Morgunblaðið - 22.10.1977, Qupperneq 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 22. OKTÓBER 1977
Þögul mót-
mælastaða
BSRB hefur beðið Morgunblað-
ið að geta þess að ætlunin mun
vera, að stórir hópar opinberra
starfsmanna efni til þögullar mót-
mælastöðu við Háskóla Islands í
dag, er Matthías Á. Mathjesen
fjármálaráðherra kemur til sátta-
fundar í Háskólanum, sem boðað-
ur er klukkan 16.
Haustsýning
Haustsýningu FÍM á Kjarvals-
stöðum lýkur á sunnudagskvöld,
en á sýningunni eru 124 verk eftir
41 listamann.
— Kópavogur
Framhald af bls. 44
Isafirði, en málið leystist þar með
sérstakri bókun í fyrradag.
Lausn deilunnar í Kópavogi var
með þeim hætti, að fyrst var tek-
inn texti Reykjavíkursamkomu-
lagsins, sem er svohljóðandi:
„Verði gerðar breytingar á visi-
tölureglum almennra kjarasamn-
inga í landinu á gildistíma þessa
samnings með lögum, skulu samn-
ingsaðilar taka upp viðræður i því
skyni að tryggja þann tilgang
ákvæða samningsins um verðbæt-
ur (í 1.3.3.) að þau verði eigi
lakari en hjá öðrum fjölmennum
launþegasamtökum i landinu."
Við þennan texta bættu svo samn-
ingsaðilar í Kðpavogi setning-
unni: .sbr. ennfremur bókun
aðila, er fylgir samningi þessurn."
Bókunin, er fylgir samningnum
og merkt er með tölustafnum I, er
svohljóðandi: „Reyni á ákvæði
samnings þessa, gr. 11.1.1., er það
skoðun samninganefndar Kópa-
vogskaupstaðar, að verkfallsrétt-
ur fylgi að lögum aðeins geró aó-
alkjarasamnings. Samninganefnd
Starfsmannafélags Kóapvogs er
ósammála þessari túlkun og áskil-
ur sér rétt til að leita úrskurðar
dómstóla um þetta atriði, ef þær
aðstæður skapast að mati félags-
stjórnar, að þörf er á slíkum úr-
skurði.“
— Staðan
Framhald af bls. 44.
Samningafundurinn sem slitið
var í gærdag um klukkan 14.30,
hafði staðið /rá þvi klukkan 15 í
fyrradag. Sá dagur fór að mestu í
að ljúka við hin ýmsu sérmál, sem
til viðræðu höfðu verið. Upp úr
miðnætti hófust síðan viðræður
um launalið samninganna og um
klukkan 02 i fyrrinótt lagði fjár-
málaráðherra fram hýtt tilboð,
sem var launastigi Reykjavíkur-
samkomulagsins án desember-
uppbótarinnar. Síðan fór nóttin
að mestu í fundahöld um þetta
tilboó og gagnsvör BSRB, sem
kom síðan klukkan 07 í gær-
morgun. Bauð samninganefnd
BSRB upp á launalið
Neskaupstaðarsamkomulagsins.
Klukkan 09 lagði fjármálaráð-
herra síðan enn fram launalið
Reykjavíkursamkomulagsins og
fylgdi desemberuppbótin þá með.
Var og styttra bil milli neðstu
launaflokkanna upp að 5. flokki
og ennfremur fólst i tilboðinu
viðurkenning á breyttum launa-
stiga eftir starfsmat. Þegar fundi
var slitið á þriðja tímanum i gær-
dag var staðan þannig að fjár-
málaráðherra hafði boóið Reykja-
víkursamkomulagið, en BSRB
hafði að einhverju leyti slakað
eitthvað á frá launastiga Norð-
fjarðarsamkomulagsins.
Einn samninganefndarmanna
BSRB sagði Morgunblaðinu í gær
að samninganefnd BSRB hefði
lagt fram ákveðnar hugmyndir
um endurskoðunarréttinn, en
hann og launastiginn eru þau tvö
atriði, sem mest er nú þráttað um.
Þessi samninganefndarmaður
kvað þessar hugmyndir BSRB um
endurskoðunarréttinn ekki gera
ráð fyrir verkfallsrétti, en í orða-
lagi greinarinnar væru ákvæði,
sem tryggja ættu að ekki væri
unnt að þæfa þetta atriði út samn-
ingstimabilið. Akvæðin væru þess
eðlis að eftir að óskað hefði verið
eftir endurskoðun yrði að skjóta
málinu mánuði siðar til sáttasemj-
ara og miðuóust þá greióslur við
þann dag.
Samningamenn rikisins halda
fast við Reykjavíkursamkomu-
lagið, sagði þessi samninganefnd-
armaður BSRB, með þeim áfanga-
hækkunum, sem því fylgja.
Einnig hefur fjármálaráðherra
boðið persnuuppbót i desember,
sem er 25 þúsund krónur eftir 10
ára starf, 35 þúsund krónur eftir
15 ár og 50 þúsund eftir 20 ára
starf. Þessi ákvæði næðu þó að-
eins til þeirra sem væru í föstu og
fullu starfi.
Heimildarmaður Morgunblaðs-
ins kvað samninganefnd BSRB
hafa í lok fundarins í gær hafa
verið sammála um að taka þá eng-
ar ákvarðanir í lok fundarins, en
nota tímann, þar til sáttafundur
hefst í dag, svo að samninga-
nefndarmenn gætu haft samband
við trúnaðarmannaráð og fulltrúa
félaga sinna. Hann kvað
samninganefnd BSRB er upp var
staðið í gær hafa slakað nokkuð á
frá launastiga Norðfjarðarsam-
komulagsins. I þeim efnum hafi
menn reynt aó teygja sig eins
langt og frekast hafi verið kostur
og hann kvað suma telja að allt of
langt hafi verið gengið. Augljóst
væri að ekki væri Iengur þráttað
um fjárhæðir, heldur „prinsip"-
atriði. Hann kvað með veigameiri
ákvæðum að náðst myndi sam-
komulag um orðalag endurskoð-
unarákvæðisins. Hann kvað það
vera ósk allra að málió leystist
farsællega í dag — viðræður
hefðu gengið hægt og stirt, en
kannski er það eðli málsins sam-
kvæmt — sagði þessi samninga-
nefndarmaður BSRB.
— Skák
Framhald af bls. 22
3—4. Jóhann Hjartarson og
Hrafn Arnarson 7'A v.
C flokkur:
1. Bragi Björnsson 7!4
2. Bjarni Hjartarson 5!4
3. Óli Valdimarsson 5 v.
D flokkur
1. Gisli Stefánsson 8 v.
2. Jóhannes Gisli Jónsson 7'A
3—5. Magnús Alexandersson,
Árni A. Arnason og Frank
Jezorski 7v.
E flokkur (Monrad):
1. Egill Þorsteins. 8 v.
2. Arnór Björnsson 8 v.
3Ragnar Magnússon 8 v.
Unglingaflokkur (Monrad):
1. Jóhann Hjartarson 7'A
2. Ágúst Karlsson 7'/í
3. Jóhannes Gísli Jónsson 7 v.
Keppni í kvennaflokki haust-
mótsins hefst annað kvöld kl.
20.
Að lokum má geta þess að í
dag kl. 14 hefst í Skákheimilinu
við Grensásveg Unglinga-
meistaramót Islands fyrir
fædda 1957 og yngri.
— Súrálskip
Framhald af bls. 44.
skipið aó bryggju. Útvegaður var
dráttarbátur frá Reykjavik og
skipið tekið að klukkan 16.30 í
gær. Við hafnargarðinn hafði þá
safnazt saman um 60—100 manna
hópur verkfallsvarða BSRB og
hindruðu þeir að unnt væri að
binda landfestar skipsins. Þeir
héldu þvi fram að þetta væri
verkfallsbrot á úrskurði kjara-
deilunefndar um tollafgreiðslu.
Við lýstum allri ábyrgð á hend-
ur BSRB vegna þess tjóns, sem
við yrðum fyrir vegna þess að
skipið yrði enn að bíða, en allt
kom fyrir ekki og ákvað hafn-
sögumaður þá að taka skipið aftur
út.
Við erum nú búnir að ganga frá
lögbannsbeiðni vegna þessa máls,
en ekki er Ijóst hvenær hún verð-
ur tekin fyrir. Hins vegar eigum
við engan annan kost en að gera
þá kröfu á hendur BSRB að það
greiði það tjón sem við höfum
orðið fyrir með því að verkfalls-
verðir hindra lögformlegar að-
gerðir.
Þá var haft samband við Ólaf
Aðalstein Jónsson hjá BSRB og
hann inntur eftir sjónarrniði
BSRB í þessu máli. — Við teljum
þetta vera algert verkfallsbrot,
þar sem i fyrsta lagi hefur kjara-
deilunefnd úrskurðað að ekkert
farmskip skuli bundið við
bryggju og affermt og í öðru Iagi
teljum við að bæjarfógetinn i
Hafnarfirði geti ekki gengið inn í
störf tollvarða og tollafgreitt skip-
ið eins og hann hefur gert í þessu
máli.
Og varðandi það, að súrál er
tolifrjáis varningur skiptir það
engu máli í þessu sambandi þar
sem tollvörður verður í hverju
einstöku tilfelli að úrskurða að
svo sé. Þannig að við teljum þetta
leyfi veitt á algerlega röngum for-
endum, sagði Ólafur að lokum.
— S-Afríka
Framhald af bls. 1
Afríku. Young aflýsti i aag opin-
berri heimsókn til Svíþjóðar í
næstu viku til að taka þátt í um-
ræðum ráðsins.
Jafnframt skoruðu Einingar-
samtök Afríku (OAU) í dag á
svarta Suður-Afríkumenn að
grípa til vopna til að „frelsa land-
ið undan oki fasista." OAU sagði
að heimurinn yrði að fordæma
afdráttarlaust bann það sem
hefur verið sett við starfsemi 18
félagasamtaka og útgáfu tveggja
blaða blökkumanna í Suður-
Afríku. „Vegurinn til frelsis i
Suður-Afríku er vegur blóðs og
vopnabaráttu," segir í yfirlýsingu
frá samtökunum.
í Pretoriu var frá því skýrt í
dag að suður-afríska lögreglan
hefði hándtekið 97 Indverja og 54
blökkumenn á ýmsum stöðum.
Indverjarnir voru handteknir á
bönnuðum fundi í Lenesia, út-
borg Jóhannesarborgar. Blökku-
mennirnir voru handteknir eftir
árásir á þrjá skóla og vörubíla i
Sharpeville þar sem lögregla drap
69 blökkumenn 1960.
1 Washington krefjast svartir
þingmenn þess að endi verði
byndinn á samvinnu Suður-
Afríku og Bandarikjanna og beita
sér fyrir því að gripið verði til
efnahagslegra refsiaðgerða gegn
stjórn Vorsters. Þeir vilja að full-
trúi Bandaríkjanna í Pretoriu
verði lækkaður i tign til að sýna
fram á ugg Bandaríkjamanna.
— Verkfalls-
verðir
Framhald af bls. 2
manns tollstjóra og síðan til
embættisins. Eftir að þetta hefi
verið ljóst hefði BSRB komizt að
samkomulagi við tollstjóra um að
loka Tollstöðinni eins og verið
hefði þangað til í gærmorgun en
þeir felldu hins vegar niður verk-
fallsvörzlu við lúguna.
— Það kom fram hjá tollstjóra
að þó hann hefði nú þessa pappíra
undir höndum, þá breytti það
ekki hans skoðun að skipin ættu
ekki að koma upp að fyrr en þau
hefðu verið tollargreidd, sögðu
BSRB-menn.
— Frestað?
Framhald af bls. 2
leggi fram miðlunartillögu i
deilunni þá dregst verkfallið í
allt að viku, að sögn Haralds.
Þarf þá að undirbúa og boða til
funda í félögunum, síðan að
fara fram atkvæðagreiðsla og
talning, sem tekur marga daga.
— Desai
Framhald af bls. 1
Þá segir í fréttum að sú
hrifning sem sett hafi svip á
móttökuathafnir þegar Indira
Gandhi, fráfarandi forsætis-
ráðherra, kom til Sovétríkj-
anna, hafi ekki verið nú.
Eftir kosningarnar i marz
þegar Janatabandalagið vann
sigur hrakyrtu Sovétmenn
Desai óspart og kölluðu hann
endurskoðunarsinna. Þó var
fljótlega hafizt handa um að
bæta sambúð ríkjanna, eins og
frá var sagt i Mbl. í dag. Desai
hefur hvað eftir annað lagt
áherzlu á að 'hann vilji hafa
góð samskipti bæði við Sovét-
ríkin og Bandaríkin. Hins veg-
ar hafði tekizt mikil samvinna
milli Sovétrikjanna og Ind-
lands i Stjórnartíð Indiru
Gandhi og þótti hinum fyrr-
nefndu súr't í brotið þegar hún
beið ósigur i kosningunum.
Viðræður Desai og sovézku
leiðtoganna hófust skömmu
eftir komu hans til Moskvu. Er
búizt við að efst á baugi verði
gagnkvæm viðskipti og efling
samvinnu á sem flestum svið-
um. Þá er gert ráð fyrir að
alþjóðamál verði einnig til um-
ræðu.
— Sovézkir
Framhald af bls. 1
enda sagði að togaraskipstjórum
hafði verið uppálagt að hlýðayfir-
mönnum sovézku byssubátanna
þar sem ekki mætti taka þá á-
hættu að áhafnirnar féllu í rússn-
eskar hendur.
Ekki var vitað hversu margir
togarar voru þarna að veiðum, en
talsmaðurinn kvaðst búast við að
um 25 togarar hefðu verið að veið-
um á þessu umdeilda svæði.
— Sprengiefni
Framhald af bls. 1
hættulegir fangar á borð við
Baader-Meinhof menn geti komið
fyrir frumstæðum fjarskipta-
búnaði í klefum sínum og geymt
sprengiefni í samkomuherbergi
sem þau höfðu aðgang að. Kom í
ljós er rannsókn var. hafin á
dauða þeirra Baaders, Raspe og
Ensslins, að holrúm var í veggjum
á klefum þeirra og hefði þar verið
hægt að geyma vopn. Þá fundust i
leynihólfum sem lokuð voru með
gipsi, rafhlöður, víraútbúnaður
og tenglar. Sérfræðingar segja að
vel sé hugsanlegt að fangarnir
hafi getað notað þennán útbúnað
til að ræða saman, að minnsta
kosti klefa í milli. Þó kom enn
meira á óvart er fréttist, að
fundizt hefði sprengiefni vafið í
plastpoka í geymsluherbergi í
fangelsinu. Baader-Meinhof
skæruliðar höfðu aðgang að her-
berginu og geymdu þar bækur og
ýmsa aðra muni, að því er lög-
reglan greindi frá í dag.
Enn hefur ekkert komið fram
sem skýri hvernig þetta má hafa
gerzt í Stammheimfangelsinu og
enn liggur ekki Ijóst fyrir hvort
byssurnar hafa verið í klefum
fanganna um tima, hvort þeim
var smyglað inn til þeirra nóttina
sem þeir skutu sig, eða hvað
hefur eiginlega átt sér stað. Hefur
þetta vakið geysilega reiði og
skelfingu meðal V-Þjóðverja og
þykir sýnt að fangelsisverðir hafi
verið mjög ótrúir ella hefði slíkt
ekki getað átt sér stað, segir
Reuterfréttastofan.
Utför Schumanns í dag.
Útför Júrgens Schumanns,
flugstjóra Lufthansa-vélarinnar,
var gerð í dag og fylgdi mikið
fjölmenni honum til grafar. Af
hálfu ríkisstjórnarinnar var Kurt
Gscheidle viðstaddur og lofaði
hann mjög táplega framgöngu
Schumanns, er hefði fórnað lífinu
fyrir þjóð sína. Walter Scheel,
forseti landsins, sæmdi Schu-
mann látinn æðsta heiðursmerki
Vestur-Þýzkalands og Júrgen
Vietor sem var aðstoðarflug-
maður Schumanns gekk á undan
kistunni og bar merkið.
Sex síðustu farþegar Luft-
hansa-vélarinnar komu til Vestur-
Þýzkalands í dag en þeir höfðu
verið á sjúkrahúsum í Sómaliu
sér' til hressingar. Var þetta
aldrað fólk er hafði fengið alvar-
legt taugaáfall.
Andreas Baader, Raspe og
Ensslin verða jarðsett eftir
helgina. Faðir Gudrunar Ensslin,
síra Helmut Ensslin, sagði það
hafa verið ósk dóttur sinnar að
þau yrðu jarðsett saman.
— BelgracL
Framhald af bls. 21
og einn fulltrúinn talaði um að
tilhneigingar tíl fasisma gætti í
Vestur-Þýzkalandi, og vitnaði
ennfremur í þýzkan málshátt sem
segir: „Látið aðra um að hreinsa
frá sínum dyrum.“
Þessi svaraði Goldberg með því
að vitna i gamla þulu á þessa leið:
„Möl og grjót geta brotið í mér
beinin, en hótanir meiða mig
ekki.“
Deilur um það hvað felst í „af-
skiptum“ af innanríkismálum
virðast einna helzt standa i vegi
fyrir samkomulagi um hvernig
eigi að leysa úr deilum um mann-
réttindi.
Vestur-þýzki aðalfulltrúinn og
Goldberg, ásamt fulltrúum Nato-
rikja, sögðu að það væri rétt-
lætanlegt að ræða um það hvernig
þessi 35 lönd, sem fulltrúa eiga á
ráðstefnunni, hafa staðið við lof-
orð sín frá Helsinkiráðstefnunni.
Vestur-Þjóðverjinn sagði, að
Belgradfundurinn væri ekki rétt-
arhöld, engin sæti þar í dómara-
sæti, en allir hefðu rétt, bæri
jafnvel skylda til að spyrja spurn-
inga.
Hann sagði að því væri í fjölda
landa þannig farið, að kennsla
fyrir börn og fullorðna í trúar-
brögðum væri bönnuð, takmark-
anir væru gerðar á trúarathöfn-
um, og að fólki sem iðkaði sína
trú, væri mismunað við stöðuveit-
ingar, ef ekki eitthvað þaðan af
verra.
— Mannrétt-
indamál
Framhald af bls. 1
sættu refsingum eftir matvæla-
óeirðirnar í júni 1976.
I yfirlýsingunni er krafizt
skoðanafrelsis, málfrelsis,
fundarfrelsis og atvinnufrelsis,
sem sagt er að sé ekki við lýði í
Póllandi.
Þess er einnig krafizt að ákvæð-
um mannréttindayfirlýsingar
Sameinuðu þjóðanna sé framfylgt
í Póllandi, en tekið fram að gera
verði grundvallarbreytingar á
pólskum lögum ef það eigi að
verða hægt. Jafnframt er krafizt
aukins frjálsræðis í menntamál-
um, verkalýðsfélögum og vísind-
um. Þess er og krafizt að komið
verði á fót neytendahreyfingu.
Yfirlýsingin bergmálar „Mann-
réttindaskrá 77“ sem birtist í
Prag í janúar með kröfum um
aukin mannréttindi ásamt 800
undirskriftum.
Glos er síðasta neðanjarðarritið
af mörgum sem hafa skotið upp
kollinum í Póllandi. Varnarnefnd
verkamanna gefur út fréttarit og
tímarit sem gengur undir nafninu
Robotnik (Verkamaðurinn).
nnur hreyfing andófsmanna
gefur út nokkur rit.
Fyrsta tölublaðið var 77 síður
skrifað með rauðu bleki og bund-
ið saman með límbandi. Glos kall-
ar sig pólitískt og þjóðfélagslegt
tímarit. Ritstjórarnir, þeirra á
meðal Jacek Kuron, einn helzti
leiðtogi nefndarinnar, segja að
það hafi komið út í 1.000 eintök-
um.
— Israel
Framhald af bls. 21
á móti stjórninni í þinginu,
Knesset.
Áður hafði verið litið svo á, að
samþykkt DMC um að ganga til
stjórnarsamstarfs við Begin væri
mikill sigur fyrir forsætisráðherr-
ann en hann hefur hvatt til að
sem allra víðtækust samvinna
yrði reynd eftir að Likudflokkur
hans vann óvænt kosningasigur á
sl. vori. Verkamannaflokkurinn
og Lýðræðislega umbótahreyfing-
in ákváðu þá að vera í stjórnar-
andstöðu.
Ríkisstjórn Begins ræður nú 63
atkvæðim af 120 á þinginu og
Begin hefur lagt heilmikið kapp á
að fá hina 15 þingmenn DMC til
að koma til liðs við sig.
Yigael Yadin prófessor, leið-
toga DMC, hefur verið gert tilboð
um að verða aðstoðarforsætisráð-
herra ef af samstarfi þessu
veröur.______
— l.des. kosning
Framhald af bls. 2
hæfileiki standa til, en á því telja
þeir nokkurn misbrest hafa orðið
hér við Háskóla I.slands þar sem
eru fjöldatakmarkanir i öllum
heilbrigðisgreinum við skólann.
Vaka telur að menntun sem þjóð-
félagsþegnarnir verði aðnjótandi
án þess að atvinnuvegirnir séu
beinlinis hafðir i huga, sé lyfti-
stöng fyrir menningu Islendinga.
Hins vegar leggur Vaka megin-
áherzlu á, að menntun einstakl-
ingsins er vegna hans sjálfs.
Með menntunina að bakhjarli
sé einstaklingurinn frjáls að því
hvar hann háslar sér völl en á
hins vegar ekki kröfu á því að
komast á ævarandi beit á ríkisjöt-
una.