Morgunblaðið - 22.05.1973, Page 13

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIEXJUDAGUR 22. MAl 1973
13
íslending’ar í Osló mótmæla fyrir framan brezka sendiráðið J>ar í borg.
Samúðin öll með
íslandi
á Norðurlöndum
SCÐUSTU atburðir landhelgis-
deiiunnar hafa vakið mikla at-
hygli á öllum Norðurlöndun-
u m og eru þeim gerð ítarleg
skil i blöðum, útvarpi og sjón-
varpi. Fréttaritarar Morgun-
blaðsins í Noregi, Svíþjóð og
Danmörku greina frá við-
brögðunum hér á eftir:
ÍSLENDINGAR I OSLÓ
MÓTMÆLA
Sigrún Stefánsdóttir í Oisló
sendliir eftirfaramdí: Norsikir
fjölmiiaiar hafa sýmt Isiliaindli
milkla atíhygli siðusttu daigama.
Veirdjeins gamg saigði í ledðiara
á laugardagiimm, að auðvitað
væri aillira siaimúð með Isilemd-
imigum, þar sem fisikurimn
væri undiirstaða tiiveru ís-
lenzku þjóðiarimmar. 1 ledðair-
amium er þetss eimmliig ge<tdð, að
ósaimikoimutag iinrnam isliemzku
ríki.si.sitj ó rnairiininar geti orðið
hemni fjötur um fót við lausm
llandlheilgiismálsiims. Túilkaðd
biaóið afisögm Hainmi'bailis Valdi-
marssonar sem mótmæli gegm
afsitöðu stjórmarininiar >ti!
Haagdómstóilsimis.
1 dag segir siama blfið að á
ísilamdi sé sterkur orðrómur á
kreilki urn, að Bamdaríkja-
memm ætlli að gefa þrjú ný-
tízku varðskiip sem þakklætis-
vott fyrir að hýsia þá Nlixom
og Pompidou um mánaðamót-
im nais'tu. Fréttamaður blaðs-
imis, sem staddur er á Isliandii,
lýisir amnars nýjustu atburð-
um nákvæmtega S Verdems
gamig í dag. Bæðli Aftenpost-
en og Dagbladet slá liaindihelg-
ismálnu upp á forsiðu i dag
og hálifur fréttatimi sjómvarps
ins S kvöld var heigaður ís-
lamdi. AHdr f jölimiðlainnár veita
þvi fyrir sér, hvaðia áihnicf at-
burðlimir á íslamidsmiiiðum
munli hafa á örlög Kefliavikur-
herstöðvarimmar og þátttöku
fslamids í NATO.
í dag M. 14.00 söfnu@ust
uim 60 íslendimgar saman við
brezka semdiráðið í Osló til
að mótmæla siðustu atburð-
um á mdðumum við Isllamd og
stefnu Breta í landhelgismál-
imu. ísienizlki hópurinm bar
spjöld, sem á voru letruð mót
mæli gegm ofrílki Breta og
valdbeitimigu. Tveir sendi-
menm úr hópnum gemigu á
fumd brezka sendiherrams og
afhentu honuim mótmælaorð-
sendimgu, sem hanm Lofaði að
senda rakleiðis til brezku rík-
isstjórnariminar. Þessi litla
mótmœlaathöfm virtist vekja
athygii og var hópur frétta-
manma á staðnum. Norska
sjónvarpið sýndi mymdir frá
mótmælunum í fréttatímamum
í kvöld og fréttafólk frá
brezlku sjómvarpsistöðimmi ITV
viar einmig á staðmum.
Hópurimm dvaldist fyrir ut-
an sendiráðið í u. þ. b. eimm
og hálfam tíma og voru sumg-
im iisJenzk ættjarðarlög og
nýir mótmælasömgvar á
enslku. ÖM mótmælim fóru
fram á mjög friðsamlegam
hátt og án æsimgar. Em er
þeim laufk héldu flestir úr
hópnum til miðbæjarims og
dreifðu dreifibréfi, þar sem
skorað var á Norðtmemm að
sýna ísflendimigum stuðmimg í
þes®u mi'kilvæga máli.
ÍSLAND Á ALLA
SAMÚÐ í SVÍÞJÓÐ
Hrafm Gunmlaugsison í
Stokkhólimi sagði: „Það er
óhætt að segja að eftir síð-
ustu atburði í landhelgisdeil-
unni eigi Island alla samúð
hér í Sviþjóð.
Flotaíhlutum Breta imman
lamdlhéliginmar er stórfrétt í
sæmskum fjölmiðlum og er
alls staðar birt á forsdðu.
Eims hefur það vakið mikla
athygdi að íslendingar skuli
haía banmað Bretum að lenda
á Keflavikurfllugvelli og kvöld
blöðin i gær slógu því upp
með stórum fyrirsögmum.
Ammars eru sænskir frétta-
skýrendur svo til ekkert farm-
ir að tjá siig um fréttirnar,
það tekur þá venjulega 2—3
daga að fara i gamig, em þó
er aðeims imprað á þesisu í
leiðama i Dagens Nyheter og
sagt að iþað væri löngu orð-
ið tímabært að Sviar lýstu
fulluim stuðmimigi við Islemd-
imiga í landhelgismálinu. Þó
er yfirleitt farið fremur fimt
í sakirmar — þegar blöð eða
stjómmálamenm ræða um
lamdhelgisdeidnna.
DANSKUR
STUBNINGUR
Gunnar Rytgaard, í Dam-
mörku skrifar:
— Ákvörðun Stóra-Bret-
lands um að láta horskip
vermda brezka togara við velð
ar á Islandsmiðum hefur vak-
ið mdfcla athygli í Danmörku
og fylgjast alldr fjölmiðlar af
eftirvæmtimgu með þoróum
mála.
1 leiðara í Ekstrabladet er
tekiin eimdregim afstaða með
málstað íslendioga og ber leið
arinn yfirskriftima „Davið og
GolSat“. 1 leiðaramum er rak-
imn firægðarferill breztoa flot-
ans um heimshöfim sjö og
eítir að hafa markað sím spor
á þeim öllum hafi brezki flot-
imm nú beirnt fallbyssum sSn-
um að þremur lébtvopmuðum
varðskipum tsliamds, sem séu
að reyna að vemda rétt ís-
lenzkra fiiskimanma tift að
veiða á eigin miðum. Þetta sé
orrusta Daviðs oig Golíat.
Blaðið fer háðulegum orð-
um um hugrekki gamla Bret-
lands að senda freigátur sim-
ar til að berjast við lltið fá-
tækt nágramnaríki og bamda-
iagsríki í NATO, sem telur til-
verurétti smum ógmað af
gegndarlausum þorskveiðum
á íslenzkum miðum.
„Það er tSII hreinmar sikamm-
ar, að við höfum ekki enn
heyrt dönsk mátmæli i þessu
máld. Það er orðið timabært
að benda á, að hið hárreitta
brezka ljóm þarfmast þess að
lýsmar verði timdar af því,“
segir Ekstrablaðið að lokumn.
Norska stórþingi5:
Gagnrýni á herskipa-
sendingu Breta
A RÍKISSTJÓRNARFUNDI í
dag verður Iandhelgismálið til
umrieðu, segir i frétt frá NTB,
og hefur fréttastofan það eftir
Dag;finn Várvik, utanríkisráð-
Iierra. Sagði hann þetta í imiræð
uni í stórþinginu um landhelg-
ismálið. Ráherrann sagði, að
stjórnin myndi ræða möguleika
á því, hvort Noregnr ætti að
haifa frumkvæði við Atlants-
hafsbandnlugið vegna Islands og
Bretlands og ágTeiningsmál
þeirra. Sagði ráðlierrann þetta,
eftir að ýmsir þingmenn höfðn
látið í ljós mikla óánægju með
J>á ste.fnu, sem málið hefur tek-
ið allra síðustu daga. Beindist
gagnrýni mjög að Jæirri ákvörð-
un Breta að senda herskip á
vettvang.
Við getum sagt með fuICum
réttii að þessi lamga og erfiða
deila verður ekiki leyst með þvi
að S'emda hersikip á vetitvamg,
sagði Várvlk og kvaðst taka
umdir þá skoðun margra þing-
mamma að ástæða væri tiil að
harrna þessa þróum, því að deil-
am yrði ekki leyst með því að
neyta afismunar.
Kmiud Frydemlu'nd, þimigmaður
Vierkamanmafl'okiksins, hóf um-
ræðumar og sagði að ekki væri
Mieift að grumdvalla utamrikis-
stefnu á hersikipum. Á oklkar
tímum og í þessurn heimshlluta
gæti stórveldi ekki ógnað smá-
ríki á borð við Islamd mieð vopm-
um. Frydenliumd tovaðist styðja
viðle't'm Norðmanma að koma í
veg fyrir fjamdskap milli þjóða,
sem væru Noregi miákommair og
að tiilrau.niiir i þessa átit væru
reymdar bæði í Londom og
í Reykjavík. Guttorm Hamsen,
einnig þingmaður Vertoamamma-
flokksims tók í sama strenig og
sagði að hann styddi tidiraiunir
til að mdðla málium í þessari
deilu. Hamm kalf.iaði ástamdið
„mjög hörmulegit". Joham Ösby
frá Sósialiska þ jóöa r fllototonu m,
lýsti amdstæðum millli hirnis há-
þróaða iðmríikis og lítillar þjóð-
ar, sam ætti allt sitt umdir auð-
limduim hafsims. Stóvé.di eims og
Bretlamd hefði átt að bregða við
gætWegar og bíða eftir hafrétt-
arráðstefnu Saimeinuðu þjóð-
amna, sagði hanm. Krafam um
hógværð og gætmi verður að
setja fram við sterkari aðfflamn.
— Framikoma Breta er gustur
frá dögum ópíiumstríðsins um
miðja síðustu öld, sagði Tor
Oftemidal, þimgmaður Verka-
mammaflotoksims og Hailfdair
Hegtum fanmst nánast ótrútegt
að nobaðar væru hernaðairaðflerð
ir á því herrans ári 1973 til að
vennda efnahagstega hagsmumii.
Það er ámóta ótrúlegt að brezkd
Vertoaimammaflokkuiriinm sé Jressu
sammála, sagði Hegtum.
Þingmemm hægri flliótókamma
létu eimnig í ljós þá slkoðum, að
það væri etoki sérstaklega upp-
byggileg lausn hjá Bretiamdi að
senda herskip á Islamdsimið. —
Noregur getur þó etoki gagmrýmt
uim of, því að það gæti orðið
J>rámduT í götu samminga, sagði
Paul Thynes úr hægrii fiokkm-
uan. Hanm gat bæði um þrýsimg
frá brezjtoum togaraimömmum og
tiKhineigimga smárifcja tid að
slá á ýmsa stremgi til að itooans
mállium sínum fram.