Morgunblaðið - 05.04.1975, Blaðsíða 29
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 5. APRtL 1975
29
/
Likiö ö grasfletinum
bpodi
vr
25
nærstaddur, þegar maður þarf á
honum að halda.
Svo gekk hún fram með kaffi-
könnuna.
— Ég gæti vel hugsað mér,
sagði ég dreymandi, þegar við
stóðum upp frá borðum skömmu
síður — að Börje Sundin væri
heil náma ef við viljum fá að vita,
hvað er að gerast hjá nágrönnum
okkar. Og tvær heitustu óskir
mínar nú eru sem sagt að fá að
hitta þennan fjölhæfa sömamann
og að komast í kynni við hina
miklu skáldkonu Elisabet
Mattson.
Og svo fór reyndar að önnur
óskin uppfylltist mjög fljötlega.
Ég var nýbúin að bera síðasta
kaffibollann fram, þegar Einar
kom í dyrnar og tilkynnti:
— Nú kemur Sundin. Þú þarft
ekki annað en hlaupa út i garð!
Ég greip í hönd Einars og dró
hann með mér út á veröndina þar
sem rökkrið var að byrja að fær-
ast yfir. Allt var svo kyrrt að við
heyrðum fótatak hans á flötinni.
Svo kom hann fyrir hornið og
gekk eilítið hikandi í áttina til
okkar.
Af einhverri ástæðu, sem senni-
lega má tengja fjörugu ímyndun-
arafli mínu, hafði ég gert mér i
hugarlund að hann væri gamall
og ég varð því mjög undrandi,
þegar ég sá að hann var sennilega
undir þrítugu. Hann var hávax-
inn, kraftalega vaxinn, ljóshærð-
ur og andlitið sem var breiðleitt
og nefið kubbslegt var langt frá
því að vera fallegt, en þó fannst
mér hann bæði myndarlegur og
geðfelldur. Einar bað hann að
koma til okkar og hönd mín hvarf
gersamlega inn i stóran og hrjúf-
an lófa hans.
— Mér hugkvæmdist að koma
og gá hvort þyrfti að vökva, sagði
hann. En þaó má kannski ekki
gera neitt hér í garðinum núna.
Augun virtust ákaflega ljósblá í
sólbrúnu andlitinu og spegluðu
forvitni og dálitla feimni.
Einar hafði setzt makindalega á
handriðið.
— Ég hef ekki tekið við neinum
fyrirmælum þar að lútandi frá
lögreglunni. En það er kannski
bezt að biða til morguns með að
vökva. Jæja, Sundin, hafið þér
verið í yfirheyrslu hjá lögregl-
unni?
Hann kinkaði önugur kolli.
— Leo Berggren skauzt til mín i
dag og spjallaði við mig. En ég gat
nú víst ekki hjálpað honum neitt.
Eg heyrði ekki betur en samtal-
ið væri að fara út um þúfur svo að
'ég flýtti mér að bera fram spurn-
ingu.
— Vissuð þér, Sundin, að
Tommy Holt var kominn heim
aftur?
Hann skipti skyndilega um
stellingu og ég hafði á tilfinning-1
unni að hann væri sveittur. >
— Já, auðvitað vissi maður það. *
Allir i bænum töluðu um það. Ég |
frétti það strax á sunnudags-1
kvöldið hjá manni sem hafði séð J
hann á stöðinni.
— Vitið þér líka hvar hann hélt J
til þessar nætur? Nú var það Ein- I
ar sem spurði og mér fannst |
hann dálítió hvass i rómnum.
— N ... nei.
— Þér sáuð hann ekki?
Sundin hristi höfuðið feimnis- i
lega.
— Það var skritið. Engu var J
likara en Einar ætlaði sér að toga I
öll leyndarmál Börje Sundins upp |
úr sálarfylgsnum hans.
— Tommy var nefnilega allan I
tímann hérna i Dalnum.
Nú sáum við greinilega að stór-1
vaxni maðurinn sem stóð þarna |
hjá okkur fór að ókyrrast. Svita-.
dropar komu i Ijós við hársræt-1
urnar og hann stóð um stund án |
þess aó segja neitt. En að lokum |
Mamma, við vorum að borga háan símareikning.
Segðu mér eru símreikningarnir háir í Bankok?
herti hann sig upp og sagði:
— Eg . .. ég hefði auðvitað átt j
aó segja yfirlögregluþjóninum I
það. En einhvern veginn kom ég |
mér ekki til þess ... Jú, ég sá •
hann nú reyndar ... sko, Tommy *
Holt meina ég. i gærkvöldi um |
niuleytið.
Hann sá spyrjandi augnaráð I
okkar og þerraði sér um ennið :
meó erminni.
— Eg sá hann af tilviljun, þegar )
hann borðaði kvöldverð í eldhúsi |
Petrenfrökenanna ...
I
I
tnið uin gildi persónuleikans og J
helgi lifsins eru dýnnætari og I
þyngri á inetunuin nú en nokkru |
sinni fyrr, eins og ástandið er á .
meðal okkar. Menn, sem hafa»
kristin lifsviðhorf, mega ekki |
þegja yfir þéssu, heldu gera sér •
grein fyrir, að hér hafa þeir hlut- 1
verki að gegna." —
% Á ófædda barnið
minni rétt en
aðrir?
,,t fruinvarpinu uin fóstur- .
eyðingar o.fl., sein liggur nú fyrir '
alþingi, er m.a. getið um, hvenær |
fóstureyðing sé heiinil vegna i
„félagslegra ástæðna“, sbr. Mbl. J
27. marz 1975, b!s. 17. Það hlýtur I
að vera íhugunarvert, hvort þessi |
ákvæði séu ekki allt of rúm. Eigi .
fóstrið lifsrétt — og þaó hlýtur •
það að hafa — má þá yfirleitt |
granda lifi þess vegna „félags- •
legra ástæðna"? Hvers vegna lifi •
fósturs fremur en þess, sein fædd- |
ur er? Engri heilbrigðri konu I
dytti t.d. i hug aó leysa vandamál J
aldraðra eða bæklaðra ineð þvi aó I
gefa þeiin sterka sprautu, svo að |
þeir sofnuðu fyrir fullt og allt — •
þó að hún hafi „alið inörg börn *
ineð stuttu inillibili", búi við |
„bágar aðstæður vegna óinegðar, i
fátæktar eða alvarlegs heilsuleys- J
is annarra á heimilinu'* eða vegna t
„æsku og þroskaleysis", sbr. 9. |
grein i nefndu lagafrumvarpi. Á J
ófædda barnið, sem getur ekki I
borið hönd fyrir höfuð sér, minni |
rétt á hjálp, fyrirhöfn, aðhlynn- •
ingu, kærleika o.s.frv. en aðrir? A •
að greiða úr „félagsleguin vanda |
máluin'', sem þaó á þó enga sök-á.'J
með þvi að stytta þvi alduí fyrir .
fæðingu? Og hver er sá sjáandi, I
að hann ,geti sagt fyrir, að |
þvilikir óleysanlegir erfiðleikar.
biði hins ófædda barns — I
eða það valdi öðruin þvilikuin |
vandainálum með kotnu sinni |
— að
teljast,
VELVAKAINIDI
Velvakandi svarar I sfma 10-100
kl. 10.30— 11.30, frá mánudegi
'til föstudags.
0 Fóstureyðingar
Fóstureyðingar hafa injög verið
á dagskrá. Hér er bréf frá Bene-
dikt Arnkelssyni:
„Kæri Velvakandi.
Fóstureyðingar eru enn á dag-
skrá. Séra Arngriinur Jónsson
minntist á þetta alvarlega inál i
útvarpspredikun 23. tnarz sl. og á
þakkir skildar. Var áhrifaríkt að
heyra hann segja frá þögulli
göngu tugþúsunda Lundúnabúa,
sein tóku inálstað ófæddra barna.
Bretar munu hafa samþykkt
núverandi lög sin uin fóstur-
eyðingar árið 1968. Nú er reynt í
brezka þinginu að fá lögunuin
breytt og þrengja ákvæðin. Bæði
stuðningsinenn og andstæðingar
fóstureyðinga eru óánægðir með
ástandið eins og það er. Uin 109
þúsund brezkar konur fengu lög-
lega fósture.vðingu á síðastliðnu
ári. 1 þeim hópi voru 3243 stúlkur
15 ára og yngri. Það er alkunna,
að vanfærar konur streyina frá
öðrum lönduin til Bretlands til
þess að fá fóstri eytt. Fjöldi
þeirra árið 1974 var 53.685. Eng-
inn veit tölu ólöglegra fóstureyð-
inga. 1 brezka þinginu er fullyrt,
að mikil fjárplógsstarfsemi sé
rekin í sainbandi við fóstur-
eyðingar. Þannig koin frain i
þinginu fyrir sköminu, að fóst-
ureyðingaiðnaðurinn, eins óg það
var orðað, hefði gefið af sér tfu
inilljónir sterlingspunda i árstekj-
ur i Lundúnaborg einni sainan."
% Neita að
eyða fóstrum
„Norska blaðið Utsýn segir frá
þvi, að nú sé svo komið, að inikill
fjöldi starfsfólks á sjúkrahúsutn
og læknastofum í Lundúnuin hafi
tekið ákvörðun uin að neita að
eyða fóstruin og kasta þeiin í
brennsluofnana — eins og fólk
þetta hefur gert, síðan lögin
gengu i gildi. David Gilson,
aðstoðarlæknir í Lundúnum,
segir: „Við eruin ekki annað en
tnorðing'jar.“ Hann skýrir svo frá,
að á einu ári hafi hann ásaint
öðruin læknuin fjarlægt ineira en
tvö þúsund börn, eftir að langt
var liðið á ineðgöngutíma þeirra.
% Sum börnin
grétu
Flest hefðu þau getað lifað við
góða ineðferð og umhyggju.
„Sjálfur tók ég níu ungbörn eina
vikuna,“ segir Gilson. „Sex þeirra
voru líklega fiinin til sex
mánaða göinul. Þetta voru allt
mannlegar verur. Eitt var uin
fjögurra inánaða, og hin voru
yngri. Allt voru þetta mannlegar
verur. Suin drógu andann. Eg
held, að aðeins eitt hafi verið
dáið. Það bærði ekki á sér. En hin
börnin hreyfðu sig inikið og
önduðu. Mörg grétu hástöfum.'1
(1 Englandi iná taka börn úr
inóðurkviði, ineðan þau hafa ekki
náö 28 vikna aldri. Nú inun vera
reynt að færa aldurinn niður i 20
vikur.)
Læknirinn segir frá tveiinur
konuin. Þær voru sein frávita og
komu æðandi út úr skurðstofunni
og heimtuðu að fá börn sín aftur.
En það var of seint. Önnur konan
barði hnefunuin i brjóst læknis-
ins og kallaði hann morðingja.
„Ég veit ekki, hvaða áhrif það
kann að hafa á þessar konur,
þegar þær átta sig á því, að börn-
um þeirra hefur verið sálgað,“
segir þessi læknir. „En ég held, að
það muni fylgja þeim alla ævi.“
0 Lífiö er heilagt
„Ég vil leyfa rnér að tilfæra orð
annars læknis. Sá heitir Kjell
Martin Moksnes og skrifar grein
uin fóstureyðingar í tímaritið
Ungdom og Tiden í Ósló. Moksnes
er trúaður kristinn maður og vill
verja rétt ófæddra barna til lifs.
Honum farast orð á þessa leið:
„Lifið er heilagt, og þá er
einnig átt við lif hins ófædda
fósturs. Það er grundvallar-
hugsun i allri Biblíunni, að inenn-
irnir eru skapaðir i Guðs inynd —
til þess að þeir lifi honuin til
dýrðar. „Því að vér eruin siníð
hans, skapaðir fyrir satnfélagið
við Krist Jesúm til góðra verka.
sem Guð hefur áður fyrirbúið, til
þess að vér skyldum leggja stund
á þau.“ (Efes. 2, 10). Jereinia
heyrði jafnframt af munni Guðs:
„Áður en ég inyndaði þig í móður-
lífi, útvaldi ég þig, og áður en þú
koinst af inóðurkviði, helgaði ég
þig; ég hef ákvarðað þig til að
vera spámann þjóðanna." (Jer. 1,
5). Það er grundvallarsjónarinið i
Biblíunni og það skuldbindur
okkur, að allt líf skal verndað og
enginn hefur nein forréttindi öðr-
uin freinur.
0 Hvor byrdin
er þyngri?
Það getur dregið dilk á eftir
sér, ef hreyft er við hinu kristna
undirstöðuviðhorfi uin heilag-
leika lifsins. Þá dvinar lotningin
fyrir lífinu og fyrir gildi manns-
ins. Þá geta inenn glæpzt til þess
að taka líf i ágóðaskyni eða vegna
óþæginda. Menn geta freistazt til
að velja úr samkvæint ráðandi
mati sins tiina, t.d. útrýmt fóstr-
um, þegar ákveðnar likur eru fyr-
ir léleguin gáfuin eða lágu sið-
ferðisstigi.
Því iná ekki heldur gleyma, að
fóstureyðing er hættuleg líkain-
legri og andlegri heilsu kon-
unnar. „Svo getur farið, að lögð sé
þyngri byrði á konuna ineð því að
framkvæma fóstureyðingu en
með þvi að gera það ekki.“
Rannsóknir hafa leitt í ljós, að allt
að 38% þeirra kvenna, sem hafa
fengið fóstureyðingu, þjást síðan
af alvarleguin kviða og sjálfsásök-
unum. Það kemur líka fyrir, að
konur, sem vilja sjálfar ganga
ineð börn sín og ala þau, eru
neyddar af ættingjuin sinuin til
þess að beiðast fóstureyðingar.
0 Hér hafa kristnir
hlutverki aö gegna
Við hljótuin að leggja áherzlu á,
að sérhver tnaður, sjúkur og
hraustur, á rétt til lifsins. Það ber
að vernda inannslifið, einnig
þeirra, sein geta ekki haldið nein-
ar varnarræður. — Öll fóstur hafa
rétt til lífsins, enda þótt tölfræði-
legir útreikningar geri ráð fyrir,
að framtið þeirra sé óviss.
Hin kristnu grundvallarsjónar-
réttinætt
að þaö
hljóti að'
sé deytt, |
áður en þaö litur dagsins ljós? |
Eruin viö ekki að taka okkurj
siðferðilegt vald, sein okkur hef- i
ur aldrei verið gefið?
Benedikt Arnkelsson"
Fundir um Kýp-
ur hefjast á ný
Aþenu, 3. apríl. Reuter.
ÁREIÐANLEGAR heimildir I
Aþenu höfðu það fyrir satt f dag
að viðræður Grikkja og Tyrkja
um Kýpur myndu hef jast að nýju
1 Vínarborg þann 25. aprfl n.k. 1
sömu frétt var sagt að Kurt Wald-
heim, framkvæmdastjóri Sam-
einuðu þjóðanna, myndi koma
mjög við sögu f þessum væntan-
legu viðræðum landanna tveggja.
Fundum þessum var frestað
snemma i febrúar vegna ákvörð-
unar Kýpur Tyrkja um að stofna
sérstakt ríki á norðurhluta eyjar-
innar. Kýpurstjórn kærði málið
fyrir Öryggisráði Sameinuðu
þjóðanna, en það lagði til að við-
ræður hæfust að nýju undir hand-
leiðslu Waldheims. Nú er svo haft
fyrir satt að samkomulag hafi
náðst og dagurinn ákveðinn fyrir
fyrsta fund, eins og að framan
segir.
— Skaðabætur
Framhald af bls. 12
metnar kr. 250.000,00 og hafa
þá verið dregnar frá bætur frá
Tryggingastofnun rikisins."
Miskabælur
„Eftir atvikum þykir mega
staðfesta niðurstöðu hérðas-
dóms, aó þvi er varðar fjárhæð
þessa kröfuliðs." (kr.
75.000,00)
(Jtlagóur kostnaóur
Aðaláfrýjandi hefur lagt
fram gögn fyrir útlögðu fé kr.
20.803,00. Gegn andmælum
gagnáfrýjanda verður þessi lið-
ur eigi tekinn til greina meó
hærri fjárhæð.
Samkvæmt þessu verður
gagnáfrýjanda dæmt að greiða
aðaláfrýjanda kr. 345.803.“
Fyrir Hæstarétti fluttu málið
hæstaréttarlögmennirnir Jón
E. Ragnarsson fyrir starfs-
manninn og Jón Finnsson fyrir
naglaverksmiðjuna.
Öllum ættingjum og vinum, sem
heimsóttu mig á áttræðisafmæli
mínu og færðu mér góðar gjafir,
Ijóð, blóm og skeyti, færi ég
kærar þakkir með ósk um far-
sæla framtíð.
Þórarinn Magnússon,
Haðarstíg 10.
SJÓN-
VARPS-
LOFTNET!
allar stœróir
fyrirliggjandi
heildsala, smásala,
RAFIÐJAN HR
VESTURGÖTU 11 SÍMI 19294