Morgunblaðið - 14.10.1980, Qupperneq 15

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 14. OKTÓBER 1980
15
VESTURLÍNA var vígð á sunnudaginn við
hátíðlega athöfn í Mjólkárvirkjun í Arnarfirði.
Hjörleifur Guttormsson iðnaðar- og orkuráðherra
tengdi Vesturlínu formlega við landskerfið með
því að snúa takka í stjórnstöð Mjólkárvirkj-
unar. Hann kvaðst óska þess að gæfa fylgdi
þessu mikla mannvirki og þakkaði öllum, sem
stóðu að gerð þess. Allmargir gestir voru
viðstaddir vígsluathöfnina, ráðherrar, þing-
menn, framámenn á Vestfjörðum, forystumenn
í raforkumálum og fleiri.
Vesturlína vígð á sunnudaginn:
V estfir ðir
tengjast landskerfinu
Að lokinni vígsluathöfninni í
Mjólkárvirkjun var ekið til Þing-
eyrar, þar sem efnt var til samsætis
í samkomuhúsinu á staðnum.
Kristján Jónsson rafmagnsveitu-
stjóri var veizlustjóri. Hann flutti
einnig ræðu og lýsti mannvirkinu.
Það kom fram í máli Kristjáns að
Vesturlína er 161,4 kílómetrar að j
lengd frá Hrútatungu í Hrútafirði j
að Mjólkárvirkjun. Hann sagði að j
engin háspennulína á íslandi hefði
verið eins erfið í byggingu og
Vesturlína og kvað byggingu henn-
ar afreksverk. Línan er sérstaklega
sterkbyggð, bæði möstur og línur.
Heildarkostnaður við línuna er um
8000 milljónir króna. Með tengingu
hennar eru Vestfirðir komnir í
samband við aðalorkukerfi lands-
ins. Hún leysir af hólmi dýrar
dieselrafstöðvar sem Orkubú Vest-
fjarða hefur rekið. Línan er mikið
öryggisatriði fyrir Vestfirðinga og
býður upp á mikla möguleika t.d.
hvað varðar húshitun með raf-
magni. Það kom fram hjá Kristjáni
að ef línan hefði ekki verið komin
fyrir veturinn hefði orðið að keyra
dieselvélar til raforkuframleiðslu
fyrir Vk— 2 milljarða króna á
Vestfjörðum í vetur.
Aðalræðuna flutti Hjörleifur
Guttormsson og sagði hann m.a. í
ræðu sinni:
„Hugmyndina að lagningu Vest-
urlínu má rekja allt til ársins 1973.
Þá, í ráðherratíð Magnúsar Kjart-
anssonar, var á vegum ráðuneytis-
ins settur á fót vinnuhópur til að
gera tillögur um samtengingu raf-
orkukerfanna á Norðurlandi og
Suðurlandi. Á þeim tíma lá nokkuð
beint við að leggja slíka línu beint
Kristján Jónsson rafmagns-
veitustjóri flytur ræðu. Honum
á hægri hönd situr Guömundur
Ingólfsson formaður Fjórð-
ungssambands Vestfjarða.
frá Sigölduvirkjun norður Sprengi-
sand til Akureyrar og hafði verið
rætt um það þegar við stofnun
Landsvirkjunar árið 1965.
Niðurstaða varð samt sú, að
hyggilegra væri að fara svokallaða
byggðaleið, þ.e. um byggðir Vestur-
lands og Norðurlands vestra til
Akureyrar í þeim tilgangi að geta
þjónað þessum svæðum, jafnframt
orkuflutningi norður til Akureyrar,
og hafa einnig möguleika til að
tengja Vestfirði við línuna sem
kölluð hefur verið Byggðalína síðan.
Raunar má segja að fyrsti áfangi
þessarar Byggðalínu hafi verið lína
sem lögð var árin 1972—1973 milli
Akureyrar og Varmahlíðar í Skaga-
firði og tengd á 66 kV (kílóvoltum) í
maí 1973.
Lögn þeirrar línu sætti á sínum
tíma nokkurri gagnrýni, talað var
um að verið væri að tengja saman
orkuskortinn sitt hvorum megin
Öxnadalsheiðar. Ekki leið þó á
löngu áður en hún sannaði gildi sitt
á ótvíræðan hátt.
Það kom í hlut Gunnars Thor-
oddsen sem orkuráðherra að
tryggja framhald þeirra fram-
Hjörleifur Guttormsson
tengir Vesturlinu við raforku-
kerfi landsins.
LJÓKin. Mbl. Emilia.
kvæmda sem hafnar voru við línu-
lögnina norður og síðar einnig að
beita sér fyrir framkvæmdum við
Vesturlínu. Fyrsti áfangi Norður-
línu milli Vatnshamra í Borgarfirði
og Tannstaðabakka í Hrútafirði var
tengdur til bráðabirgða í júní 1976.
Þar með tengdist kerfið á Norður-
landi vestra við landskerfið. Teng-
ing 132 kV við Laxárvatn var gerð í
desember 1976 og endanleg tenging
til Rangárvallastöðvar við Akureyri
í janúar 1977.
Linan frá Kröfluvirkjun tengdist
síðan í nóvember 1977 og tengilínan
frá Vatnshömrum að Brennimel í
Hvalfirði var lögð sumarið 1978 og
tengd við 220 kV kerfi Landsvirkj-
unar í nóvember það ár. Má þá telja
að Norðurlína hafi verið fullgerð.
Sumarið 1977 hófust fram-
kvæmdir við Austurlínu sem nær
til Hryggstekks í Skriðdal og tengir
aðalkerfi Austfjarða við landskerf-
ið. Sá hluti línunnar var tekinn í
notkun í desember 1978.
Lagning Vesturlínu, sem við
tengjum formlega hér í dag, hófst
vorið 1978 og hefur staðið sleitu-
laust síðan að heita má. Rafmagns-
veitur ríkisins hafa haft það verk
með höndum eins og aðrar fram-
kvæmdir við Byggðalínur fram til
þessa. Aðrir munu væntanlega
rekja byggingarsöguna nánar, en ég
vil f.h. iðnaðarráðuneytisins og
ríkisstjórnarinnar nota tækifærið
til að þakka þeim mörgu sem þar
hafa lagt hönd að verki.
Byggðalínur ná nú frá Brennimel
í Hvalfirði, um Hrútatungu í
Hrútafirði, Laxárvatn við Blöndu-
ós, Varmahlíð í Skagafirði, Rangár-
velli við Akureyri, um Kröflu til
Hryggstekks í Skriðdal, auk Vest-
urlínu frá Hrútatungu um Gler-
árskóga til Mjólkár. í Brennimel
tengjast þær 220 kV kerfi Lands-
virkjunar sem nær þaðan um Geit-
háls og Búrfell til Sigöldu.
Þetta samtengda háspennta raf-
orkukerfi, sem ég hef hér kallað
landskerfi spannar nú meginhluta
landsins. Eftir er hin svonefnda
Suðausturlína frá Hé.aði um
Djúpavog og Höfn í Hornafirði til
Sigöldu.
Síðsumars í ár hófst lagning línu
frá Skriðdal eystra í átt til Djúpa-
vogs og Hafnar. Fyrirhugað er að
þeirri línulagningu Ijúki haustið
1981 og er þá einungis eftir kaflinn
milli Hafnar í Hornafirði og Sig-
öldu til að loka raforkuhringnum.
Áætlanir hafa þegar verið gerðar
um þá línu, sem augljóst er að rísa
þarf innan fárra ára, bæði vegna
flutningsþarfar og ekki síður af
öryggisástæðum."
Hjörleifur sagði ennfremur:
„Vesturlína hefur nú verið tekin í
notkun.
Mér er tjáð, að áætlaður orku-
flutningur eftir henni til Orkubús
Vestfjarða sé sem hér segir:
Gestir verða fyrir sér tengi-
mannvirki Mjólkárvirkjunar
en þar tengist Vesturlína orku-
kerfi Vestfjarða.
Á tímabilinu okt.—des. 1980: 15
GWh (gígawattstundir). Á árinu
1981: 86 GWh. Á árinu 1982: 104
GWh.
Þetta er ekkert smáræði, þegar
til þess er litið, að árleg orku-
vinnslugeta allra vatnaflstöðva á
Vestfjörðum er talin vera rúmlega
50 GWh, enda er í áætluninni gert
ráð fyrir, að fullnægja meginhlut-
anum af húshitunarþörf svæðisins
með rafmagni og að raforkuvinnsla
með dieselafli leggist niður, nema í
biianatilvikum.
Án Vesturlínu má telja að útilok-
að væri að selja raforku til hitunar
á Vestfjörðum og annarri raforku-
notkun væri þröngur stakkur skor-
inn.
Þetta er sá hagur, sem þjóðar-
heildin hefur af lagningu þessarar
línu.“
Aðrir sem héldu ræður voru
Steingrímur Hermannsson ráð-
herra, Ólafur Kristjánsson, for-
maður stjórnar Orkubús Vest-
fjarða, Guðmundur Ingólfsson,
formaður Fjórðungssambands
Vestfjarða, Þorvaldur Garðar
Kristjánsson, alþingismaður, Jakob
Björnsson, orkumálastjóri, Jóhann
Már Maríusson, yfirverkfræðingur
Landsvirkjunar, Hafsteinn Dav-
íðsson, ísafirði og Jóhannes Árna-
son, sýslumaður, Patreksfirði.
Lýstu þeir allir yfir ánægju sinni
með það að Vesturlína væri komin í
gagnið og kváðu vígslu hennar
merk tímamót í raforkumálum
Vestfjarða.
- SS
Þorvaldur Garðar Kristjáns-
son alþingismaður flytur
ávarp i samkomuhúsinu á Þing-
eyri. Á myndinni eru einnig
ráðherrarnir Hjörleifur
Guttormsson, Steingrimur
Hermannsson og ólafur Krist-
jánsson formaður stjórnar
Orkubús Vestfjarða.