Morgunblaðið - 24.11.1983, Qupperneq 41

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 24. NÓVEMBER 1983
41
Ég er sól þín
Bókmenntír
Jóhann Hjálmarsson
Zaharia Stancu:
MEÐAN ELDARNIR BRENNA.
Kristín R. Thorlacius þýddi.
Irtunn 1983.
Rúmenski rithöfundurinn
Zaharia Stancu hefur verið talinn
meðal helstu skáldsagnahöfunda
aldarinnar í epískri sagnagerð.
Eftir hann hefur komið út á ís-
lensku sagnaflokkurinn Berfætl-
ingar og nú eiga íslenskir lesendur
kost á að endurnýja kynnin við
hann eða kynnast honum í fyrsta
sinn í hinu viðamikla skáldverki
um örlög sígauna: Meðan eldarnir
brenna.
Meðan eldarnir brenna gerist í
síðari heimsstyrjöldinni og lýsir
því hvernig stjórnvöld freista þess
að losa sig við sígaunaættflokk.
Sígaunarnir eru sendir út í eyði-
mörk þar sem lífsskilyrði eru
Höfundanöfn
falla niöur
Þátturinn „List og hönnun",
sem birtist í blaðinu í gær, er eftir
Braga Ásgeirsson, en nafn hans
féll niður. — Einnig féll niður
nafn Ólafs M. Jóhannessonar við
tvo kvikmyndadóma, sem birtust á
bls. 35. Biður blaðið velvirðingar á
þessu.
slæm. Það reynist erfitt að draga
fram lífið og auk þess er höfðingi
sígaunanna í miklum vanda stadd-
ur. Innbyrðis átök skjóta upp koll-
inum og veldi hans er ógnað. Göm-
ul siðalögmál sígaunanna eru í
hættu, en án þeirra blasir ekki
annað við en upplausn og tortím-
ing.
Meðan eldarnir brenna er vissu-
lega félagsleg könnun og félags-
legt upgjör, ádeilusaga sem slík.
En það eru einkum hinir mann-
legu þættir sem höfundurinn
glímir við. Sagan er barmafull af
ólgandi lífi, áköfum tilfinningum.
Og hún er frábærlega saman sett.
Eitt einkenni hennar er ljóðræn
endurtekning eins og um söguljóð
væri að ræða. Þessa aðferð hefur
Zaharia Stancu fullkomlega á
valdi sínu og hann hefur beitt
henni á fleiri stöðum en í Meðan
eldarnir brenna.
Einhvern veginn verður sí-
gaunaættflokkur Hims basja
manni hjartfólginn og manni er
ekki sama um hvernig honum
reiðir af. Þetta fólk verður að
ganga i gegnum óhugnanlega
reynslu, í eðli sínu er það sakleys-
ið sjálft, en í því blundar líka
illska. Viðhorfin til ástarinnar eru
óvenju hreinskilin og miskunnar-
laus. Ástin fer sínu fram án þess
að tillit sé tekið til hefðbundinna
tengsla. Eftir því sem á líður sög-
una og eymdin verður meiri því
naktari verða tilfinningarnar.
Skynsemin bíður lægri hlut. Hið
kynræna ástarviðhorf birtist með-
al annars í eftirfarandi raulaðri
vísu og sýnir hve ástin er veiga-
mikill hluti lífsskilnings sígaun-
anna:
Zaharia Stancu
Ég er sól þín og án mín
getur þú ekki lifað.
Eg er loft þitt og án mín
getur þú ekki lifað.
Eg er vatn þitt og án mín
;etur þú ekki lifað.
er brauð þitt og án mín
;etur þú ekki lifað.
íg er svefn þinn og án mín
;etur þú ekki lifað.
Meðan eldarnir brenna sann-
færði mig um mikilleik Zaharia
Stancu sem rithöfundar. Berfætl-
ingar voru frekar í anda vottorðs
sósíalísks embættismanns i al-
þýðulýðveldi. Lipur og trúverðug
þýðing Kristínar A. Thorlacius
gerir þessa bók einkar læsilega.
Hér hefur vel tekist að koma
merku verki til skila á íslensku.
Það er út af fyrir sig umhugsun-
arefni hve margar góðar epískar
skáldsögur eru upprunnar í
Austur-Evrópu.
Jóhann Hjálmarsson
•H KOMftTSU
Hjólaskóflur
í öll verk
Viö getum nú afgreitt af lager KOMATSUí Belgíu margar
mismunandi gerðir af hjólaskóflum meö örskömmum fyrirvara.
Fjölmargar gerðir og stærðir af skóflum, mismunandi dekk og annar
aukabúnaður fáanlegur.
Fullkomin varahluta- og viðhaldsþjónusta.
Hafið samband við sölumann véladeildar, sem
veitir fúslega allar nánari upplýsingar.
KOMATSU á íslandi
BÍLABORG HF.
Véladeild Smiðshöföa 23. Sími: 81299
.VORU
SYNIN64R
Hér kynnum við nokkrar sérlega
áhugaverðar vörusýningar.
FERÐAMIÐSTÖÐIN skipuleggur
hópferðir og einstaklingsferðir á
allar þessar sýningar.
FRAKKLAND
11. -16. JAN: PARIS*SALON IN-
TERNATIONAL DU LUMINAIRE
Alþjóðleg lampa- og lýsingarsýning.
12. -16 JAN: PARIS SALON IN-
TERNATIONAL DU MEUBLE
Alþjóöleg húsgagnasyning.
12.-16. JAN: PARIS* APPROFAL -
Alþjóðleg sýning á tækjabúnaðiverk-
færum og efni til notkunar í
húsgagnaiðnaði.
14.-20. JAN: PARIS SALON IN-
TERNATIONAL DU JOUET
Alþjóðleg leikfangasýning
11. -15. FEB: PARIS*SIM IN-
TERNATIONAL - Alþjóða prjónles-
sýning.
BRETLAND
07.-12 JAN: HARROGATE IN-
TERNATIONAL TOY FAIR
Alþjóðleg leíkfangasýning.
05.-09. FEB: BIRMINGHAM
INTERNATIONAL SPRING FAIR
Gjafavörur.'búsáhöld og járnvörur.
19.-23. FEB: BIRMINGHAM
SCOTTISH GIFT FAIR - Gjafavörur.
12. -16. MARS: BIRMINGHAM
INTERNATIONAL RUBBER EXHI-
BITION
Alþjóðleg gúmmívörusýning
DANMÖRK
01.-04. MARS: KÖBENHAVN
Bella Center SCANDINAVIAN
FASHION WEEK AND MENSWEAR
FAIR - Norræn fatnaðarsýning.
11. -14. FEB: PRESENTA FORM-
LAND GRUPPE II
Gjafavörurog listiðnaður.
FINNLAND
24-25. FEB: HELSINKI*FINNISH
FSHION FAIR - Finnsk tískusýning
03.-22. FEB: HELSINKI HELSINKI
INTERNATIONAL BOAT SHOW 84
Alþjóðleg bátasýning
HOLLAND
12. -16. FEB: UTRECHT* INTER-
NATIONAL FOOD FAIR - ROKA
Alþjóðleg matvælasýning
02.-10. MARS: AMSTERDAM*
TWEEWIELER INTERNATIONAL
CYCLE AND MOTORCYCLE SHOW
Alþjóðleg reiðhjóla og bifhjólasýning.
ÍTALÍA
10. -13. FEB: MILANO* MACEF - Al-
þjóðleg sýning á búsáhöldum kristalls-
vörum, leirvörum, silfurvörumoggjafa-
vörum.
14-23. APR: MILANO*INTER-
NATIONAL TRADE FAIR - Alþjóðleg
vörusýning - General Trade Fair
12.-15. JUN: ESMA - European
Kmtwear Exhibition - Evrópsk prjóna-
vörusýning.
NOREGUR
16 -25. MARS: SJÖEN FOR ALLE
- The Norwegian International Boat
and Engine Show. - Báta- og vélasýn-
ing. alþjóðleg og norsk.
SVÍÞJÓÐ
18.-26. FEB: STOKKHÓLMUR
ALLT FÖR SJÖN - Alþjóðleg sýning á
batum, mótorum og tilheyrandi.
AUSTUR-ÞYSKALAND
11. -18 MARS: LEIPZIG SPRING
FAIR
Höfum bæklinga og aðgöngu-
miða fyrir þessar sýnmgar auk
margra annara.
Við gefum upplýsingar, bókum
hótel og sjáum um hagstæðasta
ferðamátann fyrir þig.
Hafðu samband - pantaðu tím-
anlega.
VESTUR-ÞYSKALAND
11.-14 JAN: FRANKFURT* HEIM-
TEXTIL - International Trade Fair for
Home and Household Textiles
Alþjóðleg sýning á vefnaðarvörum fyrir
heimilið.
17. -22. JAN: KÖLN*INTER-
NATIONAL FURNITURE FAIR - Al-
þjóðleg húsgagnasýning
18. -24. JAN: MUNCHEN*BAU 84 -
7th International Trade Exhibition of
Building Materials, Building systems,
Building Renovation - Alþjóðleg sýn-
ing á byggingarefnum og -einingum.
19. -21. JAN: DUSSELDORF* BOOT
DÚSSELDORF International Boat
Show Dusseldorf - Alþjóðleg bátasýn-
ing.
27.-05. FEB: KÖLN*ISM - Inter-
national Sweets and Biscuits Fair
Alþjóðleg sælgætis- og kexsýning.
02.-08. FEB: NÚRNBERG* NÚRN-
BERG INTERNATIONAL TOY FAIR
Leikfangasýning, sérstök sýning á
vörum til módelsmíði og öðrum vörum
til tómstundaföndurs.
04.-08 FEB: FRANKFURT* MUSIC
FAIR FRANKFURT- Alþjóðleg sýning
á hljóðfærum, elektroniskum tækjum
fyrir hljómsveitir og öðrum tónlistar-
vörum, einnig nótur.
08.-11. FEB: KÖLN*DOMO-
TECHNICA International Fair for
Household Appliances and tech-
niques, Kitchens
Alþjóðleg sýning - heimilistæki og -
tæknibúnaður - eldhús.
08.-11. FEB: KOLN*INTER-
NATIONAL HOUSEWARE FAIR
Helmilisiðnaðarsýning.
18.-22. FEB: DÚSSELDORF
EUROSHOP International Trade Fair
Fitting, Advertising, Selling
Innréttingar og búnaður verslana,
auglýsingarog sölutækni.
22. -28. FEB: DÚSSELDORF
IMPRINTA - International Congress
and Exhibition for Communications
Techniques
Alþjóðleg ráðstefna og sýning varð-
andi prentiðnað og tæknibúnað þar að
lútandi, m.a. tölvubúnað.
23. -26. FEB: MÚNCHEN*ISPO In-
ternational sports equipment Fair
Alþjóðleg sýning á iþróttavörum.
25.-28 FEB: OFFENBACH*INTER-
NATIONAL LEATHER GOODS FAIR
Alþjóðleg leðurvörusýning.
25.-29. FEB: FANKFURT* FRANK-
FURT INTERNATIONAL FAIR
Alþjóðleg sýning á neytendavörum.
29. FEB.-3. MARS: KÖLN*
INTERNATIONAL HARDWARE FAIR
-Tools, Locks + Fittings, Building and
D-l-Y supplies
Járnvörusýning, skrár + fittings, bygg-
ingarvörur og Do-lt-Yourself efni
11.-14 MARS: DÚSSELDORF*
IGEDO - Alþjóðleg tískusýning.
16.-18 MARS: KÖLN CHILDREN
AND YOUNG PEOPLE - Alþjóðleg
sýning á vörum fyrir börn og ungt fólk.
24 -26. MARS: DÚSSELDORF
GDS - 57. alþjóðlega skófatnaðars
25.-28 MARS: MUNCHEN MODE-
WOCHE MUNCHEN - Alþjóðleg
tískuvörusýning.
04.-11. APRlL: HANNOVER FAIR
FERÐA
MIDSTÖDIIM
AÐALSTRÆTI 9
S. 28133
iNHvra