Morgunblaðið - 19.01.1974, Síða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 19. JANUAR 1974

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Ritstjórnarfulltrúi
Fréttastjóri
Auglýsingastjór
Ritstjórn og afgreióslt.
Auglýsingar
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Björn Jóhannsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6, sími 10-100.
Aðalstræti 6, sími 22-4-80.
Áskriftargjald 360,00 kr. á mánuði innanlands.
í lausasölu 22,00 kr. eintakið.
að safna undirskriftum.
Og Þjóðviljinn ólmast nú
dag hvern eins og naut í
flagi. En ekkert er betri
vísbending til lýðræðis-
sinna, hvar í flokki, sem
þeir eru, um að þeim beri
að taka þátt í undir-
skriftasöfnuninni en ein-
mitt tryllingur kommún-
ista. Allir vita í hverra
þágu þeir starfa, enda
gerði Þjóðviljinn sér ný-
lega lítið fyrir og fullyrti,
SKRIFUM UNDIR
Undirskrifasköfnunin
„Varið Iand“ hef-
ur gengið að óskum
fyrstu dagana, og leynir
sér ekki, að almenningur
hefur mikinn áhuga á því
að taka þátt í þessum að-
gerðum til að stuðla að
því, að landið verði ekki
gert varnarlaust. Listar
hafa Iegið frammi á ýms-
um vinnustöðum, og
sums staðar hafa allir eða
svo til allir starfsmenn
ritað undir. Listar hafa
líka verið sendir út á
land, og undirskrifta-
söfnun þar er hafin. Nú
um helgina ættu sem
allra flestir að nota
tækifærið til að undir-
rita listana. En á miklu
ríður, að allir þeir
fjölskyldumeðlimir, sem
náð hafa kosningaaldri,
undirskrifi, en ekki
einungis heimilisfaðir-
inn.
Listana þarf þess
vegna sem víðast
að bera f hús, þannig
að öllum þeim, sem þess
óska, gefist tækifæri til
að undirrita áskorunina.
Eins og að líkum lætur
hafa kommúnistar tryllzt
yfir því, að almenningur
á íslandi skuli láta vilja
sinn varðandi varnarmál-
in í ljós með þeim hætti
að rússneski herinn hefði
hvergi nærri komið
valdaráni, hvorki í
Eystrasaltsríkjunum né
AusturEvrópuríkjunum.
Nei, engum þyrfti að
stafa hætta af rússneska
hervaldinu, heldur ekki
íslendingum. Flotaupp-
bygging þeirra á Norður-
höfum væri bara gerð f
varnarskyni o.s.frv.
íslenzk alþýða svarar
nú þessa dagana slíkum
fullyrðingum með því að
undirskrifa listana „Var-
ið land.“ Ef nægilega
margir taka þátt í þeirri
undirskriftasöfnun
munu forustumenn lýð-
ræðisflokkanna í ríkis-
stjórninni sannfærast
um nauðsyn þess, að við-
halda hér einhverjum
vörnum, og þá munu
kommúnistar ekki koma
fram áformum sínum um
að gera ísland óvarið og
ofurselt ofbeldisöflum.
Það er því skylda hvers
og eins að vera þátt-
takandi í undirskrifta-
söfnuninni. Lýðræðis-
sinnar í öllum flokkum,
þ.á m. Alþýðubanda-
laginu, skrifa undir og
einangra kommúnista-
klíkuna.
KVEÐJA TIL
LÚÐVÍKS
T Þjóðviljanum í gær
er fjallað um fisk-
sölumál í höfuðborg-
inni og þar stendur
eftirfarandi: „Og til
þess að undirstirka
þetta, skal frá því
sagt hér, að einn ágætur
starfsmaður ráðuneytis-
ins, sem fengið hefur
kæru verðlagsstjóra til
meðferðar, en embættið
hefur kært ólöglega verð-
lagningu á neyzlufiski,
kemur oft á tíðum í eina
fiskbúðina og kaupir sinn
fisk á því verði, sem
upp er sett, meðan ráðu-
neytið situr á kæru verð-
lagsstjóra.“
Nú vita víst allir, að
ráðherra verðlagsmála,
sá sem hér er um rætt,
heitir Lúðvík Jósepsson.
Hann hefur neitað fisk-
sölum um nauðsynlega
hækkun fiskverðs til að
reyna að halda niðri vísi-
tölunni. En Þjóðviljinn
gefur ótvírætt í skyn, að
ætlun hans sé sú að láta
óátalið, að fiskur sé seld-
ur á hærra verði en verð-
lagsreglur heimila. Þann-
ig getur fólk fengið sinn
fisk, fisksalarnir fara
ekki ,,á hausinn“ og
blessuð elsku kaupgjalds-
vísitalan hækkar ekki
vegna hækkaðs verðlags.
Þannig er allt í fínu lagi
og enginn ætti að þurfa
að kvarta. Klókt hjá Lúð-
vík, ekki satt?
PARIS — Um þessar mundir
hefur Henry Kissinger meiri
áhrif á alþjóðavettvangi en
nokkur annar utanríkisráð-
herra Bandaríkjanna hefur
nokkurn tíma haft. Jafnvel fáir
forsetar hafa haft jafnmiki)
áhríf. Kissinger sameinar á
skemmtilegan hátt sífelld
ferðalög og frábæra pólitíska
skarpskyggni og einmitt þess
vegna er hann orðinn næsta
alþjóðlegur persónuleiki.
Ekki er gott að segja, hversu
lengi þetta ástand varir, gengi
manna getur reynst hverfult á
stundum. MáJarekstur. sem
byggist á stöðugri ferð
heimshornanna á milli, á sín
takmörk. Aðeins einn banda-
rískur utanríkisráðherra hefur
haft svipaðan hátt á. Það var
John Foster Dulles, en sú
skrítla var sögð, að Eisenhower
forseti hefði eitt sinn sagt við
hann: „Foster, það er ekki nóg
að gera eitthvað I málinu, þú
verður að vera á staðnum."
Enginn getur kvartað undan
því, að Kissinger sé bara á
staðnum eða að hann geri ekki
nög. I tímaritinu Swiss Rewiev
of World Affairs mátti lesa
fyrir skömmú: ,,A undanförn-
um vikum hefur Kissinger
utanríkisráðherra Níxons
Bandaríkjaforseta farið um
heiminn líkt og galdramaður á
töfrateppi. Hann hefur sett
fram fjölmargar formúlur um
allskyns samkomulag í flestum
vandamálum. Allar eiga þessar
formúlur það sameiginlegt, að
þær miða að því að koma á friði
þjóða í inillum."
Kissinger er meistari í þeirri
list að koma fram með mála-
miðlunartillögur, blandaðar
hæfilegum skammti af ýtni, á
réttu augnabliki og réttum stað.
Hann neytirtii hins ítrasta póli-
tfskrar og sálfræðilegrar
þekkingar sínnar, en hún er
næstum þvíóeðlilega mikil."
A síðastliðnum áratugum hef-
ur aðstaða stjórnarerindreka
gjörbreytzt, þar sem þotuflug
hefur gert mönnum auðveldara
Henry Kissinger hefur ekki talið eftir sér ferðirnar milli
Israels og Egyptalands til að samræma sjónarmið ráðamanna
þar og reyna að koma á friði ríkjanna í milli. iVIynd þessi var
tekin í Aswan 12. jan. sl„ þegár hann ræddi þar við Sadat,
forseta Egyptalands.
Eftir C. L.
Sulzberger
hann tók við völdum í Quai
d'Orsay. Hann hefur oft deilt
harkalega við manninn, sem
kallaður er „kæri Henry" í
frönskum bókum. Engu að síð-
ur fer vel á ineð þeim starfs-
bræðrum og Jobert hefur oft
látið í Ijós ádáun á þessum vini
sínum og andstæðingi.
Jobert hefur þetta um
Kissinger að segja: „Henry
Kissinger er mikil persóna.
Eins og galdramaður á töfrateppi
en áður að hittazt og skíptast á
skoðunum, hvenær sem þörf
hefur krafizt. Fljúgandi sendi-
menn hafa þvi að meira eða
minna leyti tekið við af gamal-
dags sendiherrum, ef svo má að
orði kveða. Forsetar Banda-
rikjanna hafa hagnýtt sér þetta
tækifæri til hins ítrasta. Fjöl-
margir sérráðgjafar, sem vinna
fyrir forsetann, hafa á undan-
förnum árum haslað sér völi,
þar sem utanríkisráðuneytið
var einrátt á árum áður. Við
getum nefnt nokkra af þessum
ráðgjöfum: House vann fyrir
Wilson, Hopkins fyrir
Roosevelt, Bundy, Harriman og
fleiri fyrir Kennedy og loks
Kissinger fyrir Nixon þar til
hann var gerður að utanríkiS;
ráðherra.
Dulles \rar fyrsti utanríkis-
ráðherrann, sem gerði sérgrein
fyrir því, að hægt væri að sam-
eina utanríkisráðherraem-
bættið og hið spennandi starf
forsetaráðgjafans. Þar til
Kissinger tók við ráðherraem-
bætti, hafði Dulles verið víð-
förlastur og víðkunnastur allra
bandarískra utanríkisráðherra.
Margir varfærnir Banda-
ríkjamenn efuðust um
túlkun Dulles á utanrikisráð-
herraembættinu, það er að
segja, að hann reyndi að vera
hvort tveggja í senn, háttsettur
ráðherra og farandsali. Árið
1964 sagði Dean Rusk, eftir-
maður hans í embætti, við mig:
„Stjórnkerfi Bandaríkjanna
gerir ráð fyrir því, að utanríkis-
ráðherrann gegni hlutverki
sendiherra, þegar hann fer
utan. Ráðherra f ríkisstjórn
okkar vinnur samkvæmt fyrir-
mælum forsetans. Við höfum
ekkert sérstakt verksvið utan-
ríkisráðherra, eins og tíðkast i
ríkisstjórnum sumra annarra
þjóða, George C. Maishall var
þeirrar skoðunar, og þar er ég
samþykkur honum, að þegar
utanríkisráðherrann færi í
ferðalag yrði hann að skilja
embættistáknin eftir heima. Sá,
sem gegnir embættinu á
meðan, hlýtur að verða ábyrgur
fyrir öllum fyrirskipunum.
■ •. r
*
JíeUrJJorkShnes
C
—^Cmmm*
Utanrikisráðherrann getur
ekki tekið ráðuneytið með sér
til útlanda."
Dulles . viðurkenndi aldrei
þessar kenningar, heldur
reyndi að hafa utanrikisráðu-
neytið með sér i skjalatöskunni.
Þetta gerir Kissinger líka, og
raunar í enn ríkari mæli. Hann
sendir ekki eftir fyrir-
skipunum, þegar hann er
erlendis, eins og Rusk gerði,
heldur þeytist um heiminn og
spinnur allt i einn vef.
Og það, sem meira er,
Kissinger hefur vakið mikla að-
dáun, hvar sem er, en það tókst
Dulles aldrei. Michel Jobert
liinn litríki utanríkisráðherra
Frakklands hefur stundum
verið kallaður hinn franski
Kissinger, en hann var aðalráð-
gjafi Pompidou forseta, áður en
Sumum finnst hann kartnski
helzt ráðríkur á stundum, en
ég er viss úm, að hann mun
ekki móðgast, þótt ég segi
þetta. Þetta er eðlilegt,
þar sem hann hefur
valdið byltingu á mörg-
um sviðum og reynir að vera
alls staðar í einu. Hann hugsar
líkt og atvinnustjórniTrálamað-
ur, en hann kann líka að
komast að samkomulagi við
stjórnmálamenn og að taka for-
ystuna, þegar á þarf að halda.
Þegar hann telur sig vera í
hættu, kann hann afar vel að
láta málin niður falla. Loks
þetta: Henry Kissinger er mað-
ur, sem lifir hverja mínútu lífs
sins Svona vil ég lýsa honum:
Sívakandi, ástríðufullur, athug-
ull, alltaf í mjög góðu jafnvægi,
stundum svolítið utan við sig og
sennilega draumlyndur, og
síðast en ekki sízt er Kissinger
vafalaust góðhjartaður."
Betri álit á heimsins
þekktasta stjórnmálamanni
fáum við sennilega ekki að
heyra i dag.