Morgunblaðið - 05.06.1980, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 5. JÚNÍ1980
Ljósm. Emilía
Frá Varöarfundinum. Birgir
isl. Gunnarsson í ræöustól, en
aörir á myndinni eru þeir Magn-
ús L. Sveinsson og Hreggviöur
Jónsson.
átaki. Það er alveg ljóst að ef þið
borgarbúar vinnið ekki með
okkur þá hljótum við borgar-
fulltrúar að erfiða til einskis.
Við þurfum að vinna borgina
aftur og gera hana aftur að
stolti Reykvíkinga," sagði Birgir
Isl. Gunnarsson.
Höfum sjálfa
höfuðborgina
að vinna
Er Birgir hafði lokið máli sínu
tók til máls Davíð Oddsson.
Davíð sagði að loforðalisti
vinstri flokkanna hefði verið
langur þegar þeir tóku við völd-
um, en efndalistinn væri stutt-
ur. Hins vegar hefði það aldrei
komið fram hjá flokkunum þeim
að þeir ætluðu að hækka skatta
og ekki hefði það heldur komið
fram hjá þeim að þeir ætluðu
sér að koma skipulagsmálunum
í sjálfheldu. Davíð sagði að
Framsóknarflokkurinn og Al-
þýðuflokkurinn hefðu látið
kommana kúska sig. Skatta-
aukningin hefði verið mikil og
hefðu þeir hækkað um 12% á
föstu verðlagi. „Þetta er mikil
kjararýrnun hjá þeim flokkum
sem sögðu að kosningar væru
kjarabarátta," sagði Davíð.
Davíð gat þess að mikið hefði
verið reynt af hálfu vinstri
Þurfum að vmna borgma aftur og
gera hana að stolti Reykvíkinga
Á fundi hjá lands-
málafélaginu Verði á
dögunum var rætt um 2ja
ára vinstri stjórn í
Reykjavík. Frummæl-
endur voru borgarfull-
trúarnir Birgir ísl. Gunn-
arsson og Davíð Oddsson.
Fyrstur tók til máls
Birgir ísl. Gunnarsson.
Birgir sagði það ekki ofmælt
að dagarnir fyrir tveimur árum
hefðu verið dimmir dagar fyrir
Sjálfstæðisflokkinn. Birgir
ræddi síðan nokkuð um and-
rúmsloftið í herbúðum sjálf-
stæðismanna fyrir kosningar og
sagði að mönnum hefði verið
ljóst að erfitt myndi að skilja í
sundur umræðu um borgarmál
og landsmál. Hann sagði að
vinstri flokkarnir hefðu gripið
vísitöluskerðingu ríkisstjórnar
Geirs Hallgrímssonar á lofti og
skapað í framhaldi af því slag-
orð sem dunið hefðu i eyrum
fyrir kosningar. Hann sagði að
forsvarsmenn Alþýðubanda-
lagsins hefði haldið því fram að
kosningarnar snérust um kjara-
mál og hefði þeim tekist að
koma því inn hjá fólki.
Birgir sagði að sjálfstæðis-
menn hefðu skynjað vissa deyfð
hjá sínu fólki fyrir kosningar,
enda hefði Sjálfstæðisflokkur-
inn þá haft níu borgarfulltrúa,
og hefðu fæstir viljað trúa því
að meirihlutinn færi út í veður
og vind, sem þó hefði gerst.
Síðan bar Birgir saman úrslit
borgarstjórnarkosninganna
fyrir tveimur árum við úrslit
ýmissa annarra borgarstjórn-
arkosninga. Hann sagði að hlut-
deiid flokksins í atkvæðamagn-
inu í kosningunum hefði verið
svipuð og oft áður, en atkvæði
nýtst verr.
Birgir benti á að ýmsir hefðu
varað við úrslitum kosninganna
og sagt að miklu máli skipti að
halda meirihlutanum. I því sam-
bandi væri mikilvægt hvaða
grundvallarstefnu væri fylgt í
borgarmálum, en búast mætti
við að hún breyttist ef vinstri
flokkarnir kæmust til valda.
- segir Birgir
ísleifur
Gunnarsson
Hann sagði að megin ástæða
hinna miklu framfara í borginni
væri sú hugsun að nýta framtak
einstakæinganna heildinni til
heilla, og jafnframt hefði flokk-
urinn reynt að forðast að færa
borgina í fjötra félagshyggju.
Hann benti á að spár sjálfstæð-
ismanna hefðu reynst réttar
hvað varðaði stefnubreytingu í
borgarmálum og nefndi í því
sambandi grundvaliar breyt-
ingar á stjórn borgarinnar og
einnig hinn mikla glundroða
innan meirihlutasamstarfsins.
Birgir gat þess að eitt af því sem
varað hefði verið við fyrir kosn-
ingar hefði verið fjármálastjórn
vinstri flokkanna og bent hefði
verið á það að ekki myndi verða
allt of styrk stjórn í þeim
efnum, kæmust vinstri flokk-
arnir til valda. Síðan hafi
vinstri flokkarnir gert fjárhags-
úttekt á fjármálum borgarinnar
og ætlað með því móti að sýna
fram á óreiðu i fjármálastjórn
Sjálfstæðisflokksins. Þegar
niðurstöður fjárhagsúttektar-
innar lágu fyrir þá kom í ljós að
fjárhagsstaðan var mjög . góð,
tekjuafgangur var og litlar
skuldir," sagði Birgir.
Birgir sagði að frá því á miðju
ári 1978 hefði sífellt verið að
síga á ógæfuhliðina og væri
sífellt auknum fjárskorti mætt
með hækkuðum sköttum. Þá
ræddi Birgir um þær álagn-
ingarreglur sem notaðar hefðu
verið í stjórnartíð Sjálfstæðis-
flokksins, en þær hefðu verið
þær sömu í áratugi. Birgir sagði
að strax og vinstri flokkarnir
hefðu fengið tækifæri til þá
hefðu þeir hækkað þá tekjuliði
sem þeir gátu. Síðan rakti Birgir
þá tekjustofna borgarinnar sem
hækkað hefðu og nefndi þar
fasteignaskatta, aðstöðugjald,
útsvar og lóðaleigu. Birgir benti
á að hækkunin á fasteignaskött-
unum hefði verið sérlega þung-
bær, vegna þess að fasteigna-
matið hefði hækkað um 60% á
milli ára, á meðan launin hækk-
uðu ekki nema um 48%. Þetta
sagði Birgir gefa meirihlutanum
1368 milljónum meiri tekjur en
sjálfstæðismenn þurftu að nota
á sinni tíð. Síðan sagði Birgir að
sjálfstæðismenn hefðu alltaf
notast við 11% útsvarsálagn-
ingu í sinni stjórnartíð. Vinstri
flokkunum hefði ekki nægt
þetta, heldur hefði forseti borg-
arstjórnar farið sjálfur á fund
fjármálaráðherra og beðið um
að álagningarheimildin yrði
rýmkuð. Síðan hefði stærstur
partur heimildarinnar verið
nýttur.
Birgir sagði að Alþýðubanda-
lagið hefði hreykt sér af síðustu
fjárhagsáætlun, enda hefðu þeir
látið einkafyrirtækin blæða.
„Við höfðum þann háttinn á
að ákvarða tekjurnar fyrst og
síðan útgjöldin, en vinstri meiri-
hlutinn fer öfugt að,“ sagði
Birgir. Hann sagði þetta glöggt
dæmi um muninn á stjórn
Sjálfstæðisflokksins og vinstri
flokkanna.
Þessu næst vék Birgir máli
sínu að skipulagsmálunum.
Hann sagði að í apríl árið 1977
hefði aðalskipulagið frá árinu
1965 verið staðfest, Alþýðu-
bandalagið hefði greitt atkvæði
gegn hinu endurskoðaða aðal-
skipulagi, en Framsóknarflokk-
ur og Alþýðuflokkur hefðu verið
því samþykkir. Síðan hefði Al-
þýðubandalagið fengið skipu-
lags- og byggingarmál í sinn
hlut þegar störfum var skipt
innan meirihlutans og þá hefði
það ákveðið að hafna skipulag-
inu. Birgir sagði að í þessum
málaflokkum hefði ríkt mikið
skipulagsleysi innan meirihlut-
ans, Alþýðubandalagið hefði
ekki viljað skipulagið, en ekki
getað fundið neitt í staðinn. Það
hefði rekið sig á að það væri
auðveldara að rífa niður en að
byggja upp.
Birgir sagði að vegna þessa
forystuleysis hefði borgin glatað
tveimur árum í skipulagsmálum
og ætti eftir að súpa seyðið af
því. Hann sagði að þegar væri
farið að bera á miklum lóða-
skorti, til dæmis kæmi engin lóð
undir atvinnuhúsnæði til út-
hlutunar í ár. „Til að bjarga þvi
sem bjargað verður hafa vinstri
flokkarnir fundið upp hugtak
sem kallað hefur verið „Þétting
byggðar". Við sjaífstæðismenn
höfðum ætlað okkur að nýta
sum þessara svæða undir byggð,
en ekki öll,“ sagði Birgir. Síðan
nefndi hann svæði eins og Laug-
ardalinn, sem sjálfstæðismenn
hefðu ekki hugsað sér að nýta
undir byggingar. Hann sagði
það skoðun sína að með þéttingu
byggðar væri verið að reyna að
vinna eitthvað upp í lóðaskort-
inn.
Birgir sagði að meirihlutinn
hefði reynt að afsanna svokall-
aða glundroðakenningu sem
sjálfstæðismenn sögðu að myndi
verða staðreynd, kæmust þessir
flokkar til valda. Hann sagði að
borgarfulltrúar Sjálfstæðis-
flokksins skynjuðu vel hvernig
ástandið væri innan meirihlut-
ans, en þar væri mikill ágrein-
ingur sem reynt væri að fela.
Hann sagði að ákvarðanir
drægjust og menn væru í eilífu
samningamakki, til að reyna að
dylja ágreininginn. Gott dæmi
um ágreininginn væri yfirlýsing
Guðrúnar Helgadóttur á borg-
arstjórnarfundi nýlega. Þar
hefði hún sagt að tortryggni
væri í garð samstarfsflokkanna.
Þá benti Birgir á að ýmsar
breytingar hefðu verið gerðar á
stjórnkerfi borgarinnar og
nefndi stöðu borgarstjóra sem
dæmi um það. Þegar síðan
eitthvað færi niður í stjórnkerf-
inu þá væri reynt að skella
skuldinni á embættismennina.
Einnig sagði hann sum mál
þvælast á milli nefnda í kerfinu
og tefðust þau þar von úr viti.
Því hefði lítið orðið úr loforðum
vinstri flokkanna um að nánara
samstarf yrði haft við borgar-
búa, en málin þvældust um í
borgarkerfinu.
„§jálfstæðisflokkurinn þarf
að fara að vinna að því að
endurheimta borgina úr hönd-
um vinstri flokkanna. Það mun
ekki takast nema með samstilltu
flokkanna að dylja ágreininginn
í skipulagsmálunum, en þar
hefði allt verið látið reka á
reiðanum. Slíkt hefði hækkanir
á fasteignamarkaðnum í för
með sér. Þá sagði Davíð að
ýmsir væru svartsýnir á að
borgin ynnist á ný, en hann
vísaði öllum slíkum kenningum
á bug. Hann sagði að borgar-
stjórnarflokkurinn væri sam-
stæður flokkur og landinu væri
styrkur að því að hafa trausta
stjórn í Reykjavík. Um þær
ráðagerðir vinstri flokkanna að
fjölga borgarfulltrúum í 21
sagði Davíð að sjálfstæðismenn
teldu óráðlegt að þenja út kerfið
með því móti. Hver borgar-
fulltrúi yrði að hafa glögga
yfirsýn yfir öll mál borgarinnar,
en slíkt myndi farast fyrir ef
þeim yrði fjölgað. Hvað varðaði
þá skoðun að Sjalfstæðisflokk-
urinn ætti minni möguleika á
sigri í kosningum væri borgar-
fulltrúum fjölgað, sagði Davíð
að það skipti ekki máli. Hins
vegar myndi fjölgunin kosta
aukin útgjöld borgarinnar og
seinvirkara stjórnkerfi.
Þessu næst sagðist Davíð hafa
átt von á að vinstri flokkarnir
myndu sýna meiri nýjungagirni
og þrótt í stjórn borgarinnar, en
raunin hefði orðið á. Af nýjung-
um mætti aðeins nefna pylsu-
vagn og útimarkað, það væri rýr
eftirtekja eftir 50 ára bið. „Okk-
ur hlýtur að vaxa ásmegin þegar
við lítum á getuleysi meirihlut-
ans, en það má samt ekki vera
hugsunin," sagði Davíð. „Við
verðum að lækka skatta og auka
skilvirkni innan borgarkerfisins
og koma með þróttmikla stefnu í
borgarmálum, þá mun starf
okkar skila arangri," sagði
Davíð.
Davíð sagði að barátta borg-
arfulltrúa Sjálfstæðisflokksins
væri lítils megnug ef að ekki
fylgdi á eftir stuðningur hvers
góðs sjálfstæðismanns. „Nú
göngum við til baráttunnar í
sókn, við eigum að horfa fram á
veginn. Við höfum allt að vinna,
við höfum sjálfa höfuðborgina
að vinna,“ sagði Davíð Oddsson.