hitzt og þeir
söngvar sungnir og þau kvæði
kveðin, sem tókst ekki að ljúka
á þeirri svipstund, er við nefn-
um mannsævi.
Ólafur Haukur Árnason.
„Þér eruð ljós heimsins, borg,
sem stendur uppi á fjalli, fær
ekki dulizt."
Þegar él harmanna ganga yf-
ir okkur jarðarinnar börn, er
ekki ótítt, að sorta bregði um
sinn yfir lif okkar, okkur reyn-
ist örðugt að skilja sköpin og
missum gjarnan sjónar á eðli
lífsins og margbreytileik. Þegar
skugga ber á af því, að dauðinn
hrífur á brott kæran vin, er það
þó tíðast minningin um ljósið,
sem hann bar, sem minnir okkur
á, að öll él birtir upp um síðir,
og varpar á ný birtu og yl inn
í tilveru okkar.
Við lát Páls Þórs Kristinsson
ar eru það einmitt slíkar ljúf
ar minningar, sem leiða hug okk
ar aftur að ljósi heimsins og
varpa geislum á lífsbrautina.
Ótal atvik, sum áður fallin í
gleymsku, ber fyrir hugskots-
sjónir og laða fram hina björtu
mynd eðliseiginda hans, sem er
svo ljúft að minnast.
Páll Þór var í lífi sinu og
starfi ljóssins barn. Honum var
óvenju hægt að blanda geði við
samborgarana, og þá með þeim
hætti, sem honum var svo eðli-
legur og tamur, hvort heldur
var í sorg eða gleði. Hann naut
þvi maklegra vinsælda, langt út
fyrir raðir ættmenna og vina.
Eðliskostir hans voru þannig,
að það var sjálfsagður hlutur
að líða vel í návist hans. Hann
hafði næmt auga fyrir umhverfi
sínu, og þá gjarnan því skop-
lega, þegar svo stóð á. Heim-
sóknir hans voru tilhlökkunar-
efni, þeim fylgdi ósvikinn, hress
andi blær, og græskulaus gam-
ansemi hans gerði mönnum glatt
í geði. Sá þáttur skaphafnar
hans hefur og örugglega létt
honum erfið veikindi og stuðlað
að því æðruleysi, sem hann
Framh. á bls. 24