Morgunblaðið - 04.01.1983, Blaðsíða 33

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 4. JANUAR 1983
33
Anna Magnúsdóttir
Minningarorð
Það er víst um hálf öld síðan ég
ung telpa sat við hljóðfærið og
stautaði mig fram úr nótunum, er
faðir minn hratt upp hurðinni og
sagði að frænka mín, Anna, væri
komin. Hún stóð í dyragættinni og
leit í kringum sig, mjög hávaxin,
ljóshærð með stór blá augu, lífs-
gleðin geislaði frá henni. Hún stóð
góða stund kyrr og sagði aðeins
eitt orð: „Píanó." Það var eins og
hljóðfærið væri segulmagnað og
drægi hana til sín og hún sagði
einum tón hærra: „Guðdómlegt."
Ég renndi mér út af stólnum og
hún settist og spilaði Carnevalinn
eftir Schumann. Hún hafði stórar
hendur og þær renndu sér eftir
hljómborðinu, stundum undur-
blítt, en þar á milli af krafti og
með einhverjum óræðum gáska.
Ég stóð orðlaus og hlustaði með
aðdáun, annað eins hafði ég þá
ekki heyrt. Að því búnu stóð hún
upp, leit á mig og sagði: „Jahá, svo
þú ert farin að læra á píanó. Lífið
er ekkert án tónlistar, mundu
það.“ Síðan var sest að kaffi-
drykkju og hún sagði frá og gerði
það þannig að allir veltust um af
hlátri svo tárin flóðu niður kinn-
arnar. Svo stóð hún upp, þakkaði
fyrir sig og var farin. Síðan fannst
mér lítið gerast næstu daga.
Með þessu hófst vinátta okkar
sem lengi hefur varað. Hún var
talsvert eldri, ég leit upp til henn-
ar. Hún var greind, hreinlynd og
vinaföst. Ef henni þótti eitthvað
miður gekk hún hreint til verks.
Að tala illa um aðra, það var ekki
hennar háttur.
Á þessum árum voru ungar
stúlkur rómantískar, höfðu unað
af tónlist, blómum og kampavíni,
en hún hafði annað og meira til að
bera, hún hugsaði og talaði öðru-
vísi en flestar aðrar, átti ekki til
nöldurtón, heldur sveif andinn yf-
ir öllu sem hún sagði. Það gleym-
ist ekki þeim sem þekktu hana á
hve glettinn hátt hún gat orðað
hversdagslegustu hluti.
Ég minnist þess þegar hún var í
tilhugalífinu sitjandi úti fyrir
tjalddyrunum við Laugarvatn,
grammófónninn spilaði eftirlæt-
istónskáldið hennar, Chopin, v.atn-
ið spegilslétt og sól skein í heiði,
náttúran ilmaði. Hún rétti honum
höndina og sagði: „Getur lífið
nokkurn tíma orðið dásamlegra,
Njáll rninn?" Og hann tók á móti
og hélt þétt í höndina til hinsta
dags.
Þá var æskuheimilið kvatt, en
foreldrar hennar voru Guðrún
Oddgeirsdóttir og Magnús Jóns-
son, sýslumaður í Hafnarfirði, en
sá sem tók í hönd hennar var Njáll
Guðmundsson, kennari.
Ung stúlka starfaði hún við að
spila undir þöglum kvikmyndum í
Hafnarfjarðarbíói, en síðar vann
hún hjá ríkisféhirði í Reykjavík,
en maður hennar var kennari við
Laugarnesskólann. Framan af
bjuggu þau þröngt, en þá fæddust
augasteinar foreldranna, Anna og
Baldur Viðarr. Nokkrum árum
síðar varð Njáll skólastjóri barna-
skólans á Akranesi. Við það urðu
þáttaskil í lífi þeirra. Þar efra
kynntust þau mörgu góðu fólki, en
ég veit að Anna saknaði margs úr
Reykjavík, ekki síst á sviði lista,
en á Ákranesi snerist mannlífið að
mestu um saltfisk, fiskflök og
skreið, svo ekki sé minnst á síldina
og sementið.
Þau settost að í kjallaraíbúð á
staðnum, en Anna var áhugamál-
um sínum trú og hóf kennslu í pí-
anóleik. Smám saman batnaði
hagur þeirra, stórt hús var byggt
og börnin uxu úr grasi, en í nýja
húsinu var séð fyrir góðu rými
fyrir tónlistarkennsluna, en
lengra var haldið. Hún átti
stærstan hlut í að Tónlistarskóli
Akraness var stofnaður, en hann
hefur lyft mannlífinu þar á hærra
svið. Hún var skólastjóri hans í 5
ár og kenndi við hann svo lengi
sem hún gat.
Vel lýsir það Önnu, að á 150 ára
ártíð Chopins, Setti hún upp stór-
an pott á eldavélina, bjó til súkku-
laðidrykk, bakaði ótal tertur og
bauð nemendum og aðstandendum
til hátíðar. Þar voru leikin lög eft-
ir tónskáldið af nemendum sem
einnig sýndu listdans við tónlist
hans. Að sjálfsögðu lék Anna sjálf
einnig verk eftir tónskáldið. Það
kvöld varð Akranes að heimsborg.
Anna gekk ekki alltaf heil til
skógar, hjartað var of stórt, en
ekki að sama skapi sterkt. Þegar
heilsan var ekki sem best og hún
fékk einhverja hugljómun hristi
hún af sér slenið og fór að sinna
áhugamálum sinum. Auk tónlistar
hafði hún yndi af að mála og þá
einkum blómamyndir. Hún hafði
lítið lært til þeirra verka, en sköp-
unar- og litagleðin réðu ferðinni.
Hún málaði ekki sætar blóma-
myndir, heldur þrengdi litaskrauti
út í rammann og blómin komu út
úr myndfletinum eins og þau vildu
grípa áhorfandann, enda gerðu
þau það oft.
Þegar orgelsnillingurinn okkar
var jarðaður, en Anna dáði hann
mikið, setti hún mynd af honum á
borðið hjá sér, skreytti það með
rósum og hlustaði á jarðarförina í
útvarpinu. Hún trúði á lengra líf
en þetta og það sagði hún að hún
væri viss um að á móti sér tækju
þeir Páll, Beethoven, Chopin og
Bach, og þá skyldi verða líf og fjör,
— rífandi karneval. Svo hló hún
hátt.
Ég veit að nú þegar karnevalinn
hjá henni stendur sem hæst, munu
margir vinir hennar og nemendur
setja kerti á borð hjá sér og
skreyta með grenigreinum og
þakka henni vináttuna og það hve
hún gerði tilveruna litríkari og
skemmtilegri.
Anna Sigríður Björnsdóttir
Það er margt sárt, sem mann-
fólkinu er ætlað að umbera í líf-
inu. Eitt af því er andstæðan,
dauðinn, eða hið óumflýjanlega.
Jafnvel þegar hann gerir boð á
undan sér, getur verið erfitt að
sætta sig við þennan þátt. Það
varð mér enn einu sinni ljóst, er ég
frétti lát móðursystur minnar,
Önnu Magnúsdóttur, en hún ánd-
aðist á gjörgæzlu Landakotsspít-
ala að morgni hins 27. desember
sl.
Anna fæddist 23. júní 1913,
dóttir Magnúsar Jónssonar, fyrr-
um sýslumanns og bæjarfógeta í
Gullbringu- og Kjósarsýslu, og
konu hans Guðrúnar Oddgeirs-
dóttur, Guðmundssonar, prests að
Ofanleiti í Vestmannaeyjum, en
Anna var ein af 9 börnum Magn-
úsar Jónssonar.
Hún lifði alla tíð með tónlist og
í tónlist, í óeiginlegri og eiginlegri
merkingu. Á bernskuheimili henn-
ar í Hafnarfirði var oft glatt á
hjalla, og var hljómlistin þar
sjálfsagður hlutur. Systkinin spil-
uðu flest á píanó, en slíkt örvar
lífsgleði og fjör.
Ég þekkti Önnu frá barnæsku,
þar sem hún var tíður gestur á
heimili foreldra minna. Raunveru-
leg kynni mynduðust hins vegar
ekki okkar í milli fyrr en á síðari
árum, þá í ríkum og skemmtileg-
um mæli, þar sem við fundum að
við áttum margt sameiginlegt.
Það sem mér fannst einkenna
lundarfar Önnu frænku minnar og
vinkonu var einlægnin, jafnaðar-
geðið, hnyttin tilsvörin, og stutt
var í gáskann, jafnvel er hún átti í
baráttu við hin langvinnu veikindi
sín, en hún hafði m.a. meðfæddan
hjartagalla.
Tónlistarnám stundaði hún í
mörg ár og uppskar ríkulega af
því námi, eins og fyrr er getið, en
einnig var henni það hin mesta
hvíld og afþreying að setjast við
píanóið og gleyma sér um stund.
Hún átti sér fleiri áhugamál, m.a.
málaði hún, þegar tími gafst til,
og bera myndir hennar vott um þá
bjartsýni sem hún hafði til að
bera, á hverju sem bjátaði.
Hún hafði auðugt hugmynda-
flug, sem hreif mann með sér á
fjarlægðar slóðir, þar sem sumar
og sól ríkir. Hún var sannur vinur
og sálufélagi, í orðsins fyllstu
merkingu, skilningsrík og hjálp-
-ftís,* ef hún vissi um einhvern
hjálparþurfi.
Hún kvæntist Njáli Guðmunds-
syni, og hafði hjónaband þeirra
staðið í 40 ár, er hún lézt. I sam-
búð þeirra ríkti trygglyndi og
gagnkvæm ástúð. Fyrstu hjúskap-
arárin bjuggu þau i Reykjavík, en
fluttu síðan til Akraness, þar sem
Njáll gegndi skólastjórastarfi við
Barnaskóla Akraness í hart nær
25 ár, en Anna hélt áfram störfum
í sambandi við tónlistina; m.a. var
hún skólastjóri við Tónlistarskóla
Akraness. Heimili þeirra hjóna
var fallegt og rómað fyrir gest-
risni og góðan smekk. Gestir, sem
leið áttu um, fengu hlýlegar og
rausnarlegar móttökur.
Þar kom að þau fluttu til Kópa-
vogs, þar sem þau bjuggu í fimm
ár og undu hag sínum vel. Við
hjónin vorum þar tíðir gestir, en
móttökur og andrúmsloft þar var
ævinlega létt, en önnu var ein-
staklega lagið að koma fólki til að
hlæja og gleyma áhyggjum hins
daglega lífs.
Tvö mannvænleg börn eignuð-
ust þau hjón, Önnu, kvænta Willi-
am Th. Möller, og Baldur Viðarr,
kvæntan norskri konu, Tove
Berntsen, en þau búa í Noregi.
Við Sigurður viljum votta Njáli,
Níní, Baldri og öðrum ættingjum
og vinum okkar innilegustu sam-
úð.
AA t ilífrtarljósi bjarma ber,
sem brautina þungu greiðir,
Vort líf, sem svo stutt og stopult er,
það stefnir á ædri leidir.
(>g upphiminn fegri en auga sér
mót óllum oss faóminn breióir.
(Kinar Ik nediktsson).
Blessuð sé minning önnu Magn-
úsdóttur.
Agla Tulinius

Útför móöur okkar, tengdamóður, ömmu og langömmu,
ÁLFHEIDAR JÓNU JÓNSDÓTTUR,
Bústaðavegi 63,
verður gerð frá Bústaðakirkju, miövikudaginn 5. janúar, kl. 13.30.
Lilja Kristinsdóttir,
Sigurbjörn Kristinsson, Erna Magnúsdóttir,
Jóna G. Kristinsdóttir, Svainn Jónsson,
Guöbjartur Kristinsson, Helga Pétursdóttir,
Einar Kristinsson, Guðmunda Jónsdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
+ Móöir okkar, ÞÓRA J. HJARTAR, Hóholtí 5, Akranesi, andaöist í Sjúkrahúsi Akraness 31. desember. Jón F. Hjartar, Ólafur F. Hjartar, Guðrún F. Hjartar, Ingibjörg F. Hjartar.

+ Faöir minn, VIGGÓ BJÖRN BJARNASON, Suöurhólum 16, andaöist í Landspítalanum 1. janúar. Fyrir hönd ættingja, Ragnheiður Ösp Viggósdóttir.

+ Maðurinn minn, faðir okkar, tengdafaöir og afi, GUNNAR GUÐMUNDSSON, Lyngheiöi 6, Selfossi, andaöist í Sjúkrahúsi Suöurlands að kvöldi nýársdags. Arnheiður Helgadóttir, Kristín Gunnarsdóttir, Sigurður Þór Sigurösson, Vigfús Þór Gunnarsson, Þorvaldur Þorvaldsson. Erlin Karlsdóttir, Helgi Þorvaldsson, Arndís Guðmundsdóttir, og barnabörn.

+ Hjartkær eiginmaöur minn og faöir okkar, KRISTJÁN ÁSGEIR ÁSGEIRSSON, húsasmiðameistari, Mtðvangi 121, lést í Landspítalanum 2. janúar. Sigrún Arnbjarnardóttir, Arna Viktoría Kristjánsdóttir, Ásgeir ísak Kriatjánsson.

+ Sonur okkar, SIGURDUR PÉTURSSON, prentari, lést af slysförum i Chlle á nýársdag. Sigríður Sveinsdóttir, Pétur Sigurðsson.

+ Elsku dóttlr okkar og systir, ÞÓRUNN GUÐMUNDSDÓTTIR, Otrateig 56, lést í Barnaspítala Hringsins 2. janúar. Guðmundur Haraldsson, Ástbjörg Ólafsdóttir, og systkini.

+ Eiginkona mín og móöir okkar, HÓLMFRÍDUR JÓNA INGVARSDÓTTIR, Karlagötu 1, andaöist aö morgni nýársdags. Jaröarförin auglýst síöar. Haraldur Sæmundsson, Ásdís Haraldsdóttir, Inga Haraldsdóttir.

+ Eiginmaður minn, MATTHÍAS WAAGE, Rautetvk 36 andaöist í Borgarspítalanum aöfaranótt 1. janúar. Ingibjörg Waage.

+ Eiginkona mín og móöir okkar, SIGRÍDUR ÞÓRA KONRÁÐSDÓTTIR, Álftamýri 24, andaöist 31. desember sl. Þorsteinn Eiríksson og börn hinnar látnu