Morgunblaðið - 19.08.1982, Blaðsíða 16

16?
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 19. ÁGÚST 1982

SuMabergsbaugurinn fyrir framan Museum Fridericianum.
Helgi Sæmundsson skrifar frá Stuttgart:
Listsýning documenta 7
Á sýningunni documenta 7 í
Kassel 19. júni — 28. september
1982 eru verk eftir aðeins 180
listamenn. Á documenta 6 árið
1977 voru þeir 700. Samt er sýn-
ingin jafn umfangsmikil og varla
hægt að komast yfir að sjá allt á
einum degi. Búizt er við metað-
sókn í ár, þvi fyrsta mánuðinn
komu yfir 100.000 gestir á sýning-
una.
Fyrir framan aðalbygginguna
er um 70 metra langur haugur af
7000 stuðlabergssúlum (sjá
mynd). Listamaðurinn Joseph
Beuys er höfundurinn og hvetur
gesti til að gefa 500 mörk. Fyrir
þá upphæð verður plantað ungu
eikartré í Kassel og einn stuðla-
bergsstein fluttur í burt. Þannig
tengir hann listina og náttúr-
una.
Verkin á sýningunni hafa flest
orðið til á siðustu tveim árum og
gefa yfirlit yfir stöðu nútíma-
listarinnar. Áberandi er fjöldi
málverka eftir „nýju villimenn-
ina“, en fylgjendur þessarar
stefnu mála eins og þeir séu að
snerta á pensli í fyrsta sinn,
stórar myndir í stórum strokum
í fáum, sterkum litum. Þeir vilja
gera myndir sínar fráhrindandi,
ekki geðfelldar í samanburði við
hefðbundna málaralist, eins og
til þess að þær verði ekki keypt-
ar. Auðvitað hafa listaverkasal-
ar ekki látið það aftra sér frá því
að taka við þessari nýju stefnu.
Eini Norðurlandabúinn með
verk á sýningunni er Per Kirke-
by frá Danmörku, nýorðinn
prófessor við listaakademíuna í
Karlsruhe. Hann málar í „villi-
mannastíl".
Listamenn með ýmsar heim-
spekilegar hugmyndir og mystik
eru fjölmennir. Þeir vilja vekja
fólk til umhugsunar, hrífa það út
úr hugsanagangi daglegs lífs og
troðinna brauta. Aberandi er
hve margir þeirra vitna í Goethe
og Richard Wagner. Einn málar
setningar úr Eddu í myndir sín-
ar.
Flestir listamannanna koma
frá USA, en þó hlutfallslega
færri en á síðustu documenta.
Meðal þeirra ber mest á minimal
art-stefnunni. Er þetta merki
um að áhrif USA á listina í Evr-
ópu séu að minnka?
í ýmsum sölum eru listamenn
með aktionslist, en erfitt er að fá
upplýsingar um það fyrirfram
hvað á að fara fram og hvenær.
Documenta-ráðið ákvað að
sýningin yrði í þetta sinn valin
og sett upp af einum manni. Af
umsækjendum varð Rudi Fuchs
fyrir valinu, 40 ára Hollending-
ur, forstjóri listasafns í Eind-
hoven, Hollandi. Hann vill lítið
frá sér gefa um kerfi sýningar-
innar. Hún er álíka umdeild og
allar fyrri documenta-sýningar,
en það eykur aðsóknina. Það er
samt áberandi að hann velur
oftast saman andstæð verk í ein-
um sal, en það vekur sýningar-
gesti til umhugsunar. Þannig
eiga einstakir listamenn oftast
engar deildir á sýningunni, held-
ur er hægt að rekast á verk
þeirra á ýmsum stöðum í sýn-
ingarsölunum.
Sýningarskráin er 900 síður og
ekki ódýr. Textinn er á þýzku og
ensku og kemur með þær skýr-
ingar, sem listamennirnir sjálfir
óska eftir að komi fram. I öðru
bindi hans eru myndir af sýn-
ingarmunum, en með því að
mörg verkin voru ekki sköpuð
fyrr en rétt fyrir opnun sýn-
ingarinnar er ekki víst að mynd-
irnar í skránni séu af verkum
sem eru á sýningunni.
Fertugasta Biennale í Feneyj-
um var opnuð viku áður en docu-
menta var opnuð. Hún gefur að
sjálfsögðu aðra mynd af list-
sköpun nútímans, því að ríkis-
stjórnir landanna sem þátt taka
eiga eigið sýningarhús eða
ákveðið pláss í sameiginlegu
húsi eins og t.d. Norðurlöndin.
Það eru rkisstjórnir landanna,
sem sjá um að velja listamenn
frá landinu til þátttöku. Úrvalið
sýnir því jafnan ráðandi lista-
stefnu í landinu eftir smekk þess
sem velur.
Það er sjaldan að báðar sýn-
ingarnar documenta og Biennale
séu haldnar samtímis. Tækifær-
ið til samanburðar er einstakt.
HBS
Æskulýðsstarf Þjóðkirkjunnar í Skálholti:
Námskeið í kirkju-
legu barnastarfi
ÆSKDLÝÐSSTARF Þjóðkirkjunnar
gengst fyrir námskeiði fyrir leiðbein-
endur i kirkjulegu barnastarfi í
Kkálholti helgina 2.—5. september
næstkomandi. Þurfa þátttökutil-
kynningar, hafa borizt skrifstofu
/Eskulýðsstarfsins fyrir 23. ágúst.
Dagskrá verður í stórum drátt-
um þannig, að rætt verður um til-
gang og markmið í barnastarfinu,
fyrirlestur og umræður verða um
trúarþroska barna, hvenær og
hvernig hann breytist, kennt verð-
ur, hvernig nota má hin margvís-
legustu kennslugögn, sem til eru,
og nýjungar verða kynntar. Þá
verður rætt um starfsmanninn,
starfsmennina, samstarf þeirra
o.fl., kynnt þau samveruform, sem
notuð eru hér á landi, og hvernig
bezt sé að skipta börnum í hópa
eftir aldri og þroska. Fyrirlestur
verður um kristinfræðikennslu í
skólum, barnafræðslu kirkjunnar,
og rædd verður staða barna í söfn-
uðinum.
Auk hefðbundinnar dagskrár
verða söngstundir hvern dag, þar
sem nýir söngvar verða kynntir og
kenndir, að ógleymdum kvöldvök-
unum.
Leiðbeinendur verða æskulýðs-
fulltrúar Þjóðkirkjunnar Agnes,
Jón og Stína ásamt þeim prestum
Pétri Þórarinssyni og Guðna
Ólafssyni, hjónunum Ragnari
Karlssyni og Málfríði Jóhanns-
dóttur úr Keflavík, og Sigurði
Pálssyni námsstjóra.
I tilefni af þessu námskeiði voru
æskulýðsfulltrúarnir Agnes Sig-
urðardóttir og Jón Þórarinsson
teknir tali og spurðir fyrst, til
hvers þetta námskeið sé haldið.
— Markmiðið með þessu nám-
skeiði, sagði Agnes, er það, að fólk
sem starfar að æskulýðsstarfi, og
þá sérstaklega að barnastarfi, get-
ur komið á þetta námskeið og
fengið margs konar leiðbeiningar.
Það er ekki síður nauðsynlegt, að
aðrir en prestar komi á þetta
námskeið. Þetta er eins konar
grunnnámskeið fyrir allt landið.
En síðan verða haldin landshluta-
námskeið í landsfjórðungunum
síðar.
Á námskeiðinu verða nýjungar
kynntar í barnastarfi og æsku-
lýðsstarfi. Ný söngbók verður
kynnt með 100 nýjum söngvum og
nýr sunnudagapóstur.
— Farið verður í grunnþekk-
ingu varðandi trúarþroska barna,
sagði Jón, það er ekki sama
fræðslan, sem gildir fyrir 6—9 ára
börn og 9—12 ára. Guðshugmynd-
ir og trúarhugmyndir eru misjafn-
ar. Því er oft talað yfir hausamót-
unum á hinum yngri eða þá, að
hinum eldri er sagt of mikið smá-
barnacfni. Það verður rætt hvern-
Dagarnir hlaðnir opinberunum
— segir Hjörtur E. Þórarinsson um heimsóknina til Grænlands
„ÞESSI LÖNGD OG GÓÐD samskipti Búnaðarfélags íslands og félags
grænlenzkra bænda, sem nú heitir Den samvirkende faareholdforening,
hafa verið við lýði allt frá 1920 er Búnaðarfélagið aðstoðaði Grænlendinga
við innflutning fjár frá Norðurlandi. Dpp úr því varð sambandið nánara og er
Grænlendingar fóru að skipuleggja þjálfun ungra verðandi bænda varð það
hluti námsins að þeir yrðu í eitt ár á íslenzku sauðfjárbúi. í vetur verða hér 4
til 5 og þar á meðal væntanlega fyrsta konan. Að öðru leyti fer námið fram í
tilraunastöðinni Dpernaviarssuk, en þar er mikið um matjurta- og skógrækt-
artilraunir auk sauðfjárræktartilrauna," sagði Hjörtur E. I»órarinsson, bóndi
á Tjörn í Svarfaðardal. Hann var fulltrúi Búnaðarsambands fslands við
hátíðahöldin á Grænlandi og blaðamaður Morgunblaðsins ræddi við hann
um samskipti íslands og Grænlands á sviði landbúnaðar.
Hjörtur E. Þórarinsson, bóndi á Tjörn Svarfaðardal, og kona hans, Sigríður
Hafstað, með gjöfina góðu frá Búnaðarfélagi íslands. Ljósmjnd hg.
Kindur veiddar
í Vestribyggð
„Rannsóknarstofnun landbún-
aðarins hefur að undanförnu unn-
ið að gróðurrannsóknum og beit-
arþolsmati á Grænlandi undir
stjórn Ingva Þorsteinssonar og
komizt að þeirri niðurstöðu að
mjög miklir möguleikar séu á auk-
inni sauðfjárrækt í kringum Qaq-
ortoq og suður eftir Grænlandi.
Ekkert sauðfé er norðar á landinu
en í Eystribyggð, en í Vestribyggð
var áður nokkuð af sauðfé, en það
gengur nú villt og ekki óalgengt að
menn komi með eina og eina kind
heim úr veiðiferð. Þá hefur RALA
aðstoðað Grænlendinga við félags-
ræktun í Görðum (Igaliko) með
því að útvega þeim Þórð Þor-
bergsson, tilraunastjóra á Skriðu-
klaustri, til að stjórna verkinu.
Annars er það Gísli Kristjánsson,
sem hefur alltaf verið helzti tengi-
liður íslands og Grænlands fyrir
hönd Búnaðarfélags íslands."
Bestu bústæðin vid
norrænar rústir
„Nú hefur verið tekin ákvörðun
um 100% aukningu sauðfjár í
landinu í framhaldi af rannsókn-
um RALA. Skipuð var með þátt-
töku fornleifafræðingsins Knud J.
Krogh, þess sem á sínum tíma
gróf upp Þjóðhildarkirkju, nefnd
til að stjórna undirbúningi og
skipuleggja þetta og eitt af við-
fangsefnum hennar var að koma í
veg fyrir að norrænar rústir verði
skemmdar við uppbyggingu nýrra
búa, en þær eru algjörlega friðað-
ar. Þetta var talið nauðsynlegt
vegna þess að beztu bústæðin eru
við norrænar rústir. í þessu skyni
hefur verið sett upp áætlun til 10
ára og þá er áætlað að stækka sum
þau bú, sem fyrir eru auk þess að
byggja ný. Þá er ætlunin að reyna
að koma í veg fyrir vetrarbeitina,
sem hefur verið grænlenzkum
bændum dýrkeypt í slæmu ár-
ferði, og leggja áherzlu á fóður-
búskap. Til þess þarf að rækta upp
400 hektara lands, girða á annað
hundrað kílómetra og ryðja vegi á
milli býli og milli fjalls og fjöru og
byggja fjárhús fyrir um 30.000
fjár, bæði á gömlum býlum og nýj-
um.“
Mestu skiptir að
ræktun takist vel
Hvernig lizt þér á þessa áætlun?
„Mér lízt nokkuð vel á hana, ég
sé að landið þolir mikið. Það er þó
ljóst að það veltur allt á ræktun-
inni, en hún er erfið vegna þess
hve grýttur jarðvegurinn er og
þunnur og heldur illa raka. Vorin
eru þurr og því þarf að vökva tún
ef vel á að vera og er það með í
áætluninni. Það er nokkuð merki-
legt að það eru greinileg merki
þess, að norrænu bændurnir hafi
verið með áveitur á tún sín og sér-
staklega ber á því í Görðum. Þetta
er afar mikilvægt og sem dæmi
um þurrkana má nefna að nú kom
ekki dropi úr lofti frá miðjum maí
og fram í ágúst. Það er því ljóst að
allt ræðst af því hvernig til tekst
með ræktunina.