Morgunblaðið - 28.01.1982, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 28. JANUAR 1982
Sigríður Kristín
Pálsdóttir - Minning
Fimmtudaginn 14. janúar sl.
lést á heimili sínu Traðarstíg 6,
Bolungarvík, Sigríður Kristín
Pálsdóttir.
Sigríður var fædd á ísafirði 21.
maí 1910, dóttir hjónanna Páls Jó-
hanns Jósúasonar frá Vatnsenda,
Héðinsfirði, og Arnfríðar Þork-
elsdóttur frá Dvergasteini við Ál-
ftafjörð, en þau Páll og Arnfríður
fluttust ári eftir fæðingu Sigríðar
til Skálavíkur í Hólshreppi, og
bjuggu þar myndarbúi.
Sigríður Kristín var um margt
sérstæð kona, vakti hún athygli
hvar sem hún fór, enda ákveðin og
skörugleg í framkomu. Broshýr og
létt í lund var hún oftast, og
leyndi sér ekki að þar fór hja-
rtahlý manneskja.
Ég átti þvi láni að fagna, að
dveljast sex sumur og að auki
hluta vetrar á heimili hennar og
eftirlifandi eiginmanns, vinar
míns Jóhanns Pálssonar. Sú dsvöl
er eftirminnileg og minningar
þess tíma allar ljúfar og hreinar.
Þegar ung sál kemur í fyrsta
sinn á ókunnugt heimili, kynnist
nýjum húsbændum, nýjum siðum
og háttum er margt sem leitar á
hugann. Er fólkið gott? Verður
dvölin ánægjuleg? o.s.frv. Vissu-
lega var fólkið gott, viðtökur og
aðbúnaður hinn besti. Sannast það
best í minningunni um söknuð við
heimferð að hausti og tilhlökkun
við endurkomu að vori.
Sigríður Kristín, Sigga Páls,
eins og hún var oftast kölluð var
góðhjörtuð kona, gjafmild og
gestrisin. Sérstaka alúð sýndi hún
okkur unglingunum fjölmörgu,
sem dvöldu hjá henni um lengri
eða skemmri tíma. Skilningur
hennar á eðli og óskum æskunnar
var slíkur, að telja má til fágætis.
Sigga var sérstaklega ræðin, og
hafði frá mörgu að segja. Frás-
agnarmátinn var eins og hennar
persónuleiki allur sérstæður og
nokkuð óvanalegur, en skemmti-
legur og um leið eftirminnilegur.
Ósjaldan voru frásagnir af at-
Minning um móður:
Jódís Pálsdóttir
Fædd 23. september 1895
Dáin 20. janúar 1982
„Klskulega mamma mín
mjúk er alltaf höndin þín
lárin þorna sérhvert sinn
sem þú strýkur vanga minn.
I>egar stór ég orðin er
allt það skal ég launa þér.“
Mamma var fædd að Viðvík í
Skagafirði 23. september 1895,
dóttir Jóhönnu Jónatansdóttur og
Páls Kristjánssonar. Ekki giftust
þau, svo að amma mín vann fyrir
þessari einu dóttur sem hún átti.
Eina hálfsystur átti mamma, Pál-
ínu Pálsdóttur, sem látin er fyrir
mörgum árum. Amma vann fyrir
mömmu í 4—5 ár, en hún varð þá
fyrir þeirri sáru raun að missa
annan handlegginn í spunaverk-
smiðju á Akureyri og varð því ekki
gjaldgeng á vinnumarkaði eftir
það. Þá þurfti hún að láta dóttur
sína frá sér til tvíburasystur sinn-
ar, Ingibjargar og manns hennar,
Jóns að Hlíðarhaga í Eyjafirði.
Mamma ólst. upp hjá þeim til 16
ára aldurs, þá hleypti hún heim-
draganum og fór til Akureyrar og
vann þar í fiski og öðru sem til
féll. Hún vann fyrir ömmu eftir
það, borgaði húsaleigu og það sem
þurfti til litla heimilisins þeirra
en amma hugsaði um heimilið því
hún lærði að nota þennan eina
handlegg sem hún hafði, hún gat
gert svona flest innanhúss nema
að prjóna.
I kring um 1920 fer mamma til
Reykjavíkur og þar voru kannski
meiri tekjumöguleikar. Þar kynnt-
ist hún honum föður okkar, Þor-
steini Þórðarsyni frá Höfða í Bisk-
upstungum. Pabbi var í Vélstjóra-
skólanum og útskrifaðist 1921.
Þau giftu sig 8. okt. 1921 og varð 9
barna auðið. 2 dóu í frumbernsku
en 7 komust upp; Þórður, f. 10. 5.
1924, dáinn 11.1. 1944. Jóhanna, f.
13. 11. 1925, dáin 20. 10. 1973,
Gunnar I.J. f. 9. 12. 1928, Harald-
ur, f. 28. 2.1930, dáinn 23. 11.1965,
Helga Guðrún, f. 14. 8. 1933,
Hólmfríður, f. 21. 5. 1937, Jódís
Steinunn, f. 31. 12. 1941.
Jóhanna amma var tekin inn á
heimilið og var hjá okkur uns yfir
lauk 1939. Pabbi var vélstjóri á
togurum og stundaði sjóinn og
kom af og til í land, og alltaf var
tilhlökkun þegar von var á honum.
Svo kom stríðið með ennþá meiri
vinnu og óteljandi fórnir.
11. jan. 1944 kom reiðarslagið,
togarinn Max Pemperton var tal-
inn af með 29 manns. Þar á meðal
pabbi ogelsti bróðir minn, Þórður,
aðeins 19 ára gamall.
Það voru erfiðir dagar fyrir
móður okkar sem komin var á
miðjan aldur að standa ein uppi
með börnin sín 6, flest á barns-
aldri frá 2—18 ára. Hún var and-
lega sterkbyggð kona og taldi
kjark í okkur börnin. En margar
andvökunætur hefur hún átt, því í
þá daga voru hvorki mæðralaun
né tryggingar. En áhættuþóknun
fékk hún fyrir feðgana, svo með
guðs hjálp tókst henni að halda
öllum börnum sínum hjá sér og ól
þau upp. En ég, sem 10 ára barn,
skildi og sá hvað henni leið, því
móðir okkar var það eina og mik-
ilvægasta sem við áttum eftir í
þessu lífi, án hennar hefðum við
aldrei getað borið það sem á okkur
var lagt.
Ekki stóðum við þó alveg ein
uppi því frændi minn, Magnús
Víglundsson, og systkini hans frá
Höfða stóðu vörð um heimilið í
orðsins fyllstu merkingu, bæði
með fjárhagslegri aðstoð og ekki
síst innilegri vináttu. Þökk sé
þeim öllum.
Seinna árin bjó mamma með
sonum sínum tveimur, Gunnari og
Haraldi, og hélt heimili fyrir þá.
23. 11. 1965 lést Haraldur af slys-
förum, drengurinn hennar sem
kannski stóð henni næst og var
lengst hjá henni. Þá var mamma
orðin 70 ára gömul en Haraldur 35
ára. Mörg urðu áföllin á langri
leið. Móðir mín, sem þrotin var að
heilsu og kröftum, bugaðist við
þetta áfall og bar aldrei sitt barr
eftir það. Upp frá því fór að halla
undan fæti smátt og smátt. Mörg
hin síðari ár dvaldi hún á hjúkr-
unarheimilinu Grund, heyrnar-
laus var hún orðin og að mestu úr
þessum heimi, en virtist líða vel og
var ekki þjáð uhs yfir lauk.
Fari móðir mín í friði.
„Mildin þín studdi mig fyrsta
fetið."
Helga Gudrún
37
burðum og mannlífi í Skálavík,
Hólshreppi, en á þeim stað hafði
hún mestar mætur að ég best veit.
Fyrir hjónaband eignaðist Si-
gríður eina dóttur, Arnfríði Hólm
Aradóttur, nú gifta í Reykjavík.
Þá var hún um tíma heitbundin
Kristjáni Þ. Kristjánssyni, og
eignaðist með honum einn sop,
Sumarliða er lést árið 1966.
Sumarliði heitinn var andlega
vanheill og átti við vanheilsu að
stríða megin hluta ævi sinnar. Er
mér minnistæð sú umhyggja sem
Sigríður ávallt bar fyrir syni sín-
um sjúkum.
7. júlí 1944 gekk hún að eiga
eftirlifandi mann sinn Jóhann
Pálsson frá Höfða í Grunnavík-
urhreppi, og eignuðust þau fjóra
syni og eina dóttur er lést skömmu
eftir fæðingu. Synir þeirra hjóna
eru: Páll Hólm fæddur 11/11 1944,
kvæntur Rögnu Stefaníu Finnb-
ogadóttur, Stinar Arnar fæddur
19/11 1947, kvæntur Ingibjörgu
Björgvinsdóttur, báðir búsettir í
Reykjavík, og Guðmundur, sem
enn býr í föðurhúsum. Gunnar
Hólm, sem var tvíburi Páls, lést í
slysi, er sá hörmulegi atburður
gerðist, að eldur kviknaði í eldhús-
inu á Höfða þann 27. mars 1947.
Búskap hófu þau Sigríður og Jó-
hann að Höfða í Grunnavíkurhr-
eppi árið 1945, en áður hafði Jó-
hann búið þar með systkinum sín-
um, en eignaðist nú jörðina einn.
Mikil straumhvörf urðu næstu
ár þar á eftir. Fólki fækkaði stöð-
ugt í Jökulfjörðum. Breytt lífsv-
iðhorf og aukin krafa til félags- og
mannréttinda, svo og samgöngul-
eg einangrun höfðu sterk áhrif á
fjöldann. Flóttinn frá byggðunum
að Norðan varðekki svöðvaður.
Við getum reynt að setja okkur í
fótspor þeirra fjölmörgu sem til-
neyddir þurftu að yfirgefa át-
thaga, fasteignir og þurftu að far-
ga bústofni sínum og þannig að
sjá að baki fjölmörgum mállaus-
um vinum sínum. Hvort við svo
aftur á móti skiljum þann söknuð
og sársauka sem því fylgdi er svo
annað mál.
En fólkið fyrir norðan var ekki
vant að flíka sínum tilfinningum.
Staðreyndir voru viðurkenndar,
brottför var óhjákvæmileg. Þau
Sigríður og Jóhann voru með síð-
ustu ábúendum innan Staðarheið-
ar í Grunnavíkurhreppi.
Til Bolungarvíkur fluttust þau
árið 1957, var víst að nálægðin við
Skálavík var Siggu vel að skapi.
Þá er mér ekki grunlaust um að
augu míns gamla húsbónda staldri
oft við minni Jökulfjarða, en
Bjarnarnúpur og Grænahlíð blasa
við honum er hann gengur til
vinnu sinnar, sem hann enn
stundar af sama kappi og dugnaði
og í gamladaga þrátt fyrir háan
aldur.
Enn er brottför hafin. Nú liggur
leið yfir landamæri lífs og dauða.
Kannski að eitt stærsta ævintýrið
sé einmitt fólgið í þessari för.
Hver veit? Merk samferðarkona
hefur hafið ferðina mikli. Ég véit
að þessi för skilur eftir sig söknuð
í huga eiginmanns, barna og vina.
Við hjónin kveðjum Sigríði, Siggu
Páls, með þökk og virðingu um leið
og við vottum Jóhanni og börnum,
okkar innilegustu samúð.
Olafur Kristján.sson, Bolungarvík
fRíMSglffíN
i Kaupmannahöfn
FÆST
í BLAÐASÖLUNNI
Á JÁRNBRAUTAR-
STÖÐINNI

Vissir þú hvað steinflísar bjóða upp á marga möguleika.
Sem vegg- eða gólfklæðningar á eldhús, baðherbergi og
forstofur. Sem gluggakistur. í tröppur og eldstæði.
Raunar hvar sem er.
Efnið er margskonar: Marmari, blágrýti, skífa og grásteinn.
Athugið að verðið er ótrúlega hagstætt.
Eigum einnig margar gerðir af brotnum steini á veggi.
Komið og skoðið úrvalið — eða hringið og fáið upplýsingar.
S.HELGASON HF
STEINSMIÐJA
SKEMMUVEGI 48 SlMI 76677