Morgunblaðið - 08.04.1975, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRICJLDAGUR 8. APRlL 1975
Jóhann Hafstein:
Ráðstöfunarfé tekið
frá þéttbýliskjörnum
— með aukningu í 10% sjóð
ALLMIKLAR umræður urðu á
fimmtudag um frumvarp til vega-
laga í neðri deild Alþingis. Eink-
um snerust umræður um 11. greín
frumvarpsins, sem fjallar um 34.
gr. vegalaga og segir að hún skuli
orðast þannig: „Af heildarfram-
lagi því, sem veitt er til lagningar
þjóðvega i kaupstöðum og kaup-
túnum, samkvæmt 32. gr., skal
árlega halda eftir 25 af hundraði,
og skal því fé ráðstafað eftir til-
lögu vegamálastjóra, að fenginni
umsögn Sambands íslenzkra
sveitarfélaga, til að flýta fram-
kvæmdum þar sem sérstök
ástæða þykir til að ljúka ákveðn-
um áfanga, eða til að stuðla að
hagkvæmari vinnubrögðum." I
gildandí lögum er aðeins gert ráð
fyrir að haldið sé eftir 10%, en
breytingin gerir ráð fyrir 15
prósentustigum til viðbótar.
Halldór E. Sigurðsson sam-
gönguráðherra talaði fyrstur og
gerði grein fyrir frumvarpinu,
sem kom til deildarinnar frá efri
deild. Skýrði hann m.a. frá því að
10%-sjóðurinn eins og hann hefði
oftast verið nefndur hefði komið
inn i lög 1964, en taldi nú nauð-
synlegt að hækka prósentutöluna
í 25 til þess að afla meira fjár til
framkvæmda, sem að mati vega-
málastjóra væru mikilvægari en
aðrar.
Er ráðherra hafði lokið máli
sinu kvaddi Jóhann Hafstein sér
hljóðs og gerði 11. grein frum-
varpsins sérstaklega að umræðu-
efni. Hann kvað misráðið að
hækka þessa prósentutölu, þar
sem með því væri verið að taka
ráðstöíunarfé frá þéttbýliskjörn-
unum og benti á að í lögunum
væri gert ráð fyrir því að fjár-
magn þéttbýlisbyggðarlaga yrði
skert fyrir árið 1975, en sveitar-
félög hefðu þegar gert fjárhags-
áætlanir og þar gert ráð fyrir
þessu fé. Jóhann sagðist ekki ætla
að svo stöddu að gera breytingar-
tillögu við frumvarpið, en mæltist
til þess að samgöngumálanefnd
gerði breytingar á frumvarpinu
svo að unnt yrði að leysa málið
með samkomulagi. Jóhann
Hafstein skýrði síðan frá bréfi,
sem honum hafði borizt sem ein-
um af þingmönnum Reykvíkinga
frá borgarstjóranum i Reykjavík,
Birgi Isleifi Gunnarssyni. I
bréfinu, sem sent var öllum þing-
mönnum Reykvikinga, svo og
landskjörnum þingmönnum, sem
voru á framboðslistum í Reykja-
vík, og Jóhann las upp, skýrir
borgarstjóri frá því að borgarráð
hafi einum rómi skorað á Alþingi
að lögfesta ekki greinina og þar
með skerða það fé, sem Reykjavík
ætti að fá til vegagerðar. Hefði
Reykjavíkurborg reiknað með
framlagi þessu, sem nemur um 18
milljónum króna, á fjárhags-
áætlun borgarinnar fyrir árið
1975. Þá var og á það bent að
þjóðvegakerfi Reykjavíkur væri
langt frá því að vera fullbyggt.
Jóhann Hafstein benti á að þótt
hér væri um mótmæli frá borgar-
stjórn Reykjavíkur að ræða,
snerti málið mun fleiri byggða-
kjarna á landínu og mætti búast
við mótmælum frá fleiri, þótt þau
hefðu ekki borizt enn.
Næstur talaði Gylfi Þ. Glslason
og sagðist hann sérstaklega vilja
leggja áherzlu á það atriði, sem
komíð hefði fram í bréfi borgar-
stjóra, sem væri að ákvæði frum-
varpsins væri ætlað að gilda fyrir
árið 1975 og það yrði samþykkt
löngu eftir að sveitarfélög hefðu
gengið frá fjárhagsáætlunum
sinum. Hann benti jafnframt á að
fulltrúar allra stjórnmálaflokka í
borgarstjórn stæðu að mótmælun-
um. Hann sagði að eflaust væri
unnt að benda á slík fordæmi, en
fullyrti að þau væru fá í þingsög-
unni. En ef þau væru til væru þau
fordæmanleg.
Gylfi Þ. Gíslason sagði, að
undanfarin ár hefði verið vaxandi
tilhneiging til þess að ganga á
hlut Reykjavikur með slagorðinu
um byggðastefnu og hann spurði,
hvar væru þau eðlilegu mörk, sem
stuðningur við byggð í dreifbýli á
kostnað þéttbýlis væru. Engin
könnun hefði farið fram á þvi og
teldi hann hér vera verðugt verk-
efni fyrir áætlanadeild Fram-
kvæmdastofnunar rikisins og á
grundvelli niðurstaðna hennar
væri unnt að gera tillögur um
heilbrigða og skynsamlega
byggðastefnu i framtiðinni.
Þá tók til máls Ólafur G. Einars-
son, sem sagðist vera andvigur
því að 10% yrðu hækkuð i 25%.
Hann sagði að andstaða hans
byggðist aðallega á tvennu — því
að með þessari breytingu væri
Alþingi að afsala sér ákveðnu
fjárveitingavaldi og leggja valdið
i hendur fjárveitinganefndar og
vegamálastjóra og í öðru lagi mið-
aði þessi breyting að því að draga
úr framkvæmdum í þéttbýli.
Færði hann rök fyrir því að fjár-
framlög til þéttbýlis myndu með
ákvæði frumvarpsins minnka um
20%. Hann lagði áherzlu á að það
sem ráða ætti framkvæmdum og
því, hvar I þær væri ráðizt væri
umferðarþunginn á hverjum stað.
I öðru lagi og þar á eftir ættu
ólokin verkefni að koma og i
þriðja lagi ættu framkvæmdir að
ráðast af íbúatölu viðkomandi
byggðarlags. Fyrst og fremst væri
það umferðarþunginn, sem ætti
að ráða þörfinni fyrir vegafram-
kvæmdir. Með þessari ráðstöfun
væri alls ekki verið að rétta hag
landsbyggðarinnar — það væri
hrapallegur misskilningur, held-
ur væri aðeins verið að skerða
hlut allra, sem byggju á þéttbýlis-
stöðum landsins. Þá sagði Ólafur,
að ef samgöngunefnd breytti ekki
ákvæði 11. greinar myndi hann
flytja breytingartillögu við 2. um-
ræðu málsins i neðri deild.
Halldór E. Sigurðsson sam-
gönguráðherra tók því næst til
máls og svaraði gagnrýni á 11.
grein frumvarpsins. Hann sagði
að samhljóða frumvarp hefði
verið flutt í fyrra, en þá verið gert
ráð fyrir að 20% yrði haldið eftir
af heildarframlagi til þjóðvega i
kauptúnum og kaupstöðum og
hefði sveitarstjórnum átt að vera
f lófa lagið að kynna sér þá
ákvæði greinarinnar. Auk þess
hefði frumvarpið í núverandi
Framhald á bls. 22
Frumkvœði opinberra aðila:
Fjölþjóðlegar ráðstefnur
Lögð hefur verið fram í samein-
uðu þingi tillaga til þingsálykt-
unar um frumkvæði opinberra
aðila varðandi fjölþjóðlegar ráð-
stefnur hér á landi. Tillagan gerir
ráð fyrir því að rikisstjórnin i
samráði við þjónustuaðila í is-
lenzkum ferða- og samgöngumál-
um kanni hið fyrsta leiðir til að
auka fjölþjóðlegt ráðstefnuhald
hér á landi, m.a. vegna hinna
miklu gjaldeyristekna, sem slíkt
ráðstefnuhald skapar. Einkum
verði Islenzkar stofnanir og sam- * 1 2
tök, er hlut eiga að alþjóðlegu
samstarfi, hvattar til að beita sér
fyrir þvi að Ísland fái sinn skerf
af funda- og ráðstefnuhaldi, sem
fram fer á vegum þeirra aðila.
Flutningsmenn tillögunnar
eru: Heimir Hannesson (F),
Benedikt Gröndal (A), Eyjólfur
Konráð Jónsson (S) og Garðar
Sigurðsson (K).
I greinargerð með tillögunni
segir:
AUKNAR
GJALDEYRISTEKJUR
Fæstum, sem ekki starfa að ís-
lenskum samgöngu- og ferðamál-
um, er ljóst hve mikla þýðingu
það hefur að auka nýtingu flutn-
ingatækja og þjónustuaðstöðu
utan hins skamma annatima yfir
hásumarið. Það er samdóma álit
allra þeirra, er að ferðamálum
vinna, að aukning á fjölþjóð-
legum ráðstefnum á Islandi gæti
aukið gjaldeyristekjur þjóðarbús-
ins verulega, sbr. það tölulega
yfirlit, sem hér fer á eftir um
líklegar gjaldeyristekjur af einni
tiltölulega lítilli ráðstefnu. Fyrir
utan hinar beinu tekjur er að
sjálfsögðu mjög aukið hagræði að
því fyrir hina ýmsu viðskiptaaðila
ferðaþjónustunnar að nýta alla
aðstöðu lengur en ella, svo sem
fyrir flugfélög, hótel, veitingahús
og aðra sambærilega aðila. Miðað
við þær verulegu tekjur, sem
þessi starfsemi skapar, er eðlilegt
að hið opinbera hafi frumkvæði
að því í samvinnu við þjónustu-
aðila í samgöngu- og ferðamálum,
að vinna að því á skipulegan hátt
að fá hingað til lands fjölþjóð-
legar ráðstefnur af viðráðanlegri
stærð. I þessu sambandi má
minna á að Island er aðili að fjöl-
mörgum alþjóðlegum stofnunum
og samtökum, sem halda fundi og
ráðstefnur árlega eða oftar á ári.
Það mundi mjög flýta fyrir fram-
gangi þessa máls, ef ríkisstjórn
Islands beinlínis fæli fulltrúum
sínum í hinum ýmsu fjölþjóðlegu
samtökum og stofnunum að vinna
að því að ráðstefnur og fundir
yrðu haldnir hér á landi innan
eðlilegra marka og íslensk stjórn-
völd á hverjum tima legðu eitt-
hvað af mörkum þegar slíkar ráð-
stefnur væru haldnar þér. Slíkt
Heimir Hannesson.
væri að sjálfsögðu framkvæmdar-
atriði hverju sinni, en yrði í reynd
mikill hvati þess að unnið væri
ekki síður að þessum málum af
hinum ýmsu aðilum, er viðskipta-
S t j órn arfr umv ör p
Lögð hafa verið fram á Alþingi
siðustu daga 11 stjórnarfrumvörp
sem sum hver verða nánar skýrð á
þingsiðu blaðsins, eftir þvi sem
þau koma á dagskrá þingdeilda og
rúm þingfrétta blaðsins kann að
leyfa. Frumvörp þessi eru:
0 Frumvarp til laga um breyt-
ingu á lögum nr. 42/1969 um af-
réttarmál, f jallskil o.fl.
0 Frumvarp til laga um breyt-
ingu á lögum nr. 17/1965 um
landgræðslu.
0 Frumvarp til laga um heftingu
landbrots og varnir gegn ágengni
vatna. — Landbúnaðarráðherra,
Halldór E. Sigurðsson, mælti
fyrir þessum þremur frumvörp-
um i gær og gat þess m.a., að þau
væru flutt I tengslum við og fram-
haldi af landgræðslusamþykkt Al-
þingis á Þingvallafundi i tilefni
þjóðhátiðarárs (1974).
0 Frumvarp til laga um breyt-
ingu á lögum um framsal
sakamanna til Danmerkur, Finn-
lands, Noregs og Sviþjóðar. Dóms-
málaráðherra, Ölafur Jóhannes-
son, mælti fyrir frumvarpinu í
neðri deild Alþingis í gær.
0 Frumvarp til laga um félags-
ráðgjöf, er fjallar um stöðu og
starfsrétt félagsráðgjafa.
0 Frumvarp til laga um Leik-
listarskóla Islands, er gerir ráð
fyrir stofnun sliks skóla í Reykja-
vík (3ja vetra skóla)
0 Frumvarp til laga um Þjóð-
leikhús, sem nú er flutt í þriðja
sinn, lítið eitt breytt.
0 Frumvarp tii laga um al-
menningsbókasöfn. Frumvarpið
fjallar m.a. um kostnaðarskipt-
ingu rikis og sveitarfélaga á
rekstrarkostnaði almennings-
bókasafna.
0 Frumvarp til laga um fjárhags-
legan stuðning við tónlistarskóla.
0 Frumvarp til laga um Hús-
stjórnarkennaraskóla Islands.
0 Frumvarp til laga um heimilis-
fræðaskóla.
lega væru tengdir framkvæmd
slíkra ráðstefna.
Eftirfarandi er lauslegt yfirlit
varðandi líklega eyðslu 56 manna
hóps, sem kæmi til ráðstefnu-
halds hér á landi frá ýmsum stöð-
um í heiminum. Þetta er lftill
hópur á alþjóðlega vísu, en mjög
viðráðanlegur fyrir íslenskar að-
stæður og vel það, þó að hann
Osló .............
Stokkhólmur ......
Kaupmannahöfn ...
Luxembourg .......
London ...........
Glasgow ..........
New York..........
Chicago .....'....
Ofangreind fargjöld eru full far-
gjöld, enda má reikna með að svo
sé með alþjóðlega ráðstefnu af
þessari stærð. Með stærri fundi,
þar sem þátttakendur eru fleiri
frá hverjum stað, þannig að
myndun hópa getur orðið, þá
lækkar þessi liður verulega.
væri töluvert stærri. Yfirlit þetta
er byggt á nýjum upplýsingum
frá starfandi aðilum i ferða- og
samgöngumálum.
1. Ráðstefna 56 manna, sem koma
frá 8 borgum, sjö menn frá
hverjum stað. Hér fer á eftir listi
yfir þá ásamt fargjaldagreiðsl-
um:
7 X N. kr. 2 130.00 ísl. kr. 445 809
7 X S. kr. 2 048.00 — 538 746
7 X D- kr. 2 434.00 ' 457 470
7 X L. fr. 17 716.00 — 533 251
7 X UK£ 139.80 . ' 349 360
7 X UK£ 112.20 — 280 387
7 X us$ 432.00 — 450 576
7 X us$ 528.00 — 550 704
Fargjöld saintals isl. kr. 3 606 303
2. Ráðstefnan stendur i þrjá
daga, sem þýðir fimm daga með
ferðum og gistingu hér í fjórar
nætur. Gert er ráð fyrir að af
þessum 56 þátttakendum búi 30 í
eins manns herbergjum og 26 í
tveggja manna.
Gistikostnaður (vetraverð).
30 á US$ 14 per dag X 4 isl.kr.......................... 250 320
26 á US$ 10 per dag X 4 — ......................... 154 960
Gisting samtals: isl. kr..... .................. 405 280
Stundum er að makar þátt-
takenda koma með þeim, og
mundi þá gistiliður ásamt matar-
Matarkoatnaður: kostnaði o.fl. hækka.
Morgunverður ..................
1 X kvöldverður ...............
2 X kvöldverður (cafet.) ......
1 X veisla ....................
Kaffi á fundum (56X6) .........
56 á $2.75 pr. dag X 4
56 á $14
56 á $5 pr. dag X 2
56 á 25
336 kaffi X kr. 60
ísl. kr. 92 400
— 117 600
— 84 000
— 210 000
— 20160
Samtals: isl.kr. 524160
4. Flutningar f langferðabflum:
Flutningar til og frá Keflavík, á
milli staða í Reykjavik, vegna
boða, heimsókna og kynnisferða
............fsl. kr. 62.400
5. Annar kostnaður:
Prentun á ýmsum eyðublöðum,
td. þátttökutilkynningum,
upplýsingum um efni fyrirlestra.
Prentun á dagskrá, fyrirlestrum
og fundarskýrslum.
Merking fundarboða, nafnspjöld
þátttakenda.
Laun vegna vélritunar við undir-
búning fyrirlestra og fundar-
gerðir.
Gera má ráð fyrir að notuð verði
upptaka á segulband og að ræðu-
menn þurfi aðstoð, ef þeir nota
glærur o.fl.
Kostnaður vegna pósts og sima.
Gera má ráð fyrir möppum undir
gögn fundar.
Samtals .......ísl. kr. 402.00
6. Benda má á að inn í þessar
tölur er ekki reiknuð persónuleg
Framhald á bls. 22