Morgunblaðið - 13.01.1976, Page 33

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 13. JANUAR 1976
33
VELVAKANDI
Velvakandi svarar í síma 10-100
kl 14—15, frá mánudegi til föstu-
dags
0 Vegaskemmdir af
snjónöglum og
saltaustri.
Ingvar Agnarsson f Kópavogi
skrifar eftirfarandi bréf:
„Nokkuð hefur verið rætt um
snjónagla i hjólbörðum að undan-
förnu og virðast vera skiptar
skoðanir um gagnsemi þeirra í
umferðinni.
Um saltaustur á götur hefur
aftur á móti minna verið rætt og
er þó full ástæða til að gefa því
máli meiri gaum.
Undanfarna vetur hefur salt
verið mjög borið á þær götur
Reykjavíkur, sem strætisvagnar
ganga um, til þess að koma í veg
fyrir, að þeir þurfi að nota
snjónagla í hjólbarða sina.
Þegar snjór og salt blandast
saman myndast mjög mikið frost
á yfirborði götunnar og leggur
niður í gegnum hið þunna asfalt-
lag. Þar sem vatn hefur sigið nið-
ur i gegnum asfaltlagið, gerir salt-
ið það að verkum, að það frýs og
sprengir upp og eyðileggur asfalt-
ið. Af þessu stafa flestar þær
slæmu holur, sem myndast seinni-
hiuta vetrar á vegum, sem salt
hefur verið borið á. Ösaltbornar
götur skemmast lítt eða ekki af
slikum holum. Þessar holur valda
oft skemmdum á bílum og kosta
auk þess mikið og dýrt viðhald á
götunum."
0 Ryðog
slysahætta.
„Salt leysir upp þau límefni,
sem i asfalti eru. Efsta lag asfalts-
ins leysist þvi upp og liggur sem
ieðja á götunni. Sambland af
þessu limefni og salti festist á
allan neðri hluta biianna og
veldur ryði. Annað atriði er þó
síst betra, því það veldur slysa-
hættu: Þessi asfaltleðja hnoðast
utan á slitflöt hjólbarðanna,
stundum svo þykkt, að endar
snjónaglanna, sem standa út úr
hjólbarðanum, hverfa undir þessa
kvoðu. Þessi kvoða eða límleðja
er svo hál, að þegar ekið er út af
saltbornum götum og út á götur,
sem salt hefur ekki verið borið á,
þá renna bilarnir áfram eins og
sleði, þótt hemlað sé, því hjól-
barðarnir veita enga mótstöðu,
meðan þessi léðja er utan á þeim, ,
og hún er svo seig, að lengi þarf
að aka, jafnvel á auðum vegi, til
þess að losna við hana af hjól-
börðunum."
0 Salt og
snjónaglar
„Sú spurning vaknar, hvort
meira eyði malbiki á götum, snjó-
naglar eða saltið, sem leysir upp
limefni það, sem bindur asfaltið.
Verst er þó að nota hvort veggja í
senn: snjónagla og salt.
Ég er viss um að snjónaglar
veita mikið öryggi í hálku, ef rétt
er ekið, auk þess sem þeir gera
bilum kleift að komast áfram,
jafnvel upp brekkur, en af þeim
er ekki svo lítið hér.
Saltburði á götur ætti að hætta,
því auk þess að skemma mal-
bikaðar götur stórlega, eyðileggur
saltið bíla, og veldur meira ryði á
þeim en tölur eru til um.
Ingvar Agnarsson."
0 Óþrifnaður
Bréfritari minnist á leðjuna,
sem festist á hjólbarða bíla, og
hún klessist lika utan á þá. Allir
bileigendur kannast við tjöru-
þvottinn. En það er annað, leðjan
festist ekki eingöngu á bíla, hún
klessist líka undir skósóla og
þaðan berst hún inn i hús. Og þá
fer nú gamanið að kárna. Ósjald-
an má sjá þessar svörtu klessur I
teppalögðum stigagöngum og
jafnvel inni i íbúðum.
Saltaustur á götur hefur nú
minnkað mjög, og sést nú varla
nema í erfiðum brekkum, þar sem
nauðsynlegt er að bera á salt til
öryggis i umferðinni.
Q Mannfólkið
Hér hefur verið talað um götur
og bila, en það er lika fólk i um-
ferðinni. Eftirfarandi bréf fjallar
um það.
„Kæri Velvakandi.
Nokkuð hefur verið rætt um
ófærðina i dálkum þinum að
undanförnu. Það er rétt, hún
hefur verið mikil og margir bil-
eigendur lent i vandræðum. En
það má ekki gleyma mannfólkinu,
enda hefur einnig verið á það
minnst.
Ég er nú kominn til ára minna,
hættur að vinna, en hef það fyrir
sið að fá mér göngutúr á hverjum
degi. Fyrsta hálkudaginn hét ég
því að fara ekki út úr húsi á
meðan hálkan væri jafnmikil og
hún reyndist þá. Eg var hvað eftir
annað næstum því rokinn um
koll, og min gömlu bein þola varla
mikið fall án þess að brotna.“
0 Mannbroddar
„Mér þótti þó súrt i broti að
þurfa að hanga inni, enda veitir
mér ekki af hreyfingunni. Þá var
það að einn kunningi minn benti
mér á að nú fengjust mannbrodd-
ar, sem hefðu reynst sér ágæt-
lega. Þetta eru að vísu ekki eins
kroftugir broddar eins og voru
notaðir i minu ungdæmi, en engu
að siður fékk ég mér eina slíka.
Ég hafði nú ekki mikla trú á
notagildi þeirra, fannst þeir alltof
„menningarlegir", eða hálfgerðir
puntu-broddar. En viti menn, þeir
hafa komið mér að fullu gagni.
Með þvi að fara gætilega á hálk-
unni hafa þeir reynst nægilega
öflugir, og hafa ekki verið mér til
trafala á auðu blettunum á milli.
Ég vil vekja athygli „gamlingja",
eins og ég er, á þessum broddum.
Einn á áttræðisaldri".
0 Hugið vel að
gömlu fólki.
Það er full ástæða til að vekja
athygli bílstjóra á gamla fólkinu i
umferðinni þessa dagana, sérstak-
lega, þegar það er að fara yfir
götur. Þó það sé stöðugt á fótum i
góðri færð, þarf ekki nema smá
hálkublett til þess að jafnvægi
þess raskist. Og þá er voðinn vis,
sé ekki gætt nægrar varfærni.
Sérstaklega er varhugavert að
neyða gamalt fólk til þess að flýta
sér. Margt af því á nóg með „að
halda sér á réttum kili“, þótt það
verði ekki að herða á ferðinni.
lægðir höfðu verið en tók fram
eina bók.
— Ég sé að þetta er leiðabók
yfir staðinn hér.
Hann blaðaði i bókinni og
Burden sá mynd af aðaltorgi
bæjarins.
— Konan mfn bjó hér áður —
ja, ekki nákvæmlega hér, heldur f
Flagford — það var nokkrum ár-
um eftir að heimsst.vrjöldinni
lauk. Frændi hennar var f Flag-
ford f hernum og frænka hennar
bjó f litlu húsi f þorpinu.
— Segið mér eilftið frá konu
yðar — áður en þið kynntust.
— Hún er fædd f Balham, sagði
Parsons. — Foreldrar hennar dóu
báðir meðan hún var Iftil stúlka
og þá var hún tekin f fóstur hjá
þessu frændfólki. Þegar hún var
sextán ára kom hún með þeim til
Flagford, en henni féll ekki vist-
in. Svo dó frændi hennar — hann
hafði þjáðst af hjartasjúkdómi.
Frænka hennar flutti aftur til
Balham. Konan mfn hlaut sfna
menniun f London og sfðan fór
hún að kenna. Við giftum okkur.
Þetta er allt og sumt.
— Parsons. Þér sögðuð á
miðvfkudaginn að konan vðar
hlyti að hafa tekið lvkilinn sinn
HuGNI HREKKVÍSI
Þurfti HANN að koma líka —?
6500 félagar í AN
14. þing Alþýðusambands
Norðurlands var haldið á
Akurevri 1. og 2. nóvember sl.
Þingið sátu 74 fulltrúar frá 20
félögum f norðlendingafjórðungi.
Á starfsári sambandsins hafa
gengið í sambandið tvö félög, en
tvö félög verið sameinuð í eitt.
Tala félaga i sambandinu er 20,
en félagsmannafjöldi þeirra er
um 6.500.
Þingforsetar voru kjörnir Jón
Ingimarsson Akureyri og Tryggvi
Helgason Akureyri og þingritarar
Flóra Baldvinsdóttir Siglufirði og
Baldur Halldórsson Akureyri.
í skýrslu stjórnar kom fram, að
starf sambandsins hefur farið
sívaxandi frá þvi síðasta þing var
haldið m.a. hafa síendurteknir
samningar valdið þar um og svo
nýir samningar fyrir hina ýmsu
hópa innan sambandsfélaganna.
er ekki höfðu áður haft samninga.
Auk þessa hafa félögin sótt meiri
þjónustu til sambandsins en oft
áður, en fjárskortur sambandsins
hefur hamlað verulega aukinni
þjónustu við sambandsfélögin.
Bygging sameiginlegfar að-
stöðu orlofsgesta í orlofsheimil-
um sambandsins að Illugastöðum
(svo kallað Kjarnahús) hefur enn
ekki verið frágengið og enn vant-
ar nokkuð á að öðrum fram-
kvæmdum sé hægt að Ijúka vegna
fjárskorts. Auk þess er samband-
ið með verulegar lausaskuldir er
valda sambandinu fjárhagserfið-
leikum. Það er því knýjandi nauð-
syn að sambandinu verði aflað
fjár til að ljúka byggingu Kjarna-
hússins og öðrum framkvæmdum,
og losa sambandið undan lausa-
skuldum þeim er stofnað hefur
verið til á undanförnum árum.
Þá gerði þingið ályktanir m.a.
um kjaramál.
Kosningar til miðstjórnar og
sambandsstjórnar rnótuðust af
ágreiningi um starfssvið sam-
bandsins og fjármál þess segir í
fréttatilkynningu frá AN.
Vinstrimenn lögðu fram tillögu
um hækkun skatts til sambands-
ins í samræmi við starfssvið þess
og aukinn kostnað er orðið hefði
vegna hækkunar á rekstrar-
kostnaði samhandsins undan-
gengin ár, og að starfssvið sam-
bandsins yrði frekar aukið en
minnkað.
Hægrimenn kröfðust að frá-
farandi formaður yrði ekki form.
sambandsins, að i starfi hjá sam-
bandinu yrði aðeins hálfsdags-
starfsmaður og sambandið hefði
ekki með nein samningsmál að
gera.
Um þennan ágreining varð ekki
samkomulag og skiptist þingið
upp í tvær andstæðar fylkingar.
er til kosninga kom, en þær fóru
sem hér segir:
Formaður: Jón Karlsson
(hægrim.), Sauðárkróki, með 38
atkvæðum. Jón Ásgeirsson
(vinstrim.) hlaut 36 atkvæði.
Varaformaður: Jón Ingimars-
son (vinstrim.), Akureyri, með 36
atkvæðum. Þorsteinn Jónatans-
son (hægrim.) hlaut 32 atkvæði.
Ritari: Kolbeinn Friðbjarnar-
son (vinstrim.), Siglufirði, með
36 atkvæðum. Jón Helgason
(hægrim.) hlaut 35 atkvæði.
Meðstjórnendur voru kjörnir
Ölafur Aðalsteinsson (hægrim.)
og Guðjón Jónsson (hægrim.),
Akureyri með 37 atkvæðum, en
listi vinstrimanna fékk 34 at-
kvæði.
Varamenn í miðstjórn: Kristján
Asgeirsson (vinstrim.). Húsavík,
Torfi Sigtryggsson (vinstrim),
Akureyri, og Hákon Hákonarson
(hægrim.), Akureyri. með 37 at-
kvæðum en listi hægrimanna með
Jón Helgason, form. Vlf. Ein-
ingar, Akureyri, i efsta sæti hlaut
35 atkvæði.
Hægrimenn unnu svo sam-
bandsstjórnarkjörið með 37 at-
kvæðum gegn 35 atkvæðum
vinstrimanna.
Guðmundur Pálsson
— Minningarorð
F. 19. nóvember 1918.
D. 2. desember 1975.
Ég var staddur í erlendri höfn
þegar mér barst andlátsfregn vin-
ar míns og svila, Guðmundar Páls-
sonar, og var ekki kominn tim-
anlega heim til að fylgja honum
síðasta spölinn frá kirkju til graf-
ar, en nú þegar ég er heim kom-
inn get ég ekki látið hjá líða að
minnast vinar míns með örfáum
kveðjuorðum.
Við Guðmundur kynntumst
fyrst þegar tengdir tókust með
okkur árið 1948, en þá tókst einn-
ig sú vinátta sem haldist hefur
óslitin æ síðan. Guðmundur var
einn þeirra manna sem ávann sér
vinafjöld vegna sérstaklega hug-
ljúfrar skapgerðar og órjúfandi
vilja til að gera vinum og ná-
grönnum greiða ef einhver var
hjálparþurfi, en það er athygiis-
vert og mætti vera öðrum til eftir-
breytni hvað börn og þeir, sem
lítils voru megnugir í okkar þjóð-
félagi, nutu mikillar vinsemdar
og umönnunar af hans hendi.
Guðmundur fæddist í Reykjavik
19. nóv. 1918, foreldrar hans voru
hjónin Júlíana Sigurðardóttir frá
Deild á Átftanesi, og Páll Jónsson'
frá Tröð á Álftanesi. Guðmundur
átti fimm systkini, Sigurbjörgu,
Gunnar. Huldu, Hauk og Matt-
hías. Þau Sigurbjörg og Gunnar
eru látin en hin eru búsett i
Reykjavík.
Eins og titt var á efnalitlum og
mannmörgum heimilum á upp-
vaxtarárum Guðmundar þurftu
börnin snemma að hefja störf til
að hjálpa til að framfleyta stóru
heimili, og svo var með Guðmund.
hann byrjaði ungur að vinna sem
sendisveinn i verzlun. síðan ýmis
störf sent til féllú á þeim árum. en
þá var oft erfitt að fá vinnu, enda
atvinnuleysi i landinu. Þegar
Guðmundur var um tvítugt skráð-
ist hann kyndari á e.s. KÖTLU,
sem þá var aðallega í flutningum
til Miðjarðarhafslanda, eða þar til
síðari heimsstyrjöldin hófst. en
þá voru teknar upp siglingar til
Bandarikjanna og Kanada. Haust-
ið 1943 hætti Guðmundur á e.s.
KÖTLU, en var siðan um skeið á
togurum Alliance h.f.
Guðmundur kvæntist 6. október
1944 eftirlifandi konu sinni Jó-
hönnu Helgu Stefánsdóttur og
hófu þau sinn búskap í Revkja-
vík. Börn þeirra hjóna eru: Ölina.
gift Kristófer Valdimarssyni.
húsasmiði. þau búa í Garða-
hreppi. Júliana. gift Markúsi
Hjaltesteð bifreiðaréttingamanni.
þau búa i Sviþjóð. Hulda. gift Þór
Magnússyni rafvirkja. þau búa i
Keflavik. Páll Gunnar nemandi.
hann býr hjá móður sinni.
Haustið 1946 skráðist Guð-
mundur sem matsveinn á vélbát-
inn Önnu frá Ytri-Njarðvik. en
ahustið 1947 fluttust þau hjón til
Ytri-Njarðvíkur þar sem þau hafa
búið síðan, f.vrst í Önnuhúsi. en
siðan i íbúð þeirri sem Guðmund-
ur byggði þeim að Hólagötu 3. og
hver sem til þeirra hefur koniið
hefur cinatt mætt þeim hjónum
fagnandi nteð útréttar hendur til
Framhald á bls. 27