Morgunblaðið - 09.09.1983, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 9. SEPTEMBER 1983
Þorsteinn Egilson
— Minning
Fæddur 2. mars 1913
Dáinn 2. september 1983
Þegar hringt var til mín föstu-
dagsmörguninn 2. september og
mér tjáð að vinur minn Þorsteinn
Egilson væri látinn, var sem
strengur brysti. Vináttutengsl
sem varað höfðu í hálfa öld og gott
betur voru skyndilega rofin og eft-
ir var tóm sem minnir á sig í hvert
sinn sem hlé verður í amstri dag-
anna.
Þorsteinn verður til grafar bor-
inn frá Dómkirkjunni í dag og gef-
ur það mér tilefni til að greina í
stuttu máli frá uppruna hans og
æviferli. Traustir stofnar stóðu að
Þorsteini í báðar ættir. Foreldrar
hans voru Gunnar Egilson, versl-
unarerindreki, sonur Þorsteins
Egilsonar kaupmanns í Hafnar-
firði, sem var sonur Sveinbjarnar
rektors Egilssonar og því bróðir
Benedikts skálds Gröndal, og kona
hans, Guðrún, dóttir Péturs kaup-
manns og útgerðarmanns á Bíldu-
dal, síðar í Reykjavík, Thor-
steinsson. Þorsteinn átti sex
systkini og eru þau öll á lífi.
Bernsku- og æskuár Þorsteins
voru um margt óvenjuleg. Fimm
ára gamall fór hann með foreldr-
um sínum og tveim systrum til
Ameríku. Gunnar faðir hans fór
þangað sem verslunarerindreki ís-
lands nokkrum mánuðum áður en
fyrri heimsstyrjöldinni lauk og í
New York var fjölskyldan i rúmt
ár. Eftir skamma dvöl heima fór
Gunnar sem verslunarerindreki
til Ítalíu og ári seinna til Spánar.
Eftir ársdvöl á Spáni sneri fjöl-
skyldan heim og næstu þrjú árin,
1922—1925, var Gunnar forstjóri
Brunabótaféiags íslands. Sumarið
1925 fór Gunnar aftur sem erin-
dreki til Spánar og þar var fjöl-
skyldan í tvö ár, eða þar til Gunn-
ar lést í ágúst 1927, en þá flutti
ekkjan heim með allan barnahóp-
inn, hið eista 17 ára og hið yngsta
fárra mánaða.
Á Spáni gekk Þorsteinn í ensk-
an skóla í tvo vetur, en haustið
1927, þá nýkominn heim, hóf hann
nám í Menntaskólanum í Reykja-
vík og lauk þaðan stúdentsprófi
1933. Næstu tvö árin var hann við
nám í London í vátryggingum og
niðurjöfnun sjótjóna. Árin
1937—’42 var hann starfsmaður
hjá Tryggingastofnun rfkisins,
1942—’45 hjá G. Helgason &
Melsted, 1945—’55 hjá Ríkisút-
varpinu sem fulltrúi útvarps-
stjóra, 1955—’57 hiá Fálkanum hf.
og frá 1957 hjá Islenskri endur-
tryggingu uns hann lét af störfum
1974. Eftir það starfaði hann
sjálfstætt og tók að sér verk fyrir
tryggingafélögin í landinu, ein-
kum niðurjöfnun sjótjóna, svo og
þýðingar á ýmsu sem varðaði sjó-
tryggingar, ýmist af íslensku á
ensku eða af ensku á íslensku, en
hann var löggiltur skjalaþýðandi í
ensku.
Þorsteinn hafði alla tíð mikinn
áhuga á viðgangi tryggingamála í
landinu og var m.a. einn af helstu
frumkvöðlum að stofnun Trygg-
ingaskólans þar sem starfsmenn
tryggingafélaganna geta aflað sér
aukinnar þekkingar um hvað eina
sem varðar tryggingar, og þar
kenndi hann sjótryggingar og
ensku. Þá lét hann sér mjög annt
um íslenskt tryggingamál, sem
lengi mun hafa verið æðiensku-
skotið. Hin síðustu ár vann hann
að því að taka saman enskt-
íslenskt orðasafn um vátrygg-
ingar. Var það sjálfboðavinna,
einungis unnin af áhuga fyrir
málefninu. Ekki mun hann hafa
talið þessari orðasöfnun að fullu
lokið þegar hann féll frá.
Kennslu í stærðfræði og eðlis-
fræði stundaði Þorsteinn af og til
við ýmsa skóla, m.a. Kennaraskóla
fslands, Menntaskólann í Reykja-
vík og Gagnfræðaskóla Reykjavík-
ur. Snemma á árum samdi hann,
ásamt Guðmundi Arnlaugssyni,
síðar rektor, Dæmasafn fyrir al-
þýðu- og gagnfræðaskóla, sem
mun hafa verið mikið notað í þeim
skólum.
Það sem hér hefur verið sagt um
uppruna og æviferil Þorsteins seg-
ir sína sögu, en næsta lítið um
manninn sjálfan. Snögg umskipti
voru orðin í lífi Þorsteins þegar
hann settist í menntaskóla. Faðir
hans skyndilega fallinn frá og
móðirin ein eftir með sjö börn,
flest í ómegð. En erfiðleikarnir
sem þessu fylgdu höfðu ekki áhrif
á námsárangur hans. Honum sótt-
ist námið mjög vel, reyndist hon-
um að því er virtist leikur einn og
var svo raunar gegnum allan
menntaskólann. Hann gaf sér alla
tíð nægan tíma til að sinna félags-
lífi í skólanum, varð brátt vinsæll
meðal bekkjarsystkina sinna og
þótti sjálfkjörinn til forustu, fyrst
í bekknum og síðar á víðari vett-
vangi þegar hann var kjörinn in-
spector scholae, enda þótt seta
hans, sökum hatrammra pólit-
ískra átaka í skólanum, yrði
skemmri í þeim virðingarsessi en
efni stóðu til.
Á menntaskólaárunum kynntist
Þorsteinn ungri stúlku, Snæfríð
Davíðsdóttur, og leyndi sér ekki á
dansæfingum í skólanum, að milli
þeirra hafði tendrast neisti, enda
opinberuðu þau trúlofun sína þeg-
ar hann varð stúdent. Snæfríð var
dóttir Davíðs kaupmanns á Þórs-
höfn, síðar í Reykjavík Kristjáns-
sonar og konu hans, Halldóru
Arnljótsdóttur, prests og alþing-
ismanns ólafssonar.
Snæfríð og Þorsteinn giftu sig
22. febrúar 1936. Það var að ég
hygg mesta gæfusporið í lífi
Þorsteins. Abbí, eins og Snæfríð
hefur alla tíð verið kölluð í hópi
vina og ættingja, var búin öllum
þeim kostum sem prýða góða hús-
móður. Þau hófu búskap við kröpp
kjör eins og annað ungt og eigna-
laust fólk á þessum tímum kreppu
og atvinnuleysis og börnin komu
hvert af öðru: Gunnar 1936, Dóra
1938, Guðrún 1945, Davíð 1950 og
Snæfríður Þóra 1956. Þau hafa öll
lokið námi og hafið störf, hvert á
sínu sviði, og stofnað sín eigin
heimili. Barnabörnin eru orðin 13
og barnabarnabarnið eitt. Barna-
lán er mikil náðargjöf, en þó aldr-
ei óverðskulduð, og þó að Þor-
steinn hefði ekki mörg orð um
barnalán sitt, þá veit ég að hann
var óumræðiiega þakklátur fyrir
það. Hann var börnum sínum mik-
ill pabbi, átti auðvelt með að
blanda geði við þau, segja þeim
sögur, miðla þeim fróðleik og lesa
fyrir þau veigameiri sögur þegar
þau höfðu aldur til að skilja, m.a.
fslendingasögur, og barnabörnin
hafa orðið hins sama aðnjótandi,
enda hafa hugtök eins og ungl-
ingavandamál og kynslóðabil aldr-
ei öðlast þegnrétt á heimili Þor-
steins og Ábbíar.
Kunningsskapur okkar Þor-
steins varð aldrei mjög náinn í
skóla, enda var stór hópur vina í
kringum hann fyrir þegar við urð-
um sambekkingar í 3. bekk. Og
fyrstu árin eftir stúdentspróf lágu
leiðir okkar sjaldan saman. En ár-
ið 1938 flutti ég í nábýli við Þor-
stein og Abbí og þá knýttust þau
vinabönd sem aldrei rofnuðu með-
an báðir lifðu. Sú gjöf fylgdi svo í
kaupbæti, að sömu vinabönd
knýttu saman konur okkar. Sam-
gangur milli heimilanna varð mik-
ill og jókst eftir að við eignuðumst
í félagi við einn skólabróður
okkar, Arngrím Sigurjónsson,
sumarbústað í nánd við Reykjavík,
unaðsstað á bökkum Suðurár og
hraunjaðri Heiðmerkur með
mosagróðri sínum og birkihrísl-
um, blágresi og berjum. Þetta
varð okkur öllum sælu- og hvíld-
arstaður, en þó held ég að ekkert
okkar hafi notið hans í jafnríkum
mæli og Þorsteinn. Hann var mik-
ill unnandi íslenskrar náttúru og
þessi ósnortni angangróður var
honum sífellt uppspretta unaðar
sem hann þreyttist aldrei á að
prísa. Fyrsta verk hans þegar
hann kom þarna upp eftir var allt-
af að nema staðar og teyga
„áfengt“ andrúmsloftið, eins og
hann kallaði það, í djúpum teyg-
um sér til hressingar og endur-
næringar.
Nú hefur Þorsteinn farið sína
síðustu ferð á vit íslenskrar nátt-
úru og í faðmi hennar hlaut hann
sína hinstu hvíld. Sólin skein í
heiði þegar hann fór í þessa för.
Hann hefur horft út á lognkyrran
voginn og séð kvöldsólina speglast
í honum. Hann hefur teygað að sér
„áfengt" sjávarloftið. Ef til vill
hefur hann tyllt sér á stein í fjör-
unni eða lagst út af til að hvíla
lúið hjarta. Þannig vildi ég trúa að
hinstu stund hans hafi borið að, og
sú trú styrktist þegar ég sá friðinn
og heiðríka birtuna yfir svip hans
í kistunni. — Megi minn kæri vin-
ur hvíla í friði.
Gísli Ólafsson
Vinfengi okkar Þorsteins Egil-
sonar stóð í fulla fjóra áratugi,
allt frá því er við kynntust á
skrifstofu hjá heildverzlun G.
Helgason & Melsteðs, þar sem
hann gerðist bréfritari, en ég var
þá þar fyrir sem bókari. Þorsteinn
var málamaður góður, og einkum
var enska sérsvið hans, enda hlaut
t
Bróöir okkar,
GUÐMUNDUR GUÐMUNDSSON,
Ásvallagötu 49,
andaðist í Landakotsspítala aöfaranótt 8. þessa mánaöar.
Steinunn Eiríksdóttir,
Ágúat Eiríksson.
Frændi minn, t ÓLAFURJÓHANNESSON,
válstjóri,
vistmaöur á Hrafnistu,
lést 8. september. Jóhannes Kristinsson.
t
Faöir okkar, tengdafaöir og afi,
BJÖRN KR. GUOMUNDSSON,
frá Hvammstanga,
veröur jarösunginn frá Hvammstangakirkju laugardaginn 10. sept-
ember kl. 10.30.
Synir, tengdadætur og barnabörn.
4 I-
Fósturfaöir minn, I
SIGUROUR INGIBERGUR GUNNARSSON,
Strönd, Stokkseyri,
veröur jarösunginn frá Stokkseyrarkirkju laugardaginn 10. sept-
ember kl. 2 e.h. Fyrir hönd aöstandenda, Elln Eyfjörö.
t
Innilegar þakkir fyrir auösýnda samúö viö andlát og jaröarför
eiginmanns míns og fööur,
JÓNS BJÖRNSSONAR,
frá Heiöi,
Knarrarstíg 2, Sauðórkróki.
Sérstakar þakkir til lækna og starfsfólks Sjúkrahúss Skagfiröinga
og til félaganna í Stangveiöifélagl Sauöárkróks.
Finney Reginbaldsdóttir,
Halldóra S. Jónsdóttir.
t
Móöir okkar, tengdamóðir og amma,
INGIBJÖRG ÓLAFSDÓTTIR,
Hrafnistu 1 Hafnarfiröi,
áóur til heimilis á Vatnsnesvegi 15, Keflavík,
veröur jarösungin frá Keflavíkurkirkju laugardaginn 10. sept. kl.
14.00. Þeim sem vildu minnast hennar er vinsamlega bent á líkn-
astofnanir.
Ólafur J. Sigurösson, Arnbjörg Guömundsdóttir,
Guömundur Sigurösson, Sigrún Osk Ingadóttir,
Elín G. Sigurðardóttir, Þorvaldur Þorvaldsson,
Aöalheiöur Þ. Siguröardóttir, Ingibert Pótursson
og barnabörn.
Lokað
til kl. 15.00 vegna útfarar
ARNDÍSAR BJARGAR BJARNADÓTTUR.
Brauðbær, Þórsgötu 1,
Mamma Rósa vió Hlemm,
Veitingastofan, Bankastræti 12.
Lokað
Skrifstofa okkar og önnur starfsemi feliur niður fyrir
hádegi í dag til viröingar við minningu,
ARNDÍSAR BJARGAR BJARNADÓTTUR.
ÓSAL
Lokað
Vegna útfarar
ÞORSTEINS EGILSON,
veröur skrifstofa okkar lokuö frá hádegi 9. september.
Edda hf., Sundaborg.