Morgunblaðið - 26.04.1981, Blaðsíða 4

36
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 26. APRÍL 1981
Utanríkisráð-
herra Kuwait
í Sovét
Moskvu. 24. aprfl. AP.
SABAH al-Ahmed Al-Sabah,
sjeik, aðstoðarforsætisráðherra og
utanríkisráðherra Kuwait kom til
Moskvu um helgina og hóf
skömmu síðar viðræður við Grom-
yko utanríkisráðherra og Ivan
Arkhipov, fyrsta aðstoðarforsæt-
isráðherra Sovétríkjanna. För
Sabah vekur allmikla athygli
vegna þess að Kuwait er eina
„íhaldsríkið" við Persaflóa sem
hefur sendiráð í Moskvu. Sovét-
menn hafa upp á síðkastið lagt
mikið kapp á að bæta samskiptin
við Kuwaita sem hafa verið horn-
ótt nokkuð um hríð.
Námskeið í
ræðumennsku
í FRAMHALDI af hugmynd sem
fram kom á landsfundi Kvenrétt-
indafélags Islands hélt félagið
námskeið í ræðumennsku og fund-
arsköpum í marsmánuði síðast-
liðnum. Var markmiðið með nám-
skeiðinu að hvetja fleiri konur til
virkari þátttöku í félagsstörfum
og almennri umræðu um þjóðfé-
lagsmál.
Þar sem fullbókað var á nám-
skeiðið, sem þótti takast með
miklum ágætum, hefur Kvenrétt-
indafélag Islands ákveðið að gefa
fleiri konum tækifæri til þess að
sækja slíkt námskeið, og gengst
því fyrir öðru námskeiði, sem
hefst 28. apríl nk.
Námskeiðið fer fram að Hall-
veigarstöðum, Túngötu 15, stend-
ur yfir í fjögur kvöld og hefst eins
og áður segir, þriðjudaginn 28.
apríl, kl. 20.30. Verður aðallega
fjallað um ræðumennsku, fundar-
sköp og fundarstjórn. Leiðbein-
andi verður Fríða Proppé, blaða-
maður. Þátttökugjald er kr. 150.
Námskeiðið er öllum opið og eru
félagsmenn sérstaklega hvattir til
að mæta.
Handtökur
í Tyrklandi
Istanhul. 24. april. AP.
TYRKNESKA lögreglan greindi
frá þvi í dag að handteknir hefðu
verið sextán vinstrisinnaðir
skæruliðar sem eru grunaðir um
að minnsta kosti fjögur morð,
þar á meðal á einum hægrisinn-
uðum dálkahöfundi og lögreglu-
stjóra nokkrum. Ekki var sagt
hvar hinir grunuðu hefðu verið
gripnir. Þeir hafa játað morðin
en segjast hafa framið þau að
skipun frá æðstu ráðamönnum i
Byltingarsambandinu sem hefur
tengsl við Tyrknesku þjóðfrelsis-
fylkinguna.
Þá segir í fréttum frá Istanbul
að herdómstóll hafi í dag dæmt
ritstjóra æskulýðsmálgagns sem
þótti einkar vinstrisinnað til níu
ára og fimm mánaða fangelsis.
Ritið var eitt af 20 marxískum
viku- eða mánaðarritum sem út-
gáfa var stöðvuð á eftir valdatöku
herforingjanna í Tyrklandi í sept.
sl.
Fyrirlestur um
röntgenfræði
BRESKUR vísindamaður, dr. B.S.
Worthington, fyrirlesari í röntg-
enfræðum við háskólann í Nott-
ingham í Englandi flytur erindi á
vegum læknadeildar nk. þriðjudag
28. apríl, kl. 11 f.h., í kennslustofu
Landspítalans í Geðdeildarhúsinu.
Erindið fjallar um Nuclear
Magnetic Resonance Imaging.
EINN AF fiðlukennurum Tón-
listarskólans i Reykjavík er Guð-
ný Guðmundsdóttir, en aðalstarf
hennar er sem kunnugt er fyrsti
konsertmeistari i Sinfóniu-
hijómsveit íslands. Guðný var í
11 ár nemandi skólans og kenndi
hcnni Björn Ólafsson, sem þá var
konsertmeistari Sinfóniuhljóm-
sveitarinnar. Mbl. ræddi við Guð-
nýju á dögunum, þegar stund
gafst milli stríða er hún var að
undirhúa tónleika, sem hún hefur
haldið með erlendum tónlistar-
mönnum. Hún var i upphafi
spurð hvort henni gæfust oft
tækifæri til að spila á öðrum
vcttvangi en með hljómsveitinni:
— Þau eru kannski ekki mörg
tækifærin, en í samningi mínum
við hljómsveitina er gert ráð fyrir
að ég fái 30 daga á hverjum vetri
til að sinna annars konar tónleika-
haldi og þetta hef ég reynt að gera
þau 7 ár sem ég hefi starfað við
Sinfóníuhljómsveitina.
Mér finnst mjög mikils virði að
fá slíkt tækifæri, því það er
nauðsynlegt að koma fram á
öðrum tóníeikum, spila fyrir aðra
áheyrendur en þá sem sækja
tónleika Sinfóníuhljómsveitarinn-
ar, spila sem einleikari, í kamm-
ersveit eða í tríói, kvartett eða
kvintett. Hérlendis eru tækifærin
ekki mörg og þess vegna er það
kærkomið að geta komist t.d. til
útlanda og tekið þátt í tónleika-
haldi þar. Jafnvel þótt viðfangs-
efni í sinfóníuhljómsveit séu mis-
Guðný til Bandaríkjanna og
stundaði þar nám í Eastman-
tónlistarskólanum, sem er deild í
háskólanum í Rochester, New
York og síðar í Juilliard, sem er
háskóli allra lista á sviði, þ.e.
leiklistar, dans o.s.frv. Eftir fjög-
urra ára nám við Eastman-skól-
ann lauk hún einleikaraprófi, síð-
an dvaldi hún eitt ár í Bretlandi,
sem skiptinemi frá Bandaríkjun-
um:
— Ég taldist mjög heppin að
verða fyrir valinu þar, því að
venjan er sú að velja ekki útlend-
ing. En þar sem Bretar vildií helst
fá fiðlunemanda átti ég möguleika
og dvaldi ég hjá þeim í góðu
yfirlæti í heilt ár. Ekki var um
neina tímasóknarskyldu að ræða,
en ég sótti alla þá tónleika sem ég
hafði áhuga á og æfði mig og hélt
jafnframt mína fyrstu einleiks-
tónleika í London. Það var mikill
munur að dvelja þarna og þurfa
ekki að hafa áhyggjur af fjármál-
um, en á þessum árum voru
námslán ekki eins algeng og nú er
hjá þeim sem stunduðu hljóðfæra-
nám.
Varstu alltaf ákveðin í því að
gerast hljóðfæraleikari?
— Ég held ég hafi ákveðið það
kannski nokkuð snemma að fara
út á þessa braut, en hins vegar tók
ég námið hérna heima aldrei nógu
alvarlega. Björn Ólafsson átti sinn
þátt í því að ég lagði fiðlunámið
ákveðið fyrir mig. En það var ekki
fyrr en ég var komin út að ég tók
Tónlistarskólans
í Reykjavík
Tónlistarskólinn í Reykjavík minnist á þessum
vetri 50 ára aímælis síns og hafa m.a. af því tilefni
verið haldnir ýmiss konar tónleikar. Hér er rætt
við Árna Kristjánsson fyrrum skólastjóra Tónlist-
arskólans og Guðnýju Guðmundsdóttur, einn
kennaranna, en hún er jafnframt konsertmeistari
Sinfóníuhljómsveitar íslands.
„Tók námið ekki alvarlega
fyrr en í skóla
Guðný Guðmundsdóttir konsertmeistari. Með henni á myndinni er Jón
Sen, sem er varakonsertmeistari Sinfóníuhljómsveitarinnar.
erlendis“
Auk starfa sinna með Sinfóniuhljómsveitinni og i Tónlistarskólanum
hefur Guðný m.a. leikið með Reykjavik Ensemble.
munandi geta þau verið einhæf til
lengdar. Erlendis er það oftast, svo
að sinfóníuhljómsveitir hafa tvo
eða fleiri konsertmeistara, sem
skiptast á að sinna því starfi og
einn fær þá að sinna sjálfstæðu
tónleikahaldi á meðan. En við
getum ekki borið okkur saman við
stærstu hljómsveitir erlendis.
Guðný Guðmundsdóttir rekur
næst í nokkrum orðum námsferil
sinn og segist hún hafa í upphafi
byrjað í einkatímum í Tónlist-
arskóla Hafnarfjarðar, en hún var
6 ára þegar fiðlunámið hófst. Atta
ára var hún komin í Tónlistarskól-
ann i Reykjavík og var þar í 11 ár
hjá Birni Olafssyni, sem áður er
getið:
— Björn Ólafsson er mikilhæfur
tónlistarmaður og honum var
mjög lagið í kennslu sinni að laða
fram það besta í hverjum nem-
anda. Honum tókst að ná því besta
hjá hverjum og einum, en mér
finnst það einmitt aðalsmerki
góðs kennara að þekkja þannig
hljóðfæri sitt, að geta útskýrt
starfsemi þess, ef svo má að orði
komast, þannig að hver og einn
skilji og geti meðhöndlað það eins
og best verður á kosið. Björn
Ólafsson hafði lag á þessu þegar
hann starfaði sem kennari við
Tónlistarskólann auk þess sem
hann var konsertmeistari.
Eftir námið hér heima hvarf
mig alvarlega sem hljóðfæranem-
anda og þar á ég t.d. við það að
leggja áherslu á æfingar að
sumarlagi. Ég reyni að benda
nemendum mínum á þetta atriði,
því það segir sig sjálft, að ætli
einhver að stunda hljóðfæranám
dugar ekki að leggja niður allar
æfingar í nokkra mánuði á sumr-
in. Érlendis eru sumarfrí mun
styttri og til að bæta nemendum
upp það, sem tapast kann í löngu
fríi hér heima, reyni ég að notfæra
mér sambönd erlendis og koma
nemendum á námskeið á sumrin.
Þeir sem ég hef haft samband við
í því skyni eru t.d. fyrrverandi
kennarar mínir í skólunum í
Bandaríkjunum. Þetta skilja nem-
endur og eru áhugasamir, en allt
kostar það peninga og þar sem t.d.
margir á sama heimili eru í
tónlistarnámi getur orðið erfitt að
koma þessu við.
En nú kennir þú líka, er það af
nauðsyn eða finnst þér þú verða að
kenna auk hljóðfæraleiksins?
— Ég held ég vildi ekki vera án
kennslunnar, enda hef ég af henni
ánægju. Hins vegar ætlaði ég ekki
að gera það fyrst, en flestir kenna
með starfi sínu í Sinfóníuhljóm-
sveitinni. Það starf er heidur ekki
eins yfirgripsmikið og starf við
erlendar hljómsveitir, svo það er
vissulega tækifæri fyrir menn til
að sinna öðrum störfum meðfram.
Hafa orðið miklar breytingar á
námi og starfi hljóðfæraleikara á
þessum síðustu árum?
— Mér finnst hafa orðið gífur-
legar breytingar síðustu árin og er
það eiginlega .á öllum sviðum.
Kröfurnar eru orðnar miklu meiri
bæði í námi og við umsóknir um
starf og það hefur t.d. orðið svo
hjá Sinfóníuhljómsveitinni. Þar
fara kröfurnar vaxandi ár frá ári
má segja. Hljóðfæraleikarar ná
ekki langt nema með gífurlegri
vinnu og það eru aðeins fáir sem
geta lifað af því einu að vera
einleikarar. Sé auglýst staða í
einhverri af stærri og þekktari
sinfóníuhljómsveitunum í heimin-
um berast umsóknir í hundraða:
tali og sá hæfasti er valinn. í
þessu er kannski fólgin nokkur
heppni líka, en til þess að komast
áfram sem einleikari verða menn
líka að hafa peninga og ekki spillir
fyrir að þekkja þá menn, aðila,
sem geta veitt mönnum tækifæri
og komið þeim á framfæri.
Fá íslenskir tónlistarmenn nóg
af þessum tækifærum?
— Samband okkar við menn
erlendis er sjálfsagt undir okkur
hverju og einu komið, flest þekkj-
um við einhverja og fáum okkar
tækifæri. Hins vegar held ég að
hér þurfi að koma upp sérstökum
umboðsmanni, sem hefur það að
aðalstarfi að sjá um tónleikahald
wmmmmmammmmmmmMmm
islenskra tónlistarmanna heima
og heiman. Þessi umboðsmaður
ætti að taka ákveðið gjald fyrir
þjónustu sína og þannig ætti
stárfsemi hans að geta staðið
undir sér, en hér þyrfti samt sem
áður að koma eitthvert frumkvæði
frá ráðuneyti og hann ætti að
starfa í tengslum við það. Það
vantar þennan aðila, sem hefur
yfirsýn yfir tónleikahald og getur
skipulagt það fyrir okkur, sam-
ræmt það þannig að tónleikar séu
ekki settir á sömu kvöldin o.s.frv.
Nú fer hópur tónlistarmanna
sífellt stækkandi, en fá þeir allir
atvinnu?
— Ennþá fá áreiðanlega allir,
sem hæfileika hafa og vilja starfa
heima, atvinnu hér, flestir við sitt
hæfi, en víst hlýtur að koma að því
að markaðurinn verður mettur.
Við viljum gjarnan stækka Sin-
fóníuhljómsveitina, því með þeirri
strengjastærð, sem hljómsveitin á
við að búa í dag er hún varla
meira en stór kammersveit. Ekki
er útilokað að hugsa sér að
stofnuð verði í framtíðinni önnur
hljómsveit ef ráðamenn vilja veita
til þess fjármagni, því að efnivið-
urinn er fyrir hendi. En áður en
það verður er lágmark að við
eignumst hljómsveit, sem getur
borið nafnið Sinfóníuhljómsveit
Islands með réttu.