Morgunblaðið - 18.10.1974, Page 1

32 SIÐUR
203. tbl. 61. árg.
FÖSTUDAGUR 18. OKTÓBER 1974
Prentsmiðja Morgunblaðsins.
NÝJA BETAN HANS BURTONS
Elizabcth prinsessa af Júgóslavfu sóst hér stfga upp f Rolts
Royce-bifreið við heimili sitt f King’s Road í London f gær.
(AP-sfmamynd).
Náðunin var
sleppt
Armagh, 17. október — AP
FANGARNIR f Armagh kvenna-
fangelsinu slepptu f dag
fangelsisstjóranum og þremur
kvenfangavörðum eftir að hafa
haldið þeim f gfslingu í 14
kiukkustundir. Tóku fangarnir
þessa ákvörðun eftir milligöngu
nokkurra presta. Fyrr um daginn
höfðu hermdarverkamenn trska
lýðveldishersins hafið skothrfð á
hersveitir þær, sem umkringt
höfðu fangelsið eftir að óeirðirn-
ar þar hófust. Óeirðirnar f
fangelsinu í Armagh, — og raun
ar vfðar á Norður-lrlandi f gær
—, brutust út sem mótmælaað-
gerðir gegn slæmum aðbúnaði og
fangelsun án dóms og laga.
Astandið á Norður-lrlandi var f
dag sagt mun rólegra en undan-
farið.
SÖGULEG YFIRHEYRSLA
Ford forseti ber vitni fyrir undirnefnd dómsmálanefndar fulltrúa-
deildarinnar í gær, þar sem hann svaraði spurningum um náðun
Nixons. Ford er þriðji forsetinn f sögu Bandarfkjanna, sem svarar
spurningum fyrir þingnefnd. Hinir voru George Washington og
Abraham Lincoln.
(AP-sfmamynd).
Ford þáði málamiðlun
Washington 17. okt. — AP.
SEINT f kvöld náðist samkomu-
lag milli Geralds Ford Banda-
rfkjaforseta og Bandarfkjaþings
um málamiðlun f deilunni um
stöðvun hernaðaraðstoðar við
Tyrkland. FuIItrúadeildin sam-
þykkti málamiðlunarfrumvarp
með yfirgnæfandi meirihluta, eða
191 atkvæðum gegn 33, og sama
gerðist f öldungadeildinni, sem
sendi frumvarpið rakleitt til
Fords. Ford tjáði þingmönnum
sfmleiðis, að hann gengi að mála-
miðluninni „mjög mjög, mjög
tregur". Þetta gerðist aðeins
nokkrum klukkustundum eftir að
Ford hafði beitt neitunarvaldi
sfnu gegn öðru málamiðlunar-
frumvarpi. Það var f annað sinn,
sem hann beitti neitunarvaldi f
máli þessu, þvf s.l. mánudag neit-
aði hann að samþykkja lög um
tafarlausa stöðvun vopnaaðstoð-
ar. Var óttazt, að þetta kynni að
leiða til alvarlegra árekstra f sam-
búð forsetans og þingsins.
Málamiðlunin, sem samkomu-
lag náðist um í kvöld, gerir ráð
fyrir, að stöðvun vopnaaðstoðar
sé frestað til 10. desember, með
því skilyrði, að Tyrkir sendi ekki
fleiri hergögn til hersveita sinna
á Kýpur, fjölgi ekki I þessum her-
sveitum og haldi áfram að virða
núgildandi vopnahlé.
rædd við Ford
En „alls engir samningar” gerðir
Washington, 17. október.
AP.
FORD FORSETI sagði f sögulegri
yfirheyrslu f undirnefnd dóms-
málanefndar fulltrúadeildar-
innar f dag, að hann hefði rætt
þann möguleika sem varaforseti
að náða Richard M. Nixon ef
hann yrði forseti og Nixon segði
af sér.
En Ford lýsti afdráttarlaust
yfir þvf í langri yfirlýsingu, að
„alls engir samningar hefðu verið
gerðir um að náða Nixon ef hann
segði af sér“.
Elizabeth Holtzman, demókrati
frá New York, talaði um „mjög
illar grunsemdir” í ásakandi
ræðu, sem hún flutti og Ford kvað
jafnvel sterkar að orði þegar
hann svaraði spurningum
hennar:
„Ég vil fullvissa þingheim og
þjóðina um, „engir samningar
voru gerðir... ekki undir nokkr-
um kringumstæðum."
Hann kvaðst þess fullviss, að
1 hann hefði gert rétt þegar hann
náðaði Nixon. Hann viðurkenndi,
að tímasetningin hefði verið
Happy skorin upp
við brjóstkrabba
Washington 17. okt. AP.
HAPPY Rockefeller, eiginkona
varaforsetaefnis Fords forseta,
Nelsons Rockefcller, gekkst f
dag undir uppskurð við brjóst-
krabbameini. Sagði Rockefell-
er fréttamönnum, að aðgerðin
fjarlægði vinstra brjóst henn-
ar. Brjóstkrabbamein frú
Rockefeller uppgötvaðist við
Iæknisskoðun, sem hún gekkst
undir eftir að Betty Ford, eig-
inkona forsetans, var skorin
upp við brjóstkrabba fyrir
skömmu.
Frú Ford sagði í dag, að hún
hefði verið felmtri slegin, er
hún frétti um aðgerðina á frú
Rockefeller. „Ég er þess full-
viss, að ást fjölskyldu hennar,
bænir allrar þjóðarinnar og
skapstyrkur hennar sjálfrar
muni nú skipta miklu."
Eiginmaður Happy sagði í
dag, að hann byggist við að að-
gerðin heppnaðist vel.
Washington 17. október — AP.
HEILDARVERÐMÆTI þjóðar-
framleiðslunnar f Bandarfkjun-
um minnkaði á tfmabilinu júnf —
september um sem nemur 2,9% á
ársgrundvelli. Er þetta þriðji árs-
f jórðungurinn f röð þar sem dreg-
ið hefur úr verðmæti þjóðarfram-
leiðslunnar, að þvf er talsmenn
stjórnarinnar í Washington
skýrðu frá í dag. Slíkur samdrátt-
ur f þjóðarframleiðslu tvo árs-
fjórðunga f röð er talinn greini-
legt merki um yfirvofandi
kreppuástand. Hins vegar hefur
Ford forseti og helzti ráðgjafi
hans í efnahagsmálum, Alan
Greenspan, haldið þvf fram, að
efnahagur Bandarfkjanna sé ekki
f kreppustigi.
Síðast þegar heildarverðmæti
þjóðarframleiðslunnar minnkaði
þrjá ársfjórðunga í röð var
kreppuskeið, 1960—61.
gagnrýnd en kvaðst viss um, að
hann hefði náðað Nixon á réttum
tíma.
Þegar Ford var spurður:
„Flnnst yður það ekki jafngilda
játningu um sekt að fallast á
Framhald á bls. 18
Kreppumerki á efnahag
¥ TCJ A SAMDRATTUR ÞJÓÐARFRAMLEIÐSLU
U ÞRJA ARSFJÓÐUNGA t RÖÐ.
Síðustu tölur viðskiptaráðu-
neytisins sýna, að tölulegt verð-
mæti þjóðarframleiðslunnar
hefur aukizt um 27,8 milljarða
dollara á þessu tímibili, en hins
vegar hefur verðbólgan "hækkað
verðlag i landinu um 11,5% á
þessum tíma, þannig að raunveru-
lega hefur samdráttur orðið í
þjóðarframleiðslunni. Á fyrsta
ársfjórðungi 1974 var minnkunin
7% og á öðrum ársfjórðungnum
1,6%
Burton kvæn-
ist prinsessu
London 17. okt. AP.
RICHARD Burton, leikarinn
heimsfrægi og fyrrverandi
eiginmaður Elizabeth Taylor,
sagði f kvöld, að hann hygðist
kvænast hinni nýju ástmey
sinni, Elizabeth prinsessu af
Júgóslavfu, fljótlega. „Við ætl-
um að gifta okkur eins fljótt
og auðið er,“ sagði Burton fyr-
ir utan heimili sitt f Hamp-
stead, með hina 37 ára gömlu
prinsessu sér við hlið.
Prinsessan, sem flúði frá
Júgóslavíu með fjölskyldu
sinni 4 ára að aldri, á þrjú
börn frá fyrri hjónaböndum.
Burton kynntist prinsess-
unni í gegnum eiginkonu sina
fyrrverandi, Elizabeth Taylor,
en þær höfðu verið vinkonur í
mörg ár.
Elizabeth prinsessa er gift
Neil Balfour, kunnum við-
skiptajöfri, sem m.a. var i
framboði fyrir Ihaldsflokkinn
í kjördæminu Hayes og
Harlington í þingkosningun-
um i síðustu viku. Hann náði
ekki kjöri. Astarævintýri
þeirra Elizabeth og Burtons
hefur leitt til þess, að Balfour,
hefur séð sig tilneyddan til að
bjóðast til að segja af sér sem
leiðtogi flokksins í kjördæm-
inu. Elizabeth og Balfour hafa
ekki búið saman um skeið.
Nixon krefst dómsúr-
skurðar um skjöl sín
Washington 17. okt. AP.
RICHARD M. Nixon, fyrrum
Bandarfkjaforseti, lagói f dag
fram þá kröfu fyrir alrfkisrétti,
að hann héldi yfirráðarétti yfir
allt að 42 milljónum skjala frá
stjórnartíma sfnum. Nixon bið-
ur réttinn um að skipa Philip
Buchen, ráðgjafa forsetaembætt-
isins, og tveimur öðrum emb-
ættismönnum að birta ekki né
afhenda öðrum en honum sjálf-
um neitt af þessum gögnum. 1
málskjalinu segir Nixon, að
hann hafi gert samkomulag við
rfkisstjórn Fords um að forseta-
skjöl sfn, svo og einkaskjöl, yrðu
varðveitt í Kalifornfu. Segir
Nixon, að Hvfta húsið hafi ekki
haldið þetta samkomulag.
Segir í málskjali lögfræðinga
forsetans fyrrverandi, að því sé
aðeins ætlað að tryggja ákvörðun-
arrétt Nixons yfir skjölum sfnum
og að með þau sé farið sem trún-
aðarmál. Er þar með tilgangurinn
að veita Nixon, frekar en Hvíta
húsinu, rétt til að skera úr um
hvort og hverjir geti fengið aó-
gang að gögnunum. Dómstólar
hafa nú krafizt þess, að þessi gögn
séu afhent þeim, en Nixon mun
halda þvf fram, að hann geti ekki
svarað slfkri kröfugerð þar eð
gögnin séu ekki í sinni vörzlu.
9. september s.l. ákváðu Leon
Jaworski, Watergate-saksóknari,
og Hvíta húsið, að umrædd gögn
mætti ekki flytja úr vörzlu Hvíta-
hússins í Washington nema með
samþykki saksóknarans. Segir í
málskjalinu, að þetta samkomu-
lag hafi virt að vettugi samnings-
bundinn rétt Nixons til yfirráða
yfir gögnunum. Segja lögfræðing-
ar Nixons, að Watergatesak-
sóknaraembættið hafi lýst því yf-
ir, að það hygðist krefjast þess, að
Philip Buchen léti þeim gögn
Nixons f té. Auk þess hafi komið
Framhald á bls. 18
Gíslum