Morgunblaðið - 31.08.1975, Blaðsíða 36

36

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 31. ÁGUST 1975
Minningarorð:
MATTHILDUR EDWALD
Fædd 16. marz 1909
Dáin 22. ágúst 1975.
Miðvikudaginn 6. ágúst óku
héðan úr hlaði hjónin Matthildur
Edwald og Ragnar Þorsteinsson.
Það var hlýtt, lygnt og frekar
bjart til norðurs og austurs, og
bjart var yfir þeim Ragnari og
Inu, en svo var Matthildur ávallt
nefnd af þeim fjölmörgu, sem ein-
hver kynni höfðu af henni haft og
vart gátu á hana minnzt án þess
að birti yfir þeim og hlýju kenndi
í röddinni. Þau hjónin voru nú að
leggja af stað f ferð kringum land-
ið, en fyrst átti leið þeirra að
liggja norður á Strandir, Hþlma-
vík var fyrsti staðurinn af þeim
fjórtán, sem Ragnar átti að heim-
sækja í þágu Slysavarnafélags
tslands.
„Það verður sól á Ströndum í
dag, svo að ferðalagið byrjar
bærilega," sagði Ina, og síðan
bætti hún við: ,,Og hugsa sér svo
þá dásemd, að við eigum að fá að
dvelja síðustu vikuna af fríinu í
húsi. sem bankastarfsmenn eiga
austur á Síðu. Húsið er svo stórt
og rúmgott, að mér finnst næstum
synd að við skulum eiga að njóta
þess ein í heila viku.“ or • mín
mælti, þegar hún gat j mig þess-
ara orða: „Þarna er Ina lifandi
komin.“ . .. Og svo bar Ragnar
Þorsteinsson okkur þá harma-
fregn að morgni laugardagsins 23.
ágúst, að kvöldið áður hefði eigin-
kona hans látizt. Á Akureyri hefði
hún veikzt skyndilega og verið
flutt dauðvona í flugvél til
Reykjavíkur.
... Matthildur Edwald fæddist
16. marz 1909 á Gestsstöðum í
Steingrímsfirði. Móðir hennar var
Matthildur Lýðsdóttir, bónda á
Skriðnesenni f Bitru, Jónssonar.
Lýður var maður mikill fyrir sér,
en þó svo vinsæll, að hann var
lengi allt í senn: hreppsstjóri,
oddviti og sýslunefndarmaður
sveitar sinnar. Kona hans var
Anna Magnúsdóttir, bónda i Hlíð
f Þorskafirði, Jónssonar alþm.
Bjarnasonar frá Eyhildarholti.
Faðir Matthildar Edwald var Jón
Edwald Samúelsson, bónda
Guðmundssonar, bónda að Gils-
brekku í Geirdalshreppi og
seinna í Búð í Hnífsdal. Kona
Samúels var Þuríður Ormsdóttir,
bónda f Miðgröf í Steingrímsfirði.
Jón Edwald átti heima á Isafirði
frá 1912 til æviloka, en hann lézt f
fullu fjöri vorið 1935. Hann var
duglegur kaupsýslumaður, var í
stjórn margra atvinnufyrirtækja
og konsúll Norðmanna. Hann var
og seinustu ár ævinnar atkvæða-
maður í bæjarstjórn. Ég hafði af
honum allnáin kynni, þótti hann
sérlega skemmtilegur sakir
glettni sinnar, gamansemi og
.rásagnargleði. Hann var og al-
mennt vinsæll, enda maður
velviljaður í hvívetna og mörgum
hjálpsamur. Matthildur Lýðsdótt-
ir var fríð kona, vel gefin og vin-
sæl, en lézt 1918 í blóma aldurs
síns.
Ina Edwald var aðeins nfu ára,
þegar hún missti móður sína, og
síðan ólst hún upp hjá merkis-
hjónunum Jónasi Þorvarðssyni,
bónda og kaupmanni á Bakka í
Hnífsdal, og Guðnýju Jónsdóttur.
Ina var snemma einstaklega bók-
hneigð, námfús og minnug og las
þegar í bernsku margt góðra
bóka. Að loknu námi í barnaskóla
var hún tvo vetur í Unglingaskóla
Isafjarðar og svo í Kvennaskólan-
um í Reykjavík. Hún var síðan við
verzlunar- og skrifstofustörf, en
las jafnframt margt góðra fræði-
bóka og skáldrita, bæði á islenzku
og erlendum málum.
Árið 1940 giftist hún Ragnari
framkvæmdastjóra Kristinssyni,
vagnasmiðs, Jónssonar frá
Hrauni i Ölfusi, og konu hans
Þuríðar Guðmundsdóttur frá Seli
í Landeyjum. Ragnar var ekkju-
maður og átti tvær dætur, Þuríði
og Ruth, en börnin á heimilinu
urðu fimm, þvf að við bættust ein
dóttir og tveir synir. Dóttirin er
Lára, íþróttakennari, og synirnir
Jón Edwald hæstaréttarlögmað-
ur, og Kristinn, arkítekt, sem er
búsettur í Vestur-Þýzkalandi. En
raunar varð heimili þeirra
Ragnars og Inú fljótlega nokkru
fjölmennara en marka má af tölu
barna þeirra, enda var Ragnar
valmenni og kunni vel að meta þá
eðliskosti konu sinnar, sem
prýddu hana jafnt og háttvfsi
hennar, góð greind og allvíðtæk
þekking. Jón Edwald, kaupmaður
og konsúll á Isafirði, kvæntist
öðru sinni, og synir hans að
seinna hjónabandi, þeir Erling og
Jón Edwald, sem eru nú kunnir
menn, lásu báðir í þrjú ár lyfja-
fræði í Reykjavík. Þeir dvöldu þá
á heimili hálfsystur sinnar og
nutu þar umhyggju og alúðar. Og
með þeim og börnum Ragnars og
Inu komu á heimilið skólafélagar
og kunningjar, sem mættu þar
slíkri velvild og risnu, að sumir
þeirra urðu þar tíðir gestir. 1
fylgd með þessum gestum komu
svo, þegar fram í sótti, þeirra
skólasystkini og félagar, því að
allur hópurinn fann, að þarna var
það til staðar, sem ekki varð viða
fundið; sumum fannst þeir finna
það hjá húsfreyjunni, sem þá
skorti mest heima. En auðvítað
voru það ekki einungis börn og
unglingar, sem komu á þetta
nokkuð sérstæða heimili. Auk
ýmissa góðvina og félaga hús-
bóndans komu þar yngri og eldri
menntamenn, konur og karlar, og
síðast en ekki sízt fólk, sem átti á
einn eða annan hátt bágt og hús-
freyjan sinnti af alúð, jafnvel þó
að sumt af því væri henni og
heimilinu til ömunar.
Hinn 16. marz 1963 lézt Ragnar
framkvæmdastjóri Kristinsson,
en þó að þar væri á bak að sjá
góðum dreng og hjartfólgnum
eiginmanni, rýrði Matthildur Ed-
wald hvorki reisn sína né jákvæð
lífsviðhorf, enda naut hún um-
hyggju og aðstoðar barna sinna og
bræðra, og varð þess vís, sem ekki
auðnast öllum, þegar á bjátar, að
margir, sem hún hafði á einhvern
hátt hlúð að, minntust þess nú og
viidu votta henni samúð og þökk.
Hún hafði þá vissulega til ein-
hvers lifað, og þannig skyldi
áfram haldið, meðan orka og líf
entist. Þá er hún hafði gert sér
fulla grein fyrir aðstæðum sínum
og sinna, tók hún að svipast um
eftir varanlegum verkefnum.
Hún sótti um blaðamannsstarf
hjá Vikunni, og þar vann hún
síðan til æviloka. Nú naut hún
þess, hve margt og margvíslegt
hún hafði lesið af athygli og gagn-
rýni, hve mörgu barni, skyldu og
óskyldu, hún hafði leiðbeint að
meira eða minna leyti við nám og
hve mörgu menntafólki hún hafði
haft af náin kynni. Hún reyndist
ekki aðeins duglegur, samvizku-
samur og vinsæll blaðamaður,
heldur og flestum færari, fróðari
og víðsýnni — og alltaf fús til að
hlaupa undir bagga, þar sem þess
gerðist óvænt þörf.
Árið 1971 giftist Matthildur
Edwald Ragnari Þorsteinssyni,
Vestfirðingi, er hún hafði kynnzt
sem jafnaldra á bernskuárum
sinum í Hnffsdal. Ragnar var um
skeið skipstjóri, var aflásæll og
sigldi fari sínu til Englands á
árum sfðari heimsstyrjaldarinnar,
en síðan bjó hann lengi stórbúi á
Höfðabrekku í Mýrdal og varð
landskunnur af ritstörfum og þá
ekki síður af forystu sinni um
slysavarnir og björgun manna úr
lífsháska á sjó og landi. Nú hefur
hann um nokkurt árabil verið
starfsmaður Seðlabanka Islands.
Þau Ina og Ragnar voru lik að
ýmsu, sem miklu máli varðar, svo
sem skapfestu og vöndun til orðs
og æðis. Bæði voru þau gædd
skemmtilegri kímnigáfu, og yndi
var þeim báðum að góðum
bókum. Loks var þeim sameigin-
leg góðvild, hjálpsemi og rausn.
Svo þótti þá meðal annarra okkur
hjónum gott til þeirra að koma,
njóta þar skemmtunar og fróð-
leiks um menn og málefni og síð-
ast en ekki sízt þeirrar hljóðlátu
bjartsýni og lífsgleði, sem þrátt
fyrír allt válegt í veröld nútímans
ríkti í hugum þeirra og hfbýl-
um. .. I fyrra keyptu þau sér hús í
Faxatúni í Garðahreppi. Það voru
þau tekin að prýða inni og úti og
hugðust njóta þar fegurðar og
friðsældar þau ókomin ár, sem
forsjónin leyfði þeim að lifa
saman.
Ærið margt af óskyldu fólki,
ungu og öldnu, mun nú harma, að
hollvinurinn Ina Edwald skuli í
einu vetfangi vera horfin, og ekki
þarf að túlka það, hve börnum
hennar og barnabörnum og
öðrum nánum skyldmennum hef-
ur hnitið harmabrekinn við
hjarta, þegar það gerðist allt í
einu, að hún var hrifin á brott
á bezta skeiði manndóms og
þroska . ... Og svo ert það þú,
heillavinur minn, Ragnar Þor-
steinsson. Oft hafa brattir brotsjó-
ir ógnað fari þínu og þú bjargað
sjálfum þér frá fjörtjóni og þeim,
sem þér hefur verið trúað fyrir.
En nú reis sú blóðughadda, sem
reyndist slíkur ægivaldur, að ekki
varð við komið neinum vörnum
mannlegrar reynslu og snilli.
Einn situr þú nú við stjórnvölinn
á farkosti lífs þíns og vábylgja
sorgar og saknaðar fylgir honum
eftir. En um þig streymir styrkur
ástúðar og trausts frá hendi, sem
á öxl þér hvílir, og í mistri harma
i>inna bregður hún upp því blysi
lífstrúar og mannástar, sem varð
þér Ieiðarljós til þeirrar mestu
hamingju, sem þú hefur notið.
Svo bregst þér varla höndin, sem
um stjórnvölinn heldur.
Guðmundur Glslason Hagalfn.
Vort líf sem svo stutt og stopult er,
þaðstefnir á æðri leiðir.
Og upphiminn fegri en auga sðr
mót öllum oss faðminn breiðir.
Þegar fregnin um lát Matthild-
ar Edwald barst, varð einn af fá-
um sólskinsdögum þessa hrolÞ
kalda sumars dimmur og þungbú-
inn. Á slíkum stundum harms og
saknaðar reynum við af veikum
mætti að styrkja trúna á „æðri
leiðir“ og „upphimin fegri en
auga sér“, eins og Einar Bene-
diktsson kemst að orði.
Matthildur Edwald var fædd á
Isafirði hinn 16. marz árið 1909.
Foreldrar hennar voru Jón S. Ed-
wald, kaupmaður og aðalræðis-
maður, og fyrri kona hans, Matt-
hildur Lýðsdóttir. Hún missti
móður sfna níu ára gömul og ólst
síðan upp á Bakka í Hnífsdal hjá
Jónasi Þorvafðssyni, útvegs-
bónda.
Hún stundaði nám í Kvenna-
skólanum f Reykjavík og útskrif-
aðist þaðan vorið 1925. En segja
má með sanni, að námi hennar
lyki aldrei, því að hún kunni þá
list að auka menntun sína jafnt og
þétt og var bæði víðlesin og marg-
fróð. Um árabil vann hún í bóka-
verzlun E.P. Briem f Reykjavík og
taldi veru sína þar bezta skólann,
sem hún hefði numið í. Þar kveðst
hún hafa lært að meta sígildar
bókmenntir, en þeirra naut hún
alla ævi. Hún var vel að sér í
tungumálum og las skáldverk á
ensku, þýzku og Norðurlandamál-
unum.
Árið 1940 giftist hún Ragnari
Kristinssyni, Jónssonar vagna-
smiðs, og bjuggu þau allan bú-
skap sinn á Frakkastíg 12. Börn
þeirra eru: Jón Edwald Ragnars-
son, lögfræðingur, kvæntur Sig-
ríði Ingvarsdóttur, Vilhjálmsson-
ar útgerðarmanns; Ragna Lára
Ragnarsdóttir, íþróttakennari við
Menntaskólann í Reykjavík, gift
Brynjólfi Björnssyni, verzlunar-
stjóra, Guðmundssonar kaup-
manns f Brynju, — og yngstur
Kristinn Ragnarsson, arkitekt,
kvæntur Huldu Ólafsdóttur.
Heimili þeirra hjóna á Frakka-
stígnum var orðlagt fyrir gest-
risni, rausn og myndarskap.
Nokkru eftir að hún missti
mann sin árið 1963 hóf hún starf
hjá Hilmi hf., gerðist brátt blaða-
maður við Vikuna og gegndi því
starfi til dauðadags. Hún var ein
af styrkustu stoðum blaðsins, og
er sannarlega skarð fyrir skildi á
fámennri ritstjórn þess við fráfall
hennar. Þýðingar voru löngum
aðalstarf hennar, og innti hún
þær af hendi af vandvirkni og
samvizkusemi, eins og öll önnur
störf, sem henni voru falin. Hún
var í senn afkastamikil og vandlát
og lét sér annt um að þýða á
fallegt og rétt mál.
Ég mun ætíð minnast Inu, en
svo var hún jafnan kölluð, með
þakklæti í huga. Að nánum skyld-
mennum frátöldum hef ég ekki
kynnzt um mína daga neinni
manneskju, sem auðsýndi mér
meiri vinsemd og umhyggju. Hún
var sannur vinur vina sinna, og
þeir voru ófáir sem nutu hjálp-
semi hennar og trygglyndis.
Árið 1973 giftist Ina Ragnari
Þorsteinssyni, rithöfundi. Þau
höfðu nýverið komið sér fyrir í
snotru húsi við Faxatún, þegar
kallið kom.
Það er sárt að hún skyldi burt
kölluð á hinu fagra síðsumri lifs
síns; sannarlega átti hún skilið að
fá að njóta þess miklu lengur.
Eiginmanni, börnum og öðrum
aðstandendum votta ég dýpstu
samúð og lýk þessum fáu kveðju-
orðum með ljóðlínum Einars
Benediktssonar:
Og því er oss erfití aö dæma þann dóm,
að dauðínn sé hryggðarefni,
þótt Ijósin slokkni og blikni blóm. —
Er ei bjartara land fyrir stefni?
Gylfi Gröndal.
Frá skólaárum mínum eru mér
fáar manneskjur minnisstæðari
og hugfólgnari en Ina Edwald,
sem við nú kveðjum. Hún sat að
vfsu ekki að skólabekknum með
okkur vinum Jóns sonar hennar,
sem minnumst hennar með hlý-
hug og þakklæti frá þessum ár-
um. En þegar setunni á skóla-
bekknum létti, var oft og tíðum
setzt á bekkinn hjá Inu. Heimili
hennar og fjölskyldu hennar á
Frakkastíg 12 stóð okkur alltaf
opið og sjálfsagt hefur hið sama
gilt um víni yngri barnanna. Það
var sama, hvort okkur bar að
garði sem glaðværan og sjálfsagt
stundum nokkuð fyrirferðarmik-
inn stúdentahóp, eða í erinda-
gerðum hversdagsins, og þá í sam-
bandi við skólanámið eða önnur
sameiginleg áhugamál okkar vin-
anna. Þannig var hún eins og einn
af skólafélögunum, þó að utan
skólaveggjanna væri. En hún var
meira. Hún var sérstakur vinur
og velunnari okkar, enda lagði
hún sig ekki síður í framkróka við
að láta heimilisvonunum líða vel
hjá sér heldur en sjálfu heimilis-
fólkinu. I mínum huga var hún
sérstök fyrirmynd góðra mæðra
m.a. í því hve traustum vináttu-
böndum hún sjálf batzt við vini
t
Útför bróður okkar,
MAGNÚSAR ÞÓRÐARSONAR,
bónda frá Neðradal.
fer fram frá Fossvo.'.skirkju. þriðjudaginn 2 sept kl 1 5.00
Sigurður Þórðarson,
Magnús Þórðarson.
Bróðir okkar,
ÓLAFUR ÁRMANNSSON,
Bakkastig 6,
verður jarðsunginn frá Dómkirkjunni þriðjudaginn 2. september kl
1 3 30 e h Þeir, sem vildu minnast hins látna, láti líknarstofnanir njóta
þess
Sigriður Armannsdóttir,
Jón Ármannsson, Þorvaldur Armannsson,
Gunnar Ármannsson, Ásgeir Ármannsson.
t
Innilegar þakkir fyrir samúð og vinarhug við andlát og jarðarför,
GUÐBJARTS STEFÁNSSONAR
aðalbókara
Svava Arnórsdóttir,
Soffía Sigurðardóttir, Margrét Jónasdóttir,
Þórný Stefánsdóttir, Magnús Zakariasson,
Arnór Guðbjartsson, Halldóra Friðriksdóttir,
Stefán Guðbjartsson, Hildur Ólafsdóttir,
Hulda Guðbjartsdóttir Pétur Skaptason,
Einar Guðbjartsson, Sigríður Hreiðarsdóttir
og barnabörn.
t
Móðir okkar,
ÞÓRKATLA ÞORKELSDÓTTIR
frá Ísafirði.
sem andaðist 23 ágúst verður jarðsungin frá Fossvogskirkju þriðju-
daginn 2 september kl 1 3 30
Fyrir hönd annarra vandamanna,
Guðrún Björnsdóttir,
Guðbjörg Björnsdóttir Smith,
Sigríður Björnsdóttir Proppé,
Birna Björnsdóttir.
t
Útför eiginkonu minnar, móður okkar og tengdamóður,
BÁRU DANÍELSDÓTTUR.
Garðabraut 43, Akranesi,
er lézt 26 þ m. verður gerð frá Akraneskirkju þriðjudaginn 2.
september kl 14 00
Halldór Karlsson,
börn og tengdasonur.