Morgunblaðið - 21.08.1977, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 21. AGUST 1977
15
:
stærra og tigulegra. En nær
glittir á Skjálfandafljót, sem
dregur sem óðast til sín allt það
vatn, sem undan jöklunum
kemur og rennur til norðurs.
Nú höfum við ekið austur fyr-
ir jökulinn og snarbeygjum til
suðurs, suður í Vonarskarð. Á
hægri hönd höfum við Tungna-
fellsjökulinn en til vinstri
Vatnajökul og Bárðarbungu,
sem ber þar hæst. Nær, um
skarðið sjálft, rennur svo
Skjálfandafljót, sem er hér að
hefja göngu sína tí sjávar. En
framundan, í miðju skarði ris
toppmyndað skriðurunnið fell,
dökkt á litinn og lokar þvi að
mestu. Háls einn tengir það við
Tungnafellsjökul og á þann
háls stefnum við, vinstra megin
við fellið. Það er nefnt Valafell
og hálsinn Gjósta. A Gjóstu
endar bílvegurinn. Þar verðum
við að stíga út úr bifreiðinni og
senda hana sömu leið til baka.
Við ætlum að ganga það sem
eftir er að sæluhúsinu, þaðan,
sem við lögðum upp í morgun.
Af Gjóstu sjáum við yfir vest-
urhiuta skarðsins, sem er breitt
og slétt í botninn þaðan að sjá.
Að vestan lokast skarðið því
stór og mikil hnúkaþyrping
*í
liggur i boga frá Tungnafells-
jökli í suðvestur allt að vestur-
brún Vatnajökuls. Hafa þessir
hnúkar verið nefndir einu
nafni og kallaðir Ögöngur. Einn
þeirra sker sig þó úr. Er hann
fyrir miðju skarði, toppmynd-
aður og ljós á litinn með marg-
litum geirum, sem ganga niður
eftir hliðum hans. Hefur hnúk-
ur þessi fengið nafnið Skrauti
og ber hann það með rentu. Um
sandsléttuna i botni dalsins lið-
ast margar vatnslænur til allra
átta. Skarðið er hér marflatt á
kafla og þvi erfitt að 'greina
vatnaskii, en tvö stórfljót eiga
hér upptök sín. Skjálfandafljót,
sem rennur til norðurs og
Kaldakvísl, er fellur í suður.
Þrír toppmyndaðir hnúkar og
standa i röð að norðanverðu í
skarðinu. Að baki þeim, milli
þeirra og jökulsins eru efstu
drög Nýjadals. Við tökum stefn-
una á vestasta, hnúkinn, sem
nefndur hefur verið Eggja og
er 1264 m á hæð. Vestan undir
honum er smáskarð og þeg'ar
við höfum það að baki stöndum
við á suðurbrún efstu draga
Nýjadals. Gangan vestur skarð-
ið sækist heldur seint. Landið
er ekki eins slétt og okkur virt-
ist í fyrstu og svo er einnig á
bratta að sækja. En við höfum
nægan tíma og ekkert liggur á.
Brátt tökum við eftir gufu-
mekki, sem kemur í ljós sunnan
undir Eggju. Við stefnum þang-
að og athugum hann nánar. 1
ljós kemur, að hér er um all-
mikið hverasvæði að ræða og
eitt hið fegursta hérlendis þótt
vatnsmagn þess sé ekki mikið.
Þótt flatarmál hverasvæðisins
sé ekki miklu meira en 1 hekt-
ari er fjölbreytni þess ótrúleg.
Hér eru litlir gufuhverir, sem
blása gufu af miklum krafti,
vatnshverir með tæru sjóðandi
vatni og síðast en ekki síst eru
hérna leirhverir með gráblárri
leðju, sem malla og krauma
hægt og rólega svo minnir á
grautarpott. Allt þetta svæði er
skreytt hinum fegurstu litum
og svo margbreytilegum, að
snjöllustu málarar yrðu að
neyta allra sinna hæfileika til
að ná þeim á léreft, ef þeir
gerðu tilraun til þess.
Lítili, heitur lækur rennur
héðan og fellur niður á sand-
sléttur. Við fylgjum honum eft-
ir með augunum og sjáum, hvar
hann beygir til suðurs. Grunur
okkar verður að vissu. Hér er
ein af upphafslænum Köldu-
kvislar. Nafn fljótsins er í al-
gjörri mótsögn við þann yl og
varma, sem býr i þessum litla
læk fyrir fótum okkar. Þannig
eru þversagnirnar. Fljótið, sem
ber kuldalegasta nafn rennandi
vatns hér á landi, á upptök sín i
sjóðandi hverum í Vonarskarði.
Þótt margt sé hér að skoða,
má ekki gleyma timanum. Við
eigum drjúga leið eftir. Við
snúum baki við þessum fögru
hverum og göngum meðfram
Eggju, í skarðið, sem áður hef-
ur verið nefnt. Sumir i hópnum
kjósa heldur að ganga upp á
hnúkinn. Það borgar sig, þvi
útsýnið þaðan er mikið og fag-
urt. Af tindinum sjáum við yfir
skarðið og helstu kennileiti
blasa við augum. Að norðan sjá-
um við yfir efstu drög Nýja-
dals, og getum fylgt honum eft-
ir, með augunum, þar sem hann
liggur í boga meðfram suð-
vesturhlíðum jökulsins. I
norðri sjáum við yfir á Sprengi-
sand, en í vestri á Hofsjökul .
með Arnarfellin bæði sem
þekktustu kennileiti. I skarð-
inu hittast hóparnir aftur og nú
hefst gangan heim í hús. Við
skáskerum suðurhlíð dalsins,
göngum utan í móbergsklöpp-
um, sem oftast eru undir snjó,
en hafa nú losnað við fanna-
fargið, sem hvílt hefur á þeim.
Það hallar undan fæti og gang-
an sækist greitt. Ekki er ráðlegt
að ganga niður dalinn. Hann
dýpkar snögglega þar sem hann
beygir til norðvesturs og þar
eru klettar, sem erfitt getur
verið fyrir ókunnuga að fara
um. Þess vegna beinum við för
okkar vestur á Mjóháls, sem
myndar vestari brún dalsins.
Eftir hálsinum er greið og
þægileg leið alla leið niður í
hús. Af dalbrúninni gefst okk-
ur kostur á að horfa yfir dalinn.
Þótt hann sé í 800—900 m hæð
yfir sjó, er hann síðsumars víða
gróinn upp i miðjar hlíðar og
fagur á að líta, þar sem grænan
feld hans ber við hvíta jökul-
brúnina fyrir ofan. Af Mjóhálsi
er víðsýnt, en kennileitin þau
sömu, og við greindum af
Eggju. Gangan eftir hálsinum
reynist drjúg, enda er þreytan
farin að segja til sín og gott að
tylla sér niður við og við. En
allir komast heilir i hús að lok-
um um miðaftansbilið með lúa í
limum en ánægðir eftir
skemmtilegan og viðburðarik-
an dag. Við höfum kynnst hluta
af landinu sem áður var aðeins
nafn á korti, en er nú orðin
ljóslifandi staðreynd í huga
okkar.
Tómas Einarsson.
á réttan hátt
Geymid/og þér munid finna...
tssnECÞ-
______________________/
í Kúptir kúlu eða pýramídalaga
acrilþakgluggar frá FAGPLAST h.f., esu óvenjuleg
<g> prýði,auk þess sem birtumagn innan þeirra er
meira en innan sléttra glerglugga.
11 gerðir fyrirliggjandú Rammar úr járni, áli
eða eir. Auk þess önnumst við sérfrágang við
ýmsar gerðir þakklæðninga.
Höfum auk þess: Kúpta hliðarglugga í Bronco
jeppa og Wolkswagen.
Vönduð framleiðsla — Islensk framleiðsla.