Morgunblaðið - 20.01.1976, Blaðsíða 27

Morgunblaðið - 20.01.1976, Blaðsíða 27
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 20. JANUAR 1976 27 hákarlaskip. Skemmst er frá því aó segja, að Kristján lagði gjörva hönd á flestar greinar veiðiskapar á flestum tegundum skipa og báta, allt frá árabátum upp í togara. Einnig var hann frábær skytta og færði i ótalin skipti björg í eigin bú og annarra, bæði hnísur, seli og sjófugi. Eftir um það bil fimmtán ára sjómennsku tók Kristján skipstjórapróf og þar með hafði að nokkru leyti ræst gamall draumur. En hann var maður hógvær og hlédrægur og sóttist ekki eftir að ráða yfir eða stjórna öðrum mönnum. En það skipti engu máli hvort hann starfaði sem háseti, stýrimaður eða skipstjóri, alls staðar var hann eftirsóttur og allir vildu hafa hann í skiprúml, enda frá- bær fiskimaður og vann öll störf af þeirri miklu atorku og sam- viskusemi sem honum var lagið. Og margir voru þeir af yngri mönnum sem námu af honum hvernig taka skyldi til höndunum á sjónum. Arið 1927 kvæntist Kristján eftirlifandi konu sinni, Þóreyju Friðbjarnardóttur frá Efstakoti á Dalvík. Þau eiga þrjú fullorðin börn, sem öll eru gift, son, búsett- an á Dalvík, og dóttur og son, búsett í Reykjavík. Öllum er kunnugt að menn, sem hafa sjó- mennsku að aðalstarfi, þurfa oft að dveljast langdvölum fjarri heimilum sinum, og átti það ekki síst við fyrr á þessari öld. Svo var og í þessu tilfelli. En þótt stund- um væri skortur á veraldlegum efnum og heimilisfaðirinn víðs fjarri var heimili og börnum vel borgið i höndum hinnar myndar- legu og miklu húsfreyju, sem kann flestum konum, er ég hef kynnst, betur þá list að gera mikið úr litlu. Og andlega að- hlynningu lét hún börn sín held- ur ekki skorta. Þau hjónin voru frábærlega gestrisin, eins og best gerist meðal íslenskrar alþýóu, og hvergi er eins gott að koma og þar, sem tekið er á móti manni af hlýju hjarta og allt látið í té sem til er. Kristján var ákaflega til- finningaríkur og viðkvæmur maður eins og oft er um þá sem gæddir eru miklum músíkhæfi- leikum. Hann lék meðal annars listavel á harmóníku og það veitti honum meira yndi en flest annað að leika á það hljóðfæri og hlusta á góða harmóníkumúsík. Og marga ánægjustund veitti hann Dalvfkingum og öðrum með list sinni. Ég efa ekki að hann hefði náð langt á tónlistarbrautinni hefði hann haft tækifæri til að mennta sig í þeim fræðum. Þegar við Kristján kynntumst fyrst var hann um hálfsextugt. Mér fannst hann vera kornungur og hefur alltaf fundist það siðan. Þeir sem eru ungir i anda og fylgjast með tímanum eldast aldrei. Því betur sem ég kynntist tengdaföður mínum því fleiri urðu þær ánægjustundir, sem við áttum saman — stundir sem ég aldrei mun gleyma. Við erum sprottnir upp úr svipuðum jarð- vegi. Á þeim grundvelli áttum við óþrjótandi umræðuefni. Og þótt við fetuðum ólíka stigu á lífsleið- inni breytti það engu um, því lengi býr að fyrstu gerð. Kristján var einn i hópi þess unga fólks sem Davíð Stefánsson hreif með Ijóðum sínum og munu hann og Matthías Jochumsson hafa verið eftirlætisljóðskáld hans. Það hefur oft vakið aðdáun mína hve íslenskir alþýðumenn til sjávar og sveita búa yfir mikilli þekkingu þótt þeir hafi litla sem enga skóla- göngu að baki og vinni hörðum höndum fyrir daglegu brauði. Kristján var einn af þeim. En þetta tekst því aðeins að eftirtekt- in sé ævakandi og þorstinn eftir þekkingu og visku óslökkvandi. Kristján undi sér aldrei til lengdar í Reykjavik. Til þess er hún of ólfk því umhverfi þar sem rætur hans standa dýpst. Síðast liðið sumar hitti ég hann á Dalvík. Þá sat hann i hlíðinni fyrir ofan bæinn og horfði yfir það sem hon- um var kærast. Og nú er hann sestur að fyrir fullt og allt þar sem hann hefur ávallt kosið að dveljast. Eiginkona hans og börn hafa mikið misst. Ég votta þeim dýpstu samúð mfna. FIosi Sigurbjörnsson. Halldór Helga- son bankastjóri Kveðja frá bekkjarsystkinum Haustið 1938 settist ég i 2. bekk B í Menntaskólanum á Akureyri. Þar hitti ég fyrir grannan pilt, fremur smávaxinn, sem bauð af sér einkar góðan þokka. Hann var hógvær með afbrigðum, en hafði þó næmt skopskyn og ríka félags- kennd. Hann var hjálpsamur að eðlisfari, en gersneyddur allri sýndarmennsku, bar aldrei á torg hæfileika sína, heldur beið þess oftast, að til hans væri leitað. Hann var greindur vel, ritaði fagra rithönd og gekk svo snyrti- lega frá öllum verkefnum, að ein- stakt þótti. Þannig voru fyrstu kynnin af Halldóri Helgasyni, Drengurinn granni tók út vöxt og varð meðalmaður að burðum, og ekki spillti aldurinn eðliskostum. Hann settist i stærðfræðideild eins og sá er þetta ritar. Það var fámenn bekkjardeild og aðeins piltar. Kynni okkar urðu því nokkuð náin. En svo mun reynst hafa fleirum, að þvi nánari sem kynni urðu, því ljósari urðu kostir mannsins. Þar var engin brota- löm. Vorið 1943 lukum við stúdents- prófi fyrir norðan. Að stúdents- prófi loknu skildu leiðir, þó að við hittumst alltaf öðru hvoru, og allt- af var gott að sjást. Það hlóðust engir múrar kringum Halldór. Efnaleysi mun hafa ráðið mestu um, að Halldór fór ekki í Háskól- ann. Þá voru auraráð margra lítil og námsstyrkir af skornum skammti. En eðliskosti sína ávaxt- aði Halldór við þau kjör, sem hon- um buðust, og auraleysið hamlaði ekki því, að honum var vel treyst til ábyrgðarmikilla starfa í sam- bandi við fésýslu, þegar fram liðu stundir. Auk þess var hann mikil- virkur félagi í mörgum félögum, sem starfa að mannræktar- og mannúðarmálum. Læt ég öðrum eftir að rekja betur æviferil Hall- dórs. Þar að kom, að heilsa hans brast, en ekki þekki ég til þess dýpri rökin. Kannski var hann þetta lengra kominn í undirbún- ingi að prófinu mikla. Honum var ljóst hvert stefndi, þó að hann segði fátt. Og ekki spurði hann. Ef til vill var það af tillitssemi. Spurningar varðandi umbreyting- una miklu, sem við nefnum dauða, eru mörgum feimnismál. Einn fyrsti sjúklingurinn, sem ég sinnti var 19 ára piltur með berkla í hrygg. Ég skipti um um- búðir á honum daglega. Oftast spurði hann: „Hvenær batnar mér?“ Spurningin snart mig illa. Ég vissi, að hann átti skammt eftir ólifað, vildi þó hvorki segja ósatt né ræna hann vonir.ni. Svar mitt var þvf óákveðið og mig sveið í sálina undan vonbrigðum hans. Þetta var um sumar. Haustið eftir hvarf ég aftur til náms i Háskólanum. Eina nóttina vakn- aði ég við að hann stóð við rúm mitt. Hann var hraustur og patt- aralegur, ólgandi fjör f augunum. Hann sagði: „Sjáðu, nú er mér alveg batnað!" Svo var hann horf- inn. Það þarf varla að segja þeim, sem þekkja til slíkra fyrirbrigða, að pilturinn skildi við þá um nótt- ina. Halldór hitti ég sfðast rétt fyrir áramótin, gamla árið að renna i tímans haf. Þá var hann þungt haldinn og vissi sjálfur, að stutt yrði til umskiptanna. Hugurinn virtist algerlega æðrulaus, en sár- lega var lfkaminn kvalinn. Samt var hógværa brosið hans þarna enn. Hlýtt þakklæti streymdi frá honum. Þó var svo, að við hinir áttum honum mest að þakka. Á níunda degi hins nýja árs var hann allur á vettvangi tfmans. Hann náði þvf að verða 53 ára þann 4. janúar. En við viljum trúa þvf, vinir hans, að nú sé honum alveg vantað, að hann fagni eilífð- inni á víðáttunni miklu, sem við öll hljótum að kanna, þó síðar verði. Áfram lifir minningin um óvenjuhjálpfúsan, hreinlyndan mann, sem lauk æviprófi með feg- urstu einkunn íslenskrar tungu: Hann reyndist drengur góður. Fyrir hönd bekkjarsystkina í M.A. Ulfur Ragnarsson. Þórarinn Leópold Jensson — Kveðja F. 8. desember 1914. I). 16. desember 1975. Verið glaðir, verið ávallt glaðir. Ég held að guðirnir hafi sér- stakar mætur á þeim sem þeir gefa gleðina í vöggugjöf. Einn þessara glöðu góðu manna var Þórarinn Leópold Jensson, jafnaldri minn og leikbróðir f æsku er lézt með sviplegum hætti þ. 16. des. sl. Leópold var sonur hjónanna Guðrúnar Jensdóttur og Jens Guðmundssonar frá Víganesi. Hann var fæddur f Arneshreppi á Ströndum, 8. des. 1914. Ég held að hann hafi fæðst i Arnesi. Bar hann nöfn prestsdætranna þar, Þcrunnar og Leópoldínu Eyjólfs- dætra. Þórunn var gift Marinó Hafstein sýslumanni, bróður Hannesar Hafsteins ráðherra. Leópold ólst upp i sárri fátækt eins og svo margir i þá daga. Ég man fyrst eftir honum á heimili foreldra minna sem ungum dreng ásamt móður sinni og föður, sem þá var alveg rúmfastur. Guðrún móðir Leópolds var hin mætasta kona sérlega snyrtileg og var haft á orði hve vel henni fórust öll verk úr hendi. Sérstaklega man ég hvað hár hennar var mikið og fagurt, dökkt að lit og svo var hún alltaf svo góð við mig þegar ég var lítil. Eins og fyrr segir vorum við Leópold jafngömul og kom okkur vei saman eins og öllum börnum sem þá voru að alast upp á þess- um slóðum, en þau voru nokkuð mörg. Þegar Leópold var enn barn að aldri fluttist hann með móður sinni úr Árneshreppi vestur til Isafjarðar; þá held ég að faðir hans hafi verið látinn. Svo liðu árin — mörg ár. Þá vitjar Leópold æskustöðva sinna að nýju, þá kvæntur Ásu Þórólfs- dóttur, áttu þau 1 dreng, Gunnar. Um tíma bjuggu þau í litlu býli, Gfslabala, sem nú er í eyói, sá bær var skammt frá heimili mínu, en ég var þá hjá föður mínum. Það var gaman að fá Leópold í heimsókn og rifja upp gömul kynni bernskuáranna, hann bar gleðina með sér hvar sem fiann kom, stundum söng hann gaman- vísur okkur til ánægju. Ég vil þakka Leópold hjáipsemi hans við föður minn sem þá var orðinn aldinn að árum og þurfti oft á hjálp að halda. Aldrei brást það að Leópold kæmi ef til hans var leitað. Nú er Þórarinn Leópold horf- inn á annað svíð, konu hans, syni fjölskyldu og vandamönnum sendi ég samúðarkveðjur. Eg kveð Leópold og bið sjálft almættið að blessa hann á strönd eilifðarinnar. Inga. Jensína Jóns- dóttir — Kveðja Ég ætla aðeins að skrifa fáein orð til að þakka Jensínu okkar mörgu og kæru samverustundir. Er mér þá efst í huga, þegar við vorum að flytja á vorin f sumar- bústaðina okkar, þar sem við vor- um nágrannar í yfir 25 ár. Alltaf var hún á fyrstu vormánuðunum tilbúin með sín blóm og tré, sem hún vildi gróðursetja. Alltaf horfðum við báðar jafnhrifnar yf- ir árangurinn af starfi okkar; fall- eg blóm og tré. Jensína var jafnan vongóð um gróðurinn, þp kuldi og frost kynni að skella á viðkvæman gróður. Bæði f sumarbústaðnum og á hinu fallega heimili Jensínu og Björns sást, hver haíði farið höndum um allt var svo vel gert og jafnfagurt. En hún var einnig heppin. Fáar konur hef ég þekkt, sem hafa átt eins góðan eiginmann og Jensfna og sem kunni að meta hina góðu hæfileika. Það er mikill söknuður fyrir mig og mann minn að missa þenn- an kæra vin — eina af beztu vin- konum mfnum. Aldrei mun ég gleyma lífsfjöri hennar og góðu skaplyndi, sem varð til þess, að öllum þótti vænt um hana. Ég og fjölskylda mín, vottum Birni og börnum þeirra okkar innilegustu samúð, og biðjum góð- an Guð að blessa þau öll og hug- hreysta. Ella M. Einarsson. Eins og áður hefur verið skýrt frá varð svæðamót nr. II. mun veikara en til stóð í upp- hafi, þar sem austurevrópsku þátttakendurnir neituðu að mæta til leiks. Vildu þeir með því sýna andúð sína á ríkis- stjórn Francós sáluga, en mótið fór fram í Barcelóna. Þátttak- endur í mótinu urðu þannig að- eins átta og urðu úrslit sem hér segir: 1. Sosonko (Holland) 5,5 v., 2. Diez del Corral (Spánn) 5 v., 3. Pachman (V-Þýzkal.) 4,5 v„ 4. Keene (Engl.) 4 v„ 5. Jacobsen (Danm.) 3,5 v. 6. Hutshings (Wales) 2 v„ 7. Eslon (Sviss) 2. v„ 8. Janet- schek (Austurríki) 1,5 v. Það mun vafalaust hafa kom- ið ýmsum á óvart, að Ludek Pachman skyldi ekki ná að vinna sér réttindi til milli- svæðamóts. En Pachman er nú tekinn að reskjast og teflir ekki eftir JÓN Þ. ÞÓR af sama krafti sem fyrr. Hol- lenzki stórmeistarinn Sosonki er mjög vaxandi skákmaður og hefur náð ágætum árangri á árinu 1975. Hann er sovézkur Gyðingur, en fluttist til Hol- lands fyrir nokkrum árum. Spánski meistarinn Diez del Corral hefur oft náð ágætum árangri og verður gaman að fylgjast með þessum tveimur í millisvæðamótunum. Hér fylg- ir nú ein af skákum sigurvegar- ans. Hvítt: G. Sosonki Svart: Ilutchings Ben — Oní vörn I. d4 — Rf 6, 2. c4 — c5, 3. d5 — e6, 4. Rc3 — exd5, 5. cxd5 — d6, 6. Rf3 — g6, 7. Bf4 — a6. (Til álita kom einnig 7. — Bg7 eða 7. — Rh5). 8. e4!? (Algengast er 8. a4). 8. — b5, 9. Bd3 — Bg7, 10. 0—0 — 0—0, 11. h3 (Þrýstingurinn á d6 er svört- um erfiður. 11. — He8 myndi hvitur svara með 12. Hel og eftir 11. — Dc7 vofir framrás hvíta e- peðsins stöðugt yfir). II. — Db6, 12. a4 — c4. (Eða 12. — b4, 13 a5!) 13. Be2 — b4, 14. a5 — Dc7, 15. Ra4. (Svartur á við erfið vanda- mál að strfða. Ef nú 15. — Rxe4 þá Rb6 — Ha7, 17. Rxc4 og hvítur stendur mun betur). 15. — Rbd7, 16. Hcl (Sterkara en 16. Dc2 — He8, 17. Rd2 — Rxd5). 16. — Rxe4, 17. Hxe4 — Rec5, 18. Rxc5 — Rxc5, 19. Rd4! ( Mun sterkara en 19. Hxb4. Nú hótar hvítur 20. Rc6 og ekki dugir 19. — Bd7 vegna 20. Rc6 — Bxc6, 21. Hxc5). 19. — De7, 20. Hxb4 — Bd7, 21. Re6 — Df6, 22. Dd2 — Hfe8, 23. Bf3 — h5 (?) (Svarta staðan er töpuð, en 23. — Bf8, 24. Bg5 — Dg7 hefði veitt meiri mótspyrnu). 24. Bg5 — Df5, 25. Re7+ — Hxe7, 26. Bxe7 — Bb5, 27. Hxb5 og svartur gafst upp.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.