Morgunblaðið - 17.03.1982, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 17. MARZ 1982
25
í niðurstöðum Landsvirkjunar, að
tryííKð sé hagnýting orkunnar með
stóriðju, en ekkert liggi fyrir um
stóriðjuframkvæmdir til þess að
byggja á í þessu efni.
I niðurstöðum að skýrslu Lands-
virkjunar segir, að hagkvæmast
virðist tvímælalaust vera, að
næstu aðgerðir í raforkuöflun
landsmanna verði stíflugerð við
Sultartanga, vatnaveitur til Þór-
isvatns, þ.e. Kvíslaveita og stækk-
un Þórisvatnsmiðlunar. Um þetta
hygg ég að geti naumast orðið
ágreiningur. Um þetta efni er
kveðið á í 1. tölulið þingsályktun-
artillögunnar, eins og ég hef áður
getið. En í skýrslu Landsvirkjunar
segir, að samhliða þessum aðgerð-
um eða í beinu framhaldi af þeim
sé nauðsynlegt að auka uppsett afl
á Þjórsársvæðinu. Og hvað þýðir
nú þetta? Skýrsla Landsvirkjunar
gefur skýringu á því. Þar segir, að
stækkun Búrfellsvirkjunar virðist
vera mun hagkvæmari kostur en
stækkun Sigölduvirkjunar og
Hrauneyjafossvirkjunar, sem gert
er ráð fyrir í lögum um raforkuver
frá síðasta ári. Komi hér einkum
til, að stækkun Búrfellsvirkjunar
bæti aflmisvægið, sem nú ríki
milli þessara virkjana og gefi auk
þess aukna orkuvinnslugetu, sem
út af fyrir sig geti réttlætt þá fjár-
festingu, sem til þarf. Þess megi
og geta, að stækkun Búrfells kosti
mjög ámóta upphæð og stækkanir
Sigöldu- og Hrauneyjafossvirkj-
ana, sem ekki skili aukinni orku-
vinnslu inn á hið samtengda
landskerfi. Landsvirkjun leggur
því eindregið til, að aflað verði
lagaheimildar fyrir stækkun Búr-
fellsvirkjunar að afli allt að 140
MW.
Ég leyfi mér nú að spyrja
hæstvirtan iðnaðarráðherra,
hvort þetta þýði það, að Lands-
virkjun leggi til, að næsta stór-
virkjun verði reist á Þjórsár-
svæðinu, að vísu ekki Sultartanga-
virkjun með allt að 130 MW afli,
heldur Búrfellsvirkjun með allt að
140 MW afli?
Þá segir í skýrlsu Landsvirkjun-
ar, að þegar á heildina sé litið
bendi athuganir fyrirtækisins til
þess, að Blönduvirkjun, þ.e. tilhög-
un 1, sé hagkvæmasti virkjunar-
kosturinn, sem næsta stórvirkjun
fyrir landskerfið. Ráði þar fyrst
og fremst lægri framleiðslukostn-
aður, auk góðrar staðsetningar í
landskerfinu. Tekið er fram, að
Blönduvirkjun gæti hafið orku-
framleiðslu í fyrsta lagi árið 1987.
En bætt er við, að tímasetning
virkjunarinnar að öðru leyti hljóti
að ráðast af markaðsaðstæðum.
Ég leyfi mér að spyrja hæstvirt-
an iðnaðarráðherra, hvað það
þýði, að tímasetning Blönduvirkj-
unar ráðist af markaðsaðstæðum?
Er það ætlun Landsvirkjunar, að
ekki verði ráðist í Blönduvirkjun
fyrr en séð sé fyrir orkunýting-
unni með stóriðju?
I skýrslu Landsvirkjunar skín
alls staðar í gegn, að hún telur sig
vera að vinna óvinnandi verk, þeg-
ar henni er ætlað að gera tillögur
um röð virkjunarframkvæmda,
þar sem ekkert liggi fyrir um
stofnun og staðsetningu stóriðju-
fyrirtækja til hagnýtingar
orkunnar. Þannig segir m.a. í
skýrslunni, að Fljótsdalsvirkjun
og Sultartangavirkjun virðast,
eins og það er þar orðað, auk
stækkunar Búrfellsvirkjunar vera
hagkvæmar frá tæknilegu og fjár-
hagslegu sjónarmiði. En röðun
þessara virkjana og tímasetning
lengra fram í tímann í framhaldi
af aðgerðum á Þjórsársvæðinu og
Blönduvirkjun sé hins vegar fyrst
og fremst háð uppbyggingu mark-
aðsins og staðsetningu nýrrar
stóriðju. Fyrr en fyrir liggi
ákveðnar forsendur um stærð og
hagkvæmni aukins iðnaðarmark-
aðs sé varla hægt að gera mark-
tækan samanburð á því, hver
þessara virkjana ætti að koma
næst á eftir Blönduvirkjun. Það
segir loks í skýrslu Landsvirkjun-
ar, að athuganir fyrirtækisins
bendi að öllu samanlögðu eindreg-
ið til þess, að hröð uppbygging í
orkuöflun sé fjárhagslega og þjóð-
hagslega hagkvæm. En Lands-
virkjun hefur fyrirvara fyrir þess-
ari niðurstöðu og hann er sá, að
viðunandi iðnaðarmarkaður verði
fyrir hendi, eins og það er orðað í
skýrslunni. Landsvirkjun leggur
svo áherzlu á, að áhætta virkjun-
arframkvæmda verði því meiri
sem ráðizt er í meiri virkjana-
framkvæmdir, ef þessar forsendur
bregðist.
maður hugsar fyrst og fremst um
sig og sína. Tölulega er sýnt, að
hver einstaklingur notar að jafn-
aði 95% tekna sinna (eftir
skattgreiðslur) í eigin þágu og 5%
í þágu annarra. Enda þótt tölurn-
ar yrðu lagaðar eilítið til, þannig
að t.d. 10% teknanna væru notað-
ar í annarra þágu, þá eru ennþá
90% eftir, sem fara til uppfyll-
ingar eigin þarfa. Ef mælt væri út
frá klukkustundum sem ráðstafað
er, yrðu niðurstöðurnar vafalítið
svipaðar. Varðandi þriðja mögu-
leikann, þ.e. misjafna þolinmæði
gagnvart verðandi skattbyrði, þá
hef ég aldrei heyrt um, eða reynt,
að það væri einn hópur öðrum
fremur, sem reyndi að verja sitt,
gegn ásælni skattheimtumanna
með vöruskiptum, sérfræðiaðstoð
til að lágmarka skattana eða und-
andrætti.
Meginatriðið í mínu máli er ekki
að sýna fram á, að einn hjálpi ekki
öðrum, heldur hitt, að enda þótt
menn hafi mismikla þörf fyrir að
rétta náunganum hjálparhönd, þá
ber allt að sama brunni þ.e. að
einstaklingurinn — ég — skipi
ávallt öndvegið. Orðaskrípi eins og
það „að vera félagslega sinnaður“,
leysist því upp í moðreyk við nán-
ari skoðun. Hér mætti spyrja sem
svo: ef allir hugsa fyrst og fremst
um sjálfan sig, er það þá ekki
sönnun þess að ríkið verði að
mestu leyti að annast samhjálp?
Ég tel svo ekki vera, enda þótt
viðurkennt sé, að ríkið hafi veru-
legt hlutverk á þessu sviði, þar
sem vel má samtímis virkja
eiginhagsmuni og góðgerðarhvöt-
ina, t.a.m. á þann hátt að einstakl-
ingar njóti starfa sinna og fram-
laga í þágu annarra, í ríkara mæli
við skattaútreikninga en nú þekk-
ist. Þannig er fullvíst að þeir sem
gefa allan sinn tíma öðrum eru um
Ieið að uppfylla eigin þarfir.
Eftir stendur, að einstaklingar
eru alls staðar eins, án tillits til
stjórnkerfa, ólíkra aðstæðna og
uppeldis, — þeir eru fyrst og
fremst eigin hagsmunaverur. —
Gott dæmi um þetta er gegndar-
laust svartamarkaðsbrask alls al-
mennings í löndum kommúnista, í
heimkynnum skortsins. Þrátt
fyrir, að þetta fólk hafi frá barn-
æsku verið heilaþvegið til þjón-
ustu við kerfið, því hafi verið
kennt að hugsa fyrst og fremst um
heildina, og alin ótrú á einstakl-
ingshyggju „auðvaldsins", þá
brýst einstaklingseðlið fram í
svartamarkaðsbraskinu. Það er
augljóst, að ef heildarhyggjan
stendur dýpra en einstaklings-
hyggjan með fólkinu, þá þrifust
engir svartir markaðir, og mútur
væru ekki leiðin til að koma ár
sinni betur fyrir borð. Menn deila
ekki um gildi samhjálpar, en mín
tilfinning ér sú, að hagur lítil-
magnans batni ekki þótt eitthvert
fólk þykist vera að springa af “fé-
lagslegum þroska“. En er það ann-
ars ekki einkennilegt hve fljótt
menn hætta að vera „félagslega
sinnaðir“ þegar þeir sjálfir þurfa
að greiða fyrir góðverkin?
Fjölskylduhátíð til styrkt-
ar ferðafélagi þroskaheftra
FERÐAFÉLAGIÐ Askja, sem er
nýstofnað ferðafélag þroskaheftra,
verður með sérstaka fjölskylduhátíð
í Tónabæ næstkomandi sunnudag,
21. mars. Fjölskylduhátíðin hefst
klukkan 13.30 og lýkur með dans-
leik um kvöldið.
Fjölmargir skemmtikraftar
koma fram á fjölskylduhátíðinni
og má þar nefna Graham Smith
fiðluleikara, skemmtikraftana
Ladda og Jörund, Þorgeir Ast-
valdsson og Magnús Ólafsson. Þá
verða stanzlausar kvikmynda-
sýningar á vegum Samtaka
áhugamanna um kvikmyndagerð.
Islandsmeistararnir í borðtennis
sýna og spilað verður bingó um
miðjan dag. Þar verða góðir vinn-
ingar í boði, eins og til dæmis sól-
arlandaferð og hljómtæki.
Um kvöldið verður dansleikur
til miðnættis og einnig verða mörg
skemmtiatriði á boðstólum fyrir
gesti. Þroskaþjálfanemar á öðru
ári verða með leikþátt, Vísnavinir
koma fram og syngja, ennfremur
mætir Ómar Ragnarsson og
skemmtir og dansskóli Sigurðar
Hákonarsonar sýnir vinsælustu
dansana um þessar mundir. Jón
Steinar, íslandsmeistari í disco-
dansi, tekur nokkur spor. Kynnir á
hátíðinni verður Bryndís Schram
og Þórður gamli mun jafnvel að-
stoða hana eitthvað.
Tommi í Tommahamborgurum
hefur gefið Ferðafélaginu Öskju
hamborgara, sem seldir verða á
vægu verði og einnig verður Askja
með kökubasar í anddyri Tóna-
bæjar til styrktar félaginu.
Aðgangseyrir fyrir fullorðna er
krónur 40 og krónur 20 fyrir börn.
Nýlega var opnuð í Keflavík verzlunin Nepal og leggur verzlunin áherzlu
á sölu austurlenzkra vara. Auk hinna austurlenzku vara selur vczlunin
ýmiskonar leikfóng og gjafavörur. — Verzlunin er til húsa að Hafnargötu
48 og eigendur eru hjónin Sigurður Hauksson og Guðrún S. Pálmadóttir.
Sýning í verslun okkar við Smiðjustíg.
Viö vorum aö taka upp
matar- og kaffistell,
hnífapör, dúka, servétt-
ur, kerti og ýmislegt
fleira frá Dansk Inter-
national Designs
Leirtauið er eldfast og
má þvo þaö og hnífa-
pörin í uppþvottavél.
Stellin eru hönnuö
þannig aö hver og einn
geti raöaö saman fleiri
en einni tegund eftir
eigin smekk.
Viö kynnum afborgunarskilmála viö meiriháttar
viöskipti í gjafavöruversluninni.
KRISTJPfl
SIGGEIRSSOn HF.
LAUGAVEG113, REYKJAVÍK, SÍMI 25870