Morgunblaðið - 01.05.1977, Blaðsíða 6

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 1. MAÍ 1977
Guðmundur H.
Garðarsson
formaður
Verslunarfélags
Reykjavíkur
Þessa dagana hugsa allir
góðir Islendingar um það,
hvernig þeim samningavið-
ræðum, sem nú standa yfir um
kröfur verkalýðshreyfingar-
innar um bætt kjör og hærra
kaup, muni reiða af. Engum
fær dulist, að sú verðbólgu-
þróun, sem ríkt hefur á íslandi
frá 1973 og enn hefur ekki tek-
ist að ráða við, hefur leikið
hinn almenna launamann grátt.
Því er nú svo komið, að brýnt er
að tryggja afkomu og bæta lífs-
kjör láglauna- og millitekju-
fólks.
Því gera flestir, sem af
ábyrgð og heiðarleik fjalla um
þessi mál, sér grein fyrir því, að
aðalatriðið fyrir hinn almenna
launamann er, að samningar
takist um stórlega bætt kjör
láglaunafólks, ellilífeyrisþega
og öryrkja. í sem fæstum
orðum sagt er það hin faglega
barátta verkalýðshreyfingar-
innar, launa- og kjarabaráttan,
sem skiptir höfuðmáli, en ekki
hin pólitiska.
Fólkið í verkalýðshreyfing-
unni leggur áherzlu á eftir-
farandi kjaraatrið:
1. Láglaunahækkanir.
2. Kaupmáttaraukningu.
3. Tryggingu kaupmáttar
4. Tekjuskattsfrelsi lág- og
millitekjufólks
5. Hækkun tryggingabóta
6. Verðtryggingu elli- og
örorkulífeyris y
7. Fulla atvinnu.
Veigamikið er að forustu- og
trúnaðarmenn verkalýðshreyf-
ingarinnar, sem halda á kjör-
eggi fólksins í dag — samninga-
viðræðunum — gæti þess vel að
vinna af festu og einurð að
framgangi framangreindra
atriða. Þeim ber skylda til og
fólkið i hreyfingunni gerir
kröfur til þess, að þeir láti ekki
neikvæð áhrif og annarlegan
tilgang pólitiskra afla hafa
ahrif á sig.
Hinn almenni félagi í verka-
lýðshreyfingunni vill ekki póli-
tísk verkföll, en er hins vegar
reiðubúinn til átaka um hinar
faglegu kröfur, ef viðunandi
samningar takast ekki með
öðrum hætti. Bresti skilning
innan verkalýðshreyfingar-
innar á grundvelli faglegrar
samstöðu, eða takist pólitískum
(ifgamönnum að rjúfa ein-
.iguna í kjarabaráttu fóksins í
dag, bera þeir menn þunga
ábyrgð, sem þannig vinna. Það
að ætla sér að hagnýta erfiða
stöðu láglaunafólks í flokks-
pólitiskum tilgangi og tengja
kjarabaráttuna óskyldum
málum, er tilræði við hagsmuni
þess og þjóðarinnar.
Fagleg samstaða verkalýðs-
hreyfingarinnar og sann-
gjarnar kröfur um kjarabætur
láglaunfólki til handa, nýtur
samúðar þjóðarinnar. Þessa
stöðu ber að hagnýta á heiðar-
legan hátt. Tryggja verður
hinum verst settu betri lifskjör,
án þess að þeir, sem betur eru
settir, krefjist sambærilegra
hækkana.
Kristján
Ottóson for-
maður Félags
blikksmiða
íslands sem hann sýndi með
langstærstu kröfusúluna.
Hvaða forsenda var gefin á
þessu línu (súlu) riti Davíðs
Scheving Thorsteinssonar?
Engin.
Voru þeir félagar Davíð og
Kristján að leysa vandamálið?
Eða voru þeir að blása það út?
Voru þeir kannski að leika
frambjóðendafund fyrir kosn-
ingar, eins og Kristján Ragnars-
son komst að orði í fyrrnefnd-
um sjónvarpsþætti?
Félag blikksmiða er aðildar-
félag að Málm- og skipasmiða-
sambandi islands.
Sérkröfur Félags blikksmiða
eru þessar, 40 stunda vinnuvika
eins og lögin segja fyrir um,
samin af háttvirtu Alþingi.
Eftirvinna falli burt í einu
lagi eða i áföngum (eftirvinna
er ekki til á föstudögum hjá
blikksmiðum samningsbund-
ið). í stað dagvinnu-, eftir-
vinnu- og næturvinnutaxta
komi, dagvinnu- og nætur-
vinnutaxtar, sem sagt aðeins 2
taxtar, eins og felst i áður-
nefndum lögum.
Fleiri sérkröfur eru ekki hjá
Helgi Steinar
Karlsson form.
Múrarafélags
Reykjavíkur
hamfarir. Þess vegna verður að
gera allt sem hugsast getur,
ekki aðeins milli launþega og
atvinnurekenda, heldur verður
rikisvaldið sjálft með öllum
tækjum hagfræðinnar að koma
til hjálpar þar sem þörfin er
mest, t.d. með tekjutilflutningi
til þeirra sem starfa mest að
verðmætasköpun þjóðarinnar,
hinna lægst launuðu sem vinna
úr góðu hráefni dýrmæta út-
flutningsvöru.
Ég óska öllum launþegum tii
hamingju með daginn
Bjarni
Jakobsson,
formaður Iðju
í dag 1. mai, á þessum hátiðis-
og baráttudegi launþega, blasir
það við, að enn einu sinni
stendur islensk verkalýðshreyf-
ing frammi fyrir þvi að þurfa
að heyja harða baráttu fyrir
mannsæmandi lifskjörum.
Það sorglegasta við þetta allt
er að sama staðan kemur upp
aftur og aftur, ár eftir ár, þrátt
fyrir mjög hóflegar kaupkröfur
sem miðast við að fólk hafi rétt
aðeins til hnífs og skeiðar.
er viðhorf
þitt
Viðhorf mitt til yfirstandandi
kjarasamninga er gott. Verka-
lýðshreyfingin stendur nú sem
MEGINSTEFNA í kjaramálum
var mörkuð í kjaramálaályktun
síðasta Alþýðusambandsþings,
þar sem áhersla var lögð á laun-
jöfnun og veruiegar kjarabæt-
ur til hinna lægst launuðu. Svo
og, að kauphækkun og verðbæt-
ur verði í fastri krónutölu. Á
kjaramálaráðstefnu A.S.Í., sem
haldin var hinn 24. febrúar sl„
var samþykkt að þesar kröfur
hefðu algeran forgang. Hefur
því í kröfugerð verkalýsðfélag-
anna verið lagður meginþung-
inn á hækkun lágmarkslauna,
og að fullar verðbætur komi á
þau laun.
til yfirstand-
andi kjara-
samninga?
oft áður frammi fyrir því
vandamáli að ná góðum kjara-
samningum við atvinnurekend-
ur.
Það skulum við hafa ávallt
hugfast að vandamálin eru til
að leysa þau en ekki að flýja,
eða gera þau stærri en þau eru.
Flest okkar hafa heyrt talað
um láglaunastefnuna en fæst
okkar virðast eða vilja vita
hvað það hugtak þýðir (minn-
umst samþykktar síðasta Al-
þýðusambandsþings).
Það sýna okkur sérkröfurnar
sem lagður hafa verið fram í
þessum samningum í nafni ým-
issa sérsambanda eða félaga.
Hvað skeður? Atvinnurek-
endur með Kristján Ragnars-
son og Davíð Scheving Thor-
steinsson í broddi fylkingar
(tóku að sér í sjónvarpsþætti að
leysa vandamálið í kyrrþay).
Þar sýndi Davíð Sc. Thor-
steinson línu (súlu) rit af kröf-
um sambanda, þar á meðal
Málm- og skipasmíðasambands
F'élagi blikksmiða í þessum
samningum.
Gefum okkur forsendu fyrir
línu (súlu) riti. Nú er föst
næturvinna ekki unnin á föstu-
dögum. Segjum að við semjum
upp á niðurfellingu eftirvinnu
á fimmtudögum og vinnutími
verði sá sami og hann er á
föstudögum, en unnir 2 tímar í
eftirvinnu á mánud. þriðjud. og
miðvikud. eins og nú er gert.
Hæsta vikukaup í blikksmíði,
grunnkaup með vísitölu + 10%
þungaálag er kr. 15.796.00. Við
þetta bætist láglaunahækkun i
krónutölu kr. 5.079.00 samtali
hæsta útborgað vikukaup '
blikksmíði miðað við 40 stunda
vinnuviku er kr. 20.875.00.
Reikni nú hver sem vill og að
sannleikanum vill komast. Með
þeirri ósk, að allir leggist á eitt
um að náist raunhæfar kjara-
bætur á næstu vikum til handa
láglaunafólki, flyt ég íslenskum
launþegum hamingjuóskir meó
þennan hátíðisdag okkar.
Morgunblaðið
lagði spurn-
inguna fyrir
nokkra for-
ystumenn laun-
þegastéttana.
Hár eru svörin:
Eftir hverja nýja kjarasamn-
inga gerir verðbólgan svo til
samstundis að engu umsamdar
kauphækkanir, og að samnings-
tíma loknum er kaupmáttur
kominn langt niður fyrir það
sem var, þegar skrifað var und-
ir samninga.
Það þarf enginn að vera hissa
á því að verkalýsðhreyfingin
snúist hart til varnar á tímum
sem þessum og er það i sjálfu
sér furðulegt hve langlundar-
geð launþega er mikið, þar sem
þeir eru sem hverjir aðrir
áhorfendur og geta ekki haft
áhrif á gang þessa leiks. Um
stjórnvölinn halda efnahags-
málasérfræðingarnir og þetta
er útkoman.
Þrátt fyrir þetta verðum við
að vonast til þess að yfirstand-
andi kjaradeila leiði ekki til
verkfalla sem geta orðið þjóð-
inni dýrari en nokkrar náttúru-
Ég ber þá von, að verkalýðs-
hreyfingunni og hlutaðeiga.,c
aðilum auðnist að leysa yfir-
standandi kjáradeilu á farsæl-
an veg, sem leitt geti til velfarn-
aðar allrar þjóðarinnar.
Ég hef ekki trú á að nýir
kjarasamningar verði gerðir á
næstunni, nema veruleg af-
skipti ríkisvaldsins komi til.
Við verðum — hvort sem okkur
likar betur eða verr — að gera
okkur grein fyrir, að í okkar
margþætta þjóðfélagi verður
vart komist hjá því að híð opin-
bera, komi að meira eða minna
leyti inní myndina. Umsvif hins
opinbera hafa orðið allmikil á
undanförnum árum, þar af leið-
ir að vaxandi hluta þjóðartekna
hefur verið ráðstafað til rikís-
framkvæmda, sem þýðir að
minna kemur í Hiut hvers þjóð-
félagsþegns. Það er þvi eðlilegt
að sú krafa sé gerð til ríkis-
valdsins nú, að dregið verði úr
opinberum umsvifum.
Vaxta- og skattamál munu
óefað vega þungt, er til endan-
legrar lausnar kemur. Það er
þvi brýnt, að endanleg afstaða
til þeirra mála verði tekin hið
fyrsta.
Ég hef enga trú á að atvinnu-
vegirnir geti ekki borið hærri
laun, svo sem reynt hefur verið
að telja alþjóð trú um. Það
kann þó að vera um einstaka
undantekningu að ræða. Er þá
að mínu mati forsenda fyrir
rekstri þeirra fyrirtækja brost-
in.