Morgunblaðið - 12.05.1977, Page 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 12. MAÍ 1977
Eitt af verkum Maríu sem var á sýningunni í Galleri Soer.
• ÍSLENZK listakona sem er bú-
sett í Danmörku, Marfa Ólafsdótt-
ir, hélt fyrir nokkru sýningu á
verkum sínum í Galleri Soer.
Morgunblaðiðnu hafa borizt úr-
klippur um sýninguna og er þar
farið lofsamlegum orðum um
listakonuna og verk hennar. Í
gagnrýni um sýninguna segir
meðal annars að þó ekki væri
nema fyrir verkið „Þórhildur
lægir öldurnar" myndi það duga
til að taka af öll tvímæli um hina
ágætu hæfileika Marfu. Þar sé um
að ræða endursköpun á fornri fs-
fenzkri sögn um konu sem hafði
yfirnáttúrulega hæfileika og
beitti þeim óveðursdag einn til að
lægja öldurnar svo að bátar kæm-
ust heilir f höfn.
1 viðtafi við Maríu f tilefni sýn-
ingarinnar i öðru dönsku blaði
segir hún aðspurð að sérstæð nátt-
úra tsfands ráði þvf að jörð, vatn,
eldur og loft séu mjög ráðandi f
myndum hennar. Hún segir einn-
ig að á Islandi sé enn þjóðtrú við
lýði enda þótt hún hafi breytzt frá
þvf sem áður var. Hún hafi í
myndum sfnum orðið fyrir mikl-
um áhrifum af gömlum fslenzk-
um ævintýrasögnum. álfasögum
og í þessu liggi ef til vill að
nokkru skýringin á því að hún
máli ekki danskt landslag. Hún
hafi að vfsu gert það, en danskt
landslag leysi ekki úr læðingi
krafta hennar til slfks eins og
fslenzk náttúra geri.
María Ólafsdóttir nam við
Handfða- og myndiistaskólann f
Reykjavfk árin 1941—43. Hún var
í Listaakademfunni f Kaup-
mannahöfn árin 1946—52 og fór í
námsferðir til Hollans og Frakk-
lands. Hún hefur fengið ýmsar
viðurkenningar f Danmörku fyrir
listsköpun sfna og meðal annars
fengið styrk úr Ackers-
berg—Thorvafdsensjóðnum,
Anne E. Munchssjóðnum o. fl.
Hún hefur tekið þátt f fjölmörg-
um einka- og samsýningum og
hefur f 26 ár verið félagi í dönsku
listamannasamtökunum Se.
Bandaríkin:
Staða
konunnar
hefur
gerbreytzt
á 17 árum
0 Æ fleiri Bandaríkjamenn
stofna til óvigðrar sambúðar og æ
fleiri hjónabönd enda með skiln-
aði og fimmta árið í röð voru
Bandaríkjamenn með fæstar
banrsfæðingar. Þetta kemur fram
i árlegri könnun bandarísku töl-
fræðistofnunarinnar. Enabúa að
vísu aðeins 1,3 miljón Bandaríkja-
manna í óvigðri sambúð en, talan
hefur tvöfaldast síðustu sjö árin
og öll sólarmerki benda tii að sú
þróun haldi áfram.
Á árum áður bjuggu bandarisk
ungmenni heima hjá foreldrum
sinum unz þau gengu í heilagt
hjönaband, en nú færist það í
vöxt að ungmennin vilji búa út af
fyrir sig áður en til hugsanlegs
hjónabands kæmi.
„Fátækt fólk”
YFIRLÝSING
Ein myndanna á sýningunni — Teikning eftir Kerry Kennedy
Kjarvalsstaðir:
„12 brezkir listmálarar,,
í bókinni „Fátækt fólk lýsir hr
Tryggvi Emilsson heimilinu á Drafla-
stöðum í Sölvadal á mjög óhugnan-
legan hátt. Við undirrituð, sem
þekktum vel þetta heimili á þeim árum
sem Tryggvi var þar, furðum okkur á
þessari frásögn hans og getum ekki
trúað henni
Lýsum við hér með yfir andstyggð
okkar á þeim þætti bókarinnar sem
fjallar um heimilislífið á fyrrnefndum
bæ
Ketill S. Guðjónsson
Þorvaldur Guðjónsson
Hjalti Guðmundsson
Kristín Sigurðardóttir
Stefán Benjamínsson
Jóhann Sigurðsson
Greinagerð
Laust fyrir slðustu jól kom út bókin
..Fátækt fólk" eftir Tryggva Emilsson
Fáar bækur munu hafa vakið meira
umtal víða um land en þessi bók Þó
mun það umtal hafa orðið einna mest
hér I eyfirskum sveitum sem eðlilegt
má telja þar sem þessar frásagnir
Tryggva eru mestar úr Eyjafirði og af
Akureyri Nokkrar umsagnir um bókina
hafa birst I blöðum og er henni þar
yfirleitt hælt, einkum fyrir ágæta frá-
sagnarhæfileika höfundar og góðan
stil Má það til sanns vegar færa
Allmargir munu þó vera ofan moldar
sem muna þá tima er þessar æviminn-
ingar Tryggva spanna yfir og áttu
heima i fjölda ára i næsta nágrenni við
Itá staðí sem bókin getur um og mesta
ithy ili hafa vakið I frásögninni Við,
sem vorum í 15 til 20 ár á næstu
bæjum við Draflastaði i Sölvadal og
áiturn þess kost að koma þar við og við
og hafa ýmis konar samskipti við
heimilisfólkið á bænum eins og gerist
á nágrannabæjum í sveit, viljum lýsa
megnri andúð okkar á þeim ógnvekj-
andi frásögnum Tryggva af fólkinu þar
og framkomu þess við hann og full-
yrðum að þetta á sér engan stað
Hjónaleysunum á Draflastöðum. Sig-
fúsi og Guðrúnu, er lýst sem full-
komnum óþokkum og er þá ekki of
sterkt til orða tekið Sannleikurinn er
,ins vegar sá. að þetta fólk fékk al-
menningsorð fyrir að vera sómafólk,
glaðlynt í viðræðum og á engan hátt til
baka haldið né hafa tilburði til að
einangra sig
Eitt af því sem vekur okkur einna
mestrar andstyggðar i sambandi við
frásögn Tryggva af Draflastaðaheimil-
inu er það tillitsleysi sem fram kemur
gagnvart afkomendum þessa fólks sem
enn er á besta aldri Til glöggvunar á
þessu skal fram tekið að þau Sigfús og
Guðrún giftust nokkru eftir að Tryggvi
fer alfarinn frá Draflastöðum Áttu þau
eina dóttur barna Þekkti hún föður
jinn ekki neitt þvi hún er aðeins 4 ára
þegar hann deyr Nú er hún liusfreyja
á ágætu heimili hér i firðinum og á
uppkomin börn Þess er vert að geta að
hún er rómuð fyrir góðvild og myndar-
skap
Menn geta giskað á hvert áfall það
hefur verið fyrir þessa konu að fá allt i
einu þessa viðbjóðslegu lýsingu af for-
eldrum sínum i bók sem seld er um allt
land Manni býður í grun að þarna sé
verið að reyna að kitla eyru lesenda
bókarinnar með skáldlegum tilþrifum
og æsandi sögum
Eitt er enn sem vekur athygli í sam-
bandi við vist Tryggva að Draflastöðum
og það er að Emil, faðir hans, hikar
ekki við að láta son sinn vera 3 sumur
og einn vetur i þessum kvalastað
Hann sýnist ekki hafa neina tilburði til
að taka drenginn þaðan fyrr en seint
og siðar og koma honum i aðra vast Þó
hefði hann eflaust átt að vita, eftir
sögusögn Tryggva, hvernig að honum
var búið á þessu heimili
Sögusviðið í Öxnadal er okkur óvið-
komandi en við höfum þó góðar heim-
ildir fyrir því, að þar sé faríð rangt með
ýmis atriði og vekur það grun um
óvandaða heimildaöflun eða oftrú höf-
undarins á eigið minni
Tryggvi segir að Draflastaðir séu nú í
eyði en ekki er þetta rétt hjá honum
Jörðin er byggð og hefði hann því
getað sparað sér vangaveltur um það
atraði á bls 110 Fleiri villur mætti
nefna en þær skipta litlu máli
Okkur er það vel Ijóst að þó við
sendum þessar athugasemdir við skrif
Tryggva um vist hans á Draflastöðum I
fjöllesnustu blöð landsins I dag þá
mun fljótt fyrnast yfir þær og fólk
gleyma þvi að þær hafi nokkurn tima
birst Hinsvegar mun bókin „Fátækt
fólk" áfram vera til og verða lesin i
framtiðinni sem einhver sannfræði-
legasta lýsing þeirra sagna á þeim tima
sem hún fjallar um
SÝNING á verkum listamanna
frá Bretlandi fer fram f vestursai
Kjarvalsstaða dagana 14. maf til
5. júní. Sýningin nefnist „12
brezkir listmálarar". Fyrir
sýningunni standa Listráð á Kjar-
valsstiiðum og Arts Counsil í
Bretlandi og er þetta stærsta
sýning á brezkri nútímalist sem
haldin hefur verið hér á landi og
raunar fyrstu meiriháttar
menningarsamskipti íslands og
Bretlands eftir þorskastrfð, segir
í fréttatilkynningu Listráðsins.
Sýningin verður opnuð n.k.
laugardag kl. 16 af Kenneth East,
sendiherra Bretlands hér á iandi.
Listamennina tólf valdi fram-
kvæmdastjóri Listráðs, Aðal-
steinn Ingólfsson, í samráði við
breskan sérfræðing, Sue Grayson
frá Serpentine Gallery í London,
en sú stofnun er rekin af breska
listaráðuneytinu. Mun Sue
Grayson aðstoða við uppsetningu
sýningarinnar. Verkin eru 100
talsins, allt frá frummyndum
gerðum með blýanti, vatnslitum
eða krít og upp í 3 x 4 metra
málverk.
Listamennirnir eru allir ungir
að árum, frá 30—37 ára og tiltölu-
lega nýlega farnir að láta bera á
sér með sýningum og annarri
starfsemi, en allir kenna þeir við
listaskóla í Bretlandi. Þeir voru
ekki valdir með það fyrir augum
að gefa vítt yfirlit yfir breska
myndlist, heldur þann hluta
hennar sem enn grundvallast á
notkun málningar og byggir bæði
á amerískri arfleifð og enskri
náttúrutúlkun, með snert af
geómetríu. Listamennirnir eru:
Colin Cina, Julian Cooper, Mike
Crowther, Jennifer Durrant, Paul
Hempton, Knighton Hosking,
Kerry Kennedy, Barry Martin,
Alan Miller, Alex Thomson,
David Whitaker og Tony Wilson,
— en í hópnum eru Englending-
ar, Skotar, íri og einn Ástralíu-
maður.
í sambandi við sýninguna mun
Listráð gefa út vandaða sýningar-
skrá, þar sem einn listmálaranna,
Barry Martin, gerir grein fyrir
viðhorfum sínum og félaga sinna,
en annar listamaður, Colin Cina,
mun flytja fyrirlestur sunnu-
daginn 15. maí um breska málara-
list. Síðar í mánuðinum mun
Aðalsteinn Ingólfsson kynna
breska málra og höggmyndalist
eftirstríðsáranna og Rut Magnús-
son, Jónas Ingimundarson og
blásaratríó flytja breskatónlist.