Morgunblaðið - 10.12.1982, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 10. DESEMBER 1982
Baðmottu-
sett
Aldrei meira úrval
GEíSíBf
Heimilistæki
á heimsmælikvarða
/ ^
THOMSON
THOMSON
THOMSON
THOMSON
THOMSON
THOMSON
VERSLIÐ I
SÉRVERSLUN
MEÐ
UTASJÓNVÖRP
OG HLJÓMTÆKI
1
Meira en þú geturímyndad þér!
„Orðinn gamall skúrk-
ur í skáldsögunni"
„Þú kemur til að tala við mig um nýju bókina mína,“ sagði Óskar
Aðalsteinn rithöfundur, þegar Morgunblaðið hafði tal af honum í
tilefni af útkomu nýrrar skáldsögu eftir hann undir heitinu „Fyrir-
burðir á skálmöld".
„Það er rétt að líta á þessa sögu í Ijósi þess sem ég hef áður
skrifaö. Bækur mínar eru orðnar 19, þrjár barnabækur, ævisaga,
ritgerðarsafn og ein Ijóðabók, hitt eru skáldsögur.
I skáldsögum mínum hafa það verið eiginleikar og eðli einstakl-
inga sem hafa alltaf varðað mestu um það sem ég hef verið að
skrifa.“
Viltu skýra þetta nánar?
„Þetta skýrist best með því að
ég fari fáeinum orðum um
nokkrar af sögum mínum. í ann-
arri skáldsögu minni, „Grjót og
gróður" 1941, kemur verka-
lýðshreyfingin við sögu, en úr
verður ekki áróðursefni, hún er
þarna eingöngu sem eðlilegur
þáttur í lífsbaráttu fólksins. Það
grípur til hennar eins og svang-
ur maður til þeirrar fæðu sem
honum berst. Verkalýðshreyf-
ingin er einungis í uppsiglingu.
Nú hefði mátt ætla að ég hefði
haldið áfram að skrifa sögur
með ívafi af verkalýðsbaráttu og
margir héldu og gáfu í skyn, að
þarna upprisinn nýr maður á
vettvangi stjórnmála með
skáldsöguna að vopni. En í
Rætt við
*
Oskar
Aðalstein
rithöfund
næstu skáldsögu minni „Húsinu
í hvamminum" kemur berlega í
Ijós, að ekkert slíkt vakir fyrir
mér. Bakgrunnur þeirrar sögu
er heimsstyrjöldin síðari. Þar er
uppistaðan hin mikla uppbygg-
ing og efnahagslega velsæld sem
steyptist yfir fólkið á stríðsár-
unum, jafnframt þeim fórnum
sem þar voru færðar. Það er
mikil saga í þessari bók.
Árið 1958 kemur út skáldsag-
an „Kosningatöfrar". Þar er við-
fangsefnið hin sígilda kosninga-
barátta, sem nær hámarki á
kjördag, þegar atkvæðaveiðar
standa sem hæst. Þetta er al-
varleg saga, þó hún sé skrifuð í
léttum tón. Þarna hrósar áróð-
urinn sigri yfir málefnunum,
eins og í öllum kosningum. Að-
alpersóna sögunnar, Dalgeir, er
þessi dæmigerði áróðursmeist-
ari, sem ólíklegustu persónur
falla fyrir.
Síðan kemur „Lífsorrustan"
1964. Fyrstu drögin að henni eru
allt frá árunum 1950. Þetta er
löng og margbrotin saga. Þessi
saga á að gerast á þeim árum,
sem kennd eru við kaldastríðið,
eins og við nefnum það í daglegu
tali, enda ber hún þess glögg
merki. Ungur maður, Vörður, er
aðalpersónan og fær fljótt að
kenna á því andrúmslofti sem
ríkir í kringum hann. Það sam-
þýðist ekki hugsun hans að ját-
ast undir flokksveldið og hlýða
því í einu og öllu, og af því hann
er að þessu leyti ekki tryggur
„Islenskir
málarara
Brot úr sögu og málaratal
KOMIÐ er út mikið rit, sem hefur
að geyma brot úr sögu íslenskra
málara og málaratal. Nefnist það
„íslenskir málarar". Höfundur er
Kristján Guðlaugsson málarameist-
ari, en Málarameistarafélag Reykja-
víkur er útgefandi.
I formálsorðum segir m.a.:
„I riti þessu er rakin í storum
dráttum saga málarahandverks-
ins hér á landi frá upphafi ásamt
æviskrám þeirra manna, sem frá
öndverðu hafa lagt stund á mál-
araiðn, þeirra sem máluðu hús og
búnað þeirra, kirkjur og klaustur.
Getið er trésmiðanna, frumherja
íslenskra iðnmálara, á öldinni sem
leið, mannanna, sem lögðu grunn
að nýrri iðngrein í landinu, allra
þeirra, sem hófu störf við málara-
iðn og gerðu hana að ævistarfi,
öðluðust iðnréttindi, fengu iðn-
bréf, borgarabréf, og að lokum
þeirra, sem lærðu iðnina hjá
meisturum og í skólum, luku
sveinsprófum, fengu sveinsbréf og
meistarabréf.
Upphaflega var ætlunin að mál-
Kin af myndunum í
hókinni. Hún er tek-
in fyrir utan Holds-
veikraspitalann í
Laugarnesi um
1920. Á henni er
Guðbergur G. Jóns-
son málarameistari
(t.v.) ásamt starfs-
manni sínum, Frið-
riki Hagberg.
aratalið næði aðeins til þeirra sem
hlotið höfðu lögformleg iðn-
réttindi, en við nánari athugun
þótti réttast og best, að ævi-
skrárnar næðu til sem flestra
þeirra, sem við iðnina hafa starf-
að, svo að geyma megi sem mestar
upplýsingar um iðnina og málar-
ana á einum og sama stað.“
Bókin er í tveimur bindum, alls
rúmar 600 blaðsíður, með um 1.000
myndum. Sögusviðið spannar tím-
ann allt frá landnámi til vorra
daga.
Ný skáldsaga eftir
Snjólaugu Bragadóttur
Snjólaug
Bragadóttir
BOKAÍITGÁFAN Örn og Örlygur hf.
hefur sent frá sér skáldsöguna „Leik-
soppur fortiðarinnar" eftir Snjólaugu
Bragadóttur frá Skáldalæk og er þaó
níunda skáldsaga höfundarins.
í fréttatilkynningu útgefanda
segir:
„í sögu þessari flytur Snjólaug
sögusvið sitt út fyrir landsteinana
og gerist sagan að mestu í Skot-
landi. Islensk stúlka, Katrín Jóns-
dóttir, er þó aðalsöguhetjan en hún
er háskólanemi í Edinborg. Hún
ferðast sumarlangt um Skotland og
sinnir starfi sínu og áhugamáli og
þá fer ýmislegt að koma í ljós sem
vekur spurningar og rifjar upp
harmleik frá stríðsbyrjun." Og á
bókarkápu segir m.a.:
„Hver sem hún er og hvað sem
hún heitir, kemur hún dag einn til
Culverden House og vekur upp
draug haturs og afbrýði liðinna
tíma. Slíkir draugar dafna vel í nú-
tímanum líka og þegar Katrín flýr
ættarsetrið eftir að hafa horfst í
augu við réttan uppruna sinn, verð-
ur hjarta hennar eftir."
Bókin „Leiksoppur fortíðarinnar"
er sett, umbrotin, filmuunnin og
prentuð í Prentstofu G. Benedikts-
sonar og bundin hjá Arnarfelli hf.
Kápuhönnun er eftir Kristján
Steingrím Jónsson.