Morgunblaðið - 16.05.1974, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 16, MAl 1974
29
s <uggamync iif inrskn FRAMHALDSSAGA EFTIR |UI J MARIU LANG, ÞÝÐANDI: JOHANNA KRISTJONSDÓTTIR.
Islenzk
framtíð,
10
ekki í hópi þeirra, sem hirti um
svona yfirborðskennt flaður.
Ég reyndi að slétta úr pilsinu
mínu, sem var hreint ekki eins vel
pressað og pils Lillemors og sagði
hraðmælt:
— Þú varst svo hissa að sjá mig,
Lillemor, Hvers vegna?
Hún hallaði undir flatt og
horfði á mig með sakleysissvip.
— ÉG? Nei, alls ekki. En ég get
ímyndað mér, að einhverjir aðrir
hafi orðið hissa . . .
— Aðrir? Hvað áttu við?
— O, svo sem ekki neitt. Ég hélt
bara...
Hún þangaði aðeins, svo hélt
hún einfeldnislega áfram:
— Vissi Einar til dæmis að þú
myndir koma svona fljótt heim?
Ég hikaði sekúndubrot áður en
ég svaraði.
— Auðvitað vissi hann það,
sagði ég svo. — Það var bara
óheppilegt að hann skyldi þurfa
að fara til Kaupmannahafnar ein-
mitt núna, en það var svo sem
ekkert við því að gera . ..
— Til Kaupmannahafnar? Efa
gætti f rödd Lillemors. — Já, ég
heyrði það líka. En engu að síður
var hann í bænum, bæði á laugar-
dag og sunnudag...
Ég barði niður frumstæða þörf
til að ráðast á hana og klóra úr
henni augun og sagði eins rólega
og éggat:
— Þú talaðir í fleirtölu áðan . . .
— I fleirtölu?
— Maður segir nú svona, sagði
ég alúðlega. — Maður lærir um
fleirtölu í barnaskóla, það þýðir
að þú varst ekki aðeins að tala um
Einar, heldur líka einhverja
fleiri. Við hvern áttirðu?
Það skall á þögn i herberginu,
ef svo má segja, Svo sagði Lille-
mor dreymandi röddu:
— Um hvern annan ætti ég að
vera að tala en ungu stúlkuna,
sem hefur búið síðustu sólar-
hringana heima hjá Bure dósent
...? Hina dyggðum prýddu Evu
Ég reisti mig snögglega upp í
sætinu. Jan var eins og stirðnaður
saltstólpi. En augu Karls Gustafs
skutu gneistum.
— Hvað í fjáranum ert þú eigin-
lega að gefa í skyn? Og hvern ertu
eiginlega að mala um? Þú ætlar
þó ekki að segja mér, að það sé
Eva Claeson, því að þá . . .
— Allir hér i Hug-B vita, að
það er satt, sagði Lillemor þver-
móðskulega og kerti hnakkann.
— Hún flutti heim til Einars á
laugardaginn.
En Lillemor þagnaði, þegar hún
sá svipinn á Karli Gustaf.
— Ég hef þekkt Evu Claeson
frá því hún var agnarlítil, sagði
hann rólegri, lágri röddu. — Og
mér er það sönn gleði að bera
vitni um það hvenær og hvar sem
er, að hún er meira virði en tíu
skjátur af þinni gerð.
Jan hristi höfuðið og var sýni-
lega ónotalega innanbrjósts. Svo
kveikti hann sér í sígarettu,
óstyrkum fingrum.
— Þú ert stundum ókurteisari
og hugsunarlausari en þú hefur
leyfi til að vera, Lillemor. Þú ætt-
ir að hafa hugfast, að áheyrenda-
hópur þinn samanstendur af eig-
inkonu Einars Bure og tveimur af
beztu vinum Evu Claeson. Ekkert
okkar er sérlega áfram um að
heyra þinn ómerkilega slúðurs-
áburð um hana.
En nú hafði samtalið beinzt í þá
átt, sem ég hafði verið að bíða
eftir, svo að ég sagði — og reyndi
að leyna ákefð minni.
— Ég vildi nú samt sem áður að
einhver segði mér um hvað málið
eiginlega snýst? Hver ER — til
dæmis þessi Eva Claeson? Þekki
ég hana?
Svar Karls Gustafs var mjög
skýrt og skorinort að minnsta
kosti frá hans bæjardyrum séð:
— Hún er úr Dölunum.
Enda þótt mér væri fullljóst, að
þar með væri eiginlega málið út-
rætt og nokkurs konar trygging
fyrir gæðum stúlkunnar lögð
fram þótti mér engu að siður
fengur að þeim upplýsingum, sem
Jan bætti við:
— Hún kemur oft hingað á
safnið . .. Þú hefur áreiðanlega
Mamma svarið við giftingarauglýsingunni minni er
komið
VELV/VKAIMDI
Velvakandi svarar í síma 10-100
kl. 1 0.30 — 1 1 30. frá mánudegi
til föstudags.
0 Frambjóðendur í
ríkisfjölmiðlum
P.E. skrifar:
„Ég fékk í pósthólfið hjá mér
miða með myndum af frambjóð-
endum Alþýðubandalagsins til
borgarstjórnarkosninga. Þegar ég
fór að líta á hann, heyrði ég sam-
tímis rödd eins af frambjóðend-
unum, Kristlnar Ólafsdóttur, sem
er þulur I útvarpinu. Ég leit nán-
ar á blaðið og þá leitaði á mig
spurning:
Af hverju lætur útvarpsráð Pál
Bergþórsson koma í sjónvarp úr
því að Markús Einarsson veður-
fræðingur, er hættur vegna fram-
boðs og má ekki tala um veðrið?
Og af hverju lætur útvarpsráð
Kristínú Ólafsdóttur og t.d. Mar-
gréti Margeirsdóttur, sem báðar
eru í framboði fyrir sama flokk,
koma reglulega fram í ríkisfjöl-
miðli, úr því t.d. Magnús Bjarn-
freðsson og Elín Pálmadóttir voru
látin hætta um leið og þeirra
framboðslistar komu fram?
Ef það er talið vera auglýsing
fyrir frambjóðendur á listanum
að koma fram í ríkisfjölmiðum, af
hverju gildir þá annað um fram-
bjóðendur Alþýðubandalagsins?
Hefur sá flokkur sérstöðu í ríkis-
fjölmiðlum?
Nú skal ég ekki segja um hvort
þetta er réttlát regla. En hún ætti
a.m.k. að gilda jafnt fyrir alla,
sem bjóða sig fram, á hvaða lista
sem þeir eru og hvar sem þeir
eru.
Eða ætlar útvarpsráð kannski
að ákveða hve margir komast að
frá hverjum flokki? P.E.
Q Breytingar í
miðborginni
Guðmundur Egilsson skrifar:
„Á seinni árum hefur mikið
starf verið unnið í skipulagsmál-
um borgarinnar og fáum við í
sumar að sjá nokkurn árangur
þess. Allt þetta hefur kostað
mikla vinnu og peninga, en það á
áreiðanlega eftir að skila sér vel í
ánægjulegu og fallegu umhverfi.
Mörgum kann að finnast jarðrask
óþarflega mikið, en ég hygg, að
það séu smámunir ef miðað er við
þær breytingar, sem oft þarf að
gera hjá öðrum þjóðum. Sýnast
mér þessar breytingar hóflegar
og miðaðar við, að sem minnst
þurfi að hrófla við gömlum hús-
um.
Það hlýtur ávallt að vera við-
kvæmt og mikið vandamál þegar
breytingar eru gerðar á gömlum
borgarhverfum, ekki sizt miðbæ
borgar, þannig að jafnvægi hald-
ist og ekki sé raskað um of því
gamla.
Oft er það svo, að persónulegar
minningar geta verið bundnar
gamla húsinu og götunni. Og
vissulega minnir Tómas Guð-
mundsson skáld okkur rækilega á
þennan borgarhluta í sínum fal-
legu Ijóðum um Austurstræti.
Innan skamms fáum við þar fal-
lega götu, hitaða upp með heitu
frárennsli húsanna við götuna, en
annars hefði þetta heita vatn ekki
orðið neinum að gagni. Nú fá
Austurstrætisdætur og -synir
upphitað stræti til að ganga sín
fyrstu spor til móts við ástina
sína.
% Spennistöð við
Lækjargötu
MCMXX
Þegar samræma á gömul borg-
arhverfi nýjum tima koma vitan-
lega upp mörg sjónarmið. Þá
verður að meta hvort ekki eigi að
láta gömul hverfi halda sinni upp-
runalegu mynd og byggja heldur
stór torg og breiða vegi á nýjum
stöðum.
Mál þessi hafa verið svo mikið
rædd i seinni tið, að óþarfi er að
rekja þau nánar. Margt er það,
sem nútíminn þarfnast. Krafizt er
aukinnar raforku, stærri raf-
leiðslna og meiri rafbúnaðar,
enda er rafmagnsnoktun margfalt
á við það, sem áður var.
Eitt er það, sem mig langar til
að minnast lítillega á. Er það
spennistöð Rafmagnsveitu
Reykjavíkur.
Það mun hafa verið um 1920, að
RR fékk þekktan byggingameist-
ara hér í borg til að byggja nokk-
ur spennistöðvarhús. Hús þessi
einkenndust af sérstöku bygging-
arlagi og hafa þau ávallt vakið
mikla athygli vegfarenda.
Eitt þessara húsa var við
Lækjargötu, en hefur nú orðið að
víkja, Vegna stækkunar götunnar.
Húsið var líka að sjálfsögðu orðið
of Iitið fyrir þann rafbúnað, sem
krafizt er í dag.
Svo vel vill til, að rafveitan á
þrjú hús af þessari gerð, sem
byggð eru á sama tíma. Yfir dyr-
um húsanna má lesa ártalið 1920 I
rómverskum tölum.
Hyggst RR varðveita eitt þess-
ara húsa, og hef ég sannfrétt, að
búið sé að fá rúm fyrir það uppi í
Árbæjarsafni.
Eiga ráðamenn RR þakkir skilið
séð hana, þótt þú hafir ekki tekið
eftir henni ... það fer ekki mikið
fyrir henni. Sem stendur er hún
að læra bókmenntasögu . .. og er
komin nálægt prófi.
— Þú gleymir, sagði Lillemor
sykursætt — að hún er ekki búin
með prófið í sögu. Hún er enn að
vinna að ritgerð um Ivar Axelsson
Tott — undir handleiðslu Bure
dósents.
Ég ákvað að ráðast beint til
atlögu.
— Eftir tóninum að dæma þýðir
það að Einar hafi ekki aðeins
áhuga á viðfangsefni hennar,
heldur ekki síður á henni
sjálfri. Og sá áhugi hans er svo
óskiptur, að hann hefur að lokum
ákveðið að flytja hana inn i íbúð-
ina okkar til að geta haldið áfram
rökræðum um málið — og þaðan
í hjónarúmið. Á ég að skilja orð
þín á þennan hátt?
— Puck! I hamingju bænum ...
hættu! Jan Hede var rjóður í
framan. — Þú hlýtur að skilja, að
þú mátt ekki leggja eyrun við því,
sem Lillemor segir ... einhverra
hluta vegna hefur hún horn í siðu
Evu . ..
— Mig langar aðeins að vita
eitt, sagði ég ákveðin. — Hvernig
leit ... hvernig lítur þessi umtal-
aða Eva út?
Lellemor setti stút á munninn.
— Tja, hún er svosem engin
fegurðardís. Hún er alltof feit og
auk þess alltof munnstór. Það
eina, sem ég sé sæmilegt við hana
eru hárið og tennurnar. EG skil
ekki, hvað Einar né nokkur annar
maður sér við hana .. .
Þetta fannst báðum karlmönn-
unum greinilega of mikið af því
góða. Jan var allur á iði i stólnum
og kreppti hnefana og opnaði þá
jafnóðum og ég sá ekki betur en
berserskgangur væri að renna á
Karl Gustaf. Ég flýtti mér því að
varpa fram síðustu spurningunni:
— Er nokkur, sem getur frætt
mig um það, hvort hún átti brúna
peysu og kjól með skozku
munstri.
Og ég sá aftur kjólinn fyrir
mér, eins og ég hafði séð hann
fyrir þann skilning, sem þeir sýna ■
þessu máli.
0 Listhneigði
byggingameistarinnj
Hús þessi byggði Jens Eyjólfs-|
son, en hann teiknaði og byggði ■
fjölda húsa á sinum tima. Sam-|
starfsmaður hans var Kristinn |
Sigurðsson, múrarameistari.
Jens var frábær teiknari og®
mikill húsaskreytingamaður.
Mig furðar mest á þvi hve hljótt |
hefur verið um nafn þessa fjöl-J
hæfa byggingameistara. Finnst I
mér hann þó hafa lagt fram sinn|
skerf til byggingar fagurra húsa. ■
Þegar ég setti saman þessa litlu *
grein var varla, að ég sæi hans |
getið í heimildum um slika menn. |
Er vissulega tími til kominn, að J
eitthvað sjáist á prenti um þenn-1
an fjölhæfa mann og er hér sann-1
arlega verðugt verkefni fyrir okk- >
ar mörgu björgunarmenn í skrán-J
ingu og söguritun gamalla húsa.
0 Persil-klukkan
Kannski fáum við að halda i I
Persil-klukkuna, enda hefur hún |
nú verið flutt úr stað. Er ég sam- ■
mála kunningja Velvakanda um ■
viðhald klukkunnar sé i lágmarki. |
Hygg ég, að þeir, sem eru komn- |
ir á miðjan aldur, muni sakna ■
hennar ef hún hverfur af Torg- ■
inu. S
En margt verður að hverfa þeg-1
ar breytingar eru gerðar i göml- J
um hverfum. Meira að segja kola-1
kraninn, sem Tómas skáld kvað |
svo skemmtilega um, varð að
vikja fyrir tækni nýjunganna.
En Tómas hefur sennilega I
bjargað honum frá gleymsku með |
kvæði sinu, „Við höfnina".
Guðmundur Egilsson." •
kristin
framtíð
Hér fer á eftir bréf, sem biskup
Islands hefur ritað prestum
landsins í sambandi við bænadag-
inn, sem er n.k. sunnudag, 19.
maí:
Helgið Kristi sem Drottin í hjört-
um yðar.
Þessi orð postulans (1. Pét.
3,15) séu yfirskrift bænadagsins,
5. sd. e. páska, 19. maí.
Það er eðlilegt, að bænadagur
þessa árs beri þess mót, að þjóð
vor minnist 11 alda tilveru sinnar.
Með ýmsum hætti er áformað að
halda til þessa þjóðarafmælis, svo
sem öllum er kunnugt. Að sjálf-
sögðu er kirkjan aðili að hátíða-
höldum héraðanna og hinni al-
mennu þjóðhátíð á Þingvelli.
Hátiðarárið hófst með því, að
kirkjan kvaddi menr. samar. til
þakkargjörðar og fvrirbænar á
nýársdag. Verulegur hluli lands-
manna mun árlangt eiga til-
beiðslustundir i helgidómum
kristinnar kirkju, eins og önnur
ár. Og jafnt sem endranær er það
hlutverk krikjunnar að vitna um
og þakka þá sögu, sem Guð hefur
skapað á jörð öllum mönnum og
þjóðum til eilífs hjálpræðis. Þjóð-
arsagan í landi hér helgast fyrst
og fremst af þeirri sögu, þar sem
Jesús Kristur, hinn krossfesti og
upprisni frelsari heimsins, er
möndull, mið og mark. Og hulin
framtfð, tvisýn og margræð, er
því ugglaus, að þar skin ljósið
hans yfir allan veg, sé honum
fyigt.
Vér skulum á þessum bæana-
degi sameinast í bæninni:
Islenzk framtfð, kristin framtíð.
Gerum það, sem í voru valdi
stendur, til þess að þátttaka safn-
aðanna verði sem almennust.
Kveðjið trausta leikmenn til þess
að flytja bænadagstfðir á þeim
kirkjum yðar, sem þér komizt
ekki yfir að embætta á. Ekki
skiptir það mestu, hversu margir
koma saman, heldur hitt, að hug-
ir samstillst fyrir augliú Guðs og
ljúki uppfyrirafli hansanda.
Þökkum þá náð, sem þjóðin hef-
ur þegið, að hún hefur fengið að
þekkja hinn eina sanna Guð og
þann, sem hann sendi, Jesú Krist.
Biðjum þéss, að sú náð verði ekki
í burtu tekin. Biðjum þess, að
íslenzk framtíð verði kristin, að
óbornir niðjar Islands megi helga
Krist sem Drottin í hjörtum sín-
um.
Sigurbjörn Einarsson.
I
Opin fimmtudaga
frá kl.2-9
á útsölunni:
Flækjulopi
Hespulopi
Flækjuband
Endaband
Prjónaband
Véfnaóarbútar
Bílatcppahútar
Teppabútar
Teppamottur
ALAFOSS HF
Imosfellssveit