Morgunblaðið - 23.05.1982, Side 32

32
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 23. MAÍ1982
„Eldurinn
getur ekki
einu sinni
lifað hér“
Æfing í Nemendaleikhúsinu
Loftið er fariö að ókyrrast í Lindarbæ. Það er vika í
frumsýningu. A næstu dögum á spennan eftir að aukast
jafnt og þétt og ná hámarki miðvikudaginn 26. maí. Það er
sífellt sama sagan í leikhúsinu. Fólk vinnur og vinnur í
margar vikur og reynir að búa til listaverk, sýningu, sem er
sönn og hrífur áhorfendur með sér burt úr hversdagsleik-
anum og fær þá til að skynja tilveruna í víðara samhengi.
Kannski tekst það. Kannski ekki. Misvitrir menn frá fjöl-
miðlunum gefa einkunn. Menn sem fæstir hafa nokkurn
tíma gert nokkuð hrífandi sjálfir. Sífellt sama sagan.
Og þó. Stundum er eftirvæntingin meiri en ella, spennan
magnaðri. Það er þegar meira er í húfi, þegar meira er lagt
að veði en venjulega. Það er mikið í húfi í Nemendaleik-
húsinu. Frumsýningin á miðvikudaginn er líka útskrift átta
ungra leikara úr Leiklistarskóla íslands eftir fjögurra ára
nám. Hún táknar lok erfiðs tímabils, þó að mestu í „vernd-
uöu“ umhverfi, og um leið markar hún upphaf annars
skeiðs í lífi þeirra. Hér eftir er allt í alvöru. Spurningin er
nú: Að vera eða vera ekki — leikari að atvinnu.
Þórdís
þjófamóðir
Klukkan er rúmlega átta aö
kvöldi og það er að hefjast
„rennsli" á þriðja og síðasta
verkefni Nemendaleikhúss LÍ á
þessu ári. Verkið er nýtt og
• samið sérstaklega fyrir hópinn
af Böðvari Guðmundssyni.
„Þórdís þjófamóðir", heitir það
og ber undirtitilinn „börn,
barnabörn og tengdabörn“.
Það er byggt á atburðum sem
áttu sér stað á Snæfellsnesi
um miðja átjándu öld, er fá-
tækt fólk flúði óland og ólög á
báti og sást síðast til þess í
Keflavík vestra.
Fjögur voru í bátnum, systk-
inin Hannes, Einar og Margrét,
börn Þórdísar þjófamóður frá
Grund í Eyrarsveit og maður
Margrétar, Bjarni í Efri-Lá.
i leikritinu koma einnig við
sögu Sigríður, eiginkona
Hannesar, Bjarni Öskubak,
bróöir hans og svo Þórdís
þjófamóðir sjálf. Segja má að
leikritiö lýsi aðdraganda land-
flóttans og ástæðunum sem að
baki lágu auk flóttans sjálfs og
afleiðingum hans fyrir þau sem
flúðu og hin sem sátu eftir
heima. Enda þótt byggt sé á
raunverulegum atburðum er
hér fyrst og fremst um skáld-
verk að ræða, en rætur þess í
sögunni gera það áhrifameira
en ella.
Fáeinir gestir eru mættir á
æfinguna til að horfa á. Hall-
mar Sigurðsson leikstjóri kem-
ur sér fyrir og spyr hvort fólk
sé ekki að verða tilbúið. Leik-
ararnir klára úr kaffibollum,
eða drepa í sígarettum, þar
sem þeir eru komnir og skipt-
ast á gamanyrðum í hálfkær-
ingi. Aðrir aðstandendur sýn-
ingarinnar koma sér fyrir.
Gestirnir leita sér að heppi-
legum sætum. Ljósin eru
slökkt. — En það er aöeins of
snemmt. Eitthvaö er ekki í lagi.
Því er kippt í liði.nn og síðan
slökkt aftur. Og andartak líður
í algeru myrkri, áður en
átjánda öldin gengur í garð á
sviðinu í Lindarbæ.
Lýsing á reiki
Það kviknar eitt Ijós og
Bjarni Öskubak (Kjartan Bjarg
mundsson) birtist á sviðinu í
þykkum og grófgerðum fata-
ræflum, sem einhvern tíma
hafa veriö bláir, með hlekki um
hálsinn og annan ökklann og
keðju á milli svo hann getur
ekki gengið uppréttur. Hann
situr reyndar fyrst og blæs í
blístru úr horni. Prestur (Örn
Arnason) kemur að og er reið-
ur honum fyrir að fást við svo
fáfengilega iðju, sem að blístra
yfir gröf barna. Fleira illa klætt
Hannes hrindir Bjarna Oskubaki bróður sínum frá sór. Þórdís og Sigríður eru álengdar, Kjartan Bjarg
mundsson, Pálmi Á. Gestsson, Erla B. Skúladóttir og Ragnheiöur Tryggvadóttir í hlutverkum sínum.
Ósamlyndi um borð í bátnum á leið til Grœnlands, Einar ógnar Bjarna mági sínum og Hannesi. Frá vinstri:
Ellert A. Ingimundarson, Arnór Benónýsson, Pálmi Á. Gestsson.
Eftír kaupstaðarferðina. Einar og Bjarni í Efri-Lá kasta brennivínskútn
um á milli sín. Á æfingunni varð að notast viö gamla málningardós.
Texti: Sveinbjörn I.
Baldvinsson
Myndir: Guðjón Birgisson
fólk kemur í Ijós. Prestur jarð-
syngur með hraði, fyrst tvö
börn Hannesar (Pálmi Á.
Gestsson) og Sigríðar konu
hans (Ragnheiður Tryggva-
dóttir) og því næst þrjú börn
Margrétar og Bjarna úr Efri-Lá
(Sólveig Pálsdóttir og Arnór
Benónýsson).
Lýsingin er á reiki, en leikar-
arnir láta það ekki á sig fá birti
á röngum stað á röngum tíma
og myrkrið sé of stutt eða of
langt. Sýslumaðurinn (Örn
Árnason) kemur brátt til skjal-
anna og heldur typtunarræðu
yfir sakamanninum Einari
Þórdísarsyni (Ellert A. Ingim-
undarson) og brennimerkir
hann síðan. Síðan kemur
Þórdís þjófamóðir (Erla B.
Skúladóttir) sjálf til skjalanna
og ávarpar áhorfendur. Kynn-
ingu persóna og aðstæðna er
lokið. Nú hefst sagan. Hana
verður að sjá og heyra, en ekki
lesa.
Sviðið er í miðjum sal, en
gert ráð fyrir áhorfendasætum