Morgunblaðið - 01.05.1975, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 1. MAl 1975
Frú Binh undirritar Parfsarsamkomulagið 1973
„Viljum eng-
an hengdan”
segir frú Binh,
sem nú er talin
verða utanríkis-
ráðherra nýrr-
ar stjórnar
VÍETCONG
Da Nang, París 30. apríl
AP — Reuter
FRÚ NGUYEN Thi
Binh, byltingarsinninn,
sem var fyrir sendinefnd
Víetcong við fjögurra ára
friðarviðræður í París og
var einnig utanríkisráð-
herra bráðabirgðabylt-
ingarstjórnarinnar, fékk
í dag boð um að snúa
aftur til heimaborgar
sinnar Saigon eftir 18 ára
fjarveru. Talið er víst að
hún muni taka við emb-
ætti utanríkisráðherra í
nýrri stjórn í Saigon. Frú
Binh er 47 ára að aldri.
Fréttamaður AP, Daniel de
Luce, átti samtal við frú Binh í
Da Nang í gær, þriðjudag, áóur
en Saigonstjórnin gafst upp.
Hún sagði að mikilvægasta
krafa bráðabirgðastjórnarinnar
væri „afnám Saigonstjórnar-
innar, sem nú er tól bandarískr-
ar nýlendustefnu". „Við álítum
að allir sem teljast til þriðja
aflsins í Víetnam, — og raunar
allir sem í raun eru föðurlands-
sinnar —, hljóti að samþykkja
þær kröfur sem við höfum lagt
fram.“ Aðrar kröfur sem hún
setti fram væru útilokun kúg-
unar, stríðs- og þvingunarvél-
anna sem beitt væri gegn
suður-víetnömsku þjóðinni.
Frú Binh vildi ekki spá um
örlög Minhs, forseta, eftir fall
Saigonstjórnar, né heldur hvort
öllum aðstandendum hennar
yrði komið fyrir kattarnef. „En
á einn eða annan hátt verða
þeir einangraðir. Við teljum
okkur þó sveigjanlega. Við höf-
um ekki krafizt þess að einhver
af andstæðingunum verði
hengdur."
Þá sagði frú Binh að brott-
flutningur Bandaríkjamanna
frá Suður-Víetnam yrði ekki að-
eins víetnömsku þjóðinni til
hagsbóta, heldur einnig til góðs
fyrir samband Bandaríkjanna
og Víetnam í framtíðinni. Hún
sagði að byltingarstjórnin
myndi fylgja hlutieysisstefnu í
utanríkismálum.
ENDANLEGIR brottflutningar Bandarfkjamanna frá Suður-Vfetnam
gengu greiðlega og skipulega fyrir sig. Það var fremur ókennilegt
talstöðvarmerki um hernaðaraðgerðir sem töfðu flutningana um tfma,
en hér fer á eftir gróf stundaskrá um framvindu brottflutninganna í
Saigon fram til þerrar stundar er stjórnin gafst upp.
0 Kl. 02.51 ísl. timi; á þriðjudag:
Samkvæmt ráðleggingum
Graham Martin, sendiherra í
Saigon, fyrirskipar Gerald Ford,
Bandaríkjaforseti, að brottflutn-
ingurinn skuli hefjast með þyrl-
um, þar eð C-130 herflutn-
ingavélarnar geta ekki lent á Tan
Son Nhut-flugvellinum við Saigon
vegna þrengsla á vellinum.
• Kl. 04.45: Fyrstu þyrlurnar af
83 hefja sig til flugs frá banda-
riskum flugmóðurskipum á Suð-
ur-Kinahafi áleiðið til Tan Son
Nhut.
• Kl. 06.05: Forystuþyrlan með
yfirmann flotans, Richard Carey,
hershöfðingja frá 9. flotadeild-
inni við Okinawa, innanborðs
lendir á Tan Son Nhut, og skot-
hríð er gerð að vélinni. Fylgdar-
þyrlurnar láta ekki sjá sig. Allur
þyrluflotinn hefur snúið aftur.
Talsmaður segir að þyrlurnar
hafi aó því er virðist móttekið
talsstöðvarmerki þar sem þeim er
skipað að lenda ekki fyrr en eftir
klukkustund. „Enginn virðist vita
hver gaf þessa skipun eða hvers
vegna. Við erum enn að reyna að
kanna málið. ..“
0 Kl. 07.00. Þyrlurnar, sem hafa
verið á hringsóli síðan talstöðvar-
orðsendingin barst, byrja nú að
fljúga inn til lendingar á Tan Son
Nhut.
0 Kl. 07.12. Fyrsta þyrlan hefur
sig til flugs með 50 farþega innan-
borðs.
• Kl. 07.48. öll fyrsta þyrlusveit-
in, alls 34 þyrlur, er komin á loft
með flóttamenn, flesta
vietnamska.
• Kl. 08.05. A fyrstu klukkustund
flutninganna hafa 1,420 manns
verið fluttir frá Tan Son Nhut.
• Kl. 08.30. 2000 manns hafa
verið fluttir burt.
• Kl. 09.00. Athyglin beinist að
brottflutningi bandarískra starfs-
manna sendiráðsins, sem verið
hefur undir vernd sjóliðsmanna i
marga daga. Litlar þyrlur lenda á
þaki sendiráðsins og taka farþega.
Stórar þyrlur taka flóttamenn á
lóðinni umhverfis sendiráðsbygg-
inguna.
0 Kl. 12.30. Meir en 4000 manns
hafa verið fluttir frá Tan Son
Nhut. Þá eru aðeins eftir öryggis-
verðir úr sjóliðinu í hermála-
skrifstofu sendiráðsins.
• kl. 13.00. 700 af þeim 900
Bandarikjamönnum sem eftir
voru i Saigon hafa verið fluttir til
flugmóðurskipanna áleiðis til
Bandarikjanna.
0 Flutningarnir halda áfram til
kvölds án meiri háttar skakka-
falla, en örvænting og ótti gripur
um sig i höfuðborg Suður-
Víetnams og ibúarnir reyna hver
um annan þveran að komast með.
0 Um kl. 10.00 um kvöldið að
íslenzkum tíma gefur Ford forseti
út yfirlýsingu i Washington, þar
sem hann segir: „Brottflutn-
ingum er lokið.“ Og bætir við:
„Þar með er lokið kafla í sögu
Bandarikjanna."
0 Um kl. 11.00 heldur Henry
Kissinger, utanrikisráðherra,
blaðamannafund, og ítrekar að
allir Bandaríkjamennirnir séu
komnir frá Saigon.
0 Um kl. 11.15 berast fréttir um
það að sfðasta þyrlan með 11 sjó-
liðum innanborðs eigi í erfið-
leikum með að komast á loft frá
sendiráðinu. Mannfjöldi við
sendiráðsbygginguna heldur uppi
skothríð á þyrluna. Alls um 6500
manns voru fluttir burt, þar af
um 5500 Víetnamar.
0 Um kl. 11.52 fær varnarmála-
ráðuneytið i Washington þær
fréttir að þyrlunni hafi tekizt að
hefja sig til flugs og komizt burt
heilu og höldnu.
0 1 Saigon gera Norður-
Víetnamar og Víetcong eldflauga-
árásir á flugvöllinn og reykjar-
mökkurinn stígur til lofts. Viet-
cong segist hafa náð Bien Hoa á
sitt vald. Utgöngubannið I Saigon
er ekki virt og eftir miðnættið er
enn fólk á ferli á götum borgar-
innar.
0 Um kl. 2.02 að ísl. tíma, rúmum
tveimur timum eftir að síðustu
Bandaríkjamennirnir höfðu sig á
brott, tilkynnir Duong Van Minh,
forseti, um uppgjöf stjórnarinnar.
,nr....v:........
■
Bandarískir sjóliðar varpa s-
vietnamskri þyrlu fyrir borð á
móðurskipi bandaríska flotans
undan ströndum S-Vietnams í
gær. Flugmaðurinn, sem kom á
þyrlunni með flóttamenn frá
Saigon. neitaði að fljúga til baka
og varð þá að varpa þyrlunni fyrir
borð til þess að hafa lendingar-
pláss fyrir þyrlur, sem voru að
koma með flóttamenn til skips-
ins. Mun mörgum slíkum þyrlum
hafa verið varpað fyrir borð. Ein
slík þyrla kostar hundruðir millj-
óna ísl. kr.
r Ö - .
cv
Síðustu stundir
stríðsins
FRETTIR
Blóðbað í Suður- Víetnam?
Eftir William L. Ryan, fréttamann AP
ÞO AÐ margir kunni að farast
eða særast í því öngþveiti er
verður er höfuðborg Suður-
Vfetnams og landið sjálft fellur
er ástæða til að draga I efa að
Víetcong og hinir kommúnfsku
bandamenn frá Norður-
Vfetnam muni þegar f stað
hefja skipulagðar blóðsúthell-
ingar. Eins og gefur að skilja
vildu árásaraðilarnir að upp-
gjöfin hefði á sér pólitískt yfir-
bragð. Staða Saigonstjórnar-
innar versnaði svo skyndiiega
að lítið var til að hvetja Vfet-
cong til samningaumleitana.
Q] En sigurvegararnir vita að
augu heimsins hvíla á þeim. I
vissum skilningi verða þeir
sem í gullfiskabúri. Evrópskir,
bandarfskir og asískir frétta-
menn munu væntanlega verða
til staðar til að skýra umheim-
inum frá því sem gerist. Og
Vfetcong-hreyfingin vill
kannski Ifka sýna heiminum að
hún er ekki eins hræðileg og
sumir hafa málað hana.
Er framsókn Víetcong og
Norður-Vietnama niður eftir
Indókínaskaganum hófst var
þegar byrjaó að skipuleggja
stjórnarvél, og stundum bárust
fréttir af aftökum og brott-
flutningum fulltrúa Saigon-
stjórnarinnar í hinum ýmsum
héruðum til þess sem kallað var
„endurhæfing“.
En enn er langt í land fyrir
sigurvegaran# að koma
föstu formi á ávinning sirrn,
grundvalla traust pólitískt og
efnahagslegt kerfi og tryggja
yfirráð yfir þjóðinni. Likur
benda samt til að þeir hafi gert
nákvæmar áætlanir um þetta
efni.
Auðvitað er hugsaniegt að
einhverjum af starfsmönnum
fyrrverandi stjórnar í hópi
stjórnmálamanna og herfor-
ingja verði komið fyrir kattar-
nef i einhverjum skilningi,
sumir kannski teknir af lífi,
aðrir settir í „endurhæfingu".
En ef marka má sambærilega
reynslu í sögunni verður lítið
um útbreiddar blóðsúthellingar
um sinn í Suður-Víetnam. Ekk-
ert skipulagt blóðbað varó í
Norður-Víetnam eftir ósigur
franska nýlenduhersins við
Dienbienphu árið 1954. Athygli
heimsins beindist þá að Viet-
nam og stjórn Ho Chi Minhs
hagaði sér samkvæmt því.
Það var ekki fyrr en tveimur
árum seinna að pólitískar blóðs-
úthellingar í stórum stíl urðu. 1
fæðingarsveit Hos var gerð
hörð herferð gegn „Land-
eigendum" sem meira að segja
stjórnmálaráð flokksins i Hanoi
viðurkenndi að lokum að hefði
gengið of langt.
Vísbending um framvindu
mála voru viðbrögð kommún-
ista við ósk Duong Van Minhs,
forseta, um vopnahlé. Með því
að hafna henni lýsti Víetcong
þeirri skoðun að það væri of
seint og að Saigon væri þegar á
þeirra valdi. Samninga-
umleitanir myndu aðeins tefja
tímann og jafnvel veita ýmsum
tóm til undankomu sem þeir
vildu frekar ná tangarhaldi á.
1 augum umheimsins yrði
auðmýking Bandaríkjanna auk
þess algjör eftir synjunina.
En Norður-Vietnamar tala oft
um að þessi styrjöld þjóni hlut-
verki fyrir hina alþjóðlegu
kommúnismahreyfingu. Blóð-
bað nú kynni aó skaða þá hreyf-
ingu. Og þá er einnig ekki óeðli-
legt að gera ráð fyrir því að
Hanoistjórnin fái nokkuð af vel
yfirveguðum ráðleggingum í
þessu efni frá hinum sovézku
aðstandendum sinum.