Morgunblaðið - 01.05.1977, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 1. MAÍ 1977
55
ur tímakaupsins hækkaói þvi
frá upphafi áratugarins og náði
hann hámarki sínu 1933. Þaö
þarf þó ekki að vera vísbending
um það að lífskjör hafi almennt
batnað, þvi samfara kaup-
máttaraukningunni var aukið
atvinnuleysi og félagslegt
öryggisleysi. Samdráttur I
þjóðartekjum bendir þó til þess
að tilflutningur hafi orðið á
fjármagni til launafólks.
En hvaða breytingar hafa þá
orðið á kjörum verkafólks og
tekjuskiptingu á milli stétta?
Þessum atriðum er í fljótu
bragði erfitt að gera full skil
vegna erfiðleika við öflun upp-
lýsinga, en ýmislegt liggur þó á
lausu, sem gefur góða vísbend-
ingu um hver þróunin hefur
verió.
Samkvæmt tölum frá skipu-
lagsnefnd atvinnumála frá 1934
voru meðaltekjur nokkurra at-
vinnustétta samkvæmt skatta-
framtölum þessar:
Stétt Meðal- Hærri
tekjur kr. Lögfræðingar, en verka- menn
læknar o.fl. Yfirmenn 7.951 222%
á skipum 6.864 178%
Bændur 4.161 68%
Iðnaðarmenn 3.833 55%
Bílstjórar Sjómenn 3.360 30%
(óbreyttir) 3.064 24%
Verkamenn 2.468
Tekjumunur hefur því verið
verulegur árið 1934 samkvæmt
þessum tölum. Að gera hárrétt-
an samanburð á þessum tölum
og tölum frá 1974 er ekki hægt
þar sem atvinnuskipting Hag--
stofunnar er nákvæmari og
nokkur önnur. Hins vegar má
gera allgóðan samanburgð með
tölum Hagstofunnar frá 1974:
Stétt Meðal- Hærri
brúttó- en verka-
Læknar og tekjur menn%. þús.kr.
tannlæknar Yfirmenn 2.759 114%
á fiskiskipum 1.711 33%
Bændur Faglærðir við byggingastörf og verklegar 969 - 25%
framkvæmdir 1.394 8%
Bilstjórar (allir) 1.286 Aðrir af áhöfn 0%
fiskiskipa Ófaglærðir við flutningastörf þ.a.m. hafnar- 1.370 6%
verkamenn 1.286
Þessar tölur úr skattframtöl-
um íslendinga sýna að veruleg
tekjujöfnun hefur átt sér stað á
milli þessara starfsstétta á 40
ára tímabilinu frá 1934 til 1974.
Hér er um heildartekjur að
ræða og ekki tekið tillit til
vinnutimalengdar.
Annað merki um kjarabætur
verkamanna eru hækkanir á
visitölu, vöru og þjónustu og
kaupi. Frá þvi 1930 hefur vísi-
tala vöru og þjónustu hækkað
um 16.153% en almennt verka-
mannakaup um 36.503%, eða
meir en tvöfalt. Þess ber þó að
gæta að vafasamt er að gera
samanburð á visitölu vöru og
þjónustu svo langt aftur í
timann og eru óefað margar
skekkjur í slíkum samanburði,
bæði vegna þess að miklar
breytingar hafa orðið á vöru-
tegundum, vörugæðum og þjón-
ustu, sem notaðar eru i kostn-
aöarútreikninginn, auk þess
sem eldri vísitölur eru á marg-
an hátt vafasamar. En engu að
síður fæst hér vísbending, þó
ekki sé hárnákvæm, um að
kaupmáttur verkamannakaups
hafi vaxið verulega.
Enn meiri hafa þó kjarabæt-
ur verkakvenna verið á þessu
tímabili. Á fjórða áratugnum
var mikill munur á launum
karla og kvenna á islandi og
hélzt munurinn reyndar mikill
allar götur fram til siðustu ára.
Árið 1934 reyndust meðallaun
karla í Reykjavík vera 3602
krónur en kvenna 1369 krónur,
eða næstum þrefalt lægri. Hins
vegar var munurinn á launum
verkamanna og verkakvenna
minni. 1937 voru timalaun
Dagsbrúnarverkamanna 1,45
krónur, en verkakvenna 0.90
krónur, eða um 61% munur. i
dag er munurinn á dagvinnu-
kaupi verkamanna og verka-
kvenna 18,5%
Það er því ljóst að á um-
ræddu timabili hefur kaup-
máttur launa verkamanna og
verkakvenna vaxið verulega,
ekki sízt í hlutfalli við aðrar
stéttir. Hér er aðeins drepið á
launaþátt kjarabótanna, en
ótaldir aðrir en í engu minna
mikilvægir þættir, eins og bætt
húsnæði, aukin félagsleg þjón-
usta, félagsleg réttindi ekki sízt
öruggara atvinnuástand.
i og verkamanna
08% síðan árið 1934
sima
númer
29200
S. Amason & Co.
GunnarGuðjónsson s.f.,
skipamiðlarar
í Kerlingarfjöllum
- sólskinsparadís
- ekki alltaf, en lygilega oft.
Og ekki skaðar fjallaloftið Skellið ykkur i Kerlingarfjöll í
sumar Skíðakennsla, gönguferðir, náttúrufegurð, luxus
matur, fjörugar kvöldvökur, heit böð og skálalíf ( einu orði
sagt: ÆVINTÝRI
námskeiöín í sumar:
Nr. Frá Reykjavik
1. 21.júnl
2. 26. júni
3. 1. júli
4. 6. júli
5. ll.júH
6. 17.júir
7. 23. júlt
8. 29. júU
9. 2. ágúst
10. 7. ágúst
11. 12. ágúst
12. 17. ágúst
13. 22. ágúst
Lengd Tegund námskeiðs
6 d Unglinganámskeið (Yngri en 16 ára)
6 d Unglinganámskeið (Yngri en 1 6 ára)
6 d Fjölskyldunámskeið Uppselt
6 d FjölskyldunámskeiS Uppselt
7 d BlandaS námskeiS
7 d Almennt námskeiS
7 d Almennt námskeiS
5 d Almennt námskeiS
6 d FjölskyldunámskeiS
6 d FjölskyldunámskeiS
6 d UnglinganámskeiS (14—18ára)
6 d UngtinganámskeiS (14—18ára)
7 d KeppendanámskeiS. SklSamót
Bókanirog miðasala:
FERÐASKR/FSTOFAN ’—g-f EESL
URVAL%T
Eimskipafélagshusinu simi 26900
Ath.biðjið uin upplýsingabækling.
Skíðaskólicn
í Kerlingarfjöllum