Morgunblaðið - 24.06.1975, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 24. JUNI 1975
r
Tvær hliðar
sama hlutar
Hugðar- og umræðu-
efni manna eru að sjálf-
sögðu mörg og mismun-
andi. Öngvu að síður er
það uggvænlegt að hin
smærri málin, sem koma
I augsýn i kastljósi
augnabliksins, eiga oft á
tíðum greiðari aðgang
að athygli og áhuga al-
mennings en hin, sem
samofin eru örlögum
þjóðarinnar í nútið og
framtið, og verða mót-
andi um mannlif i landi
okkar um langa framtið.
Ofveiddir fiskstofnar
á íslandsmiðum, sí-
smækkandi, sem gefa
þeim mun minna afla-
magn og afrakstur sem
sóknin i þá eykst og
veiðitæknin vex, virðast
skipta skriffinna Þjóð-
viljans minna máli en
vaxtarlag forystumanna
Varins lands. Þrátt fyrir
dæmisögu raunveruleik-
ans um sildarstofninn,
sem fjármagnaði að
stórum hluta framfarir í
þjóðfélaginu um áratugi,
og þrátt fyrir það, að
velmegun okkar i dag er
að mestu sótt i smækk-
andi stofna bolfisks á fs-
landsmiðum, skrifar for-
maður Alþýðubanda-
lagsins heilsíðugrein i
Þjóðviljann sl. sunnudag
um þjóðfélagsmál, án
þess að minnast einu
orði á útfærslu fiskveiði-
lögsögunnar eða nauð-
synlegar friðunaraðgerð-
ir á uppeldissvæðum
fiskstofnanna.
Uppblástur lands og
eyðing gróðurlendis er
hliðstætt vandamál og
rányrkja fiskimiðanna.
Alþingi fslendinga sam-
þykkti á Þingvallafundi
sl. sumar stórmerkar að-
gerðir til verndar gróður-
lendi og til að græða
þau sár, sem timans
tönn hefur höggvið i lif-
riki landsins. Land-
græðsla og landhelgi eru
tvær hliðar sama hlutar,
möguleika þessarar
þjóðar til að lifa mann-
sæmandi lifi i landinu.
Hvorugt skýtur þó upp
kolli í þjóðlifsþönkum
formanns Alþýðubanda-
lagsins. I þeim rúmast
aðeins þrjú fagnaðar-
efni: 1) „tak náðist á ný
á visitöluspottanum",
einum af verðbólguhvöt-
um okkar, 2) siðustu
n
kjarsamningar eru að-
eins „stund milli
striða", þ.e. ný styrjöld
á vinnumarkaði er fram-
undan og 3) að leysa má
rekstrarvanda útgerðar
t.d. Sauðkræklinga,
með því að selja þrjú
skutskip staðarins fyrir
andvirði eins nýs, þ.e.
beizla verðbólgugróðann
eins og kenningin er út-
skýrð.
„Maðurinn
er þó nokkur
sjarmör”
Á meðan hin stærri
mál þjóðarinnar mæta
þögn i Þjóðviljanum
hafa önnur hugðarefni
skriffinnanna forgang.
Hæst ber að sjálfsögðu
varnarmálahugleiðingar
blaðsins. sem birtast
reglubundið á 2. siðu
þess undir heitinu „VL-
hornið". Að meginefni
fjallar „hornið" um
málaferli gegn þeim
sjálfum. Sl. laugardag
fjölluðu þessi forgangs-
skrif um útlit og ein-
kenni sækjanda og verj-
anda málsins, eins kon-
ar mannjöfnuður, þar
sem verjandinn bar ótvi-
ræðan sigur af hólmi.
Um sækjanda máls á
hendur þeim Þjóðvilja-
mönnum, sem sætir
fagurfræðilegu mati
blaðamanns, segir svo:
„Maður knálegur, dökk-
ur yfirlitum og hár, hef-
ur háa rödd, neflæga, og
stundum fór hann ná-
lægt því að svæfa blaða-
manninn á áheyrnar-
bekk þegar rödd hans
rann saman við umferð-
argnýinn og suðið í bil-
uðu loftræstingartæk-
inu."
En ekki dugir að
fræða lesendur svo ein-
hliða um eðli og gang
málaferlanna. Verjandi
Þjóðviljamanna fær og
sinn skammt, svo öllu
réttlæti sé fullnægt. Um
hann segir: „Á stundum
var afar spennandi að
fylgjast með skylming-
um sækjanda og verj-
anda. en verjandinn
hafði það fram yfir (hér
gerist blm. ekki hlut-
drægur) að vera hærri.
breiðari, hafa dýpri
rödd, betur fallna til
flutnings, og persónu-
leiki Inga. R. veltur yfir
alla smákarla þegar á
þarf að halda — maður-
inn er þó nokkur sjarm-
ör."
Þá veit maður það.
Karlleg fegurðarsam-
keppni á kvennaári hef-
ur falið i sér ótviræðan
sigur verjanda Þjóðvilja-
manna fyrir islenzkum
dómstóli. hvað sem liður
öðrum hliðum málsins,
sem að sjálfsögðu skipta
minna máli!
„Sjá, allter
orðið nýtt”
Nýtt ár. Eitthvaö ungt og
ferskt. Roðablik hins óþekkta
og komandi i brosi lággengrar
miðsvetrarsólar yfir hvitu
rykkilíni fjallanna. Hreint,
ferskt, heilagt — glóandi gull
sólar og jarðar i samleik.
Eitthvað svona hlýtur einmitt
að hafa vakið hið sigilda gleði-
óp, sem hér er haft að yfir-
skrift.
Enginn hefur enn þá lifað
árið 1975. Það er okkur nýtt,
með allt sitt. Engin spor i snjón-
um, engin mengun — mengun í
andrúmi þess, engin kvalaóp né
þrautastunur í bergmáli þess.
Landið okkar í nýjum skrúða
nýrrar mjallar undir nýjum
himni nýrrar sólar — nytt ár.
Og árið veitir alls konar ný
tækifæri. Fangið fullt af nýjum
gjöfum: Dýrmætri reynslu,
áhættu og hættum, sælu og
sorg, lifi og dauða.
En yfir hverjum áramótum
eru einnig letruð önnur orð —
önnur upphrópun — „snúið
við“ frá hroka, heimsku og
grimmd. „Gangið í endur-
nýjungu“ lifsins. Gerist þátt-
takendur i gjöfum og fersk-
leika hins nýja tima.
Sjá allt er orðið nýtt. Hvers
vegna ekki við lika — þú og ég,
þjóð mín, kynslóð hins komandi
árs.
Og hér úti við Dumbshaf höf-
um við verið dugleg, byggt hús
og hallir, smíðað skip og bryggj-
ur, lagt brýr og vegi, beizlað
fossa og farið um loft og láð
með dirfsku og dáð.
En höfum við verið að sama
skapi gætin, framsýn og for-
vitri?
Spyrjið þá, sem bezt þekkja
til efnahags og þó einkum
skulda þessarar litlu dugmiklu
þjóðar.
Hver skuld er hlekkur um
háls, fjötur um fót og hönd, ef
að er hert og illa í skilum stað-
ið.
Ekki þarf langt að leita eða
langt aðfaratil þess að komast
að raun um, að gjaldmiðill
okkar — gullforðinn — til
greiðslu skuldum er nánast
ekki nokkurs virði og nær
einskis metinn í allri veröld-
inni.
Það er eins og högg í andlit
hvers einasta heiðarlegs Is-
Icndings, sem til útlanda kem-
ur, ekki sizt þeirrar kynslóðar,
sem taldi það æru og sæmd
enguiti eyri að skulda.
En hvað veldur svo vondum
orðrómi, svo miklu vantrausti
gagnvart þjóð, sem framleiðir
meira á mannsbarn hvert, en
flestar aðrar þjáðir heims. Þjóð
sem er hin minnsta meðal
hinna smæstu, en á svo gáfuð
börn, að hún heldur til jafns við
hundruð milljóna þjóðir i list-
um, iþróttum, menntun, vísind-
um og framtaki?
Þarna er eitthvað að, eitthvað
sem þarf að lagfæra, eitthvað,
sem þarf að hverfa frá í anda
yfirskriftarinnar: „Snúið við.“
Þarna er skömm, þarna er
hætta. Vill nokkur að við yrð-
um tekin upp í skuld? Ösjálf-
stæð, ófrjáls að nýju, undir for-
sögn og forræði framandi og
fjarlægra valdhafa?
Skuldir geta orðið hryllilegir
hlekkir. Og af hverju hafa þær
myndast að mestu? Þær hafa
myndast af forsjárleysi barna-
legrar atorku, sem krafðist
sifellt meira — meira — meira
og vissi ekki af, fyrri en
menningarhöll hennar og fram-
farir var að verða spilaborg við
hæfi að óskhyggju óvitans.
Og þegar ekki voru lengur
neinir peningar til að bera
fram úr gullastokknum, sem
kallaður var banki, þá var gull-
inu sem byrjað var með breytt í
bréf, og á bréfið skrifað 100 í
staðinn fyrir 10, en alit, sem
minna var mátti hverfa. Síðan
reiknuðu börnin í leik sínum
með hundruðum i stað eininga,
milljónum í stað þúsunda og
rísluðu sér með þá ánægju að
vera öll orðin milljónerar.
Voða gaman! gerum bara verk-
fall, ef við fáum ekki hærri
tölur, meiri pappir i kaup. Og
einingar, tugir og hundruð
voru bara fjarlæg gömul hug-
tök, úrelt og andstyggileg í
landi milljóneranna um ára-
mótin 1975 — nýja ársins, sem
gaf nýjar milljónir — trompið i
„Happdrættinu" mikla — fram-
tíð Islands.
Er annars nokkuð á móti því,
af þvi að við erum bæði skyn-
söm og dugleg, þrátt fyrir allt,
„að leggja nú niður barnaskap-
inn“ — eins og vitur maður
sagði einu sinni um fullorðið
fólk — þar á meðal sjálfan sig,
og minnast þess, að við erum
ennþá til sem þjöð, vegna þess,
aö löngu liðnar kynslóðir á Is-
landi, afar og ömmur — ekki er
nú risið hátt — áttu í fjárhirzlu
sinni gull, sem hétu nægju-
semi, sparsemi, reglusemi og
nýtni.
„Fornar dyggðir," segir ein-
hver og hlær. Það væri svo sem
hægt að snúa þessu upp í þátt
til að skemmta með á Hótel
Sögu eða Loftleiöum.
En samt — reynið eitt ár. Það
drepur engan: Látið nægja að
taka strætó í staðinn fyrir
„Fiatinn" eða „Fólksvagninn",
eignist ársbók f banka, en spar-
ið veizlur og vínföng, hafið
reglu á hverjum eyri, sem inn
kemur og út er látinn og nýtið
betur allt sem áður var talið
einskis virði i fatnaði, hús-
búnaði og háttum.
Og sjá, allt er orðið nýtt. Og
ein rikasta þjóð heims, Is-
lendingar, með óþrjótandi
orkulindir á landi, i sjó, en —
einkum i hjörtum fólksins.
26200
26200
Jörð í Borgarfirði
Til sölu, ásamt laxveiðiréttindum. Myndir og
allar frekari upplýsingar aðeins á skrifstofunni.
Ekki í síma.
FASTEICNASALM
MOROllByBSHÉSIll
Öskar Kristjánsson
MALFLl!T\l\fiSSKRIFSTOFA
Guðmundur Pétursson
Axel Einarsson
hæstaréttarlögmenn
Heilsuræktin Heba,
Auöbrekku 53.
5 vikna námskeið í megrunarleikfimi
hefst aftur 30. júní. Eftirmiðdags-
tímar og kvöldtímar 2—4 sinnum í
viku.
Innifalið í verði sturtur, sauna, sápa,
shammpó, gigtarlampi og háfjallasól,
olíur og hvíld (nudd eftir tíma, ef
óskað er — borgað sér).
Upplýsingar og innritun
í síma 42360 eftir kl. 6.
Heimasímar 43724 og 31436.
D1
jufugleypii
jfe
' Verð frá krl^,560
Tvær gerðir fyrirliggiandi
Getið þér gert betn
kaup annars staðar'
(enwood léttir heimilisstorfin
HEKLA hf.
“'01:172-Slmi21240_
Laugaveg*