Morgunblaðið - 15.01.1978, Síða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 15. JANUAR 1978
Konur frá þróunarlöndunum í Ásíu, Afríku og Suð-
ur-Ameriku eru hlutfallslega f jölmennari í háum
stjórnunarstörfum og i sendinefndum landa sinna hjá
Sameinuðu þjóðunum en konur frá hinum svokölluðu
ríku löndum. Þetta vakti athygli og furðu, þegar gögn
voru lögð fram um það á fundi í höfuðstöðvum S.Þ. í
New York í tilefni kvennaársins. Var helzta skýringin
talin sú, að þessar þjóðir hefðu ekki efni á að nýta ekki
þær konur, sem á annað borð hefðu menntun og
hæfileika, þar sem þær eru aftur á móti taldar keppi-
nautar karlmanna í okkar vestræna heimi og haldið
niðri. Þegar þetta var rætt í fundarsal í New York varð
mér hugsað til Thailands, þar sem ég hafði rekizt á það
að konur eru i háum stöðum. Núna var ég t.d. að
frétta, að fjórar konur hefðu verið skipaðar í nefnd þá,
sem á að endurskoða stjórnarskrá landsins. En einkum
eru konur áberandi margar í hópí auðugra kaupsýslu-
manna, reka t.d. mörg stærstu hótelin í Bangkok.
Þegar ég var aftur á ferðinni i Thailandi í ágústmán-
uði síðastliðnum komst ég af tilviljun í kynni við
nokkrar af þessum konum, einkum eina þeirra, Mad-
ame Nenet Sirisamphan. Það voru mjög fróðleg kynni.
Bezt að segja söguna eins og hún gekk fyrir sig.
Madame Nenet stendur við sjúkrabílinn, sem er innréttaður sem
læknastofa og sem Zontakonur senda með lækna og hjúkrunarkonur í
fátækrahverfin og út á landsbyggðina, til að veita læknishjálp. Með
henni er ein félagskvenna, sem rekur Ducitanihótelið í Bangkok.
Madama Nenet
Hún byrjaði með l'rtið heimabakarí
og er nú ein auðugasta kona Thaiands
^ Litla kökustofan
reyndist stórveldi
Hitabeltissólin sendi glóandi
geisla sina beint niður á höfuð
okkar og hitinn var 35 stig, þegar
kom fram undir hádegi föstudag-
inn 5. ágúst. Geislarnir endur-
köstuðust frá gylltum snúnum
spirum og gljáandi tígulsteina-
þökum í þessum hefðbundnu sí-
ömsku appelsínuguiu og flösku-
grænu litum á konungshöllunum
og hofunum í Bangkok, sem við
höfðum verið að skoða þennan
morgun. Nú höfðum við sannar-
lega þörf fyrir að komast einhvers
staðar inn og fá hádegisverð. 1
hugann kom nafnið „Little Home
Bakery“, sem mundi vera ein-
hvers staðar í hinni löngu leið
heim á hótelið okkar. Ég hafði séð
nafnið á þéssari veitingastofu á
lista yfir formenn hinna ýmsu
Zontaklúbba i veröldinni, sem
Reykjavíkurklúbburinn hafði
dreift til félaga sinna. Madame
Nenet Sirisamphan var þar skráð-
ur formaður í Bangkok og sögð
reka þessa veitingastofu. Þetta
hafði ég skrifað hjá mér og stakk
nú upp á að við fengjum okkur
bita þar. Þá fengjum við kærkom-
ið tækifæri til að spjalla við inn-
lenda konu um leið, sem alltaf er
fengur að í framandi landi.
Eftir nokkra hrakninga og leit á
hinni breiðu umferðargötu Wora-
chak Road með ærandi umferð og
manngrúa, fannst þessi látlausa
hreinlega „litla kökustofa". Eftir
að matur hafði verið pantaður,
var þjónninn spurður hvort Mad-
ame Nenet væri þarna viðstödd.
Kannski þessi við kassann? 1
Thailandi gengur fólk undir
skfrnarnafni sfnu, eins og á Is-
landi. Það komu vöflur á þjóninn,
sem bar sig saman við gjaldker-
ann. Eftir að ég hafði dregið fram
nafnspjaldið og útskýrt mála-
vexti, var sagt að svo stæði ein-
mitt á að madame væri uppi og
með semingi hringt í hana.
Að borðinu okkar kom innan
tíðar litil, kvik kona með kolsvart
hár í hnút f hnakkanum. Af and-
litssvipnum mátti sjá að hún var
hvorki Thailendingur né Kfn-
verji, heldur upprunnin á Filipps-
eyjum. Ég gerði mér það erindi að
spyrja hvort Zontakonur þar í
borg hefðu fund á næstunni. Hún
sagði að svo stæði einmitt á að
stjórn klúbbsins hefði boðað til
blaðamannafundar næsta þriðju-
dag, til að skýra frá sinni árlegu
ferð með lækna og hjúkrunarkon-
ur út á landsbyggðina, þar sem
læknaskortur væri. Ur því að ég
væri bæði Zontakona og blaða-
maður, væri mér boðið ásamt
Soffiu Theodórsdóttur f hádegis-
verð á kóreönskum veitingastað á
Siamstorgi og í þá ferð. 1 fyrstu
hafði Madame Nenet verið varkár
og hlédræg, en nú var hún sýni-
lega búin að gera upp við sig að
þessar ókunnu konur tvær frá
fjarlægu landi væru „f lagi“. Og
upp frá því voru gestrisni hennar
engin takmörk sett.
Hún bauð okkur upp til sfn. Það
kom i ljós, að „Litla heimabakar-
iið“ hennar er í rauninni heljar-
mikil verksmiðja, sem framleiðir
kökur og súkkulaði og selur ekki
aðeins í hina mörgu veitingastaði
hennar með nafninu Litla heima-
bakaríið, heldur Ifka í aðrar verzl-
anir, veitingahús og heimaveizl-
ur. Nenet hafði komið ung stúlka
til Thailands og gifzt Thailend-
ingnum Monghol Sirisamphan.
Fjölskylda hans átti þarna hús við
umferðargötu og Nenet byrjaði að
baka og selja heimabakaðar kök-
ur f lftillí búðarholu á neðstu
hæð. Nú er hún ein af auðugustu
konum Thailands. En eiginmaður
hennar rekur hveitimyllur. Þau
standa hvort fyrir sínu og hafa
aðskilin störf. Samt sagði hún, að
þó að konur í Thailandi rækju
mörg stærstu fyrirtækin, þá
hefðu þær ekki mátt skrifa einar
undir samninga í sinum eigin
fyrirtækjum fyrr en fyrir 1—2
árum, þegar lögum var breytt.
Fram að þvi urðu þær alltaf að fá
undirskrifað samþykki eigin-
manna sinna. Annað var það, sem
hún taldi konum með einkarekst-
ur mjög í óhag — og manni virtist
hún hafa af persónulegan ama —
börn þau, sem eiginmenn þeirra
eiga með öðrum konum, hafa
sama rétt til arfs eftir eiginkon-
una sem hennar eigin börn. En
mjög algengt mun vera að menn
eigi sér þar í landi hjákonur á
einhverju skeiði ævinnar.
Þau Nenet og Monghol hafa
íbúð uppi á lofti f verksmiðjuhús-
inu, sem þau hafa reist bak við
veitingastofuna fyrrnefndu og
þar eru Ifka skrifstofur fyrir-
tækja hennar. Þar sat ein dætr-
anna, sem sér um skrifstofuhaldið
með móður sinni. En þau hjónin
eiga þrjár dætur, son og barna-
börn. Þessi dóttir ætlaði nú að
giftast lækni einhvern daginn.
Beðið var eftir ákvörðun frá kon-
ungshöllinni um daginn. Fjöl-
skyldan er í þeim hávegum höfð,
að brúðkaupið átti að hefjast með
einhvers konar athöfn i hinni
fornu höll Siamskonungs, þar
sem konungurinn sjálfur skvettir
vatni á brúðhjónin. Kann ég ekki
frekari skil á þeirri athöfn. Þar
sem fjölskyldan er kaþólsk, átti
brúðkaup í kaþólsku kirkjunni að
fylgja á eftir og siðan veizla mikil,
sem varð daginn eftir að ég fór
frá Bangkok.
Við sátum þarna og spjöliuðum
við Madame Ncnet, sem reyndist
hin elskulegasta kona, en greini-
lega haldin streitu, sem ekki er
undarlegt, svo mikið sem hún
færist f fang. Nú bættust áhyggj-
urnar af brúðkaupinu ofan á ann-
að. Enda hafði ákvörðunin um
daginn dregizt svo lengi, að flestir
ættingjarnir, sem komið höfðu
frá útlöndum, Filippseyjum og
Bandarikjunum, voru farnir heim
aftur. Utan mágkona hennar, sem
A blaðamannafundi Zontakvenna var setio við hringborð, sem snerist, með kóreönskum smáréttum.
Höfundur greinarinnar með stjórn Zontakiúbbsins thailenzka. Aftan við til vinstri er Nenet
Sirisamphan, og konurnar við borðið eru þekktasti kvenrithöfundur Thailendinga, tanniæknir, varafor-
seti Bangkok-banka og læknir. Ljósmyndir E.Pá.
lengi hefur starfað hjá Samein-
uðu þjóðunum, elskuleg kona sem
við áttum eftir að kynnast betur.
— Maður segir ekki konunginum
fyrir verkum, svo mikill heiður
sem þetta er, sagði Nenet til skýr-
ingar. Ráðgjafar hans þurfa að
ævafornum sið að reikna út hvaða
dagur er hagstæður.
% Ffna máltíðin
og músin
Zontakonur þær, sem stóðu að
blaðamannafundinum í
kóreanska veitingahúsinu við
Síamstorg, voru greinilega miklar
höfðingskonur. Þarna hittum við
m.a. einn helzta kvenrithöfund
Thailendinga. Hún hefur skrifað
nokkrar skáldsögur, verið að gefa
út a.m.k. eina þeirra í þýðingu f
Bretlandi. Og i Bangkok var verið
að sýna kvikmynd, gerða eftir
einni af sögum hennar. Allt voru
þetta konur með menntun og f
góðum stöðum. A hringborði var
austurlenzkur matur, sem maður
borðaði með prjónum. Ótal smá-
réttir á miðju borðsins sem snér-
ist, svo hægt væri að velja sér
rétti. En þessar auðugustu konur
Thailands eru sýnilega ekki fyrir
bruðl, þrátt fyrir allt. Eftir að þær
voru búnar að borga reikninginn,
bað Madame Nenet um litla plast-
poka, sem hún lét setja alla af-
ganga af fötunum í og skipti milli
stjórnarkvenna. Sjálfsagt þótti að
taka þennan mat, sem þær höfðu
borgað, með sér heim.
Broslegt atvik kom fyrir þarna.
Ég varð allt í einu vör við að
þjónustustúlkan var á einhverj-
um hlaupum fyrir aftan mig.
Beygði sig niður eins og til að
grípa bolta. Eg leit við. Þarna var
músargrey á flótta. Ég lyfti fótun-
um frá gólfinu svo lítið bar á
undir borðinu og stifnaði upp.
Hinar voru sýnilega búnar að
taka eftir þessu og létu ekki á sig
fá.
Sessunautur minn sagði aðeins
afsakandi, að liklega væri þessi
lokaði sérsalur litið notaður og
þvi hefði mús komizt þar inn. Um
það leyti var stúlkan búin að
grfpa músina og fjarlægði hana.
Við héldum áfram máltíðinni
enda þarf að hafa hugan við það,
þegar borðað er með prjónum.
Chinda nokkur Charungchare-
onvej, sem við siðar vissum að er
varaforseti Bangkok-banka, frétti
í spjalli við gestina, að við hygð-
umst fara norður í fjöllin til
Chiang Mai, værum að hugsa um
að taka áætlunarbfl norður eftir
Thailandi, til að sjá sem mest af
landinu. Hún tók málið snarlega i
sínar hendur, kvað miklu ódýrara
og betra að fara með næturlest-
inni, þar sem sætin væru gerð að
svefnbekkjum á nóttunni og þá
með áætlunarbíl til baka. Svo vel
tók hún okkur að sér, að hún ók
sjálf með okkur niður á járn-
brautarstöð í bílnum, sem beið
með bílstjóra eftir henni fyrir ut-
an. Þar fékk hún miða, pantaði
svefnrými í lestinni og tiltölulega
ódýrt hótel i Chiang Mai, áður en
hún skildi við okkur og hélt til
banka sfns. Við sóttum farangur-
inn heim á hótel og vorum lagðar
af stað norður eftir Thailandi síð-
degis þann sama dag. Ferðin varð
þannig mun ódýrari en ef við
hefðum ferðazt „með hagkvæm-
um kjörum“ sem túristar.
% 1 Mávaþorpi
við Sfmasflóa
Kynnum okkar Madame Nenet
var ekki þar með lokið. Þegar það
hafði borið á góma að við hvgð-
umst fara á hina frægu baðströnd
Pattaya við Simasflóa, hafði hún
sagt að þau hjónin ættu með
nokkrum ættingjum og vinum lit-
ið sumarhúsaþorp með einkabað-
strönd rétt norðan við ferða-
mannastaðinn. Þangað færu þau
gjarnan um helgar. Mundum við
vilja koma með, ef þau færu þang-
að næsta föstudagsmorgun? Við
gættum þess þvi vandlega að
koma að norðan á fimmtudags-
Texti og myndir:
Elín Pálmadóttur