Morgunblaðið - 05.03.1974, Page 29

-MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 5. MARZ 1974
29
FRAMHALDSSAGA EFTIR
IvUoEi MAJ SJÖWALL OG PER WAHLOÖ
JÓHANNA KRISTJÓNSDÖTTIR
ANJNA ÞÝDDI
47
— Já. Það sat feitlagin kona í
glerbás skammt frá, en hún hefur
ekki getað heyrt til okkar. Auk
þess var hún að tala í símann.
— Gafst þér ráðrúm til að tala
við hann um annað en kommóð-
una.
— Ja, ég sagði að það væri
skelfilega leiðinlegt veður og
hann jánkaði því og sagði það
væri ósköp hvimleitt, þegar svona
veður væri dag eftir dag. Svo
sagði ég, að það væri svei mér
gott, að jólin væru um garð geng-
in og hann sagði, að það fyndist
honum eiginlega líka. Ef maður
er einn, þá eru jólin bara ömur-
leiki, sagði ég svo.
— Og hvað sagði hann við því?
— Hann sagðist að vísu vera
Velvakandi svarar i síma 10-100
kl 1 0.30 — 1 1 30, frá mánudegi
til föstudags
• Umferðarmenning
og
umgengnishættir
„Víðförull“ skrifar:
„Alveg varð ég hissa þegar ég
las svör sex vegfarenda við spurn-
ingu, sem dagblaðið Vísir lagði
fyrir þá s.l. föstudag. Spurt var
um það hvort ökukennslu hér-
lendis væri ábótavant. Fólkið,
sem svaraði spurningunni, var
allt á þeirri skoðun, að fyrst um-
ferðarmenningin hér hjá okkur
væri svo ömurleg sem raun bæri
vitni, þá hlyti ökukennslunni að
vera ábótavant.
Það gaf sér sem sagt allt þá
staðreynd, að umferðarmenning-
in á íslandi væri eitthvert hræði-
legt skrimsl.
Ég hélt nú satt að segja, að
flestir tslendingar hefðu verið
eitthvað á ferðinni erlendis, og
hefðu þannig ekki komizt hjá að
hafa nokkur kynni af umferðar-
menningu annars staðar en hér.
Ég vil leyfa mér að halda því
fram, að umferðarmenning hér sé
með því skásta sem gerist, a.m.k.
þar sem ég hef komið.
Það yrði gaman að sjá upplitið á
„landanum" ef hann færi til Róm-
ar eða Parísar og kæmist í kast
við gangandi og akandi vegfar-
endur þar. í París eru að vísu til
einhverjar umferðarreglur, en
engum dettur í hug að fara eftir
þeim. Þetta þekkja allir, sem þar
hafa verið. I Róm er slikt umferð-
aröngþveiti, að umferðaryfirvöld
hafa bókstaflega gefizt upp á því
að reyna að hafa röð og reglu á
hlutunum.
Nei, við skulum endilega ekki
vera að gera okkur verri en við
erum. Nóg er nú samt.
einn líka og fyndist jólin heldur
dapurleg, en hann færi þó venju-
lega til móður sinnar og væri hjá
henni yfir hátíðarnar.
— Þetta er ágæt byrjun, sagði
Martin. — Töluðuðuð þið um eitt-
hvað fleira.
— Nei, það held ég ekki. —Jú,
annars ég bað hann að skrifa nafn
og heimilisfang fyrirtækissins
upp á miða fyrir mig og hann lét
mig fá spjald.
— Ogsiðan hefurðu farið?
— Já, ekki gat ég staðið þarna
eins og glópur og talað öllu
lengur.
En ég flýtti mér svo sem ekkert
að fara. Ég hafði hneppt kápunni
frá mér, svo að hann sæi, hvað ég
var í þröngri peysu. Jú, ég sagði
líka, að ef þeir gætu ekki komið
með kommóðuna fyrr en dálitið
% Börn eru
líka fólk
En auðvitað er nauðsynlegt, að
við reynum að bæta umferðar-
menningu okkar. Þar má ekki láta
staðar numið við umferð bifreiða,
heldur einnig gangandi vegfar-
enda. Það er ákaflega erfitt að |
véra á ferli í fjölmenni i Reykja-
vík. Vegfarendur kunna ekki að
mætast á götu, eða hver kannast
ekki við það, þegar tveir menn
mætast og tvfstíga báðir góða
stund áður en þeir komast fram-;
hjá hvor öðrum, í stað þess að
víkja báðir strax til hægri handar.
Annað er það lika, sem við eig-
um ólært og það er „biðraðamenn-
ing“. Hér liggur við, að fólk móðg-
ist ef farið er fram á það, að það
raði sér upp í biðröð. Undantekn-
ing frá þessu er þó sú, að við
miðasölur kvikmyndahúsa hefur
skapazt sú hefð, að menn standi
þar í röð.
Og fyrst ég er farin að ræða um
biðraðir, get ég ekki látið hjá líða
að benda á það óréttlæti, sem
börn eru iðulega beitt. Það er eins
og fullorðnu fólki þyki sjálfsagt
að ryðjast með frekju fram fyrir
börnin í sölubúðum og annars
staðar.
Svo þegarbörninverðaaðungl
ingum og hætta að láta bjóða sér
þessa frekju, þá verður fullorðna
fólkið alveg steinhissa og skilur
ekkert í hortugheitum og upp-
eldisleysinu á þessum „unglinga-
lýð“.
Það þarf enginn að vera hissa á
því, að unglingarnir eru sumir
hverjir all aðsópsmiklir þegar
þeir hafa haft slika fyrirmynd,
sem ég hef lýst hér. Gleymum þvi
ekki, að börn eru líka fólk.
Með þökk fyrir birtingu.
„Vfðförull".
seint þá gerði það ekkert til, því
að ég væri venjulega heima á
kvöldin. En hann bjóst við að hún
yrði send fyrri hluta dagsins.
— Stórfínt. Heyrðu, ég hef
hugsað mér, að við höfum aðalæf-
ingu í kvöld. Við erum á Klara-
stöðinni. Stenström leikur
Bengtsson og hringir til þín. Þú
talar viðhannog hringir siðan til
min á lögreglustöðinnni og við
komum þá heim til þín og bíðum
eftir að Stenström komi. Ertu
með á nótunum?
— Já. Ég hringi jafnskjótt til
þín og Stnström hefur látið heyra
frá sér. Um hvaða leyti verður
það?
— Það segi ég ekki. Þú veizt
ekki fyrirfram, hvenær Bengts-
son hringir.
— Nei, það .er alveg rétt.
Heyrðu Martin .. .
— Já ...
— Ég verð nú að segja að hann
var að mörgu leyti geðfelldur,
þessi maður. Hvorki ógnvekjandi
né geðveikislegur. En ég býst við,
að þannig hafi hann einnig komið
Roseönnu_fyrir sjónir.
Klukkan tíu minútur yfir átta
ýtti Martin við Stenström, þar
sem hann dottaði i stól.
— Þá byrj um við.
Hann reis upp, hringdi og
sagði:
— Halló. Má ég koma? Já?
Alveg ágætt.
Svo gekk hann aftur að stóln-
um, hlammaði sér niður og hneig
í dvala.
Martin leit á klukkuna.
Fimmtiu sekúndum síðar hringdi
síminn. Hann var sérstaklega
tengdur og aðrir máttu ekki nota
hann.
— Martin Beck.
— Sonja hér. Hann var að
hringja. Kemur eftir hálftíma.
0 Eftirþankar
um sögu
Hlíðarenda
í Fjótshlíð
Séra Jón Skagan skrifar:
„Undanfarið hafa ýmsir ritað í
dagblöð um fyrrnefnda bók mína.
Má þar til nefna Halldór
Kristjánsson, ritstjóra, i Timann
16. des. s.l„ Jón Þ. Þór í Morgun-
blaðið 20. s.m. og Benedikt Gísla-
son frá Hofteigi í Timann 30. s.l.
Yfirleitt eru ritdómar þessir vin-
samlegir svo langt sem þeir ná.
Einkum er þó ítarleg umsögn
Benedikts Gislasonar — eins og
vænta mátti — og vafalítið um
skör fram vinsamleg um verk og
höfund. Kemur þar til áhugi hins
þjóðkunna gáfu- og fræðimanns á
íslenskri sögu að fornu og nýju.
I grein sinni telur Halldór
Kristjánsson líklegt, að litlar eða
engar nýjar rannsóknir liggi á
bak við margþætt efni bókarinn-
ar. Hér er af nokkrum ókunnug-
leika mælt. Þrásinnis þurfti að
bera saman að ýmsu ólíkar heim-
ildir og vinsa úr það, sem senni-
legast var. Ef hins vegar hefði átt
að beita hárnákvæmum, visinda-
legum rannsóknum við allt efni
bókarinnar, sem spannar að
mestu yfir sögusvið þjóðarinnar,
þá hefði bókin naumast orðið
minni en 1000 bls. Og þá hefði
hún um leið ekki orðið eins að-
gengileg almenningi og til var
ætlast.
Að vonum hnýtur Benedikt
Gíslason um ættfærslu Sighvats
rauða á bls. 19 i bókinni. I frum-
handriti mínu stendur, að Sig-
hvatur rauði hafi verið tengda-
sonur Eyvindar lamba, og er það
rétt samkvæmt frásögn Land-
námu. Orðið tengda hefur þvi
miður fallið niður í milliritun og
útkoman orðið aðeins sonur. Enn-
fremur er réttilega tekið fram hjá
Benedikt Gíslasyni, að Sigríður,
kona Eyvindat lamba, var ekkja
— Allt i lagi.
— Þá förum við af stað piltar.
— Þú getur eins gefist upp,
sagði Ahlberg.
— Allt i fína, sagði Kolberg. —
Eitt núll fyrir þig.
Stenström opnaði annað augað.
— Hvaðan á ég að koma?
— Þú ræður því sjálfur.
Þeir gengu niður og stigu inn i
bilinn. Kolþerg settist undir stýri.
Þeir biðu drjúga stund. Og gátu
ekki annað en dáðst að Stenström,
þegar hann loksins kom. Hann
birtist nefnilega úr óvæntri átt og
lét hóp kvikmyndahússgesta
skýla sér. Martin uppgötvaði
hann ekki, fyrr en hann laumað-
ist inn í uppganginn.
Kolberg fór upp stigann, en
Martin tók lyftuna. Það var hljótt
í íbúðinni, en Stenström hafði
engu að síður verið snar í snún-
ingum, þvi að þrjátíu sekúndum
siðar heyrðist lágt óp brothljóð
kvað við. Martin Beck hafði lykil-
inn tilbúinn og tíu sekúndum síð-
ar var hann kominn inn i svefn-
herbergi stúlkunnar.
Sonja sat á rúminu. Stenström
stóð á gólfinu og geispaði og Ahl-
berg hélt öðrum handlegg hans
aftur fyrir bak.
Martin blístraði og Kolberg
kom þjótandi inn eins og hraðlest,
i flýtinum velti hann borði í for-
stofunni um koll.
Martin Beck leit á stúlkuna.
— Ágætt, sagði hann, ágætt.
Hún var klædd í þunnan bóm-
ullamáttkjól ogvarberfætt.Hann
var viss um að hún var ekki í
neinu innanundir, svo að augljóst
var að hún lifði sig inn i hlutverk
sitt.
— Nú ætla ég að fá að fara í
einhver föt og svo hita ég kaffi,
sagði hún.
Þeir gengu inn í stofuna. Hún
kom nokkru siðar, í síðbuxum
— en ekki dóttir — Þórólfs
Kveldúlfssonar. Biðst ég velvirð-
ingar á þessum misfellum. Hins
vegar er ég ekki sammála Bene
dikt Gíslasyni um, að Hlíðarendi
hafi frá upphafi verið talinn ysti
bær í Fljótshlíð og fengið nafn
sitt af þvi. Ennfremur tel ég, að
hann leggi of lítið upp úr sögnun-
um um Önnu frá Stóruborg, sem
enn lifa góðu lifi þar eystra. Hefði
ég gaman af að ræða þessi efni við
hinn ágæta fræðimann í einrúmi.
í bókinni er sagt á bls. 166, að
Páll Sigurðsson, bóndi og Al-
þingismaður i Arkvörn, hafi verið
afi Höllu Sigurðardóttur, sem gift
var Erlendi Erlendssyni yngra að
Hlíðarenda. Hið rétta er, að Páll
alþm. var ekki afi, heldur afa-
bróðir Höllu Sigurðardóttur.
Þá kem ég að því brottfalli í
bókinni, sem mér sárnar mest við
sjálfan mig. Vantalin er á bls. 164
Bóel Sigurleif, dóttir hjónanna
Erlendar Erlendssonar og Mar-
grétar Guðmundsdóttur. Fæddist
hún að Hlíðarenda 1. nóv. 1878 og
giftist laust eftir aldamótin Jóni
Ingvarssyni frá Neðra-Dal undir
Eyjafjöllum. Bjuggu þau hjón
lengi síðan að Borgareyrum í
sömu sveit. I frumdrögum mínum
að Sögu Hlíðarenda eru þau hjón
bæði skráð, en hafa af lítt skiljan
legum ástæðum fallið niður á
lokastiginu. Ef til vill hefur það
ruglað mig í riminu, að tvær kon
ur voru áður komnar í ættliðnum
með þessu sérstæða nafni. Bið ég
alla afkomendur þeirra hjóna
mjög velvirðingar á þessum leiðu
mistökum. Bót i máli er þó, a?
flestir eldri, núlifandi Rangæing-
ar munu gjörla þekkja náin ættar-
tengsl Hlíðarendamanna og fólks-
ins í Borgareyrum. Vegna nálægð-
ar í tímanum kemur þvi þetta
brottfall síður að sök en ella hefði
orðið. Best væri samt, að hinir
mörgu eigendur bókarinnar legðu
þessa eftirþanka inn í hana sem
fylgiskjal til framtiðarinnar.
Jón Skagan"
jPompidou og
J Brezhnev
i hittast
S 12.-13. marz
| París, 1. marz, AP.
j TILKYNNT var i Elysee-höllinni
■ í dag, að Georges Pompidou for-
J seti Frakklands og Leonid
I Brezhnev leiðtogi sovézka
I kommúnistaflokksins mundu
■ koma saman til fundar dagana
J 12.—13. marz nk. í Sovétlýðveld-
I inu Georgiu, nánar tiltekið í
| sumarleyfisbænum Pitsunda við
■ Svartahaf.
Þeir Pompidou og Brezhnev
• hafa með sér samkomulag um að
I hittast reglulega með vissu milli-
.| bili til skrafs og ráðagerða, siðast
ræddust þeir við í júlí sl. í
Rambouillet, sem er um 30 km
fyrir utan Paris.
Glæpamaður
gefst upp
JOSEPH „Joe“ Yacovelli, sem
lögreglan í New York hefur leitað
vegna morðsins á glæpaforingjan-
um Joseph „Jóa klikk“ Gallo árið
1972, gafst upp fyrir henni í dag.
Yacovelli, sem er kunnur forystu-
maður í glæpafjölskyldu Josephs
Colombe, hvarf eftir morðið á
Gallo. Uppgjöf hans í dag var
fyrirfram skipulögð af lög-
fræðingi hans, og er talið að
ætlunin sé að komast að einhvers
konar hagstæðum samningum við
lögregluyfirvöld.
VERKSMIÐJU
ÚTSALA!
Opin þriðjudaga kl.2-7e.h. og
föstudaga kl.2-9e.h.
A UTSOUUNNi:
Flækjuloþi Vefnaðarbútar
Hespulopi Bílateppabútar
Rækjuband Teppabútar
Endaband Teppamottur
Prjónaband
Reykvikingar neynið nýju hraöbrautina
upp í Mosfellssveit og verzlið á útsölunni.
ÁLAFOSS HF
MOSFELLSSVEIT
ipmiE ®i5
Vantar þig eld?
VELVAKANDI