Morgunblaðið - 02.06.1984, Blaðsíða 44

44
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 2. JUnI 1984
vVið þurfum cÁ fíL too 5ti^a,ariK\arv
5ex-Prepa op Hirw. átta-þrepo.."
ást er...
... að setjast í
elskenda-sófa.
TM Reg. U.S. Pat Oft.-all rlghta raswved
•1964 Los Angdes Tlmas Syndlcale
Fresta verður þaettinum öryggi á
vinnustað!
ilristu maður, hristu!
Hefur unniö þrekvirki
í þágu menningarmála
Bjarni Vilhjálmsson skrifar:
Sjaldan hefur mér þótt jafn-
vænt um smágrein í blaði og þau
orð, sem Guðmundur G. Þórar-
insson verkfræðingur lætur í dag
falla um dr. Jóhannes Nordal
vegna blaðaskrifa, ýmist lítilmót-
legra eða ærumeiðandi, í tilefni
þess, að nokkrar stofnanir heiðr-
uðu Jóhannes í fullum rétti á sex-
tugsafmæli hans. Þökk sé Guð-
mundi fyrir að benda á þjóðfé-
lagslegt gildi þeirra starfa, sem
Jóhannes hefur innt af hendi í
þágu íslenskra efnahagsmála bæði
fyrr og síðar. Ég vil aðeins bæta
við ummæli Guðmundar nokkrum
orðum til að benda á atriði, þar
sem Jóhannes hefur ótvírætt unn-
ið stórvirki í þágu íslenskra menn-
ingarmála af einstakri ósér-
plægni.
Ungur að árum átti dr. Jóhann-
es Nordal sinn þátt í því, að stofn-
aður var Vísindasjóður hér á
landi. Allt frá því að sjóðurinn tók
til starfa 1958 hefur Jóhannes ver-
ið formaður Hugvísindadeildar
sjóðsins. Mér er fullkunnugt um,
hvílíka alúð hann hefur lagt við
þetta starf og hve fórnfús hann
hefur verið á tíma, sem hann hefði
haft fulla þðrf fyrir til annarra
starfa eða sér til hvíldar og hress-
ingar. Ekki hefur hann þar geng-
ist fyrir fé, því að starfið hefur
alla tíð verið ólaunað.
I upphafi voru Vísindasjóði
tryggðar lágmarkstekjur úr
Menningarsjóði, gkr. 800.000.
Tekjur sjóðsins úr þeirri átt
hækkuðu aldrei úr tilskildu lág-
marki, hvað sem rýrnandi verð-
gildi peninga leið, og reyndust
jafnvel stundum ærið torsóttar.
Að vísu kom snemma til nokkur
viðbót úr ríkissjóði, en engan veg-
inn nægilegt til að halda í við
verðbólguna, hvað þá að sjóðnum
gæfist færi á nauðsynlegri eflingu
vegna vaxandi fjölda þeirra, sem
leggja stund á vísindarannsóknir,
og stækkunar þess sviðs, sem
rannsóknir íslenskra manna ná
til. En þá kom til árlega vaxandi
framlag frá Seðlabanka íslands,
jafnframt því sem Menningarsjóð-
ur var leystur frá fjármálum
sjóðsins, þó að vitanlega megi
lengi færa rök fyrir því, að þörf sé
á auknu fjármagni til vísinda-
rannsókna. Mér dettur ekki í hug
að halda því fram, að dr. Jóhannes
hafi einn tryggt Vísindasjóði
sómasamlegan tekjustofn. En
hugleiða má, hvar Vísindasjóður
væri staddur og þar með verulegur
þáttur í íslenskri Vísindastarf-
semi, ef skilnings og forystu Jó-
hannesar hefði ekki notið við.
Einnig leyfi ég mér að drepa á
eitt atriði menningarmála, þar
sem dr. Jóhannes hefur komið við
sögu.
Seðlabankinn ræður yfir
svonefndum Þjóðhátíðarsjoði, sem
til varð vegna ágóða af sérstakri
sláttu minjapeninga bankans
þjóðhátíðarárið 1974. Fjárveit-
ingar úr þessum sjóði hafa á und-
anförnum árum verið fjölmörgum
stofnunum, ekki síst söfnum og
ýmsum menningarfélögum f land-
inu, ómetanlegur styrkur. Eins og
fyrr er mér ekki í mun að eigna
neinum meiri heiður en honum
ber. Hins vegar er vissa fyrir því,
að þessi þarfa starfsemi sjóðsins
hefði aldrei komist á, ef aðal-
bankastjórinn hefði ekki borið
hana fyrir brjósti.
Hver skyldu svo hafa orðið ör-
lög Skarðsbókar postulasagna,
sem keypt var hingað til landsins
skömmu fyrir lausn handrita-
málsins, ef þá hefði ekki notið við
árvekni og stórhugar Seðlabanka-
stjóra? Áreiðanlega hefði hún lent
í höndum erlends auðjöfurs eða, ef
betur léti, nú skartað í erlendu
safni.
Ekki sakar heldur að nefna
geirfuglinn, sem hingað var keypt-
ur, þó að þar sé ólíku saman að
jafna, þar sem annars vegar eru
minjar um bókiðju og bókagerð,
sem ber vott um háþróaða menn-
ingu, en hins vegar þá eymd að
verða til þess á niðurlægingartím-
um að útrýma merkilegri fugla-
tegund í síðasta vígi sínu í ver-
öldu.
Það væri ekki nema sanngjarnt,
að við íslendingar reyndum að
halda öfund okkar og ríg í skefj-
um, þegar mætum samborgara
okkar er sómi sýndur. Tökum
heldur undir með skáldunum:
„Kg mat eklti Ijóðglapans lága hnjóó,
sem laklega hermdi, hvað aArir kváðu.“
og
„Strjáll er enn vor stóri gnnNur,
stendur hann engum fyrir sól.“
Hvernig gat þetta gerst?
Breiðholtsbúi skrifar:
Hvernig getur það gerst að allt I
einu, án þess að nokkur viti af, er
risinn söluskáli við Stekkjarbakka
í Breiðholti I, á svæði sem borgar-
stjórar og borgarfulltrúar í
Reykjavík hafa á fjölmörgum
borgarafundum kynnt íbúunum
sem opið útivistarsvæði? Hverjum
datt í hug að samþykkja byggingu
sjoppu á svæði, þar sem skóla-
garðar eru starfræktir á sumrin?
Mig langar að spyrja þá ráðamenn
borgarinnar sem með þessi mál
fara, hvort engar reglur séu til um
að slíkar skipulagsbreytingar eigi
að kynna íbúunum og jafnvel bera
þær undir þá.
Þeir sem samþykktu byggingu
umrædds söluskála mega vita það
að ibúar hverfisins eru mótfallnir
slíkri starfsemi á þessum stað.
Bæði teljum við staðsetninguna
hæpna rétt hjá fjölförnum gatna-
mótum og ekki síður teljum við
hana alls ekki eiga heima í skóla-
garði fyrir börn.
Ég óska eftir að upplýst verði
hvaða borgarfulltrúar hafi sam-
þykkt þessa staðsetningu sjopp-
unnar og hverjir hafi verið á móti
(ef einhverjir voru). Einnig: Get-
um við íbúar í Breiðholti I átt von
á fleiri byggingum á þessu svæði í
framtíðinni?
Þessi ákvörðun er ósköp svipuð
þeirri þegar borgaryfirvöld leyfðu
byggingu háhýsis í Mjóddinni í
Breiðholti I, við hliðina á kirkj-
unni. íbúunum hafði verið kynnt
að þar myndi rísa fjölbýlishús upp
á 3—4 hæðir, en svo þegar verið
var að byggja húsið, varð það
hærra og hærra uns það var orðið
8 hæðir. Ekki mun vera hægt að
uppfylla reglur um lágmarksat-
hafnasvæði fyrir börn utanhúss
vegna þess að húsið er hærra en
gert var ráð fyrir í upphafi. Það
varð einnig til þess að Breiðholts-
söfnuði var mikill vandi á höndum
þegar teikning kirkju við hliðina
var ákveðin.
Mörg ár eru iiðin síðan íbúum í
Breiðholti I voru kynnt áform um
að í Mjóddinni yrði byggð heilsu-
gæslustöð. Fenginn var arkitekt
til að teikna, en svo gerðist það
næst að heilsugæslustöðin var
sögð eiga að vera í húsi Lands-
3399—3463 skrifar:
Mér hefur skilizt að mjólkuriðn-
aðurinn yrði að hella niður mest
allri mysu, sem til félli, vegna þess
að ekki væri hægt að nýta hana í
söluvöru.
Það kom því mjög á óvart þegar
bankans á svæðinu. Einnig var
hætt við það, bankinn notaði hús-
næðið fyrir heilsurækt starfs-
fólksins og íbúar í Breiðholti I
eiga enga von um heilsugæslustöð
eða hvað?
Fjölbýlishús voru byggð í
Breiðholti I á vegum Fram-
kvæmdanefndar byggingaráætl-
unar (eða hvað það nú hét), einnig
í Breiðholti III. Þegar fyrirtækið
var gert upp var andvirði tækja
varið til að reisa menningarmið-
stöðina Gerðuberg. Hún var auð-
vitað byggð í Breiðholti III og
kemur að engum notum fyrir
Breiðholt I, þar sem um of langan
veg er að fara. Félög í Breiðholti I
hafa enga aðstöðu til að halda
fundi í hverfinu. Getur verið að
skipulagsyfirvöld hafi gleymt að í
Breiðholti I búa um 5000 íbúar
sem hafa sama rétt og aðrir íbúar
Reykjavíkur?
átti að kaupa mysuost eða mysing
í KRON-búðinni í Stakkahlíð í síð-
ustu viku að engar slíkar vörur
voru þar til og afgreiðslufólk sagði
að þær mundu ekki verða þar til
sölu næsta mánuðinn. Hver er
skýringin?
Hver er skýringin?