Morgunblaðið - 06.12.1973, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 6. DESEMBER 1973
Ofeigur J. Ofeigsson:
Moldviðrið út
af niðurfell-
ingu zetunnar
Knutsen og Ludvigsen munu skemmta félögum f Nordmannslaget f tilefni afmælisins.
NORDMANNSLAGET 40 ÁRA
NORDMANNSLAGET, félag
Norðmanna á íslandi, verður 40
ára hinn 10. desember n.k. Hyggst
félagið minnast þessa áfanga á
ýmsan hátt nú f vetur.
Norskt ljóða- og vísnakvöld
verður haldið í Norræna húsinu
föstudaginn 7. desember kl. 20.30.
Þar mun norska ljóðskáldið Knut
Ödegárd lesa úr eigin verkum, og
Helga Hjörvar lesa nokkur ljóð
eftir hann í íslenzkri þýðingu
Einars Braga. Einnig verða lesin
nokkur ljóð Einars, bæði á
íslenzku og norsku í þýðingu
Knuts. Þá verður sýnd kvikmynd
fíringsiá:
Horft
Örlagastundin nálgast.
„Skelfr Yggdrasils/ askr stand-
andi,/ vmr aldit tré,/ en jötunn
losnar. Nfðhöggr gnagar neðan.“
í fornum fræðum segir svo enn-
fremur af ask Yggdrasils:„Askur
minn er allra trjáa mestur og
beztur og þrjár rætur trésins
halda því upp og standa afár-
breitt.“ Og enn segir: „Hel býr
und einni, annarr hrimþursar,
þriðju mennskir menn.“
AHar þjóðir eiga sinn megin
meið, með rótum frá ýmsum átt-
um, m.a. Nfflheimi, hrímþursum
og mennskum mönnum. Þetta
táknmál horfir til þess, er hér
verður greint:
I útvarpsumræðum sl. fimmtu
dag komu fram fulltrúar allra
stjórnmálaflokka og einstæðing-
urinn Bjarni Guðnason. Land-
helgismálið var falið bak við
tjaldið og þvf lítið rætt, nema
hvað skein í tennur Lúðvíks.
Stefnuræða forsætisráðherra var
óljós og veikluleg, enda úr léleg-
um lopa spunnin, mest hnökrar
og bláþræðir. Ráðherra reyndi að
eigna ríkisstjórninni landhelgis-
málið. Öll þjóðin veit, að megin-
atriði landhelgismálsins er
þjóðareining, auðvitað gat hann
þess ekki. Grundvöll land-
helginnar lagði Sjálf-
stæðisflokkurinn ásamt stuðn-
ingsmönnum, árið 1948, og eiga
þau lög nú aldarfjórðungsafmæli.
Forsætisráðherra talaði feimis-
lega um efnahagsmálin, virtust
þau nánast aukaatriði. Gleymdi
ráðherra þó ekki að kenna eldun-
um í Vestmannaeyjum um vax-
andi álögur skatta, verðbólgu, og
milljarða lántökur erlendis. Um
þessi falsmál væri vert að skrifa
þátt, þó að ekki verðí gert að
sinni. Forsætisráðherra taldi upp
mörg frumvörp sem stjórnin
mundi leggja fyrir þingið. Flest
voru þau gamlar lummur, en hin
lítt merk. Bjarni ræður, hvort þau
frumvörp verða að Iögum. Um
um norsku skáldkonuna Inger
Hagerup og vísnasöngvararnir
Öystein Dolmen og Gustaf
Lorentzen munu leika og syngja
frumsamið efni. Þeir félagar eru
vel þekktir í Noregi undir nöfn-
unum Knutsen og Ludvigsen.
Þess má geta, að öllum er heimill
aðgangur að Norræna húsinu á
föstudagskvöldið.
Nordmannslaget efnir svo til
veglegs afmælishófs f Norræna
húsinu „med brask og bram“
Iaugardaginn 8. desember kl.
19.30 og á sunnudaginn kl. 16.00
verður fjölskylduskemmtun í
varnarmálin var ráðherra fáorð-
ur, enda of vaðkvæmt mál við að
fást, nýstaðinn upp frá veizlu-
borðilleaths.
Björn ráðherra maulaði að vanda
um aukinn kaupmátt launa.
Sannleiksgildið þekkja allar hús-
mæður hvað bezt. Þá vitna launa-
kröfur, 41% grunnkaupshækkan-
ír, óþægilega á móti ráðherran-
um. Einhverjum áheyrenda hef-
ur sennilega orðið að orði:
„Hættu að ljúga, ég hef ekki við
að trúa.“ Ekki virtist Björn verða
ótrúr stefnu Iærifeðra sinna um
brottför varnarliðsins. „Rauður
ráðgjafi brást aldrei flagðinu,
systur sinni.“
Magnús Torfiræddi nokkuð um
fræðslu- og skólamál, eðlilega af
nokkrum vanefnum, nema hvað
nota mátti annarra fjaðrir. í síð-
asta gréinaflokki minnti ég á tré-
renglurnar, sém Bretar notuðu í
byrjun síðustu heimsstyrjaldar
sem loftvarnarbyssur, í blekk-
ingarskyni, og lfkti ég vopnlausa
gerviliðinu fyrirhugaða, á Kefla-
víkurflugvelli, við þær byssur. í
nefndum umræðum fór Gylfi Þ.
Gíslason mörgum fögrum orðum
um ágæti slíks liðs. Hann minntist
ekki á, hvað trútt það lið muni
verða undir stjórn kommúnista.
Að öðru leyti var ræða Gylfa
skelegg sem vænta mátti. Þó
förlaðist Gylfa nokkuð, er hann
þóttist fagna væntanlegum sam-
runa flokkanna. Fár veit, hverju
fagna skal. Vart er það útfarar-
veizla Alþýðuflokksins, sem
gleður Gvlfa. Er það kannski
hvfldin?
Ég heyrði ekki ræðu Gröndals.
Illýtur hann að hafa miklað fyrir
þingheimi ágæti „trjámanna", á
Keflavíkurvelli. Þó að Einar
ráðherra hafi nú „stolið senunni”
frá Gröndal, hljóta þeir að jafna
það milli sín. Og til einkis slfks
þarf að koma, ef varnarstöðin
verðurgefin á vald kommúnista.
Einstæðingurinn Bjarni Guðna-
Norræna húsinu á vegum hússins
og Nordmannsaget, þar sem þeir
Knutsen og Ludvigsen skemmta.
Eins og áður segir, hyggst
félagið minnast 40 ára afmælisins
með ýmsu móti í vetur og er m.a. í
ráði að efna til norskrar kvik-
myndaviku og skyndinámskeiða
fyrir íslendinga í norsku. Félagar
í Nordmannslaget eru nú um 360.
Formaður félagsins er Else Aass
en aðrir í stjórn eru Torunn
Sigurðsson, Gunnar Dyrset og
Þorsteinn Ingi Kragh ásamt
Turid Bernódusson og Terje
Möinichen, sem eru varamenn.
son kaus margfalt sterkari orð en
fyrirfinnast í orðabókum til að
lýsa vesaldómi rfkisstjórnarinnar,
vanvizku hennar og ófærni til
stjórnar þjóðfélaginu. Kvað hann
fjármál og félagsmál með slfkum
endemum, að fáheyrt væri um
heim allan. Hins vegar lofaði
Bjarni ríkisstjórnina fyrir stefnu
hennar í varnarmálunum. Mátti
skilja á Bjarna, að þess vegna
mundi hann þyrma lífi ríkis-
stjórnarinnar. Varnarleysi ís-
lands er, samkvæmt þessu,
Bjarna fyrir öllu. Hvaða skrípa-
leikur er þetta? Því gengur mað-
urinn beint inn f blóthreysi Al-
þýðubandalagsins? Það gerði Gils
eftir liðinn leik og situr þar við
háborð síðan.
Fóstbræðurnir: Lúðvfk og
Magnús Kjartansson höfðu allt á
hornum sér. Fannst þeim, sér-
staklega þeim fyrrnefnda, að
Ólafur hefði „stolið frá sér sen-
unni“, forustuhlutverkinu í land-
heigismálinu. Víst er Lúðvíki
vorkunn. Það var svo gaman að
beita þá Einar og M. Torfa hús-
bóndavaldi, sýna Bretum, að Is-
lendingar hefðu dygga þjóna eins
og brezki aðallinn. Og þá draum-
urinn úr NATO m.k. fjarlægðist.
Það er árátta ráðherra ríkis-
stjórnarinnar að hnupla annarra
fjöðrum.
LJóst er nú, ð allir stjórnar-
flokkarnir munu samþykkja
brottför varnarliðsins, aðeins
veltur á því, hvort einstakir þing-
menn Framsóknarflokks skerast
úr leik, svo málinu verði bjargað.
Þarf þá og Alþýðuflokkinn til,
hann hverfi „trjámönnum" sínum
til mennskra manna, vel brynj-
aðra, og girtra megingjörðum og
hveTs konar varnarvopnum.
Austanverjar skilja ekki annað en
stál og blý, bryndreka og herþot-
ur.
Þessa dagana gerist liðhlaup,
svo mikið, að slíkt hefur ekki fyrr
þekkzt á landi hér. Ungir fram-.
Þegar loksins er komin reglu-
gerð um sjálfsagða niðurfellingu
zetunnar úr íslensku ritmáli,
ætlar allt vitlaust að verða. Jafn-
vel þingmenn eyða tíma sínum í
að lögfesta hana á ný.
Zetan er eini bókstafurinn í ís-
lensku ritmáli, auk y og ý, sem
ekki táknar neitt hljóð í töluðu
máli. Þess vegna er ekki hægt að
mynda hljóð hennar, sem ekk-
ert er, með talfærunum,
gagnstætt öllum öðrum bók-
stöfum íslenskrar tungu
(að undanskildum y og, ý).
Það fer mikili tími í að kenna
meðalgreindum nemendum, hvað
þá tornæmum ,,réttritun“ hennar,
„það tekur aðeins 3 mánuði að
meðaltali", skrifaði einn bók-
menntafræðingurinn í dagblað
fyrir nokkrum árum. Vitnað er f
upphaflega, mörg hundruð ára
gamla stafsetningu, sem náttúr-
lega var misjöfn og sjálfri sér
ósamkvæm hjá okkur eins og
öðrum þjóðum, enda hafa mörg
hljóðtákn úr forníslensku ritmáli
verið felld niður án þess nokkur
hafi minnst á. íslensku máli og
hugsun verður ekki „bjargað"
með endalausu málfræðistagli.
Þetta kemur daglega og átakan-
lega í ljós við lestur ritaðs máls og
þegar hlustað er á efni útvarps og
sjónvarps, þegar jafnvel háskóla-
gengnir menn geta misþyrmt
móðurmálinu svo, að ótrúlegt má
teljast. Hvað myndu t.d. venju-
legir sveitamenn hafa sagt fyrir
svo sem 30 árum, ef einhver há-
sóknarmenn og Alþýðuflokks-
menn hlaupa undan merkjum
flokka sinna og fylkja sér undir
rauðan fána kommúnista. Naum-
ast er hægt að telja Hannibalista
liðhlaupa, heldur varalið. Svona
er langt komið undirbúningi bylt-
ingu kommúnista á íslandi. Þarf
frekari vitna við? Alþingismenn
Framsóknar og Alþýðuflokks eru
fæstir f ungliðinu, verða nú að
bregða skjótt við og fylkja sér
þétt við hlið sjálfstæðismanna,
undir fána íslands. Elkkert hik,
veður öll eru válynd.
Stóriðja Magnúsar.
Magnús Kjartansson iðnaðar-
ráðherra hefur mjög haldið því að
landsfólkinu, að hann sé fjarri
kommúnistum, vilji ekkert sám-
neyti við þá hafa. Sem rök fyrir
þessa-i fullyrðingu hefur hann
m.a. bent á samningamakk við
bandaríska auðhringa, um stór-
iðjufyrirtæki á islandi. Hefur
Magnús, eins og hans er vandi,
grobbað af samningsleikni sinni.
Sjálfsagt vill ráðherrann fá
bandaríska auðhringa til að
leggja fé í stóriðju hér, vegna
þess að hann treystir því, að inn-
an tíðar taki kommúnistar öll völd
á Íslandi, er þá auðvelt að þjóð-
nýta þessi f yrirtæki og án þess, að
verð komi fyrir. Þess þekkir hann
mörg dæmi f.rá samherjum sínum
f kommúnistaríkjunum. En það
mun orka tvímælis, hvort rétt sé
að stofna til meiri spennu í fjár-
málum ríkisins, en orðið er i
höndum ríkisstjórnarinnar. Lát-
um annars ráðherra og Bjarna
Guðnason bftast um þetta atriði.
Ofeldi.
Menntun er mannsins megin, ef
rétt er á haldið. Sönn menntun er
ekki ávöxtur langskólavistar.
Snorri Sturluson og Hallgrímur
Pétursson voru ekki langskóla-
menn. Staðreynd er þó, að skólinn
igefur kost á hvoru tveggja: al-
skólaborgarinn hefði talað um
„mikið magn“ af „bolfiski", „lítið
magn af rigningu", „drengurinn
var staðsettur uppi í símastaurn-
um“, lygalaupurinn „fullvissaði"
prestinn að, hann segði satt,
o.s.frv. Þá álitu menn, að allir
fiskar hefðu bol, þá var talað um
lítið eða mikið af þorski, ýsu
o.s.frv. Þá var lfka talað um litla
eða mikla rigningu, drengurinn
hafði einfaldlega klifrað upp i
símastaur og lygalaupurinn full-
vissaði ekki prestinn heldur full-
yrti við prestinn. Svona lokleysur
eru að verða æ algengari og eiga
allar rót sína að rekja til svo-
nefndra menntamanna, enda
óspart notaðar af þeim. Það, sem
kemur mér til að leggja svona
mörg orð að jafn ómerkilegum
bókstaf og zetunni, er, að mér
finnst tími til kominn fyrir for-
eldra, kennara og aðra uppal-
endur þessa lands að færa nem-
endur sína til meiri þroska með
minni kennslu, en gagnlegri.
Alveg gengur fram af mér, að
þingmenn skuli ekki hafa annað
þarfara að gera en að vera að
þessu með zetuna. Ég leyfi mér að
benda þeim á miklu þýðingar-
meira verkefni, en það er, hvað
gerá skuli við vegalaust aldrað
fólk og að komið verði upp hjúkr-
unarheimilum fyrir það og aðra,
sem þess þurfa sárlega með.
Þarna er þörfin knýjandi nauð-
syn, ef ekki á að taka upp þann
heiðna sið að hrinda þessu fólki
fyrir ætternisstapa.
hliða menntun og sérnámi. Sér-
menntun gerist og æ nauðsyn-
legri f nútímanum.
Fyrrum hlutu íslenzkir háskóla-
nemar námsstyrk frá danska rík-
inu. svokallaðan Garðsstyrk, sem
fleytti þeim gegnum skólann, þó
að þeir væru fátækir, en til þurfi
hvort tveggja, reglusemi og spar-
semi. Flestir þessir menn urðu
sannir menntamenn og ágætustu
synir tslands. Því miður hlutu
sumir íslenzkir námsmenn illar
byltur á strætum Hafnar, og
venjulegast voru það piltar, er
ofaldir höfðu verið í heimagarði
og þurftu ekkert að spara.
Nú á tfmum þarf enginn ís-
lenzkur langskólamaður að herða
sultarólina, hvort sem hann
stundar nám hérlendis eða á er-
lendri grund, ríkið veitir ríflega
styrki og lán. Nokkur hluti náms-
manna ávaxtar vel sitt pund, ger-
ast nýtir þegnar þjóðar sinnar og
margir bera hróður islands um
víða veröld. En því verr eru aðrir
og líklega brátt í meirihluta, er
svfkja bæði sjálfa sig og ættjörð-
ina, stunda námið slælega, eða
alls ekki, aðeins eru í skóla. Það
er þetta fólk, sem gerir mestar
kröfur um hærri styrki, meiri
ómagastyrki. i stað námsins iðkar
þetta fólk oftlega Htt siðlega
starfsemi, tekur virkan þátt í
félagsskap öfgahópa, og jafnvel
ofbeldi er því sumu ekki fjarlægt,
sbr. innrásina í sendiráðið. Þetta
fólk sendir kveðjur sínar norður
yfir hafið, áskoranir um að opn?
landið fyrir rauða herveldinu. Og
samherjar þessa fólks í Háskóla
íslands heimta hið sama, Island
verði varnarlaust. Allir íslending-
ar eiga að vita, hvað af því leiddi.
Þetta eru þakkirnar fyrir fram-
færsluna óverðskulduðu. Er þetta
ofeldi að kenna?
Komum I veg fyrir, að botnfallið
úr skólunum mengi þjóðlífið.
22/10 1973.
Stgr. Davíðsson
of YÍoa vegu