Morgunblaðið - 14.12.1979, Qupperneq 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 14. DESEMBER 1979
Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Ritstjórnarfulltrúi
Fréttastjóri
Auglýsingastjóri
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guömundsson.
Björn Jóhannsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar:
Aöalstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Skeifunni 19, sími 83033.
Áskriftargjald 4000.00 kr. á mánuöi innanlands. í lausasölu 200 kr.
eintakiö.
Olíukaupin
Kristján Ragnarsson, formaður Landssambands ísl.
útvegsmanna, skýrði frá því á aðalfundi LÍÚ í
fyrradag, að á árinu 1978 hefði olía sú, sem fiskiskipaflot-
inn notar, kostað 7,8 milljarða króna. Á þessu ári mun
sama magn kosta 30 milljarða króna og er þá ekki komin
fram síðasta verðhækkun á Rotterdammarkaði. Þessar
tölur sýna glögglega hvílíkum afarkostum við höfum
þurft að sæta í olíukaupum á þessu ári. Formaður LÍÚ
nefndi það okurkjör.
I ræðu sinni fjallaði Kristján Ragnarsson um störf
olíuviðskiptanefndar, sem hann á sæti í og sagði: „Þegar
rætt var við Rússa um olíukaup fyrir næsta ár, var loks
rætt um nýja verðviðmiðun, sem byggðist á venjulegu
viðskiptaverði. Fékkst engu um þokað og virtist sem
ákveðið hafi verið af Rússum að láta kné fylgja kviði
gagnvart okkur, því sendimennirnir komu heim með þær
breytingar einar, sem til útgjaldaauka leiddu, þ.e. hækkað
flutningsgjald, hækkaða vexti og styttan greiðslufrest.
Hafa þessar undirtektir vafalaust byggzt á því, að við
ættum engra annarra kosta völ í þeirri umframeftirspurn
sem ríkir eftir olíu.“
Kristján Ragnarsson vék síðan að þeim árangri, sem
náðst hefur með störfum olíuviðskiptanefndar og sagði:
„Fyrir ötula forystu formanns nefndarinnar og sérstakan
velvilja brezkra yfirvalda hefur nú tekizt að ná
samkomulagi við brezka ríkisolíufélagið BNOC um að það
selji okkur 125—150 þúsund lestir af gasolíu á síðari
helmingi næsta árs, en það nægir okkar þörfum í hálft ár.
Verðið verður sambærilegt við það verð, sem almennt
gildir í Vestur-Evrópu. Er að því stefnt að hér verði um
langtímaviðskipti að ræða og þetta félag selji okkur eftir
árið 1980 einnig aðrar tegundir af olíuvörum og enn meira
af gasolíu. Þess er að vænta að við losnum á næsta ári að
verulegu leyti undan þeim okurkjörum, sem við höfum
þurft að sæta hjá Rússum á þessu ári hvað viðkemur verði
á gasolíu."
Þessi ummæli Kristjáns Ragnarssonar og þær upplýs-
ingar, sem fram koma í ræðu hans um áhrif olíuverðsins
á stöðu útgerðarinnar undirstrika enn þá stefnubreyt-
ingu, sem orðið hefur í olíukaupamálum okkar eftir að
Geir Hallgrímsson kvaddi sér hljóðs utan dagskrár á
Alþingi í febrúarmánuði sl. og gerði olíuinnkaupin að
sérstöku umtalsefni. I þeirri ræðu hvatti Geir Hall-
grímsson þáverandi ríkisstjórn til að taka þegar upp
viðræður við Sovétmenn um breytta verðviðmiðun í
viðskiptasamningum okkar við Sovétmenn og fá fram
breytingar á verðviðmiðun við olíukaup.
Þáverandi ríkisstjórn tók þessum ábendingum Geirs
Hallgrímssonar vel í upphafi en gerði hins vegar ekkert í
að framkvæma þær. Eftir harðar deilur um olíumálin á
opinberum vettvangi, þar sem skýrt kom fram, að vinstri
stjórnin var ekki tilbúin til að óska eftir sérstökum
viðræðum við Sovétmenn um breytta verðviðmiðun
skrifaði Geir Hallgrímsson ríkisstjórninni sérstakt bréf,
þar sem hann bauð fram samstarf Sjálfstæðisflokksins í
nefnd, sem tæki þessi mál til athugunar. Vinstri stjórnin
féllst á þessa tillögu formanns Sjálfstæðisflokksins og var
nefndin skipuð fulltrúum allra flokka og formaður
hennar dr. Jóhannes Nordal. Þessi nefnd hefur unnið
þrekvirki í olíumálum okkar á stuttum tíma. Jafnframt
hafa þær niðurstöður, sem nú liggja fyrir, staðfest
málflutning Geirs Hallgrímssonar á Álþingi í febrúar og
Morgunblaðsins í vor og sumar og sýnt fram á að tillögur
þessara aðila höfðu við rök að styðjast og munu spara
þjóðarbúinu og hverjum einstaklingi gífurlega fjármuni á
komandi árum. Þetta er lærdómsrík saga. Það er
eftirtektarvert hverjir það voru, sem börðust um á hæl og
hnakka til að koma í veg fyrir breytingar á olíukaupum
okkar, og hverjir það voru, sem komu þeim fram.
Jón Helgason, forseti sameinaðs þings:
Þrítaka þurfti forsetakjör
Sverrir Hermannsson forseti neðri deild-
ar og Helgi F. Seljan forseti efri deildar
ÞRÍTAKA þurfti kjör forseta sameinaðs þings á Alþingi í gær áður en
réttkjörinn var forsetinn. í fyrstu umferð kaus hver þingflokkur sitt
forsetaefni; í annarri umferð kusu þingmenn Alþýðubandaiags með
Framsóknarflokki og í þriðju umferð bæði þingmenn Alþýðubandaiags
og Alþýðuflokks. Forseti sameinaðs þings var kjörinn Jón Ilelgason (F),
Gunnar Thoroddsen (S) var kjörinn fyrsti varaforseti þcss. Sverrir
Hermannsson (S) var kjörinn forseti neðri deildar Alþingis og Helgi F.
Seljan (Abl) forseti efri deildar.
Forsetakjör í
sameinuðu þingi
Samkvæmt 3ju grein þingskapa
er sá réttkjörinn forseti sameinaðs
þings, sem fær meira en helming
greiddra gtkvæða, þeirra er á fundi
eru. Verði þeim atkvæðafjölda eigi
náð við fyrstu kosningu, skal kosið
að nýju óbundinni kosningu. Fái þá
heldur enginn nógu mörg atkvæði,
skal kjósa um þá tvo þingmenn, er
flest fengu atkvæði við síðari
óbundnu kosninguna. Ef þá verða
jöfn atkvæði ræður hlutkesti.
Við fyrstu umferð forsetakjörs í
sameinuðu þingi fékk Gunnar
Thoroddsen (S) 22 atkvæði, Jón
Helgason (F) 17, Helgi F. Seijan
(Abl) 11 og Karl St. Guðnason (A)
10. I annarri umferð fær Jón
Helgason (F) 27 atkvæði (framsól^n-
armanna og alþýðubandalags-
manna), Gunnar Thoroddsen (S) 22
atkvæði. Helgi Seljan (Abl) 11. Þá
var kosið bindandi milli Jóns Helga-
sonar og Gunnars Thoroddsen. Fékk
þá Jón Helgason 37 atkvæði (fram-
sóknarmanna, alþýðuflokksmanna
og alþýðubandalagsmanna) og
Gunnar Thoroddsen 22. Jón Helga-
son (F) er því réttkjörinn forseti
Sameinaðs þings.
Tvisvar þurfti að fresta fundi í
sameinuðu þingi áður en kosning
2ja varaforseta gat hafizt. Gunnar
Thoroddsen hlaut kjör strax í fyrstu
umferð með 41 atkvæði, Karl Stein-
ar Guðnason (A) fékk 10 atkvæði,
Auðir seðlar vóru 9. Hér sýnast
framsóknarmenn, tveir alþýðu-
bandalagsmenn og Eggert Haukdal
hafa kosið með þingflokki sjálfstæð-
Jón Helgason,
forseti sameinaðs þings
ismanna. Annar varaforseti var
kjörinn Karl Steinar Guðnason (A)
með 37 atkvæðum. Friðjón Þórðar-
son (S) fékk 22 atkvæði. Einn seðill
var auður.
Skrifarar sameinaðs þings vóru
kjörnir Friðrik Sóphusson (S) og
Jóhann Einvarðsson (F).
AIMfHSI
Forsetakjör í
neðri deild
Við fyrstu umferð forsetakjörs í
neðri deild Alþingis féllu atkvæði
þann veg að Sverrir Hermannsson
(S) hlaut 15 atkvæði, Alexander
Stefánsson (F), 11, Garðar Sigurðs-
son (Abl.) 7 en auðir seðlar vóru 7.
Þegar hér var komið var beðið um
fundarhlé, sem stóð í 15 mínútur.
I annarri umferð varð Sverrir
Hermannsson (S) réttkjörinn forseti
deildarinnar með 22 atkvæðum en
Alexander Stefánsson fékk 18. Hér
virðast alþýðuflokksmenn hafa kosið
með sjálfstæðismönnum og alþýðu-
bandalagsmenn með framsóknar-
mönnum.
Sverrir Hermannsson,
forseti neðri deildar
í fyrstu umferð kjörs varaforseta
hlaut Alexander Stefánsson (F) 18
atkvæði (framsóknarmanna og al-
þýðubandalagsmanna), Steinþór
Gestsson (S) 15 atkvæði og Árni
Gunnarsson (A) 6. I annarri umferð
fær Alexander Stefánsson 22 at-
kvæði, Árni Gunnarsson 2. Hér
sýnast fjórir alþýðuflokksmenn fara
yfir á Alexander með framsóknar-
mönnum og alþýðubandalags-
mönnum.
í fyrstu umferð kjörs 2. varafor-
seta fékk Garðar Sigurðsson (Abl)
18 atkvæði, Steinþór Gestsson (S) 14,
Árni Gunnarsson 6 og 1 var auöur. I
annarri umferð fékk Garðar Sig-
urðsson 24 atkvæði, og hlaut þar
með kosningu, Steinþór 14.
Skrifarar vóru kjörnir Halldór
Blöndal (S) og Ólafur Þórðarson (F).
Forsetakjör í
efri deild
I fyrstu umferð forsetakjörs í efri
deild fékk Helgi F. Seljan (Abl.) 10
atkvæði, Þorvaldur Garðar Krist-
jánsson (S) 7 og Eiður Guðnason (A)
3. I annarri umferð fékk Helgi F.
Seljan (Abl.) 13 atkvæði (alþýðu-
bandalagsmanna, framsóknar-
manna og alþýðuflokksmanna) og
þar með kosningu sem deildarfor-
seti en Þorvaldur Garðar 7 atkvæði.
Fyrsti varaforseti var kjörinn
þegar í fyrstu atkvæðagreiðslu
Þorvaldur Garðar Kristjánsson (S)
með 17 atkvæðum. Eiður Guðnason
(A) fékk 3. Hér sýnast framsókn-
armenn og alþýðubandalagsmenn
hafa kosið með sjálfstæðismönnum.
Við fyrstu atkvæðagreiðslu um
kjör annars varaforseta fékk Guð-
mundur Bjarnason (F) 9 atkvæði,
Eyjólfur K. Jónsson (S) 7 atkvæði og
Eiður Guðnason (A) 4. I annarri
umferð féllu atkvæði 10, 7 og 3. í
þriðju umferð fékk Guðmundur
Bjarnason 10 atkvæði, Eyjólfur
Konráð 7 og auðir vóru 3. Guðmund-
ur er því réttkjörinn 2. varaforseti
deildarinnar.
Skrifarar vóru kjörnir Egill
Jónsson (S) og Davíð Áðalsteinsson
(F).
Helgi F. Seljan,
forseti efri deildar
Tryggðu sér stöðvunar-
vald í efri deild Alþingis
Alþýðubandalag og Framsóknarflokkur:
SAMKVÆMT þingsköpum er hverjum þingflokki skylt að tilnefna
á lista þá tölu þingmanna er sæti skulu eiga í efri deild Alþingis,
það er þriðjung þingmanna sinna. Ef tveir eða fleiri þingflokkar
hafa með sér bandalag um kjör til efri deildar, eða þingflokkur og
menn utan flokka, skal talan á listanum miðuð við sameiginlegt
atkvæðamagn bandalagsins, eins og það er orðað í 6. gr.
þingskapa.
Við skipan efri deildar á fundi
Sameinaðs þings í gær komu
fram 3 listar: A-listi þingflokks
sjálfstæðismanna og Eggerts
Haukdals með nöfnunum: Þor-
valdur Garðar Kristjánsson,
Lárus Jónsson, Egill Jónsson,
Salome Þorkelsdóttir og Birgir
ísl. Gunnarson. B-listi þing-
flokka Alþýðubandalags og
framsóknarflokks með nöfnun-
um: Ólafur Jóhannesson, Davíð
Aðalsteinsson, Stefán Guð-
mundsson, Guðmundur Bjarna-
son, Tómas Árnason, Jón Helga-
son, Geir Gunnarsson, Helgi F.
Seljan, Stefán Jónsson, Ólafur
Ragnar Grímsson, C-listi þing-
flokks Alþýðuflokks með nöfn-
unum: Kjartan Jóhannsson, Karl
St. Guðnason og Eiður Guðna-
son.
Hér var því tilnefndur 21
þingmaður í 20 manna þingdeild.
„Bandalag" Alþýðubandalags og
Framsóknarflokks veldur því að
flokkarnir fá saman einum
manni fleiri í efri deild en hefðu
þeir stillt upp hvor í sínu lagi,
þ.e. 10 í stað 9. Þetta þýðir að
Birgir ísl. Gunnarsson, 8. maður
á lista Sjálfstæðisflokks, náði
ekki kjöri í efri deild. Þetta þýðir
jafnframt að Alþýðubandalag og
Framsóknarflokkur hafa saman
stöðvunarvald á þingmálum í
efri deild, eða helming þing-
manna deildarinnar. Viðreisn-
armynstur ríkisstjórnar, ef til
kæmi, hefði því ekki meirihluta í
efri deild Alþingis.