Morgunblaðið - 28.12.1975, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 28. DESEMBER 1975
11
Virkjaðvatnsafl
á Vestfjörðum
jókst um 250%
Mjólká II
Stöðvarhús Mjólkár II
NVJA Mjólkárvirkjunin eða
„Mjólká 11“ eins og hún er nefnd
tók til starfa s.l. sunnudag. Með
tilkomu þessarar virkjunar evkst
virkjað vatnsafl á Vestfjörðum
um 250% eða úr 3900 kw I 9600
kw. Stöðvarhús nýju virkjunar-
innar er sambyggt fyrri Mjólkár-
virkjun. Virkjunin nýtir fallorku
vatna á hálendi Vestfjarða, f um
500 metra hæð yfir sjávarmáli, en
miðlunarmannvirki hafa verið
byggð við 3 vötn þar, Langavatn,
Hólmavatn og Tangavatn. Frá
Langavatni liggur um 3800 metra
löng þrýstivatnspfpa úr stáli
niður að stöðvarhúsi við sjáva.
mál, og er fallhæð þessarar nýju
virkjunar sú mesta, sem nýtt
hefur verið hér á landi.
Þegar tekið er tillit til annarra
vatnsaflsvirkjana á Vestfjörðum,
Fossár við Bolungarvík, Engidals
og Nónhorns við Isafjörð, sem eru
samtals með um 1500 kw vélaafl-,
þýðir hin nýja virkjun, Mjólká II,
aukningu virkjaðs vatnsafls á
Vestfjörðum úr 3900 kw í 9600 kw
eða um nær 250%.
Á Vestfjörðum er erfiðara um
rafvæðingu en í öðrum landshlut-
um, vegna veðurfars, línu-
bygginga yfir há og brött fjöll og
sæstrengslagna yfir djúpa firði.
Af þeim sökum er óhjákvæmi-
legt að hafa varastöðvar, dísil-
stöðvar, á nær öllum fjörðum.
Slíkar dísilstöðvar eru nú
á 9 stöðum á hinu samtengda
svæði frá Flíkalundi við Vatns-
fjörð til Súðavíkur við ísa-
fjarðardjúp. Vélaafl þessara vara-
stöðva er nú um 5.400 kw, þar
af um 2.200 kw sunnan Arnar-
fjarðar til öryggis fyrir Bíldudal,
Sveinssyri, Pateksfjörð og Barða-
ströndina, vegna bilana, sem
kynnu að verða á sæstreng yfir
Arnarfjörð. Mesta álagsnotkun á
þessu suðursvæði er nú um 1900
kw og er þvf byggðin þar betur
búin varaafli en yfirleitt tíðkast.
Raforkunotkun á Vestfjörðum
var á árinu 1974 um 30 milljón
kwst.
Með tilkomu Mjólkár II verður
framleiðslugeta vatnsaflsvirkjana
á svæðinu um 46 milljón kwst á
ári.
Aætlað er að aukning raforku-
notkunar á Vestfjörðum verði
mjög ör á næstu árum. Rafmagns-
veitunum er því ljóst að brýna
nauðsyn ber til aukinnar orkuöfl-
unar á allra næstu árúm.
Nú þegar er ákveðið að auka
orkuvinnslugetu Mjólkár I þegar
á næsta ári, með svonefndri Hofs-
árveitu og eykst þá vinnslugetan
um 7 milljón kwst á ári og verður
í heild um 53 millj. kwst. Kostn-
aður Hofsárveitu er áætlaður um
150 millj. kr.
Áætlanir sýna þó að þetta ár-
iega vinnslumagn verður fullnýtt
á árinu 1978. Á þvf ári verður því
önnur og aukin orkuöflun að
koma til, ef ekki á að verða
nauðsynlegt að grípa til vara-
stöðvanna, dísilstöðvanna, til
stöðugrar vinnslu.
Rafmagnsveiturnar hafa gert
áætlanir um aukið vatnsafl inn á
svæðið og koma þá tveir valkostir
til greina, eða báðir þeirra f hæfi-
legri tímaröð.
Annars vegar er það virkjun
Fjallfoss í Dynjandisá, en þar er
um 8300 kw virkjun að ræða og 53
milij. kwst vinnslugetu á ári. All
ýtarleg áætlun hefur verið gerð
um þá virkjun, og þar gætt i
ríkum mæli náttúruverndar-
sjónarmiða. Kostnaður þeirrar
virkjunar er áætlaður 1500
millj.kr. og vinnslukostnaður,
miðað við fulla nýtingu um kr.
3,70 á kwst.
Hinn valkosturinn er tenging
Vestfjarðakerfisins við Norður-
línu, við Hrútafjörð, en þar með
væru Vestfirðirnir komnir í sam-
band við hinar stóru virkjanir
sunnan- og norðanlands. Orku-
öflun væri hér ótakmörkuð,
miðað við fyrirsjáanlega notkun á
Vestfjörðum, en stofnkostnaður
slíkrar tengingar áætlast 1450
milljón kr. Verð orkunnar,
kominnar til Vestfjarðfi, er sam-
sett af vinnslukostnaði virkjana,
sem tengjast Norðurlínu, svo og
flutningskostnaði. Flutnings-
kostnaður er háður magni þeirrar
orku sem flutt yrði til Vestfjarða,
en ef miðað er við vinnslugetu
Dynjandisvirkjunar þá má laus-
lega áætla að kostnaður verði til
flutnings kr. 3.50 og til orkukaupa
um kr. 2.80 eða samtals um kr.
6.30 hver kwst.
Af þessu verður ljóst að það er
fjárhagslega hagkvæmast að taka
virkjun innan héraðs, á stærð við
Dynjandiárvirkjun, í fyrsta
áfanga, og fresta tengingu við
Norðurlínu þar til raforkumark-
aður á Vestfjörðum hefur aukist
verulega.