Morgunblaðið - 25.09.1976, Qupperneq 13

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 25. SEPTEMBER 1976
13
Vilmundur Gylfason:
Blaðamennska —
starf eða skítverk?
DAGBLAÐIÐ Timinn hefur öðru
hvoru undanfarin tvö ár gert
blaðamennsku mina, I rikisfjöl-
miðlum eða i hinum ýmsu dag-
blöðum, að umræðuefni. Blaðið
hefur yfirleitt verið mótfallið
henni. Blaðinu hefur siðan með
timanum aukizt ásmegin og eins
og kunnugt er hefur blaðið smám
saman gerzt skipulegur varnar-
aðili þeirrar skipulegu glæpa-
starfsemi, sem mönnum i vaxandi
mæli er að verða ljóst að til er í
larrdinu.
Dagblaðið Tíminn, þar sem
dómsmálaráðherra landsins situr
i-forsæti blaðstjórnar, hefur grip-
ið til hinna ýmsu vopna í varnar-
baráttu sinni fyrir spillingu og
glæpastarfsemi, svo sem kunnugt
er. Þjóðin verður vonandi seint
svo endanlega afsiðuð að hún
gleymi persónuherferð blaðsins á
hendur þeim Hauki Guðmunds-
syni og Kristjáni Péturssyni, sem
blaðið rak i vetur sem leið. Frek-
ari sögur af blaðinu er óþarft að
segja að sinni.
Dagblaðið Timinn snerist fljót-
lega gegn þeim aðferðum blaða-
manns, sem ég beiti. Sú brezka
meginregla hefur samt reynzt
mér vel: Að staðreyndir eru
heilagar en skoðanir eru frjálsar.
Og enda hætti blaðið fljótlega að
fjalla um staðreyndir minar, af-
skipti ráðherra af veitingahúsum,
lán til ráðherra, dóma og dóms-
kerfi. 1 staðinn hefur blaðið öðru
hvoru hafið hrið að persónu
minni.
Þegar ekki varð um staðreyndir
mínar deilt var blaðinu snúið við.
Þá urðu ástæðar aðrar. Sá sem svo
fjallaði um staðreyndir var leigu-
penni. Auðvitað á að láta sér slíkt
í léttu rúmi liggja — þangað til
þar er komið að varnarblað skipu-
legrar glæpastarfsemi gerir rit-
launamál mín að umræðuefni dag
eftir dag. Ég játa að ég er við-
kvæmur í slíkum efnum og þess
vegna er þessi grein rituð.
Ég fellst á það meginsjónarmið
að gera megi meiri kröfur til min
en annarra í slíkum efnum. Ég
hefi sjálfur gefið upp boltann. Á
síðast liðnu ári ritaði ég vikulegar
greinar fyrir dagblaðið Visi. Ég
fékk í laun fyrir þær greinar 5000
krónur fyrir hverja grein. Dag-
blaðið Tíminn hélt þvi fram að
þegar ég skrifaði um Klúbbmálið
svokallaða og afskipti dómsmála-
ráðherra hefði Vísir hækkað laun
sin til min. Þetta var rangt, ég
fékk 5000 krónur fyrir fyrstu
greinina, 5000 fyrir síðustu grein-
ina i vetrarlok; 5000 krónur fyrir
hverja grein. Þetta staðfesti fram-
kvæmdastjóri Vísis í blaðaviðtali.
Timinn lét ekki segjast, heldur
fullyrti, að mér væri greitt fé und-
ir borðið fyrir þær greinar sem ég
skrifaði, sem þar með væri svikið
undan skatti, svo meira sé ekki
sagt. Menn verða að meta það
sjálfir hvort 5000 krónur sé mikið
eða lítið fyrir blaðagreinar af
þessu tagi.
Dagblaðið Timinn lét ekki þar
við sitja. Formaður blaðstjórnar
blaðsins, dómsmálaráðherra,
sagði I frægri ræðu, að Vilmund-
ur væri vart sjálfráður skrifa
sinna. Heldur væri það glæpa-
hringurinn, Visismafian, sem að
baki honum stæði. Hvað dóms-
málaráðherra átti við veit enginn
ennþá. En á þessu hamraði mál-
gagnið. Glæpahringur var það, og
sá sem reglulega ritaði í blað
glæpahringsins var mútuþegi og
skattsvikari að auki.
Allt þetta hefi ég látið mér í
léttu rúmi liggja. Ég vann fjögur
sumur á fréttastofu útvarps,
starfaði I tvo vetur við fréttaþátt i
sjónvarpi. Þá þurfti ég örfáum
sinnum — eða þóttist þurfa — að
koma athugasemdum á framfæri.
Það gerði ég i Morgunblaðinu, og
átti óaðfinnanleg samskipti við
ritstjóra þess blaðs að þvi er birt-
ingu greina minna varðaði. Þegar
mér var sparkað frá sjónvarpinu
— eða svo gott sem — fór ég til
ritstjóra VIsis, og óskaði eftir þvi
að fá að skrifa fasta reglulega
dálka í blaðið. Það var góðfúslega
þegið. I sumar ritstýrði ég
Alþýðublaðinu um þriggja vikna
skeið í sumarleyfum ritstjóra.
Það er kjarni blaðamennsku
minnar — við hlið þess að fara
rétt með staðreyndir — að ég
skrifa ekki eftir forskriftum
stjórnmálaflokka og ekki fyrir út-
gefendur blaða, heldur fyrir þá
sem vilja lesa greinar minar. Og
þegar sá dagur kemur að enginn
vill lesa þær, þá hætti ég að skrifa
og fer að dunda mér við eitthvað
annað. Þegar aðstandendur Dag-
blaðsins nýja leituðu til mín i
sumar og buðu mér að verða fast-
ur dálkahöfundur við það blað í
vetur, þá þáði ég það tilboð. Ég
geri þá kröfu að greinarnar séu
aðgengilega upp settar. Ritlaun
þau sem ég þigg eru 6.500 krónur
fyrir hverja grein. Aðrir verða að
meta hvort það sé mikið eða lítið.
Miðað við almennar launahækk-
anir er það víst heldur lægra en
Visir greiddi. En ég er í góðu
starfi annars staðar.
Dagblaðið Timinn er annarrar
skoðunar. Dag eftir dag birtir það
upplýsingar um það að ég hafi
gengið milli blaða og kúgað þau
— kúgað (!) þau — til þess að
borga meiri peninga. Það er von
að blaðið sé undrandi og eigi
erfitt með sig. Það gæti reynzt
þeim erfitt að hefja nýja herferð
sem nú hlyti að beinast að því að
aðstandendur Dagblaðsins væru
glæpamenn. Fyrir ári voru að-
standendur blaðs þess, sem ég
skrifaði þá fyrir, kallaðir glæpa-
hringur, en það urðu aldrei nema
orðin.
Nú hefur dagblaðið Timinn
uppgötvað nýjar baráttuaðferðir.
1 Mánudagsblaðinu, þvi virðulega
blaði, birtist fyrir nokkru siðan
tignarleg forsiðugrein. Þetta var
viku eftir að ég hóf syrpu mína í
Dagblaðinu, og fjallaði i fyrstu
grein um nær sex milljón króna
lán til Einars Agústssonar, utan-
rikisráðherra, til átta ára. Og um
hvað skyldi greiri Mánudagsblaðs-
ins hafa fjallað? Um 30 — þrjátíu-
ára gamalt lán Háskóla Islands til
Gylfa Þ. Gislasonar og ellefu ann-
arra háskólaprófessora vegna
byggingar svokallaðra prófessora-
bústaða í vesturbæ Reykjavikur.
Gylfa Þ. var hins vegar slegið upp
I fyrirsögn blaðsins — og greinin
öll tignarleg. Nú mun það lif-
fræðileg staðreynd og vart um-
deilanleg að ég er sonur Gylfa Þ.
Gislasonar. Um þessi lán, sem
voru opinber lán á sinum tima,
dæmi ég ekki,. en um þau verður
að falla sama dómur og um öll
önnur lán. En hitt er verkefni
fyrir ég veit ekki hverja: Að á
skrifstofu borgarfógeta hef ég
fengið þær upplýsingar að einn
maður bað um veðbókarvottorð að
húsi Gylfa Þ. Gislasonar: Alfreð
Þorsteinsson aðstoðarritstjóri
Timans! Og eitthvað eru þeir
óöruggir, i Mánudagsblaðið senda
þeir nafnlausa greinina. Oj.
Ég er atvinnublaðamaður og
þigg laun fyrir störf mín. Fram
eftir þessum vetri starfa ég fyrir
Dagblaðið og hef i laun 6.500
krónur fyrir vikulegar greinar.
Næst fer ég kannske eitthvað
annað, eða hætti, eftir atvikum og
undirtektum lesenda. Ég skrifa
undir nafni. Ber ábyrgð á mínum
eigin skrifum en kemur að öðru
leyti ekki við hvað i því blaði
stendur, hvorki i forustugreinum
þess eða annars staðar. Þetta er
ný aðferð, ný blaðamennska á ts-
landi, og þar eiga þeir jafnan
heiður, Jónas Kristjánsson og
Þorsteinn Pálsson, en honum hef
ég starfslega kynnzt bezt is-
Vilmundur Gylfason.
lenzkra ritstjóra og met, kannske
þess vegna, mest.
Ég hefi óskað eftir að fá þessa
athugasemd birta i Morgunblað-
inu, þar hefi ég stundum áður
fengið góðfúslega slikar athuga-
semdir birtar. Af hverju þar? Af
hverju ekki þar? Dagblaðið Tim-
inn hefur raunar tvívegis hafið
lygaherferð um ritlaun mín. í
fyrravetur sendi ég stutta athuga-
semd; hún var birt milli kross-
gátu og dánartilkynninga aftar-
lega i blaðinu og týndist flestum.
Fyrir nokkrum dögum sendi ég
þangað aðra athugasemd. Úr
henni var fellt og hún birt i sóða-
dálki blaðsins. 0, íslenzk bænda-
stétt, þetta var einu sinni
málgagn þitt! Ég er að vísu malar-
uppalningur — og met Jón Helga-
son vel — en hef gefizt upp á
dagblaðinu Tímanum, og hyski
þvi, sem að blaðinu stendur.