Morgunblaðið - 26.11.1975, Qupperneq 31

Morgunblaðið - 26.11.1975, Qupperneq 31
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 26. NÖVEMBER 1975 31 — Ægir klippti Framhald af bls. 32 dreifðir og flestir að veiðum — gagnstætt því sem áður var, er þeir voru yfirleitt allir í hnapp. Togararnir voru sumjr hverjir á siglingu í norðurátt og bjöst Landhelgisgæzlan við þvf að þeir myndu fara að skipta um veiði- svæði og jafnvel færa sig vestur fyrir land. Eftirlitsmaður sjávar- útvegsráðuneytisins i London, Davies, staðfesti í samtali við Mbl. í gær, að í athugun væri að skipta um veiðisvæði, en i gærkveldi hafði ekki verið tekin ákvörðun um slíkt. Landhelgisgæzlan varð ekki vör við nærvist Nimrod- njósnaþotanna brezku í gær, en samkvæmt upplýsingum flugum- ferðarstjórnarinnar kom ein slik þota upp að landinu rétt fyrir hádegisbil i gær og fékk heimild til lágfíugs á svæðinu austur af landinu. Var hún í hálfa fjórðu klukkustund á svæði sem tak- markaðist að vestan af 12 gráðum vestur og 07,30 vestur að austan og65gráðum norður að sunnan og 67 gráðum norður að norðan. Þot- an hélt heim til Bretlands klukk- an 15.30. — Pétur Sigurðsson Framhald af bls. 32 freigátunni Leopard og fjórum hjálparskipum. Pétur Sigurðsson sagði, að Ægir ætti stóran hlut í þvf sem áunnizt hefði í landhelgismál- um siðustu árin, þvi án góðra skipa væri lítið hægt að gera og skipið ætti stóran hluta klippinganna, líklega meira en helming af öllum klippingum frá því að þær hófust árið 1972. Þá kom það fram f spjallinu við Pétur, að Landhelgis- gæzlan styrkist á næstunni, Óðinn er væntanlegur til landsins á næstu dögum og eins og komið hefði fram hjá dómsmálaráðherra þá væri lfk- legt að skuttogari bættist í hóp varðskipanna á næstunni. — Þingsálykt- unartillaga Framhald af bls. 32 0 skv. samkomulaginu fá Þjóðverjar að veiða 60 þús- und tonn á ári, þar af 5000 tonn af þorski en að öðru leyti ufsa og karfa en.... • á árinu 1973 veiddu þeir 91.700 tonn og... 0 á árinu 1974 veiddu þeir 68.100 tonn en það ár ein- beitti Landhelgisgæzlan sér að þýzku togurunum einum vegna samkomulagsins við Breta frá nðv. 1973. Þá kemur fram I athuga- semdum, að þýzkum togurum er óheimilt að stunda veiðar, sem fslenzkum skipum eru bannaðar á tilteknum tfmum og svæðum og að sömu ákvæði skulu gilda um möskvastærð og um stærð og þyngd fiskteg- unda, sem veiða má. Þýzkum togurum er skylt að tilkynna staðsetningu sína dag- lega til Landhelgisgæzlunnar. Skip sem brotleg verða missa veiðileyfi sfn á Islandsmiðum. Loks er ákvæði um það I sam- komulagsdrögunum, að fram- kvæmd samkomulagsins frest- ist, ef bðkun 6 hefur ekki tekið gildi innan 5 mánaða. Verði um frestun að ræða mundi svæðið úti fyrir Vestfjörðum, sem veiða má á skv. samkomulaginu frá 1. júnf til 30. nðv., ekki opnast. — Bing & Gröndahl Framhald af bls. 10 sem hún hefði áður fengizt við. Þá hefði verið mjög lærdóms- rikt að íylgjast með þvf hvernig unnið er að þessu hjá fyrirtæk- inu. Vandvirknin sæti í fyrir- rúmi frá byrjun og nefndi hún sem dæmi að hún hefði sent skissur af veggmyndunum út i apríl 1973 en nú væru þær fyrst að koma á markað. „Þarna er ekki kastað höndum til neins," sagði Sigrún. Þá ræddi Mbl. einnig við Preben Hansen útflutnings- stjóra Bing & Gröndahls. Hann sagði að fyrirtækið væri ákaf- lega ánægt með verk Sigrúnar. Þarna væri verið að fara inn á nýjar brautir og árangurinn væri jafnvel betri en menn hefðu þorað að vona. Kvaðst hann vonast til að áframhald yrði á því að Sigrún ynni að verkefnum fyrir fyrirtæki sitt. Hann sagði að lokum að verk Sigrúnar yrðu seld um allan heim. Þau væru væntanleg á markað á Islandi fyrri hluta árs 1976 og væri meiningin að halda hér mikla sýningu þegar verkin kæmu á markað. — Myndum órofa . . . Framhald af bls. 1 jafnóðum og nauðsynlegri könn- un og undirbúningi lýkur. Lúðvfk Jðsepsson sagði formleg mótmæli af þessu tagi góðra gjalda verð, en ekki nægi- leg. Orðalagið „a.m.k. unz hin brezku herskip hverfa af tslands- miðum“ gæfi auk þess til kynna, að viðræðumöguleikar við Breta kynnu að verða fyrir hendi. Hann ítrekaði það sjónarmið sitt, að kalla ætti þegar heim sendiherra okkar í Bretlandi og slíta stjórn- málasambandi við yfirgangsrikið. Síðar mætti grípa til frekari að- gerða, sem Bretar skildu enn bet- ur. Geir Hallgrfmsson forsætisráð- herra, skoraði á þing og þjóð að mynda órofa samstöðu, þjóðarein- ingu um viðbrögð og mótaðgerðir gegn þeirri valdbeitingu, sem nú ætti sér stað.Við þurfum að íhuga vel hvert það skref sem við tök- um, svo það verði stigið í styrk- leika en ekki veikleika; taka allar ákvarðanir að vel grunduðu máli, svo við megum ná þeim tilgangi, sem að er stefnt í landhelgismál- um okkar, að ná í raun fullum yfirráðum yfir íslenzkum fiski- miðum og vernda þá auðlind sjáv- ar, sem framtíð og velferð þjóðar- innar er svo samofin. — Samningar Framhald af bls. 3 „Það er þá fyrst að sam- kvæmt þessu samkomulagi yrði þýzkum togurum heimilaðar veiðar á stórum skipum innan gömlu 50 mílna markanna og þessir skikar eru þannig úr garði gerðir að þar er um að ræða þýðingarmikil mið ís- lenzkra skipa,“ sagði Magnús Torfi ennfremur. „Þá er það atriði þýðingarmikið í mínum augum að gert er ráð fyrir að semja um aflamagn sem er nær hið sama og Þjóðverjar tóku hér 1974 og virðist geta orðið allt að þriðjungi meira en horf- ur eru á að þeir afli f ár, og að samkvæmt þessu samkomulagi yrði í rauninni um veiðiaukn- ingu Þjóðverja að ræða á ís- landsmiðum frá því sem nú er. Svo er enn það atriði að það er þvert á móti að nokkur viður- kenning fáist í samkomulaginu á útfærslunni í 200 mílur. Þjóð- verjar taka það fram, að þeirra afstaða í hafréttarmálum al- mennt sé óbreytt. Loks vil ég nefna að mér virðist einsætt að samkvæmt þessu samkomulagi sé áfram undir hælinn lagt hvort nú fáist viðskiptahlunn- indin sem Efnahagsbandalagið lofaði Islandi en það hefur haldið fyrir í þrjú ár. Mér virð- ist einnig eins og málin eru hér sett upp, sem það myndi einnig þurfa að kosta samning við Breta að gera þessi viðskipta- hlunnindi virk, og lít því á þessa tillögu um samninga við Þjóðverja sem áfanga að samn- ingum við Breta um veiðar, sem eins og allir vita mundu eink- um beinast að þorskstofninum. Um flotaíhlutunina í gær sagði Magnús Torfi: „Mér kem- ur það ekki á óvart að Bretar skuli enn vega í sama knérunn en ég er fullviss um að það vérður þeim ekki frekar til sæmdar eða ávinnings en áð- i>r “ Ragnar Arnalds, f ormaður Al- þýðubandalags- ins, sagði; „Mér er það með öllu óskiljanlegt að ríkisstjórnin skuli láta sér til hugar koma að gera slikan samning. Forsætis- ráðherra er margbúinn að lýsa því yfir að ekki verði gerðir samningar um veiðiheimildir erlendra togara nema það feli i sér verulega minnkun á afla þeirra. V-Þjóðverjar veiddu 68 þúsund tonn 1974 og áætla að veiðin verði um 40 þúsund tonn á þessu ári en samningur hljóðar upp á 60 þúsund tonn. 1 samningnum felst engin viðurkenning á 200 mílna fisk- veiðilögsögu okkar heldur er þvert á móti tekið fram í sér- stöku skjali að Þjóðverjar viðurkenni ekki útfærslu okkar. Tollalækkun Efnahagsbanda- lagsins er að vísu lítils virði í samanburði við landhelgismál okkar en Islendingar fá þó ekki einu sinni tryggingu fyrir tolla- lækkun bandalagsins þrátt fyrir þessa eftirgjöf af Islands hálfu. Augljóst er að Islendingar gætu dregið miklu meira úr veiðum V-Þjóðverja hér við land með harðari landhelgis- gæzlu en með þessum fráleita samningi. En hitt er verra að með þessum samningi er rudd brautin fyrir svipuðum samn- ingum við Breta, Belgíumenn, Norðmenn, Færeyinga og e.t.v. ýmsar aðrar þjóðir. Það er von min að almenn mótmælaalda sem greinilega er að rísa gegn þessum samningi forði ríkisstjórninni frá því glapræði að skrifa endanlega undir hann. Vegna ákvörðunar Breta um að senda herskip á Islandsmið ríður okkur enn frekar á því en áður að sýna þeim og öðrum ofríkisþjóðum festu okkar og einbeittan vilja til að vernda fiskimiðin við landið. Eftir þessar aðgerðir Breta hér er sem sagt enn mikilvægara en áður að ekki verði gerður samn- ingur við V-Þjóðverja sem felur í sér óbreyttan afla þeirra hér við land.“ — Bátur sökk Framhald af bls. 2 samband við skip úti af Stokks- nesi. Brátt kom f ljós, að Skinney SF 20 var nærstödd og sagðist skipstjóri togarans sjá bátinn i átta sjómílna fjarlægð. Fylgdust skipverjar á Skinney með Hauki í ratsjánni þar til hann sökk, sfðast heyrðist frá bátnum kl. 19.30. — Portúgal Framhald af bls. 15 Queluz-fótgönguliðsherdeildinni skammt frá miðborginni. Herlögregludeildin, sem einnig styður vinstriöfgamenn, tók sér stöðu í húsakynnum ríkisfrétta- stofunnar, var á verði í útvarps- stöðvum, en virtist ekki taka þátt í uppreisninni. Clemente höfuðsmaður las upp stuðningsyfirlýsingu frá járn- iðnaðarmönnum, sem skoruðu á verkamenn að sækja til útvarps- stöðva og annarra hernaðarlega mikilvægra staða. Hann sagói að hægt væri að binda enda á út- sendingar sjónvarpsins ef árás væri gerð á loftnet stöðvarinnar. Hann sagði að stöðin „þjönaði sigri sósíalistabyltingar". Á eftir ávarpi hans var fluttur byltingar- ballett. — Varðskipin Framhald af bls. 2 ráðnir f að halda veiðunum áfram, hvar sem unnt er sam- kvæmt samkomulaginu, sem Is- lendingar og Bretar gerðu fyrir tveimur árum, sem Bretar virða enn.“ Davies eftirlitsmaður sagði að- spurður að í athugun væri, hvort togaraflotinn flytti slg á önnur fiskimið. Hann sagði: „Akvörðun um það, hvert fiskimennirnir fara, hefur enn ekki verið tekin,“ sagði eftirlitsmaðúrinn. Þá sagði hann, að ekki hefði verið tilkynnt, hvaða freigátur kæmu til viðbótar Leopard næst- komandi laugardag — aðeins hefði verið tilkynnt að tveggja væri að vænta. Davies sagði að mótmæli togaraskipstjóranna um að vera eigi að veiðum í mótmæla- skyni við það að ákvörðun um herskipavernd hefði ekki verið tekin hefði verið aflétt um há- degisbilið og þá hefðu veiðar haf- izt að nýju. — Kissinger Framhald af bls. 15 Hann sagði að þessi möguleiki væri fyrir hendi þótt engin ákvörðun hefði verið tekin og renndi þar með stoðum undir fréttir um að hann fari til Moskvu á næstunni. Kissinger sagði að fljótlega mætti ná samkomulagi í kjarn- orkuvopnaviðræðunum ef takast mætti að finna leið út úr ógöngum sem samningar um sovézkar sprengjuflugvélar og bandarísk eldflaugabeitiskip væru komnir f. Hann kvaðst ekki hafa í hyggju að láta af starfi utanríkisráðherra en lagði áherzlu á að hann væri uggandi um að flokkadrættir gætu grafið undan þeim „myndugleika" sem væri nauðsynlegur til að stjórna bandarískum utanríkismálum. — Birgðir umbúða Framhald af bls. 2 ingu frystra afurða, en komið hefur í ljós að ekki er unnt að nota sama dreifingarkerfið fyrir .lagmeti. Þá hafði fráfarandi stjórn og framkvæmdastjóri S.L. gert samning við danskt fyrirtæki um uppskriftir. Hefur nýja stjórnin nú hætt viðskiptum við þennan danska aðila að því er varðar föst laun og þóknun. Danski aðilinn hefur hannað fjölda uppskrifta fyrir S.L. og hefur stofnunin alls greitt 15 milljónir fyrir. Þótt stjórnin telji þessa fjárfestingu allt of háa, standa þó vonir til að f framtíðinni verði unnt að nýta þessar uppskriftir, þótt þær jafnvel framan af hafi ekki verið samdar með tilliti til neins ákveð- ins markaðar. Ákveðin grundvallarþóknun var greidd árlega, sem nam 700 vinnustundum og voru greiddar 200 krónur danskar á hverja vinnustund. Eru það 140 þúsund danskar krónur eða 3.780.000.— krónur á ári. Fyrrverandi stjórn gagnrýndi þennan hönnunaraðila fyrir að semja uppskriftirnar ekki með tilliti til ákveðinna markaða, og fór þá aðilinn á stúf- ana í Þýzkalandi, Frakklandi og Belgíu. Ein uppskrift, sem vel tekst til um, getur þó skipt sköp- um fyrir stofnunina. Þá hefur stofnunin fjárfest óeðlilega i umbúðum, en samt hefur sú fjárfesting ekki verið algjörlega út í bláinn, þar sem talsverður afgreiðslufrestur hefur verið á nýjum umbúðum, auk þess sem dósir t.d. hafa hækkað í verði um 30% Birgðir umbúða nema nú 57,3 milljónum. Þrátt fyrir þetta telur nýja stjórn- in lagerhald stofnunarinnar hafa verið allt of viðamikið. Sjá greinargerð stjórnar Sölu- stofnunar lagmetisins á bls. 14 í dag. — 40 ísfisk- togarar Framhald af bls. 17 mánaða frá gildistöku þessa samkomulags. Ef rikisstjórn yðar fellst á ofan- greint, leyfi ég mér að leggja til, að þessi orðsending og staðfesting yðar skoðist sem samkomulag milli ríkisstjórna okkar, er gangi þegar í gildi og verði skrásett hjá framkvæmdastjóra Sameinuðu þjóðanna, skv. 102. gr. stofnskrár Sameinuðu þjóðanna. Ég leyfi mér að votta yður, herra sendiherra, sérstaka virð- ingu mfna. Fylgiskjal III. Orðsending til utanrfkisráðherra Islands frá sendiherra Sambands- lýðveldisins Þýskalands. Herra utanríkisráðherra. 1 sambandi við erindaskipti milli ríkisstjórna okkar, sem ráð- gerð eru í dag um samkomulag varðandi fiskveiðar og verndun lifrænna auðlinda á hafsvæðinu umhverfis Island, sem gert er vegna fiskveiðideilunnar milli landa okkar og með hliðsjón af því, hversu sérstaklega afkoma og efnahagsleg þróun íslensku þjóðarinnar er háð fiskveiðum, leyfi ég mér að taka fram það, sem hér fer á eftir: Ofangreind erindaskipti hafa engin áhrif á afstöðu rfkisstjórna aðila til hafréttarmála. Ég leyfi mér að votta yður, herra utanríkisráðherra, sérstaka virðingu mína. Fylgiskjal IV. Orðsending frá sendiherra Sam- bandslýðveldisins Þýskalands til utanrfkisráðherra tslands. Herra utanrfkisráðherra. Ég leyfi mér að vísa til erinda- skipta milli ríkisstjórna okkar um fiskveiðar og verndun lífrænna auðlinda á hafsvæðinu umhverfis Island og að taka fram það sem hér fer á eftir: Með hliðsjón af hinu nána sam- bandi, sem er milli lausnar á fisk- veiðideilunni og þess að bókun nr. 6, sem er fylgiskjal við samn- ing milli Islands og Efnahags- bandalagsins frá 22. júlí 1972 taki gildi, eru báðir aðilar ásattir um, að þrátt fyrir gildistímabil það, sem greint er í 9. lið samkomu- lagsins, megi fresta framkvæmd þess, ef bókun nr. 6 hefur ekki tekið gildi innan 5 mánaða. Ég leyfi mér að votta yður, herra utanríkisráðherra, sérstaka virðingu mína. — Sölustofnunin Framhald af bls. 14 Þá er eitt brýnasta verkefnið í þróunarmálum að vinna að nýt- ingu þeirra uppskrifta, sem Gastronomiske Institut hefur skilað, en starfi þeirra í þágu S.L., sem staðið hefur í 2'A ár, lýkur nú um áramótin. Hafa þeir þá hannað 43 vörutegundir fyrir mis- munandi markaði. Kostnaður við þetta verk er nú um 15 m.kr. Hluti uppskriftanna hefur þegar verið reyndur í íslenzkum verk- smiðjum og er fyrirhugað að hefja framleiðslu og markaðssetn- ingu 3—4 vöruflokka á fyrri hluta árs 1976 og auka þannig fjöl- breytni vöruframboðs S.L. Nokkr- ar þessara uppskrifta eru síldar- afurðir, sem ætlað er að nota ís- lenzka síld sem hráefni og er nú fyrst grundvöllur fyrir þessari framleiðslu eftir að síldveiði- banninu var aflétt og mun verða unnið að því að ná aftur fótfestu á mörkuðum, þar sem íslenzk síld var eftirsótt vara áður fyrr. BREYTT FRAMKVÆMDASTJÓRN Vegna ágreinings um vinnu- brögð og um stefnu S.L. varð það að samkomulagi milli stjórnar S.L. og Arnar Erlendssonar, að hann léti af störfum hjá stofn- uninni. Eysteinn Helgason, sem var sölustjóri, annast nú fram- kvæmdastjórn sölumála, en Gylfi Þór Magnússon, sem var skrif- stofustjóri, annast aðra almenna framkvæmdastjórn, og gildir þessi skipan framkvæmdastjórn- ar þar til öðru vísi verður ákveðið. Stjórn og varastjórn Sölustofn- unar lagmetis er þannig skipuð: Lárus Jónsson, formaður Heimir Hannesson, varaformaður, Hörður Vilhjálmsson Jón Árnason Tryggvi Jónsson. Varamenn: Benedikt Antonsson Eggert Isaksson Egill Thorarensen Kristján Jónsson Stefán Gunnlaugsson

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.