Morgunblaðið - 06.06.1979, Qupperneq 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 6. JÚNÍ1979
Hákon Sigurgrímsson:
Stefna eða stefnuleysi
Málefni landbúnaöarins hafa
verið ofarlega á baugi á síðum
Morgunblaðsins síðustu daga.
Ástæðan er augljóslega sú að
Sjálfstæðisflokkurinn hefur nú
gert sér ljós þau alvarlegu mistök
flokksforystumanns á síðustu dög-
um þingsins að standa að því með
„Vilmundarliði" Alþýðuflokksins
að fella tillögur um aðstoð við
bændur vegna sölutregðu á búvör-
um. Til viðbótar komu svo van-
hugsaðar yfirlýsingar formanns-
ins í Morgunblaðinu s.l. fimmtu-
dag, þar sem hann ræðst m.a.
gróflega að formanni Stéttarsam-
bands bænda og sölufélögum
bænda auk þess sem hann afhjúp-
ar vanþekkingu sína á landbúnað-
armálum almennt.
Það er vorkunnarmál þótt
Morgunblaðið reyni nú dag hvern,
í leiðurum, Reykjavíkurbréfi og
með greinum og viðtölum að rétt-
læta þessi mistök formanns og
þingliðs flokksins og snúa sökinni
yfir á aðra. Nú er gripið til hins
gamalkunna ráðs að endurtaka
rangfærslurnar svo oft að lesend-
ur blaðsins fari að trúa þeim.
Árás á for
mann Stéttar-
sambandsins
Formaður Stéttarsambands
bænda er ásakaður um að hann
hafi ekki ljáð máls á aðgerðum til
framleiðslustjórnunar fyrr en um
seinan og neitað þátttöku í nefnd
til að endurskoða framleiðsluráðs-
lög og ekki verið reiðubúinn til
samstarfs við fyrrverandi ríkis-
stjórn.
Hér er um tilhæfulausar ásak-
anir að ræða. Undirritaður var
ritari framleiðsluráðslaganefndar
og get ég staðfest að Gunnar var
ávallt reiðubúinn til starfa og að
hann mætti á alla fundi nefndar-
innar nema einn. Ástæðan fyrir
því hve nefndarstarfið gekk hægt
er sú að reynt var til þrautar að ná
samstöðu og að fulltrúar aðila
vinnumarkaðarins í nefndinni
voru þessum málum ókunnugir og
þurftu því iangan tíma til að móta
tillögur sínar.
Varðandi þá ásökun að Stéttar-
sambandið hafi tregðast við að
grípa inn í offramleiðsluvandann
vil ég minna á að allt frá 1966
hefur Stéttarsamband bænda
reynt að fá lögfestar heimildir til
framleiðslustjórnunar en ekki
fengið fyrr en á s.l. vetri. Árið
1972 tók Sjálfstæðisflokkurinn
þátt i því ásamt þingmönnum úr
Alþýðuflokki, Alþýðubandalagi og
Samtökunum að stöðva frumvarp
Halldórs E. Sigurðssonar um
breytingu á Framleiðsluráðslög-
um. Þetta frumvarp fól m.a. í sér
svipaðar heimildir til framleiðslu-
stjórnunar og nú hafa verið lög-
festar.
í desember 1977 sendi stéttar-
sambandið ríkisstjórninni frum-
varp sama efnis. Það fékkst ekki
flutt á Alþingi. Getur Geir Hall-
grímsson upplýst hvers vegna?
Svo segir Sverrir Hermannsson
í Mbl. í gær 29. mai að fyrrverandi
ríkisstjórn hafi viljað hefjast
handa um úrbætur en það hafi
strandað á forystu bændasamtak-
anna. Hvaða úrbætur voru það?
Var það e.t.v. bara tilviljun að
eina breytingin á Framleiðslu-
ráðslögunum sem hægt var að ná
fram á síðasta kjörtímabili var
krafa kaupmanna um að Mjólkur-
samsalan legði niður mjólkurbúð-
ir sínar?
Stefnumörkun
landbúnaðar-
ráðherra
Þegar Steingrímur Hermanns-
son tók við embætti landbúnaðar-
ráðherra s.l. haust hófst hann
handa um undirbúning stefnumót-
unar í landbúnaði.
Meginatriði þessarar stefnu-
mótunar er tillaga til þingsálykt-
unar sem gerir ráð fyrir því að
Alþingi marki megindrætti • land-
búnaðarstefnunnar í næstu fram-
tíð. Lögð var áhersla á að sam-
dráttur í búvöruframleiðslunni
verði ekki of hraður svo komist
verði hjá óviðráðanlegri byggða-
röskun.
Sem liður í þessari stefnumótun
hafa nú í vetur verið gerðar
breytingar á Framleiðsluráðslög-
um sem gera Framleiðsluráði
eftirleiðis kleyft að hafa stjórn á
búvöruframleiðslu. Einnig breyt-
ingar á Jarðræktarlögum sem
miða að þvi að draga um sinn úr
framkvæmdum í jarðrækt, en
beina fjárframlögum í stað þess
til ýmissar hagræðingar í land-
búnaði og til stuðnings nýjum
búgreinum, og loks lög um for-
falla- og afleysingaþjónustu í
sveitum sem er stærsta skref sem
stigið hefur verið til að bæta
félagslega stöðu bænda um langan
tíma.
Ilákon Sigurgrímsson
Fyrri landbúnaðarstefna mark-
ast af Iagasetningu sem gerð er á
nær 30 ára tímabili frá 1924 til
1947 og var í fullu gildi miðað við
aðstæður á þeim tíma. En aðstæð-
urnar hafa breyst og fyrir löngu
hefur verið tímabært að taka þessi
mál til heildar endurskoðunar.
Þetta er í fyrsta sinn sem
ráðherra beitir sér fyrir slíkri
heildar stefnumörkun í landbún-
aðarmálum. Þegar hefur mikið
áunnist óg vonandi tekst að þoka
málum áfram á næsta þingi.
Þetta starf ráðherra hefur feng-
ið góðan hljómgrunn meðal
bænda, og bæði Búnaðarþing og
fulltrúafundur Stéttarsambands
bænda hafa lýst stuðningi við
tillöguflutning hans.
Tillögur þessar hafa einnig vak-
ið athygli þéttbýlisins og æ fleiri
gera sér nú ljóst að hagur land-
búnaðarins er einnig hagur þétt-
býlisins.
Jafnvel Sighvatur Björgvinssn
komst ekki hjá því að fara viður-
kenningarorðum um þingsálykt-
unartillögu ráðherra í Kastljósi
s.l. föstudag.
Morgunblaðið leggur nú allt
kapp á að gera lítið úr tillögum
ráðherra og í leiðara blaðsins 30.
maí eru þær kallaðar „orðagjálf-
ur“. Það er von að hroll setji að
Morgunblaðinu. Stefnuleysi Sjálf-
stæðisflokksins í landbúnaðar-
málum er flestum ljóst og hefur
aldrei komið átakanlegar í ljós en
í vetur. Morgunblaðinu er þetta
Ijóst og reynir nú að gera tillögur
landbúnaðarráðherra tortryggi-
legar og leiða athyglina frá úr-
ræðaleysi sinna manna.
Bjargáð
sjálfstæðismanna
Reynt er að halda því fram „að
Sjálfstæðismenn hafi haft allt
frumkvæði í málefnum bænda á
þingi í vetur", og að fulltrúar
Sjálfstæðisflokksins í landbúnað-
arnefnd N.d. Alþingis hafi flutt
tillögu sem hefði getað verið leið
til lausnar vandamála bænda.
En hvernig var nú þessi tillaga?
Hér var um að ræða tillögu um
ákvæði til bráðabirgða með frum-
varpi því til breytinga á Fram-
leiðsluráðslögum sem samþykkt
voru í apríl s.l. Það hljóðaði
þannig:
„Á árinu 1979 er heimilt að
leggja fram nauðsynlegt fé úr
ríkissjóði til þess að greiða fyrir
sölu á óverðtryggðri framleiðslu
búvara á þessu verðlagsári og
birgðum búsafurða sem til eru í
landinu þegar lög þessi öðlast
gildi."
Þetta var bjargráðið. Engar
tillögur fylgdu um tekjuöflun en
auðvitað hefði hækkun skatta
verið eina leiðin í því efni. Þess
vegna var tillagan felld. Morgun-
blaðið þegir vandlega yfir því að
um þessa tillögu var engin eining
meðal Sjálfstæðismanna. Þrír
þingmenn flokksins sátu hjá við
atkvæðagreiðsluna og formaður
flokksins og Pálmi Jónsson annar
flutningsmaðurinn, voru ekki við-
staddir.
Ellert B. Schram gerði grein
fyrir afstöðu sinni og tók m.a.
fram að ekki væri hægt að styðja
tillöguna þar eð ekki væri sýnt
fram á hvernig afla ætti tekna til
frekari útflutningsbóta.
Ef þessi tillaga var leið til
lausnar vandanum er þá nema von
að það veki furðu manna að
Sjálfstæðisflokkurinn skyldi snú-
ast gegn tillögunni um heimild til
lántöku í sama skyni?
Skylt er þó að geta þess sem vel
er gert. Tíu þingmenn Sjálfstæðis-
flokksins gerðu tilraun til þess á
síðasta þingi að móta flokknum
einhverja stefnu í landbúnaðar-
málum og lögðu fram tillögu til
þingsályktunar í því efni. Tillaga
þessi var skynsamleg enda efnis-
lega nær samhljóða stefnumörk-
unartillögu landbúnaðarráðherra.
Ekki mun þó hafa verið eining um
þessa tillögu og athygli vakti að
formaður.flokksins var ekki meðal
flutningsmanna.
Útgöngumarsinn
Það verður öllum sem sáu
ógleymanleg sjón þegar þingmenn
Sjálfstæðisflokksins í N.d. Alþing-
is, allir nema tveir, trítluðu í
halarófu út úr þingsalnum á eftir
þeim Sighvati og Vilmundi 22. maí
s.l. Með því stöðvuðu þeir tillög-
una um aðstoð við bændur vegna
umframframleiðslunnar og um
leið frumvarpið um beina samn-
inga milli ríkisins og bænda um
verðlags- og kjaramál.
Varla verður þetta talið meðal
stærri stunda í ævi Sjálfstæðis-
flokksins.
Verst er þó að þetta bitnar á
þeim sem síst skyldi. Bændur hafa
árum saman beðið um heimildir
til að stjórna framleiðslunni en
ekki fengið fyrr en í vetur. Þeir
eru reiðubúnir til samvinnu um
lausn vandamála landbúnaðarins
og þjóðfélaginu ber skylda til að
veita þeim hjálp til að komast yfir
erfiðasta hjallann.
Það er athyglisvert að þeir sem
fyrir viku felldu tillögur um að-
stoð við landbúnaðinn vilja nú
vera vinir bænda. Á það mun
reyna á næstu mánuðum hvort
þessir menn meina eitthvað með
orðum sínum.
Reykjavík, 30. maí 1979.
í Morgunblaðinu í dag eru birt
ummæli Ragnars Tómassonar, lög-
fræðings og eiganda Fasteignaþjón-
ustunnar, um verðtryggingu í láns-
viðskiptum tengdum fasteigna-
viðskiptum og væntanleg áhrif
hennar á fasteignamarkaðinn. Til-
efni ummælanna eru þær reglur,
sem Seðlabankinn hefur nú sett um
verðtryggingu lána utan innláns-
stofnana, og fréttatilkynning þess
efnis, sem send var fjölmiðlum í
gær. Ummælin byggjast að verulegu
leyti á misskilningi og vill Seðla-
bankinn því koma á framfæri eftir-
farandi athugasemdum til fyllri
skýringar.
Ekki þarf að eyða mörgum orðum
að undrun Ragnars á því, að ekki
hafi farið fram umræða um reglur
þessar, áður en þær voru settar. Lög
heimild til þess að setja þessar
reglur, svo og skýr og ákveðin
stefnumótun um, hvernig henni
skuli beitt, er fólgin í lögum um
stjórn efnahagsmála o.fl. nr. 13 frá
10. apríl þessa árs. Var lagasetning
þessi til umræðu á Alþingi og í
fjölmiðlum svo mánuðum skipti og
gafst þá rúmt færi á að koma
skoðunum aðila á framfæri. Hlið-
stæð heimild, að vísu í neikvæðara
formi, var raunar einnig í lögum um
verðtryggingu fjárskuldbindinga frá
1966, og hafa á síðustu árum verið
gerðar atrennur af hálfu einstakra
þingmanna og fleiri aðila að því að
fá verðtryggingarheimildir rýmkað-
ar.
Meginefni málsins er hins vegar
það að Ragnar telur, að reglurnar
séu mjög óhagstæðar ungu, efnalitlu
fólki, sem sé að byrja á því að
fjárfesta í fasteign. Ennfremur telur
hann fjarstæða .staðhæfingu Seðla-
bankans um að reglurnar stuðluðu
að lægra íbúðarverði. Þessi atriði
eru innbyrðis tengd að mati Seðla-
bankans og verður því reynt að
skýra þau í innbyrðis samhengi.
í fyrsta lagi ber að leggja höfuð-
áherslu á, að hinar nýju reglur veita
aðeins heimild til verðtryggingar.
Eftir sem áður er aðilum frjálst að
hafa fyrri hátt á lánsviðskiptum
sínum. Þess ber þó að gæta í því
sambandi, að sú viðmiðun vaxta á
markaði fjármagns til skamms tíma,
sem gefin er með vaxtaákvæðum
innlánsstofnana, mun samkvæmt
ákvæðum laganna taka breytingum
skref fyrir skref, þar til náð er því
marki verðtryggingar, sem skil-
greint hefur verið, í lok ársins 1980.
Vaxtaákvæði þessi eru bundin þeim
skilmálum, að verðbótaþáttur vaxta
sé lagður við höfuðstól láns og
greiddur með síðari afborgunum.
Verður því tæpast haldið fram, að sá
háttur á verðtryggingu henti betur í
fasteignalánaviðskiptum en formleg
verðtrygging, en milli þessara að-
ferða má velja, svo sem greinir í
fréttatilkynningunni.
Meðan lansviðskipti tengd fast-
eignaviðskiptum hafa verið óverð-
tryggð, benda 611 rök til þess, að það
hafi haft eftirgreind áhrif í samanb-
urði við staðgreiðsluverð eða verð-
trvggingu eftirstöðva kaupverðs. Að-
ilar gera sér grein fyrir, að verðbólg-
Ragnar Júlíusson:
Ótrúlegt
bak-
tjaldamakk
„Skólastjórastaðan ekki lengur
til“ segir í frétt frá menntamála-
ráðuneytinu i Morgunblaðinu s.l.
sunnudag (27. maí).
Ráðuneytið taldi rétt að birta
bréf sitt til Magnúsar Jónssonar
þar sem það setti hann af, en
sleppti hins vegar að skýra frá
öðrum þáttum þessa furðulega
máls, enda vart til að hæla sér af.
Bréfið sem setti M.J. af er eins
og fram kom í greininni dagsett
11. maí s.l.
Svo einkennilega vildi til að
þennan sama dag 11. maí er
menntamálaráðuneyti send um-
sókn um stöðu „aðstoðarforstöðu-
manns" við Ármúlaskóla.
Næsta dag 12. maí er svo send
umsókn um stöðu „forstöðu-
manns" Ármúlaskóla, og slíkur
var ákafinn að umsækjandi hafn-
ar orlofi næsta skólaár, fáist
staðan.
Hver hafði ákveðið að stofna til
tveggja „nýrra embætta" í skóla-
kerfinu, embættisheita sem ekki
eru til?
Hver hafði látið tvo menn sækja
um óstofnuð embætti?
Á fundi í fræðsluráði Reykja-
víkur sem haldinn var 14. maí lá
frammi undarleg dagskrá:
1. M.J. „settur af“. (Bréf
menntamálaráðherra).
2. Bænaskjal til menntamála-
ráðuneytis um að mega stofna
tvö ný „embætti" við Ármúla-
skóla. (þ.e. tillaga til mála-
mynda.)
3. Lagðar fram ein umsókn um
hvora „stöðu" þ.e. þeirra sem
áður er getið.
4. Tillaga um ráðningu í „3töðu
forstöðumanns".
4. Tillaga um ráðningu í „stöðu
aðstoðarforstöðumanns".
Svo mörg eru þau orð. Nú getur
hver og einn séð „lýðræðið hjá
meirihluta fræðsluráðs og ráðu-
neyti".
Þessu máli fékkst að vísu frest-
að og M.J. beðinn um greinargerð
um málið.
í greinargerðinni kom berlega
fram mótmæli M.J. gegn bessum
aðgerðum.
Allt kom fyrir ekki og í dag eru
þetta afrek staðreynd.
í grein ráðuneytisins segir að
skólastjórastaða M.J. sé ekki leng-
ur til vegna þess að grunnskóla-
kennsla verði ekki næsta vetur í
skólanum.
Á undanförnum árum hafa bæði
verið reknar grunnskóla- og fram-
haldsdeildir við Ármúlaskóla und-
ir stjórn skólastjórans.
Nú á næsta vetri verða að vísu