Morgunblaðið - 26.08.1981, Side 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 26. ÁGÚST 1981

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guömundsson,
Björn Jóhannsson.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aöalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar:
Aöalstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Skeifunni 19, sími 83033.
Áskriftargjald 80 kr. á mánuöi innanlands. í lausasölu 4 kr. eintakiö.
2% og Þjóðviljinn
K jartan Ólafsson ritstjóri Þjóðviljans og varaformaður Alþýðu-
bandalagsins hefur sett fram stefnu sína varðandi kjarasamn-
ingana í haust. Hann komst að þeirri niðurstöðu í forystugrein í blaði
sínu á föstudaginn, að líkindi væru fyrir því, að þjóðartekjur á mann
ykjust um 2% á þessu ári og gaf jafnframt til kynna, að sú aukning ætti
að renna til að hækka grunnkaup launþega. Þar með boðar
Þjóðviljaritstjórinn um 2% grunnkaupshækkun á þessu ári, en eins og
kunnugt er renna samningar almennra launþega út fyrir 1. nóvember og
fyrir dyrum standa kjaraviðræður forystumanna verkalýðsins og
vinnuveitenda.
Þorsteinn Pálsson framkvæmdastjóri Vinnuveitendasambandsins
sagði álit sitt á kenningu Kjartans Ólafssonar um 2% svigrúmið í
Morgunblaðinu á sunnudaginn. Sjaldan hefur forystumaður úr hópi
vinnuveitenda verið jafn sammála ritstjóra Þjóðviljans og liðsodda
Alþýðubandalagsins og Þorsteinn Pálsson í ummælum sínum um
Kjartan Ólafsson og viðhorf hans í kjaramálum. Að vísu er Þorsteinn
ekki eins bjartsýnn og Kjartan um vöxt þjóðartekna á mann. Að mati
Þorsteins verður svigrúmið minna en Kjartan gefur til kynna. í því
sambandi er og vert að hafa í huga, að af hálfu Þjóðhagsstofnunar er
talið, að þjóðarframleiðsla muni standa í stað á árinu. Hins vegar megi
búast við 1% hækkun þjóðartekna í heild, sem þýði, að þjóðartekjur á
mann versni ekki heldur standi í stað.
Þótt þá Þorstein Pálsson og Kjartan ólafsson greini á um vöxt
þjóðartekna á mann, markar hitt tímamót, að framkvæmdastjóri
Vinnuveitendasambandsins og varaformaður Alþýðubandalagsins skuli
sammála um meginviðmiðunina í komandi kjarasamningum. Til dæmis
eru þeir Kjartan og Þorsteinn sammála um, að það sé út í hött taka nú á
árinu 1981 mið af því svigrúmi, sem var til launahækkana á árinu 1977.
I því efni mótmæla þeir kröfum ýmissa forystumanna innan
verkalýðshreyfingarinnar. Þá munu þeir Kjartan og Þorsteinn einnig
sammála um það, að óþarft sé að draga upp of svarta mynd af þróun
kaupmáttar síðustu þrjú ár. Og að lokum lýsir Þorsteinn Pálsson
eindregnum stuðningi við þau skrif Kjartans ólafssonar, að kjarasamn-
inga verði að gera í fullu samræmi við verðbólgumarkmið ríkisstjórnar-
innar.
Ýmsir hafa spáð því, að mikil harka verði í komandi kjarasamningum.
Þeir spádómar eru varla á rökum reistir, þegar samhljómur er milli
framkvæmdastjóra Vinnuveitendasambandsins og ritstjóra Þjóðviljans,
sem þar að auki er varaformaður Alþýðubandalagsins. En tök
Alþýðubandalagsins á verkalýðshreyfingunni eru einmitt lykill þess að
stjórnarráðinu.
„Rússagrýlan“ í
kjarnorkueldflaug
Þjóðviljinn kvartar sáran undan því í gær, að hér í blaðinu skuli hafa
verið vakið máls á því (í Reykjavíkurbréfi sl. sunnudag), að
svonefndir friðarsinnar verði að sæta því, að sjónarmið þeirra séu mæld
með stiku almennrar skynsemi. Gerir blaðið kröfu um, að skynseminni
verði hafnað í umræðum um kjarnorkuvopn, á þeirri forsendu, að
Bandaríkjamenn „vilji" nú koma fyrir nýjum kjarnorkuvopnum í
Vestur-Evrópu og kenningar séu fram komnar um „takmarkað
kjarnorkustríð" er „myndi þýða gjöreyðingu Mið-Evrópu“, svo að vitnað
sé til orða Þjóðviljans. Hin tilvitnuðu orð sýna, hve almenn skynsemi og
þekking er fjarlæg Þjóðviljamönnum, þegar þeir fjalla um kjarnorku-
málin. í fyrsta lagi samþykktu Atlantshafsbandalagsríkin öll í
desember 1979 að svara SS-20 kjarnorkueldflaugum Sovétmanna með
því að koma á fót eigin kjarnorkueldflaugakerfi í Vestur-Evrópu.
Forsenda þeirrar ráðstöfunar er trygging öryggis innan ramma
kenningarinnar um ógnarjafnvægið, sem Þjóðviljinn sýnist sætta sig
við. I öðru lagi eru það aðeins áróðursmeistarar Kremlverja og talkór
þeirra í lýðsræðislöndunum, sem telja, að fyrir dyrum standi
. „takmarkað kjarnorkustríð", aðrir vita, að í ákvörðun Bandaríkjastjórn-
ar frá síðasta sumri um skotmörk langdrægra kjarnorkueldflauga
Bandaríkjanna fólst, að eldflaugunum skuli fremur miða á hernaðarlega
mikilvæga staði í Sovétríkjunum en borgir og þéttbýli. Bandaríkjamenn
telja, að þessi ákvörðun sé til styrktar kenningunni um ógnarjafnvægið,
sem almenningur getur sætt sig við að mati Þjóðviljans. Það eru
Sovétmenn, sem halda því fram, að ákvörðunin þýði „gjöreyðingu
Mið-Evrópu“ — auðvitað er Þjóðviljinn sammála því, enda er
„rússagrýlan" komin um borð í kjarnorkueldflaug á síðum Þjóðviljans
og eins og jafnan áður vill blaðið, að strax sé gefist upp fyrir þeirri
grýlu.
Lög um kæligeymslu?
Hvað er orðið um framtak og sjálfstæði einstaklinga hér á landi, ef
grásleppuhrognaframleiðendur geta ekki reist kæligeymslu nema
Alþingi samþykki lög um framkvæmdina?
Samtal við sr. Pétur Sigurgeirsson:
„Kirkjan þarf að vera1
samtíð siirni og boða fa
Séra Pétur Sigurgeirsson og frú Sólveig Ásgeirsdóttir.
— Fyrsta tilíinningin var
hirta og hlýja, en einnig vitundin
um þá miklu ábyrgð, sem bisk-
upsstarfinu fylgir, — sagði séra
Pétur Sigurgeirsson vígslubisk-
up, þegar fréttamaður Mbl.
ræddi við hann í dag á heimili
hans og konu hans, frú Sólveigar
Ásgeirsdóttur.
— Þegar Olafur Walter hringdi
til mín í morgun og tilkynnti mér
úrslit kosningarinnar, kom það á
daginn, sem mig hafði grunað, að
við sr. Ólafur yrðum mjög jafnir
að atkvæðum í þessari seinni
kosningu. Á hvorn veginn munur-
inn yrði, gat enginn vitað, en þó
hef ég nú verið að búa mig undir
það, að þetta færi á þennan veg.
— Ég er afar þakklátur fyrir
það traust, sem prestar og leik-
menn hafa sýnt mér, og slíkt
hrærir mann til auðmýktar og
gleði í senn. En jafnframt kalla
þessi úrslit til mikillar ábyrgðar,
því að starf biskups er vandasamt
og ábyrgðarmikið.
— Verður þér ekki hugsað til
þeirra manna, sem áður hafa verið
í embætti biskups?
— Ég hef lært mikið af for-
dæmi þeirra, sem gegnt hafa
embætti áður. Ég man þrjá for-
vera núverandi biskups, þá Jón
Helgason, Ásmund Guðmundsson,
og svo auðvitað föður minn, Sigur-
geir Sigurðsson. Mér er minnis-
stætt, þegar faðir minn var kosinn
biskup árið 1938 með mjög naum-
um meirihluta, — eins atkvæðis
mun eins og ég nú. Kosning hans
hafði mikil áhrif á mig, og um
svipað leyti tók ég þá ákvörðun að
fara í guðfræðideild. Hann hafði
alltaf mikil áhrif á mig, allt frá
því að ég var lítill drengur í
heimahúsum á ísafirði. Hann var
afar sterkur persónuleiki. — Þeir
tveir, sem á eftir honum komu,
voru svo kennarar mínir í guð-
fræðideild.
— Verður ekki vandi að taka
við embætti af herra Sigurbirni
Einarssyni?
— Hann vígði mig til embættis
vígslubiskups í Hóladómkirkju í
ágústmánuði 1969, og upp frá því
má segja, að ég hafi fengið
tækifæri til að kynnast starfi
hans í þessu embætti, bæði með
því að sitja á kirkjuþingi og vera í
kirkjuráði. Það er óhætt að segja,
að hann er afar mikilhæfur mað-
ur, og það er Iærdómsríkt að sjá,
hverjum tökum hann tekur þau
viðfangsefni, sem við er að glíma,
bæði af viturleik og framsýni.
Hvað mig sjálfan snertir, þá hefur
uppörvun hans í preststarfi mínu
haft mikið gildi fyrir mig. Það er
heldur engum blöðum um það að
fletta, að hann hefur haldið áfram
að vera kennari minn, þótt í
öðrum „háskóla" sé.
— Nú taka leikmenn í fyrsta
sinn þátt í biskupskosningu.
— Mér þykir vænt um, að sú
nýbreytni gat komist á, að þeir
yrðu til þess kvaddir, því að ég er
þeirrar skoðunar, að það sé mjög
heillavænlegt fyrir kirkjuna að
fela leikmönnum störf og kalla þá
til meiri þjónustu og ábyrgðar en
hingað til hefur tíðkast. Að því
miðar m.a. leikmannaskólinn, sem
við höfum komið á fót á Hólum og
starfar í námskeiðsformi.
— Nú ert þú frumkvöðull að
æskulýðsstarfsemi í nýju formi
innan kirkjunnar. Muntu ekki
hlynna að því starfi eftir föngum
hér eftir sem hingað til?
— Jú, það er nú eitt af mínum
hjartans málum. Ég ákvað þegar
við upphaf prestskapar míns að
vinna allt það sem ég gæti til þess
að laða börn og unglinga inn í
kirkjuna, svo að þau fengju ung
það veganesti, sem entist þeim til
heilla til leiðarloka ævibrautar. —
En auk æskulýðsstarfs hefur
kirkjan á síðustu áratugum tekið
sér ýmis verkefni fyrir hendur og
Bréf kjörstjórnar
vegna biskupskjörs
l»EIM. sem höfðu atkvæðisrétt
við biskupskjör, var 20. júlí
sent eftirfarandi bréf frá kjör-
stjórn og er það undirritað af
Baldri Möller, ráðuneytis-
stjóra í dómsmálaráðuneytinu.
I>að sem kjörnefnd hafði við
þrjá kjörseðla að athuga, var
formgalli, þar sem ckki fylgdi
með kjörseðlunum yfiriýsing
kjósanda samkvamt því sem
segir í kjörregium. I>á hafði
eitt atkvæði horizt of seint að
mati kjörstjórnar til ráðuneyt-
isins, en það var póstlagt i
áhyrgð og hraðpósti nokkrum
dögum áður en frestur kjör-
stjórnar rann út.
Hér fer á eftir hréf kjör-
stjórnar um fyrirkomulag
hiskupskjörs, sem kjóscndum
var sent:
„Yður, sem hafið kosningar-
rétt við biskupskjör, sendast
vegna kosningar í síðari umferð
biskupskjörs eftirfarandi kjör-
gögn:
1. Kjörseðill.
2. Umslag sem kjörseðill legg-
ist í.
3. Eyðublað (yfirlýsing kjós-
anda).
4. Umslag áritað til kjörstjórn-
ar.
5. Lög um biskupskosningu nr.
96/1980.
Um framkvæmd kosningar-
innar vísast til meðfylgjandi
laga um biskupskosningu, svo
og áðursendrar reglugerðar um
sama efni. í fyrri umferð bisk-
upskjörs hlutu þrír eftirtaldir
flest atkvæði: sr. Ólafur Skúla-
son, dómprófastur, Reykjavík,