Morgunblaðið - 28.01.1982, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 28. JANÚAR 1982
21
aður, en slíkir markaðir fyrir
sauðfé á fæti höfðu mjög
tíðkazt fyrir þann tíma.
Reynd var sala saltaðs
kindakjöts bæði til Bret-
lands, Danmerkur og síðan
Noregs, en gafst misjafnlega
og oft illa. Kindakjöts-
framleiðsla íslenzkra bænda
var á þessum tfma mun
meiri en markaður var fyrir
innan lands, enda kaupstað-
ir litlir, svo að allt kapp var
lagt á sölu afurðanna til út-
landa, en með lélegum ár-
angri. Ýmsir forystumenn í
félags- og þjóðmálum hófu
þá baráttu fyrir úrbótum á
þessu sviði og varð það með-
al annars til, að Sláturfélag
Suðurlands var, að allmikl-
um undangengnum undir-
búningi, stofnað við Þjórs-
árbrú 28. janúar 1907.
IJnnid vid pylsupökkun á Skúlagötu 20. Sláturfélagið er stærsti framleið-
andi vínarpylsa á landinu og væri ársframleiðslan lögð fram, enda við
enda, samsvaraði hún nær tvöfóldum hringveginum
eignarhluta þessara aðilja og árið
eftir var frystihúsið endurbyggt.
1953 var byggt sláturhús við
Laxá í Skilmannahreppi og í því
má slátra 500 fjár daglega. Þá var
sláturhúsið að Djúpadal fullkom-
lega endurbætt sama ár og slátrað
þar 800 til 900 fjár á dag.
1954 var byggt sláturhús í Vík í
Mýrdal og má þar slátra 550 fjár á
dag.
1955 tók Kjötbúð Vesturbæjar
að Bræðraborgarstíg til starfa.
1957 var matarbúð að Brekku-
læk opnuð og verzlunarrekstur á
Akranesi hafinn að nýju.
1960 tók kjörbúðin í Álfheimum
2 til starfa.
1962 hófst rekstur Vörumið-
stöðvarinnar. Til að byrja með var
hann til húsa að Grensásvegi 14,
sem félagið keypti sama ár, en ár-
ið 1969 flutti hún að Grensásvegi
16.
1963 tók frystihús á Hvolsvelli,
sameign Sláturfélagins og Kaup-
félags Rangæinga, til starfa. Árið
1974 var eignarhluti kaupfélagsins
keyptur og húsið síðan stækkað.
1964 var tekið í notkun nýtt
sláturhús í Laugarási í Biskups-
tungum og hafinn rekstur kjör-
búðar á Laugavegi 116.
1965 var keypt frystihús að
Laxalóni við Reykjavík og sútun-
arverksmiðja tók til starfa í ný-
byggingu féiagsins að Grensásvegi
14. Þá hófst verzlunarrekstur að
Háaleitisbraut 68, til að byrja með
í bráðabirgðahúsnæði, en 1967
flutti verzlunin í nýtt húsnæði á
sama stað, sem félagið hafði fest
kaup á.
1971 var tekið í notkun fullkom-
ið stórgripasláturhús á Selfossi og
er það rekið allt árið.
1973 var verzlunarhúsnæði í Að-
alstræti 9 keypt og hafinn þar
rekstur verzlunar í tengslum við
Matardeildina í Hafnarstræti.
1974 var hafinn rekstúr “kjör-
búðar í Glæsibæ og húseign Bíla-
smiðjunnar að Höfðabakka 1
keypt og er nú hluti af sútunar-
verksmiðju félagsins.
Eftir þetta hafa ýmis hús fé-
lagsins verið verulega endurbætt
svo og tækjakostur og ýmsar
framkvæmdir fyrirhugaðar.
Eins og fram hefur komið hefur
meginviðfangsefni Sláturfélagins
verið slátrun búfjár og vinnsla og
sala búfjárafurða. Félagið starf-
rækir nú 7 sláturhús, þar sem allt
að 200.000 fjár hefur verið slátrað
árlega og um 15.000 stórgripum og
svínum. Þá hefur kjötvinnslan
verið veigamikill þáttur í rekstri
félagsins og matvörusala hefur
verið á vegum þess síðan 1908.
Sláturfélagið rekur nú 8 verzlanir
í Reykjavík og eina á Akranesi. Þá
rekur félagið umsvifamikla sútun-
arverksmiðju. Um síðustu áramót
voru fastráðnir starfsmenn fé-
lagsins um 600.
Fyrirhugað er að minnast 75
ára afmælis Sláturfélags Suður-
lands samtímis aðalfundi félags-
ins í vor.
Texti HG
Ljósmyndir Mbl. Kristján
Jón H. Bergs forstjóri SS:
Fjölbreytni
og vörugæði
í fyrirrúmi
„ÉG HEK STARFAÐ vid Sláturfélagið í um 30 ár, eða frá því að ég lauk
lögfræðiprófi frá Háskóla íslands 1952, en auk þess hafði ég starfað við
það á námsárum mínum. Síðan var ég frá störfum í I ár er ég var við
framhaldsnám, aðallega í verzlunarrétti, við ('olumbia háskólann í New
York 1953 til 1954. Eg var fulltrúi forstjóra, fiiður míns Helga Bergs,
þessi ár, þar til hann lézt. En 1. janúar 1957 var ég formlega ráðinn
forstjóri fyrirtækisins," sagði Jón II. Bergs, núverandi forstjóri Sláturfé-
lags Suðurlands er Morgunblaðið ræddi við hann í tilefni afmælisins.
„Það er ekki laust við að miklar
breytingar hafi átt sér stað, þegar
maður lítur til baka. Fyrirtækið
hefur alltaf keppt að því að auka
vörugæði og þjónustu við við-
skiptavini sína og ná sem beztum
árangri fyrir félagsmennina. En
það voru vissir erfiðleikar sam-
fara þessu fram undir 1960. Það,
sem mér sárnaði mest, þegar ég
kom að utan, var það hve miklir
erfiðleikar voru samfara innflutn-
ingi á umbúðum og tækjum til
vöruvandunar. Á þeim tímum urð-
um við jafnvel að notast við fisk-
umbúðir, en á þeim voru ekki inn-
flutningshöft þar sem þær voru
ætlaðar til útflutnings. Því finnst
mér mesta breytingin á rekstri
fyrirtækisins, síðan ég hóf að
vinna við það, hafa orðið er inn-
flutningshöftunum var að miklu
leyti aflétt um 1960 og hægt var að
flytja inn nauðsynlegan vélakost
og umbúðir. Það eru því um 20 ár
síðan það var og eftir það hafa
framfarirnar og vöxtur fyrirtæk-
isins verið nær stöðugur. Það hef-
ur alltaf verið Sláturfélaginu mik-
ill akkur að hafa haft sínar eigin
verzlanir frá upphafi, því að með
því hefur náðst náið samband við
viðskiptavinina og reynzt auðveld-
ara að staðreyna óskir þeirra.
Þannig hefur orðið auðveldara að
auka þjónustuna, heldur en ef
Sláturfélagið hefði bara verið
framleiðandi.
Hvað verðmyndun varðar er
Sláturfélaginu fremur þröngur
stakkur skorinn. Það selur nær
eingöngu daglegar neyzluvörur,
sem flestar eru tengdar vísitöl-
unni. Flestar búvörur eru verð-
lagðar til framleiðenda eftir verð-
lagskerfi landbúnaðarins af 6
manna nefndinni og fyrirtækinu
er naumt skammtaður vinnslu-
kostnaðurinn. Síðan er verð á unn-
um kjötvörum ákveðið af verð-
lagsráði, en útflutningurinn, sem
aðallega er skinnavörur, er háður
heimsmarkaðsverði. Sláturfélagið
er framleiðendafélag, selur búvöru
framleiðendanna og reynir því að
ná sem beztum árangri fyrir fé-
lagsmenn sína hvað verð og gæði
snertir eins og ég sagði áðan.
Vegna þessa hefur Sláturfélagið
aldrei verið rekið með verulegum
hagnaði. Mikil áherzla hefur verið
lögð á endurnýjun vinnslukerfis-
ins og að dreifa framleiðslukerf-
inu sem víðast út í héröðin og nú
eru sláturhús, frystihús og
vinnslustöðvar á sjö stöðum úti á
landi. Áður fyrr fór nánast öll
starfsemin fram hér við Skúlagöt-
una í Reykjavík, en nú er slátrun-
in öll úti á landi, en kjötiðnaður-
inn aftur aðallega hér í Reykjavík,
en margar tegundir unninna kjöt-
vara er bezt að framleiða sem
næst stærsta markaðssvæðinu.
Við leggjum áherzlu á notkun hag-
kvæmra vinnsluvéla, það er véla,
sem ekki eru fyrirferðarmiklar en
hafa mikla framleiðslugetu og er
þetta okkur nauðsynlegt vegna
takmarkaðs húsrýmis. Byggð hafa
verið mjög afkastamikil slátur- og
frystihús síðustu árin og nú er í
undirbúningi bygging vinnslu- og
dreifingastöðvar hér í Reykjavík
og vinnslustöðvar á Hvolsvelli.
Fyrirtækið er sem sagt í stöðug-
um vexti og er nú samkvæmt
niðurstöðum tímaritsins „Frjálsr-
ar verzlunar" 15. stærsta fyrirtæki
landsins miðað við veltu og eru þá
á undan talin ýmis stórfyrirtæki
ríkisins, svo sem Póstur og sími,
Áfengis- og tóbaksverzlunin,
bankar og ýmsar fleiri stofnanir.
Sláturfélagið varð eitt af fyrstu
fyrirtækjum landsins til að taka
tölvutæknina í notkun, árið 1963,
og skömmu síðar var fyrirtækið
farið að taka að sér tölvuvinnslu
fyrir önnur fyrirtæki. Því var síð-
an hætt, en á tímabili var álitið
heppilegra að kaupa slíka vinnslu
að og hún keypt hjá Flugleiðum.
Síðan breyttust viðhorf að nýju og
aftur er fyrirtækið með eigin tölv-
ur.
Samfara hinum öra vexti hefur
fjölbreytni í matvælaiðnaðinum
hjá okkur margfaldast og nú er
fjöldi tegunda unninnar kjötvöru
frá Sláturfélaginu um 120, en hver
tegund síðan framleidd og seld í
marg\’íslegum stærðum og gerðum
umbúða. Þá flytur Sláturfélagið
talsvert inn af matvöru til þess að
auka fjölbreytnina.
Árið 1965 hóf Sláturfélagið
starfrækslu sútunarverksmiðju,
sem vinnur gærur frá öllum slát-
urhúsum fyrirtækisins. Mestur
hluti framleiðslu verksmiðjunnar
er seldur á erlendum markaði,"
sagði Jón H. Bergs.