Morgunblaðið - 19.08.1982, Qupperneq 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 19. ÁGÚST 1982
150 aldraðir
í íslandsferð
í GÆR, miðvikudaginn 18. ág-
úst, efndu Samvinnuferdir-
Landsýn tii ókeypis hópferðar
um Suðurland. Olium þátttak-
endum í orlofsferðum aldraðra
1982 var boðið og tæplega 150
manns mættu á Austurvelli er
JNNLENT,
lagt var af stað. Efnt var til ferð-
arinnar í tilefni af ári aldraðra
og af þátttökunni mátti sjá að
aldraðir kunnu vel að meta
framtakið.
Það var glatt á hjalla í rút-
unum. Gamlir ferðafélagar
hittust á nýjan leik og vænt-
anlegir ferðafélagar í haust-
ferðum aldraðra hittust þarna
í fyrsta sinn.
Meðfylgjandi myndir voru
teknar á Austurvelli er hópur-
inn hélt af stað.
(FréUatilkynning.)
Skyldubrunatryggingar húsa:
Sveitarfélögin gera heildarsamninga
við þau tryggingarfélög sem þau óska
— einstaklingar verða síðan að skipta við viðkomandi tryggingarfélög
„BÆJAR- og Nveitarstjórnum utan Reykjavíkur er heimilt fri 15. október 1955
að semja við eitt vátryggingarfélag eða Óeiri um brunartryggingar á þeim hús-
eignum í umdæmi sínu, sem tryggingarskyldar eru,“ segir meðal annars í lögum
um brunatryggingar utan Reykjavikur fri 1954. Um brunatryggingar innan
Reykjavíkur gildir öðru máli, þar sem Hústryggingar Reykjavíkur voru stofnaðar
1954 og hafa þær annazt allar skyldubninatryggingar í Reykjavík frá því ári í
samræmi við lög þar um.
Með umræddum lögum kom það í
hlut viðkomandi bæjar- eða sveitar-
félags að semja við hvaða tryggng-
arfélag sem var um skyldubrunatr-
ygginar íbúa sinna vegna þess að
sveitarfélögin bera ábyrgð á þessum
tryggingum. Vegna þessa hafa
sveitarfélögin gert heildarsamninga
við ákveðin tryggingarfélög og
verða þvi íbúar þeirra að tryggja
hjá því tryggingarfélagi, sem samið
hefur verið við. Sem dæmi um þetta
má nefna, að eigi einstaklingur
sumarbústað í landi Reykjavíkur
verður hann að tryggja bústaðinn
hjá Hústryggingum Reykjavíkur, en
sé bústaðurinn í Þingvallasveit
verður að tryggja hann hjá Sam-
vinnutryggingum burtséð frá lögh-
eimili eigandans.
Vegna þessa ræddi Morgunblaðið
við Þórð H. Jónsson og Hilmar
Pálsson aðstoðarforstjóra Brunab-
ótafélags Islands, sem fyrir setn-
ingu áðurnefndra laga, sá eingöngu
um brunatryggingar. Sögðu þeir
Brunabótafélagið hafa hafið starf-
semi sína 1. janúar 1917 í kjölfar
baráttunar og vakningarinnar fyrir
því að færa tryggingarnar inn í
landið og hefði Sveinn Björnsson
orðið fyrsti forstjóri BÍ. Jafnfram
hefði þá verið tekin upp skyldubrun-
atrygging húsa með lögum, sem
hefði verið óbreytt til 1955. Fyrir
þann tíma hefði BI verið með mik-
inn meirihluta allra skyldubrunatr-
ygginga og væri svo enn hvort sem
miðað væri við landið allt eða
Reykjavík væri aðskilin. Utan
Reykjavíkur væri BÍ með 88% allra
skyldubrunatrygginga, en Samvinn-
utryggingar 12%. Væri allt landið
tekið saman væri BÍ með 57%
trygginganna, Hústryggingar
Reykjavíkur með 36% og Samvinn-
utryggingar með 7%.
Aðspurðir um það hvort það væri
ekki skortur á persónufrelsi ein-
staklingsins að sveitarfélög ákvæðu
hvar hann skyldi tryggja, sögðu þeir
Hilmar og Þórður, að á yissan hátt
væri það rétt. Þess bæri þó að geta
að sveitarfélögin hefði frjálsar
hendur í samningum við þau trygg-
ingarfélög, sem leyfi hefði til brun-
atrygginga. Samið væri til 5 ára í
senn og gætu sveitarfélögin því
skipt um tryggingarfélög teldu þau
hag í slíku, en breytingar væru óve-
rulegar. Þá bæri einnig að geta þess,
að sveitarfélögin væru skuldbundin
til þess að sjá um að hús innan um-
dæmis þeirra væru tryggð sam-
kvæmt lögum og létti því slíkur
heildarsamningur mjög fyrir því, að
fylgjast með því að lögum væri full-
nægt. Síðast en ekki sízt bæri svo að
geta þess að með slíkum heildars-
amningum næðust lægri iðgjöld þar
sem umsjón og eftirlit væri því á
færri höndum. Sem dæmi um iðgj-
ald skyldubrunatryggingar mætti
geta þess að það væri aðeins um 250
krónur árlega af góðu einbýlishúsi
auk söluskatts og viðlagagjalds en
iðgjald lagmárks innbús að verð-
mæti 200.000 krónur væri um 170
krónur árlega. Iðgjald skyldubrun-
atrygginar miðað við beztu bruna-
varnir næmi 0,23 prómillum af fast-
eignamati, en iðagjald innbústrygg-
ingar við samsvarandi aðstæður
væri 0,85 prómill af tryggingar-
upphæð. Af þessu dæmi
mætti glögglega sjá hve lág iðgjöld
af skyldubrunatryggingum væru.
Það væri nánast um heildsölu þess-
ara trygginga að ræða. Ofan á þetta
greiddi svo BÍ arð til tryggjenda ef
afkoma fyrirtækisins leyfði og árið
1981 hefðu 1.3 milljónir verið grei-
ddar í arð.
Þá sögðu þeir félagar að þrátt
fyrir frjálsræði sveitarfélaga í sam-
ningum við tryggingarfélög bæri
ekki á því, að samkeppni kæmi fram
í undirboðum. Landinu væri skipt
niður í iðgjaldasvæði eftir bruna-
vörnum og fleiru og væru iðgjöld
alltaf þau sömu á sambærilegum
svæðum, þó þau væru ekki þau sömu
um allt land. Hvað afkomu nú varð-
aði sögðu þeir að útlit væri fyrir að
hún yrði slæm á þessu ári. Þrátt
fyrir stórauknar brunavarnir hefði
verið talsvert um stór tjón og tjón-
atíðni hefði aukizt. Sem dæmi um
það mætti nefna að brunatjónið í
Sjálfstæðishúsinu á Akureyri hefði
numið 18% af heildariðgjaldi brun-
ntrygginga BÍ og bruninn í Garðabæ
um 10%. Það virtist sem iögjöld af
skyldubrunatryggingum væru of lág
og stafaði það helzt af því hve stórir
heildarsamningar væru hagstæðir
fyrir tryggingarkaupandann. Því
væri það ekki vafi á því að núver-
andi fyrirkomulag væri einstakling-
um hagkvæmt þrátt fyrir það að
þeir yrðu að hlíta ákvörðunum
sveitarfelaga um val á trygginarfél-
ögum.
Söfnuðu fyrir
í MORGUNBLAÐINU í gærdag
birtist mynd af þessum duglegu
krökkum, sem efndu á dögunum til
hlutaveltu til ágóða fyrir Sjálfs-
björgu, félaga fatlaðra í Reykjavík.
Söfnuðu krakkarnir tæplega 700
krónum. í textanum var ranglega
Sjálfsbjörg
farið með nöfn þeirra og er beðið
velvirðingar á því, en þau heita:
(f.v.) Eyjólfur Björnsson, Kristinn
S. Jónsson, Baldur Bernharðsson,
Vilmundur Bernharðsson og Hildur
I. Helgadóttir.
„Keypti farmiða fram og til
— segir Kristín Ragnarsdóttir sem
lék í sumar hlutverk Elviru Madigan
KKISTÍN Ragnarsdóttir, sjúkraliði
frá Akureyri, hefur verið búsett í
Svendborg í Danmörku í 3‘A ár. Hún
hefur lcngst af þeim tíma sem hún
hefur dvalið ytra unnið sem sjúkra-
liði á Svendborg Sygehus. í sumar
hefur Kristín leikið i leikritinu Elv-
ira Madigan sem er sett á svið af
áhugamannaleikhúsi þar í borg. Af
þessu tilefni slógum við á þráðinn til
Kristínar á Svendborg Sygehus, þar
sem hún var að hefja störf sín aftur
eftir sumarleyfi.
Við byrjuðum á að spyrja Krist-
ínu um hlutverk hennar í Elviru
Madigan.
„Leikritið fjallar um sirkus-
stúlkuna Elviru Madigan sem að
verður ástfangin af sænskum að-
alsmanni. Hann var giftur og ást
þeirra því ófrjáls. Þau flýðu sam-
an hingað til Danmerkur og sett-
ust að á hóteli hérna í Svendborg.
Þaðan stungu þau af frá háum
reikningi, en náðust og greifinn
var dæmdur fyrir hjúskaparbrot
og agabrot í hernum. Þeim fannst
þetta óbærilegt og brugðu því á
það ráð að deyja saman. Sagan
gerðist fyrir 92 árum en er enn
þann dag í dag vel þekkt hérna í
Danmörku."
Hvernig fékkst þú þetta hlut-
verk?
„Þetta hlutverk fékk ég fyrir al-
gera tilviljun. Vinkona mín sem
hefur starfað með áhugaleikhús-
inu í 3 ár benti á mig sem heppi-
legan leikara í þetta hlutverk. I
fyrstu var ég mjög treg þar sem ég
hef aldrei leikið áður, auk þess
sem mér fannst að málið myndi
verða mér til trafala, þó að ég sé
búin að búa hérna þetta lengi hef
ég hreim. En þau hlustuðu ekki á
þær mótbárur sem ég hafði í
frammi svo að ég sló til. Þau töldu
mér meira að segja trú um að
framburðurinn hjá mér gæfi leik-
ritinu meiri „sjarma" þar sem hin
raunverulega Elvira hefði verið
sænsk og ekki talað dönsku. Þetta
félli því ágætlega saman."
Nú er þetta áhugamannaleik-
hús, hvernig er það uppbyggt?
„Við erum 30 sem vinnum að
þessu. Við fáum ekkert kaup fyrir
að leika, þetta er tóm áhuga-
mennska. Við byrjuðum að æfa
leikritið um Elviru síðast í apríl
og æfðum tvisvar í viku. 29. júní
frumsýndum við svo verkið og síð-
asta sýning var 8. ágúst sl. Þetta
gekk mjög vel hjá okkur, það var
fullt á ölium sýningunum, þannig
við þénuðum ágætlega. En þeir
peningar sem að inn komu verða
notaðir til að byggja upp næsta
verkefni sem verður ævintýrið um
Pétur Pan. Við notum sumarfríin
okkar í þetta og þann frítíma sem
við höfum aflögu. Mér fannst
þetta mjög gaman þó þetta væri
að mörgu leyti mjög erfitt í þeim
hitum sem hafa verið hérna í
sumar."
Hefur verið mikið skrifað um
leikritið í dönskum blöðum?
„Já, það hefur verið fjallað
baka“
nokkuð mikið um leikritð, flest
blöðin hérna hafa skrifað um það,
við höfum fengið lofsamlega dóma
í öllum blöðunum nema einu, en
þar fengum við verulega slæma
dóma. Einnig hefur verið fjallað
um leikritið bæði í sjónvarpi og
útvarpi."
Ætlar þú að leggja leiklist fyrir
þig í framtíðinni?
„Ég hef engin áform um það, ég
mun verða með í næsta verkefni
leikhópsins Pétri Pan. Ef að ég
ætlaði í leiklistarskóla þyrfti ég að
fara að drífa mig, því ég er orðin
25 ára gömul og inn í slíkan skóla
er erfitt að komast hérna í Dan-
mörku.“
í hvað eyðir þú frítímanum?
„Upp á síðkastið hef ég eitt öll-
um mínum frítíma í þetta leikrit,
ég er því fegin að þessu skuli vera
lokið og ég skuli vera byrjuð að
vinna aftur hérna á sjúkrahúsinu.
Annars hvað ég geri svona al-