Morgunblaðið - 22.10.1977, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 22. OKTÓBER 1977
11
nöfn eins og Ljóóaljóð, Píslar-
vottur, Harmalandslag, Skips-
brot, Strönd og haf, Æðstiprest-
ur, Dómararnir. Af þessu má
nokkuó ráða um innihald
þeirra 60 verka, sem þessi sýn-
ing hefur að bjóða. Með sýning-
unni er vönduð sýningarskrá,
sem bæði hefur ágætar myndir
og fróðlegt lesmál eftir Sun
Axelsson. Þar er fjálglega fjall-
að um list Tom Krestensens, og
vísa ég til þeirra skrifa, ef fólk
vill meira vita um tilgang listar
Tom Krestensens. Hann mun á
næstunni halda sýningu í hinu
þekkta Gallerí 15 við Moss við
Óslóarfjörðinn. Ekki get ég
neitað þvi, að mér finnst Tom
Krestensen vera nokkuð dökk-
ur í sumum þessara verka, og
það fer heldur ekki milli mála,
að á stundum verður um of vart
við návist Francis Bacons, en
það er langt frá því að um stæl-
ingu sé að ræða, þegar betur er
að gáð. Ætli það sé ekki hluti af
tiðarandanum, sem einnig leið-
ir hugann að Giocometti ein-
staka sinnum, þegar þessi sýn-
ing er skoðuð.
Þetta eru vel unnin verk, sem
flest hafa að innihaldi vissan
óhugnað en eins og ég hef áður
sagt í þessu skrifi, eru það
hræsni og mannvonska, sem
verða fyrir svipu listamanns- '
ins.
Eftirtektarverð sýning, sem
stingur í stúf við flest það, sem
fram kemur i myndlist hjá okk-
ur eins og stendur. Það er þvi
full ástæða til að benda fólki á
þessa sérstæðu sýningu og
þakka fyrir að fá tækifæri til að
kynnast list Tom Krestensens.
Valtýr Pétursson.
í SÚM
hann hafi verið staðnum trúr,
og raunar einn af þeim, sem
gert hafa þetta gallerí þekkt.
Tryggvi hefur þar að auki tekið
þátt í fjölda sýninga bæði hér
heima og erlendis; nú fyrir
nokkrum dögum var hann einn
þátttakenda i sýningunni Aug-
liti til auglitís, sem hafði farið
um öll Norðuriönd og valdið
nokkru þrasi. Það er í sjálfu sér
nokkur meðmæli fyrir þá sýn-
ingu, og þótt ég persónulega
væri lítið hrifinn, þá sýna hinar
mismunandi skoðanir, að ekki
var um dautt fyrirtæki að ræóa.
Að sinni sýnir Tryggvi 28
verk í SÚM, og eru það aðallega
ólíumálverk og klippmyndir.
Ég er ekki frá þvi, aó mér finn-
ist myndir Tryggva betri verk á
þessari sýningu en til dæmis
það, sem valið var eftir hann á
fyrrnefndri sýningu, sem ný-
lega er afstaðin. Tryggvi hefur
á undanförnum árum skapað
sér stíl, sem fáir hérlendis
stunda, en hann hefur stundum
verið nokkuð hrár í litnum. NU
finnst mér það atriði standa til
bóta, og hann fær meiri kraft
og spennu í verk sin en áður
var. Þetta finnst mér einnig um
andlitsmyndir hans, en þar hef-
ur hann sitt eigið lag og er ef til
vill persónulegri á því sviði en
sumum öðrum. Eitt af bestu
verkum á þessari sýningu þótti
mér nr. 22, Klondæk 11, og
einnig er ágæt hugmynd að
baki nr. 19, Breiðholt 13, nema
hvað mér finnast vegir betri
hjá Tryggva en þeir eru í
reynd. Ég bendi einnig á verk
nr. 6, 9, 23 og klippmynd af
Þorsteini frá Hamri.
Sums staðar má sjá sterk
áhrif frá sumum meisturum
okkar tíma, eins og i nr. 2,
,,Hellas“ þar sem Patrick Caul-
field virðist ráða nokkru um
ferðina. 1 uppstillingum
Tryggva eru einnig áberandi
áhrif, en er nokkuð við því að
segja, ef vel er farið með efnið
og réttur skilningur iagður í
verkið?
Tryggvi Ólafsson virðist dug-
legur málari, sem tekur verk-
efni sin af festu og gerir sitt
besta. Það er skemmtilegt að
vita til, að ungir menn, sem
dvelja langdvölum erlendis,
eru vinnuhestar, en ekki upp-
étnir af ósiðum stórborgar og
ágengum nUtimatsmiðum ann-
arra þjóða. Þetta er snotur sýn-
ing hjá Tryggva, sem ég hafði
ánægju af að heimsækja.
Myndllst
eftir VALTÝ
PÉTURSSON
Þ j óðhátíðarnæla
Sólveigar fögru
í Myntsafnarafélaginu eru
nokkrir, sem safna alls kyns
merkjum og nælum, barm-
merkjum, félagsmerkjum
o.s.frv. Eru þeir afar áhugasam-
ir og hafa sett saman alveg
ótrUlega góð söfn. I dag ætla ég
samt að segja frá nælu, sem ég
held enginn þeirra eigi enn.
Hinn 3. ágUst 1874 var haldin
þjóðhátíð í Reykjavík, til að
minnast þess, að þá voru 1000
ár frá landnámi islands. Meðal
viðstaddra var Kristján 9., kon-
ungur Íslands og Danmerkur.
Kom konungur til landsins með
friðu föruneyti hinn 1. ágUst og
hélt til baka hinn 11. ágUst.
Ferðaðist hann um Suðurland
og sat þjóðhátíð á Þingvöllum
dagana 5.—7. ágUst.
Á meðan konungur dvaldist
hér i Reykjavík bjó hann i
landshöfðingjahUsinu, en hafði
jafnframt hUs latínuskólans
(menntaskólans) til veizlu-
halda. Hélt konungur þar
nokkrar veizlur.
Þjóðhátíðarnælan frá 1874
Þvermál 25 millimetrar.
Meðal gesta Kristjáns 9. í
einni veizlunni var tuttugu og
tveggja ára stUlka, Sólveig Guð-
laugsdóttir. Var hUn bæði fög-
ur, og vel gefin; hUn var einnig
forrík á þeirra tima mæli-
kvarða. HUn var einkaerfingi
að Öxney á Breiðafirði, sem þá
var talin geysilega verðmæt
hlunnindajörð. Þeir Guðlaugur
Jónsson Mathiesen, faðir Sól-
veigar, og Jón Sigurðsson for-
seti, voru aldavinir og varð Jón
síðar fjárhaldsmaður Sólveigar.
í konungsveizlunni fékk Sól-
veig fagran minjagrip, látUns-
nælu, með áletruninni 874 ís-
land 1874. Þar eð næla þessi er
nU orðin all fágæt. en nokkur
stykki eru þó til, vek ég athygli
safnara á henni.
Það er af Sólveigu fögru að
segja, að hUn giftist árið 1878.
Var hUn eftir það kölluð
maddama Sólveig. Maður henn-
ar var Þorsteinn Stefánsson
faktor. Eins og venja var í þann
tíma, fékk Þorsteinn yfirráð yf-
ir eignum konu sinnar við gift-
ingu. Hann veðsetti Öxney,
keypti gamalt skip og lét breyta
þvi í flutningaskip. Lá þaö við
festar á Sundunum í Reykjavik,
ferðbUið. Það hvarf. Hvort ein-
hver brögð voru í tafli, og skip-
inu var stolið og það selt á
Englandi. Hvort það sökk á

eftir RAGNAR
BORG
Maddama Sólveig Guðlaugs-
dóttir
leiðinni til Englands, en þar
átti að tryggja það, þvi hérlend-
is voru þá engin tryggingafélög,
eða hvort það sökk bara þarna á
legunni, er óvist. Hitt varð þó,
að með skipsmissinum tapaði
Þorsteinn aleigUnni, og
maddama Sólveig missti Öxney.
Sólveig missti mann sinn Ur
tæringu eftir aðeins 9 ára
ástUðlegt hjónaband. HUn erfði
aldrei við hann hvernig fór með
Öxney og auðinn hennar.
Þegar maddama Sólveig var
nU orðin ekkja, gerðist hUn
matsölukona. Rak hUn matsölu
og hélt kostgangara í mörg ár.
IfUn ól upp frU Stefaniu leik-
konu, ömmu mína og flutti tii
hennar síðar. Maddama Sólveig
varð háöldruð, lézt árið 1942,
niræð.
Næluna góðu varðveitir nU
Emelía Borg, föðursystir min,
ásamt mörgum góðum gripum.
Þar á meðal er næla er frU
Stefanía fékk við svipað tæki-
færi og maddama Sóiveig sína,
við konunggkomuna 1907, en
frá þeirri nælu hefi ég áður
sagt i þáttum þessum.
ÞESSI
RÝHINGARSALA
VERÐUR EKKI
Ckini IRTEIflM
Ei\í Wlml CRlIW
Herrabúðin er að hœtta, allt á að seljast.
Því er eins gott að standa klár á endasprettinum.
Einn, tveir og.
• Kórónaföt • Stakir jakkar
• Skyrtur, óvenju fjölbreytt úrval • Blússur
• Peysur • Sólfatnaður m.a. Safarijakkar
• Sokkar, mikið úrval • Stakar buxur í miklu úrvali o.fl.

yUULXkVLð'/VW
VIO LÆKJARTORG Jg