Morgunblaðið - 05.04.1981, Blaðsíða 16

72
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 5. APRÍL 1981
veré|ld
í Bandaríkjunum færist það
í vöxt að foreldrar ræni börn-
um sínum. Árlega eru
100.000 — 200.000 dæmi um
það, að annað foreldri hverfi á
brott með barn sitt eða börn
og í sumum tilvikum spyrst
ekki neitt til þeirra framar.
Enginn getur vitað með
vissu, hversu oft þetta á sér
stað. í mörgum tilvikum er
yfirvöldum ekki tilkynnt um
slíka atburði og í öðrum tilvik-
um vísa yfirvöld þess háttar frá
sér, því að embættismenn hall-
ast oft að því, að yfrvöld eigi
ekki að hafa afskipti af heimil-
iserjum.
Þegar Robin Reiss var 25 ára
gömul varð henni ljóst, að
hjónaband hennar og Gerry
Reiss var að renna út í sandinn.
Þau voru bæði frá New York en
bjuggu í Ohio. Gerry tolldi
hvergi í vinnu og þegar hún
varð ófrísk, vildi hann óður og
uppvægur að hún fengi fóstur-
eyðingu. Það vildi hún ekki, og
hann varð ævareiður.
Þegar Kevin sonur þeirra var
tveggja og hálfs árs, fóru hjón-
in fram á skilnaðarheimild.
Robin var falin umsjá barnsins
tímabundið, og hún fékk leyfi
til þess að fara aftur til New
York.
Þar vildi það til um helgi, er
Robin var að koma út af
veitingastað ásamt foreldrum
sínum og Kevin litla, þar sem
þau höfðu snætt hádegisverð,
að tveir menn birtust skyndi-
lega, sprautuðu táragasi fram-
an í Robin og foreldra hennar,
börðu föður hennar, tóku
drenginn og fóru með hann inn
í bíl, sem beið þeirra.
Þetta átti sér stað fyrir fimm
árum og Robin hefur aðeins
einu sinni síðan séð son sinn.
„Maðurinn minn náðist og fjór-
um mánuðum siðan kom hann
með drenginn fyrir rétt í Chi-
cagó, sem átti að kveða upp úr
um forræði hans. Ég gat talað
við drenginn í 10 mínútur. Mér
var falinn umráðaréttur yfir
Barnið
mitt er
horfið
- f aðir
þess
stal því
Hefnd er tiðasta ástæðan.
honum, en þá var Gerry á bak
og burt. Rétturinn skipaði hon-
um að láta Kevin í mína umsjá,
en hann gerði það aldrei. Lög-
fræðingur mannsins míns sagði
að hann hefði ekkert fast heim-
ilisfang og ekki væri unnt að
hafa upp á honum."
Eftir því sem árin líða,
minnka líkurnar á því að Robin
fái nokkru sinni aftur að sjá
Kevin. Hins vegar heldur hún í
vonina og vísar til furðulegustu
sagna um börn, sem fundizt
hafa mörgum árum eftir að þau
voru numin brott. Slíkar sögur
hafa ekki alltaf fengið farsælan
endi. I einu tilviki hvarf auðug-
ur skurðlæknir frá New York á
braut með þrjár ungar dætur
sínar, áður en kveðið hafði
verið á um, hvort hann eða
kona hans fengju umráðarétt
yfir þeim. Hann sagði skilið við
glæsilegt heimili og eftirsókn-
arverðan lífsstíl og einnig við
happasælan starfsferil og þjóð-
félagsstöðu, sem hann hafði
metið mikils. Tíu árum síðar
kom hann í leitirnar í Arizona,
þar sem hann var kokkur í
lélegu veitingahúsi og bjó í
lítilli, fátæklegri íbúð ásamt
dætrunum þremur, sem komn-
ar voru á unglingsár. Það
sorglega var, að þá var of seint
fyrir dæturnar að setjast að hjá
móðurinni á heimilinu, sem
þær höfðu áður átt.
Rae Gummel stofnaði upp-
lýsingamiðstöð um horfin börn
í Washington ásamt manni
sínum Arnold Miller, eftir að
eiginkona hans fyrrverandi
hafði hlaupizt á brott með son
þeirra Mason á fimmta ári.
Hún hefur nú skrásett sex
þúsund tilvik um börn, sem
annað foreldrið hefur rænt frá
hinu.
„Þetta er mjög dapurleg
iðja,“ segir hún. „Ég verð að
segja fólki að aðeins tæp 10%
þessara barna komi einhvern
tíma í leitirnar, og þar af eru
það 70% sem finnast fljótlega
eftir brottnámið eða 6—7 mán-
uðum eftir það. Tilgangur for-
eldris með þessu athæfi er
ávallt sá að ná tökum á því
foreldri, sem hefur barnið í
sinni umsjá, eða hrein hefnd-
arráðstöfun gagnvart því. Por-
eldri rænir aldrei barni sakir
ástar á því.“
- ANTHEA DISNEY
SÍGILDAR SÖGUHETJUR——
Enn fer hún á kost-
um, Kamelíufrúin
Orðstir „Kamcliufrúarinnar"
er lifseigari en annarra kven-
hetja úr sögu Frakklands. Nú
hefur verið gerð tuttugasta og
önnur kvikmyndin um þessa
konu og verður hún sýnd i
Paris á næstunni. Jafnframt
hefur vaknað að nýju áhugi á
að skyggnazt inn i lif „Kameliu-
frúarinnar," en varla mun
ofsagt, að hún hafi verið ein
mest heillandi kona 19. aldar.
„Kamelíufrúin", sem réttu
nafni hét Alphonsine, en gekk
jafnan undir nafninu Marie
Duplessis, lézt aðeins 23ja ára að
aldri af völdum tæringar og allt
síðan hefur það verið draumur
allra mikilla leikkvenna og
óperusöngkvenna að draga upp
mynd hennar í leikriti, kvik-
mynd eða óperu Verdis La Travi-
ata. Sú síðasta í þessum hópi er
fögur, frönsk leikkona að nafni
Isabelle Huppert, og fetar hún í
fótspor ekki ómerkari lista-
manna en Söru Bernharð, Gretu
Garbo og Maríu Callas.
Enn ríkir meðal almennings
óseðjandi forvitni um konuna á
bak við hina frægu goðsögn.
Enda þótt Alexandre Dumas
hafi gert henni glæsileg skil í
bókmenntalegu tilliti — hann
kallar hana reyndar Marguerite
Gautier, — er líklegt, að sann-
leikurinn um konuna, sem táldró
alla Parísarborg og kom síðar
öllum heiminum til að vikna,
komi aldrei' að fullu í ljós.
Um ellefu mánaða skeið átti
Dumas vingott við Marie Du-
plessis, og naut þar mægða við
allmarga menn. Þegar aðeins
fjórar vikur voru liðnar frá
dauða ástkonunnar hafði Dumas
skrifað leikrit, sem gerði hana
að rómantískri söguhetju. Du-
mas hafði ekki órað fyrir þeim
viðtökum, sem verk hans fékk og
þær ollu honum mikilli beizkju.
Hann gerðist kvenhatari það
sem eftir var ævinnar, en allt
síðan hefur menn greint á um,
hvort Marie Duplessis hafi verið
illfygli eða fórnardýr, siðlaust
kvendi eða leiksoppur þess sam-
félags, sem lítillækkaði konur.
Alphonsine fæddist í Nor-
mandí og ólst upp hjá drykk-
felldum föður, en móðir hennar
hafði hlaupizt á brott. Aðeins 12
ára að aldri hófst „ferill“ hennar
er hún gerðist leikfang öldungs
nokkurs á æskuslóðum sínum.
Þegar hún var 16 ára gömul
fluttist hún til Parísar og dró
þar fram lífið með ýmsum hætti.
Nótt eina, er hún var ða selja
eldspýtur í snjókomu, kom her-
toginn af Guiche auga á hana og
fyrir hans frumkvæði hófst nú
ævintýralegur ferill hennar, sem
stóð í 7 ár. Á þessu tímabili
hneykslaði hún og töfraði París-
arbúa.
Nýlega kom út ævisaga Marie
Duplessis og er þar gengið
lengra en í nokkru öðru verki að
draga fram hneykslanleg uppá-
tæki hennar. Er þar m.a. skýrt
frá því, að hún hafi mætt nakin í
fínasta klúbbinn í París, þar sem
hún heilsaði upp á helztu fyrir-
menn borgarinnar.
Á tímum hins ljúfa lífs í París
var hún frægasta léttúðardrósin,
en blómaskeiði hennar og ann-
arra stallsystra hennar lauk
snögglega eftir hinn auðmýkj-
andi ósigur Frakka gegn prússn-
eska hernum árið 1870, en upp
frá því voru léttúðardrósirnar
fyrirlitnar og útskúfaðar.
Og nú eru 130 ár og rúmlega
það liðin frá dauða þessarar
frægu konu, en eigi að síður er
hún enn á ný helzta umræðuefn-
ið í París. Það er ekki einungis
verið að frumsýna nýja kvik-
mynd um hana, heldur hefur
ævisaga henrrar nýlega verið
skrifuð, sem fyrr er sagt, svo og
ný skáldsaga um hana og loks
hefur verið gerð um hana heim-
ildakvikmynd fyrir sjónvarp.
PAUL WEBSTER
HORMUNGAR
Þjóðverjar eiga líka
um sárt að binda
Fyrir skömmu sýndi norður-
þýzka sjónvarpið heimildakvik-
mynd um ástandið í Þýzkalandi
i stríðslok, er milljónir Þjóð-
verja flúðu eða voru reknir frá
heimilum sinum. Kom þar
glöggt fram, að fjöldi Þjóðverja
hefur enn ekki sætt sig við þær
hörmungar, sem yfir þá dundu.
í myndinni voru sýnd viðtöl við
allmarga, sem urðu illa úti á
þessum tímum, og geðshræring
fólksins leyndi sér ekki. Mörg
tár voru felld, og greinilegt var,
að nú, 35 árum eftir að atburðir
þessir áttu sér stað, voru þeir
fólkinu enn i fersku minni og
sársaukinn nísti stöðugt.
Á milli 6 og 9 milljónir manna
í Vestur-Þýzkalandi og Austur-
ríki horfðu á myndina.
Árum saman hefur Þjóðverj-
um verið legið á hálsi fyrir að
hafa ekki gert upp sakirnar við
fortíð sína. Sjónvarpsþættirnir
bandarísku, Holocaust, snertu þá
dýpra en hinar gamalkunnu
heimildakvikmyndir um gyð-
ingaofsóknir og flutninga á
milljónum saklausra karla,
kvenna og barna til útrýmingar-
búðanna í Auschwitz, Buchen-
wald, Maidanek og Treblinka.
Sex mánuðum áður en sýn-
ingar hófust á Holocaust í
Vestur-Þýzkalandi voru lögð
drög að gerð þeirrar heimilda-
kvikmyndar, sem nú hefur verið
sýnd. Þótti þá tími til kominn að
skýra frá hörmungum flótta-
mannanna, að því er frjálslynda
vikuritið Die Zeit kemst að orði.
Mynd þessi hafði mikil áhrif á
fólk, ekki sízt vegna þess að þar
komu fram viðtöl við marga þá,
sem lifðu af ógnir styrjaldarinn-
ar, flótta og hrakninga, er millj-
ónir Þjóðverja frá Austur-
Prússlandi og héruðum í Pól-
landi, er áður tilheyrðu Þýzka-
landi, voru reknir frá heimilum
sínum. Af öðrum. hörmungum
þessa fólks má nefna glæpi, sem
framdir voru gegn Þjóðverjum í
Prag og Súdetahéruðunum, og
hefndaraðgerðir Sovétmanna
gegn pólskum liðsforingjum, en
þar áttu ýmsar aðrar Evrópu-
þjóðir hlut að máli. Fleira kemur
við sögu, svo sem framsal Svía á
þýzkum stríðsföngum í hendur
Rússa, mörgum árum eftir upp-
gjöf Þjóðverja.
Þeir, sem fram komu í mynd-
inni, lýstu atburðum af miklum
tilfinningahita, en þó án alls
hefndarþorsta. í mörgum tilvik-
um var nauðsynlegt að gera hlé á
viðtölunum í miðjum klíðum,
vegna þess að tilfinningarnar
báru fólk ofurliði, er það reyndi
að lýsa eigin hörmungum og
afdrifum sinna nánustu.
í lok sýningarinnar hringdu
margir til sjónvarpsstöðvarinnar
í Munchen og kvörtuðu yfir því,
að ekki hefði verið nógu djúpt
tekið í árinni og fullyrtu að
ástandið hefði verið miklu verra,
en fram kom í myndinni. Margir
skrifuðu um myndina í dagblöð
og fundu að því við höfunda
hennar, að þeir hefðu ekki tekið
það nógu skýrt fram, að það
hefði verið árásar- og eyð-
ingarstríð Hitlers, sem hefði
valdið því, að Þjóðverjum hefði
verið sýnd grimmd og harka.
- SIEGFRIED
BUSCHSCHLUTER
Gjörsigraður, allslaus og íóst-
urjörðin eitt flakandi sár.